دوهی ئێكشەمبی 30/7/2023 هەردو مەكتەبێن سیاسی یێن پارتی دیموكراتی كوردستان و ئێكەتی نیشتمانی كوردستان ل سلێمانیێ كۆمبوون و ب گۆرەی بەیاننامەیەكا هەڤپشك پشتی كۆمبوونێ هەردو ئالی پشتەڤانیێ ل ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دكەن ل وی ژڤانێ ژ ئالیێ سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ڤە دهێتە دیاركرن پشتی دانوستاندنێ ل گەل ئالیێن سیاسی ل هەرێما كوردستانێ.

دەقێ بەیاننامەیا هەڤپشك یا پارتی و ئێكەتیێ..

كۆمبوونا هەردو مەكتەبێن سیاسی یێن ئێكەتی نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان ل دەباشان هاتە ئەنجامدان. پشتی باسكرنا ڕەوشا دەڤەرێ ب گشتی و ئیراقێ و كوردستانێ ب تایبەتی، مە هەردو ئالیان دوپاتی ل پاراستنا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ و مافێن وێ یێن دستووری كر و هەموو شیانێن خوە دێ ئێخینە كار بۆ بەرهنگاریا ئاستەنگان ژ پێخەمەت ژیارا وەلاتیان و چارەسەركرنا كێشەیان.
ب ئاراستەیا زێدەتر چڕكرنا بزاڤێن خوە ئەم هەردو ئالی ل سەر ڤان خالێن ل خوارێ ڕێككەفتین:
1-هەردوئالی پشتەڤانیێ ل ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دكەین ل وی ژڤانێ ژ ئالیێ سەرۆكێ هەرێمێ ڤە دهێتە دیاركرن پشتی دانوستاندنێ ل گەل ئالیێن سیاسی ل هەرێما كوردستانێ.
2-بۆ زێدەتر خزمەتكرنا خەلكێ كوردستانێ ژ هەموو ڕوویەكی ڤە كێشە و جوداهیێن بچووك بهێنە پشت گوهـ هاڤێتن و پێكڤە بەر ب چارەسەركرنا كێشەیان بچین.
3-مە بڕیار دا پڕۆسەیا ڕێكخستنا هێزێن پێشمەرگەی بەردەوام بیت.
4-مە هەردو ئالیان بڕیار دا پشتەڤانیێ ل ڕێككەفتنێن كابینەیا نەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بكەین.
5-ژ پێخەمەت زێدەتر نێزیكبوونێ و بەرهنگاریا ئاستەنگان و سەركەفتن ل سەر كێشەیان مە بڕیاردا ب گیانەكێ كوردستانیانە و نیشتیمانپەروەرانە بەردەوامیێ ب كۆمبوونێن دوقۆلی و هەماهەنگیێ ل گەل هەموو ئالیان بدەین.

حوكمەت و جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ل دۆر پڕۆسەیا دەنگدانێ بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ كێشەیەكا دی بۆ ئاوارەیان دروستكریە كو پێدڤیە هەر ئاوارەیەك ل جهێ خوە دەنگێ خوە بدەت.
مەناف حەسەن، بەرپرسێ پشكا هەلبژارتنان یا پارتی دیموكراتی كوردستان ل مووسل گوت» حوكمەت و جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بێی كو بۆچوونا فراكسیۆنێن كوردستانی، بڕیارەك دەركریە كو پێدڤیە هەر ئاوارەیەك ل جهێ خوە دەنگێ خوە بدەت».
مەنافی گوت ژی» پڕۆسە یا گرانە بۆ ئاوارەیان، چونكە كۆمسیۆن نەشێت د وی دەمێ دیاركری دا هەموویان تۆمار بكەت، لەوما چاڤەڕێ دهێتە كرن پشكا مەزن یا ئاوارەیان ژ دەنگدانێ بێ بەهر ببن».
هەروەسا دیاركر» نێزیكی 130 هزار دەنگدەرێن ئاوارە ل هەرێما كوردستانێ، ل پارێزگەهێن هەولێرێ و دهۆكێ هەنە و نێزیكی 29 هزار دەنگدەرێن ئاوارە ل دەرڤەی كەمپانە ل پارێزگەها دهۆكێ».
بەرپرسێ پشكا هەلبژارتنان یا پارتی ل مووسل ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر كو ئەو دەمێ هاتیە دیاركرن بۆ ڤەگوهاستنا دەنگێن دەنگدەران ل جهەكی بۆ جهەكێ دی دەمەكێ كێمە و هەتا نوكە 15 هزار دەنگدەران دەنگدانا خوە ڤەگوهاستیە».

پەیڤدارا كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ ڕاگەهاند: چاڤەڕێی مەرسۆما سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ دكەین بۆ وێ چەندێ دەست ب بەرهەڤیان بۆ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بكەین.
جومانە غەلای، پەیڤدارا كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ سەبارەت هەلبژارتنێن خولا شەشەێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ گوت» بۆ دەستپێكرنا پێرابوون و بەرهەڤیێن هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ، چاڤەڕێی دەركرنا مەرسۆمەكا هەرێمی ژ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ دكەین یا تایبەت ب دیاركرنا ڕۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنان».
جومانە غەلای گوت ژی» دڤێت ئەو مەرسوومە ل ڤان دو ڕۆژان دا بهێتە دەركرن بۆ وێ چەندێ ئەم ژی ل ڕۆژا 1 مەها بهێت دەست ب پێرابوونان بكەین، هەكە تاكو وێ ڕۆژێ مەرسۆما هەرێمی نەهێتە درەكرن، دێ ژڤانێ هەلبژارتنان ئەوێ مە پێشنیازكری كو 18/2/ 2024یان هەر ژڤانەكێ د دووڤ وێ ڕۆژێ دا ، هێتە پاشئێخستن».
ل حەفتیا بۆری، شاندەكێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ سەرەدانا هندەك حزب و ئالیێن سیاسی یێن هەرێما كوردستانێ كربوو و ژڤانەكێ نوو بۆ وان بەرچاڤكر بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ كو رشۆژا 25/2/2024 یە، ئانكو 7 ڕۆژ درەنگتر ژ وی ژڤانێ كۆمسیۆنێ پێشنیازكری كو 18/2/2024 یە.
ل ڕۆژا 10/7/2023، سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ نڤیسارەك ئاراستەی كۆمسیۆنا هەلبژارتنێن ئیراقێ كربوو و تێدا داخواز كربوو، هەكە نەشێت ل 18/11/2023 هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ بڕێڤەببەت، ل ڕۆژا 18/12/2023 ل گەل هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ژی بڕێڤەببەت. ژ ئالیێ خوەڤە كۆمسیۆنا هەلبژارتنێن ئیراقێ ل ڕۆژا 18/7/2023 ب نڤیسارا فەرمی بەرسڤا نڤیسارا سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ دابوو و تێدا دیاركربوو» كۆمسیۆنێ بڕیارا هەژمار 9 ل كۆنووسا ئاسایی 24 ل 18/7/2023 دەركریە كو تێدا پێشنیاز دكەت هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل 18/2/2024، یان پشتی وێ ڕێككەفتی بهێنە ئەنجامدان».

سەباح زوهێر:

د.مردان خدر، بەرپرسێ‌ لقێ نەهـ یێ پارتی دیموكراتی كوردستان دیاركر كو كۆمبوونا هەردو مەكتەبێن سیاسی یێن پارتی دیموكراتی كوردستان و ئێكەتی نیشتیمانی كوردستان و ئالیێن دی د ڤێ‌ قۆناغێ‌ دا پێخەمەت دانوستاندنێ وتێكگەهشتنێ ل سەر پرسێن گرنک ل هەرێما كوردستانێ ، تایبەت پرسا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ‌ كوردستانێ‌ و هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهان پێخەمەت وێ‌ ئێكێ‌ كو كورد ب ئێكدەنگ و ئێكهەلویستی پشكداربن و تێكگەهشتنەكا سیاسی دروست ببیت و پێگەهێ‌ كوردان ل هەمبەر پرسێن گشتی ب هێز بیت و مافێن كوردان دپاراستی بن.
د. مەردان خدر گوت ژی» هیڤیدارین كۆمبوونێن نها دهێنەكرن د بەرژەوەندیا خەلكێ‌ كوردستانێ‌ دا بن ب ئاوایەكێ‌ كو زالبن ل سەر قەیرانێن سیاسی، هەلبەت پارتی و ئێكەتی شیاینە ل سەر كاودانێن دژوارتر زالببن و كێشەیان چارەسەر بكەن، تایبەت كێشەیێن گشتی یێن گرێدای هەرێما كوردستانێ، لەوما پێدڤیە كۆمبوون دناڤبەرا ئالیێن سیاسی دا د بەردەوام بن بۆ وێ چەندێ مە كیانەكێ‌ سیاسی یێ‌ ب هێز هەبیت و پتر خزمەتا خەلكێ‌ هەرێمێ‌ بهێتەكرن».
بەرپرسێ‌ لقێ نەهـ یێ پارتی دیاركر ژی» چو ڕێك و بەهانە ل هەمبەر ئالیێن سیاسی نینن و تنێ‌ ڕێككەفتن ل بەردەم وانە، تایبەت بۆ پرسا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ‌ كوردستانێ‌ كو بابەتەكێ‌ گرنگە ودڤێت ل سەر ڕێك بكەڤن و هەلبژارتن بهێنە ئەنجامدان، چونكە نها ئەم د ڤالاهیەكا سیاسی و قانوونی دا دەرباز دبین».
خۆیاكر» جهێ‌ دلخوەشیێ‌ یە كو سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ‌ ب ئەركێ‌ خوە ڕابوویە و دانوستاندن دگەل ئالیێن سیاسی و كۆمسیۆنا هەلبژارتنێن ئیراقێ‌ پێخەمەت وێ‌ چەندێ‌ كو دەمەكێ‌ گونجای بهێتە دەستنیشانكرن ژبۆ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ‌ كوردستانێ‌ و ئەو ڤالاهی نەمینیت، لەوما پێدڤیە ئالیێن سیاسی ب ئەرك و بەرپرسیارەتیا خوە ڕابن بۆ وێ چەندێ ڤێ قۆناغێ‌ دەرباز بكەن و پرسێن گرنگ بهێنە چارەسەركرن».
د.مردان خدر ئاماژە دا وێ‌ چەندێ‌ ژی كو پارتی دیموكراتی كوردستان دەست بەرداری گەلەك بەرژەوەندیێن خوە یێن حزبی بوویە بۆ وێ چەندێ هەلبژارتن ل دەمێ‌ خوە بهێنەكرن، نها ژی سیاسەتا پارتی ئەوە چ تشتەكێ‌ دبەرژەوەندیا خەلكێ‌ هەرێما كوردستانێ دا بیت پێنگاڤێ‌ بۆ بهاڤێژیت،چونكە ل دەف پارتی حزبایەتی خزمەتكرنا خەلكی یە، لەوما پارتی هەردەم دگەل وێ‌ چەندێ‌ یە كو پرسێن گرنگ وگرێدای خەلكی و كیانێ‌ هەرێما كوردستانێ ب هەلاویستی نەمینن و بهێنە چارەسەركرن».

دوهی سێشەمبی 25/7/2023 سەرۆك مەسعود بارزانی دوەمین پێشانگەها ڕۆژهەلاتا ناڤین بۆ پەروەردێ و فێركرنێ ل جهێ پێشانگەها نێڤدەولەتی ل هەولێرێ ڤەكر.
د وێ پێشانگەهێ دا كو هەژمارەكا بەرچاڤ ژ زانكۆ و قوتابخانە و دەزگەهێن پەروەردەیی تێدا د پشكدارن، سەرۆك بارزانی سەرەدانا پشكێن پێشانگەهێ كر و هیڤیا سەركەفتنێ بۆ خواست.

سەرۆكێ فەرمانگەها هەماهەنگیێ و دووڤچوونێ ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، ڕادگەهینیت: كێشە و مەترسی ل سەر پشكا بودجەیا هەرێما كوردستانێ نینە، هەروەسا پرسا داهاتێن نە پەترۆلی ڕێگر نینە ل هنارتنا پشكا بودجەیا هەرێمێ، هەڤدەم گوت ژی: ل ڤێ حەفتیێ دێ بەغدا پشكەكێ ژ مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ هنێریت.
عەبدولحەكیم خسرۆ، سەرۆكێ فەرمانگەها هەماهەنگیێ و دووڤچوونێ ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گوت» دانوستاندنێن د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا د بەردەوامن و نەهاتینە ڕاوەستاندن و ڕۆژانە دانوستاندن دهێنە كرن ل سەر ئالیێن تەكنیكی یێن قانوونا بودجەیا گشتی، هەروەسا كۆمەكا تێكگەهشتن و بابەتان هەیە پێدڤیە بهێنە ئێكلاكرن، ب تایبەتی بابەتێن تەكنیكی و ڕێنمایێن بجهئینانا قانوونا بودجەی.
هەروەسا گوت» مە داخواز كریە كو پێدڤیە فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ هەڤشێوەیێ فەرمانبەرێن باژێرێن دی یێن ئیراقێ، د دەمێ خوە دا مووچەی وەربگرن».
ناڤبری ڕۆهنكر ژی» ل سەر كارێ تەكنیكی یێ بجهئینانا قانوونا بودجەی، مە ل گەل بەغدا ئاخڤتیە بۆ وێ چەندێ سیستەمەكێ جهگیر بهێتە دانان كو ڕۆژانە تووشی ڕەوشا سیاسی نەبیت، هەروەسا ئەو دەستكاریكرنا لژنەیا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ل هندەك مادەیێن قانوونا بودجەی دا وەكریە كو ئەم پێدڤی ڕێككەفتنێ نە ل سەر بكەین و كاری ل سەر بكەین، هەڤدەم دانوستاندن د ناڤبەرا وەزارەتا دارایی و هەموو وەزارەتێن دی یێن ئیراقێ دهێتە كرن ل سەر ڕێنمایێن چاوانیا مەزاختنا بودجەی».
سەبارەت پرسا پەترۆلێ، سەرۆكێ فەرمانگەها هەماهەنگیێ و دووڤچوونێ ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گوت» نێزیكی سێ ترلیۆن دینار بۆ مەزاختنا دەرئێنانا پەترۆلێ هاتیە تەرخانكرن و ڕۆژانە هەرێما كوردستانێ 60 هزار بەرمیلێن پەترۆلێ ددەتە پالاوگەهان، هەروەسا پێدانا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ بۆ پالاوگەهان ب گۆرەی داخوازیا وەزارەتا پەترۆلا ئیراقێ یە».
ئاماژەكر» ژ ڕوویێ تەكنیكی ڤە، مەزاختن و بەرهەمئینانا پەترۆلێ، مە كێشە ل گەل بەغدا نینە، د ڤێ قۆناغێ دا پەترۆل كێشە نینە ل بەردەم دانوستاندنێن د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا، هەروەسا هەماهەنگی د ناڤبەرا وەزارەتا سامانێن سروشتی ل هەرێما كوردستانێ و وەزارەتا پەترۆلا ئیراقێ د ئاستەكێ گەلەك باش دایە».
عەبدولحەكیم خسرۆ دوپاتكر» پرسا داهاتێن پەترۆلی ڕێگر نینە ل هنارتنا پشكا بودجەیا هەرێما كوردستانێ، هەروەسا كێشە و مەترسی ل سەر پشكا بودجەیا هەرێما كوردستانێ نینە».
سەبارەت هنارتنا پشكا بودجەیا هەرێما كوردستانێ ژ ئالیێ بەغدا ڤە، دبێژیت» ل ڤێ حەفتیێ بەغدا دێ پشكەكێ ژ مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ هنێریت، ل گەل گەهشتنا وێ پشكا بودجەی، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دێ ڕاستەوخوە دەست ب بەلاڤكرنا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ كەت».

پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل دۆر مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بەیاننامەیەك بەلاڤكر و تێدا دبێژیت: تاكو وێ ڕۆژا مە پشتبەستن ب داهاتێ ناڤخوەیی و پەترۆلێ دكر بۆ دابینكرنا مووچەیێن فەرمانبەران، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ یا خەمسار بوو و هەموو مەهان مووچەیێ تمام یێ فەرمانبەران دابین كریە.
پێشەوا هەورامانی، پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دبێژیت» نوكە كو داهاتێ پەترۆلێ ب ڕێككەفتنەكێ ل گەل حوكمەتا ئیراقێ د دەستێ هەرێما كوردستانێ دا نەمایە، حوكمەتا ئیراقێ ب بەرپرس دزانین ژ دابینكرنا مووچە و شایستەیێن دارایی یێن وەلاتیێن هەرێما كوردستانێ ب گۆرەی قانوونا بودجەی».
پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گوت ژی» پەیاما مە بۆ پشكەك ژ ئالیێن سیاسی و خەلكەكی هەیە كو د دەمێ ڤان چەند سالان ب هیچ جۆرەكی گرنگی ب پێگەهێ قانوونی ودستووری یێ هەرێما كوردستانێ نەدایە و وەكو وەلاتیێن خەمخۆرێن خەلكێ كوردستانێ ڕەفتار نەكریە، ژ ڤێ چەندێ زێدەتر ل پێگەهێ هەرێما كوردستانێ نەدەن و بۆ جارەكێ ژی بیت ب بەرپرسیارانە بەرانبەر خەلكێ كوردستانێ و مافێ وی یێ دستووری ڕەفتارێ بكەن».
دەقێ بەیاننامەیا پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ:
پرسا مووچەیێن وەلاتیێن هەرێما كوردستانێ گرنگترین بابەت و ئەولەویەت بوو بۆ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و هەتا وێ ڕۆژا مە پشتبەستن ب داهاتێ ناڤخوە و پەترۆل دكر بۆ دابینكرنا مووچەی، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ یا خەمسار نەوو و هەموو مەهەكێ مووچەیێ تمام یێ وەلاتیان دابینكریە.
نوكە داهاتێ پەترۆلێ ب ڕێككەفتنەكێ ل گەل حوكمەتا ئیراقێ د دەستێ هەرێما كوردستانێ دا نەمایە، حوكمەتا ئیراقێ ب بەرپرس دزانین ژ دابینكرنا مووچە و شایستەیێن دارایی یێن وەلاتیێن هەرێما كوردستانێ ب گۆرەی قانوونا بودجەی، د ڤێ پرسێ دا مە هەموو ئەركێن سەرملێن خوە بجهئیناینە و پێگیریەكا تمام یا قانوونی مە ئەنجامدایە و هەتا ئەڤرۆ ژی بەرێز سەرۆك وەزیرێن هەرێما كوردستانێ د پەیوەندیێ دابوو بۆ وێ چەندێ حوكمەتا ئیراقێ هەر چ زوویە مووچەیێن فەرمانبەر و شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ بهنێریت و ئێدی ئەڤ پرسە زێدەتر گیرو نەبیت.
پەیاما مە بۆ پشكەك ژ ئالیێن سیاسی و خەلكەكی هەیە كو د دەمێ ڤان چەند سالان دا ب هیچ جۆرەكی گرنگی ب پێگەهێ قانوونی و دستووری یێ هەرێما كوردستانێ نەدایە و وەكو وەلاتیەكێ خەمخۆرێ خەلكێ كوردستانێ ڕەفتار نەكریە، ژ ڤێ زێدەتر ل پێگەهێ هەرێما كوردستانێ نەدەن و بۆ جارەكێ ژی بیت بەرپرسیارانە بەرانبەر خەلكێ كوردستانێ و مافێن وی یێن دستووری بلڤن و ڕەفتارێ بكەن، ڤێ پرسێ پەیوەندیا ڕاستەوخوە ب ژیان و ڕەوشا خەلكی ڤە هەی و بابەتێ موزایەدێ و هەوا هەلبژارتنان نینە و پێدڤیە نەهێتە بكارئینان وەكو ئامرازەكی بۆ لێدان ل پێگەهێ قانوونی و دستووری یێ هەرێما كوردستانێ.

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی دوهی سێشەمبی 25/7/2023 پێشوازی ل كاردینال لویس ساكۆ، پاتریارك و سەرۆكێ كەنیسەیا كلدانی ل ئیراقێ و جیهانی و شاندەكێ دگەلدا كر.

ل دەستپێكا ڤێ مەهێ سەرۆكایەتیا كۆمارا ئیراقێ بڕیارا ڤەكێشانا مەرسووما هەژمار 147 یا سالا 2013 ڕاگەهاندبوو و تێدا پلەیا پاتریاركێ كەنیسەیا كلدانی ل ئیراقێ و جیهانیچ ژ كاردینال لویس ساكۆ هاتە ستاندن.
د دیدارەكێ دا ل دۆر ڤەكێشانا فەرمانا سەرۆكایەتیا كۆمارا ئیراقێ یا تایبەت ب كەنیسەیا كلدانی، نێچیرڤان بارزانی دوپاتكر كو گرنگە ئیراق ب هەرێما كوردستانێ ڤە كۆمكەرا هەموو پێكهاتەیێن ئایینی و نەتەوەیی بمینیت و هیڤی خواست سەرۆك كۆمارێ ئیراقا فیدرال ب زووترین دەم وێ كێشەیێ چارەسەر بكەت.
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دوپاتكر كو پێكڤەژیان و هەڤدوقەبوولكرن باوەری و پرنسیپە و جوانیا ئیراقێ د وێ چەندێ دایە وەلاتێ هەموو پێكهاتەیان بیت و تێدا مافێ هەموویان یێ پاراستی بیت.
ژ ئالیێ خوەڤە كاردینال لویس ساكو سوپاسی و پێزانین بۆ پشتەڤانیا نێچیرڤان بارزانی دیاركر و دوپاتكر كو هەرێما كوردستانێ ئەردێ پێكڤەژیان و هەڤدوقەبوولكرنێ یە و شانازیێ پێ دكەن و ئاماژەكر كو ئەو كێشەیە چو جاران ڕێكێ ل كار و ئەركێن وی ناگریت و دێ بەردەوام ل سەر بەرگریێ ژ ئیراقێ و پێكڤەژیانێ. هەر د وێ دیدارێ دا ڕەوشا دەشتا نەینەوا و چەندین پرسێن دی یێ گرێدای مەسیحیان ب گشتی، ئالیەكێ دی یێ دیدارێ بوو.

د درێژیێ وێبنارێن لقێ شەش یێ ئورۆپا یێ پارتی دیموكراتی كوردستان، وێبنارەك بۆ د. بەشیر حەداد، جێگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ هاتە ڕێكخستن ل ژێر ناڤونیشانێ (هەولێر و بەغدا، ڕێككەفتن ل بن سیبەرا دستووری).

د. بەشیر حەداد، دیاركر» دستوور ڕێكخەرێ پەیوەندیایە و بنەما و دایكا قانوونایە و پێدڤیە هەموو ئالیەك ڕێزێ لێبگرن، بەلێ مخابن ل ئیراقێ ڕێز ل دستووری نەهاتیە گرتن و مادەیێن وی ب جۆرەكی دهێنە شرۆڤەكرن ل دژی بەرژەوەندیێن هەرێما كوردستانێ دهێنە بكارئینان، ئەڤە ژی ڤەدگەریت بۆ كەلتۆرەكێ سیاسی یێ كەڤن كو ل گەل دامەزراندنا دەولەتا ئیراقێ سەرهلدایە، ئەوژی دانپێدان نەكرن بوو ب مافێن گەلێ كورد».
زێدەتر گوت» د بەرامبەر دا خەباتا گەلێ كورد بۆ بەرهنگاریا ستەمێ و بدەستڤەئینانا مافێ چارەنڤیس هەتا نوكە یێ بەردەوامە و داگیران بۆ داگیركاریێ و خوەسەپاندنێ نەكریە. ل دەستپێكا دروستبوونا دەولەتا ئیراقێ، هەر دەمێ بەغدا لاواز بووی بەرهەڤی دیاركریە بۆ دانپێدانێ ب مافێن كوردان، بەرۆڤاژی هەر دەمەكی ژی ئیراقی پیچەك كەفتبیتە سەر پێین خوە، سۆزێن خوە پشت گوه هاڤێتینە و ل دژی مافێن ڕەوایێن گەلێ كورد ل ئیراقێ كاركریە».
د. بەشیر حەداد بڕیارێن نە دستووری یێن دادگەها فیدرالی ب دژایەتیكرنا هەرێما كوردستانێ د هەژمێریت، هەڤدەم بزاڤێن دناڤ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دا ب دەستكاریكرنێ د بڕگەیێن تایبەت ب هەرێما كوردستانێ ڤە د بوجەیا گشتی یا ئیراقێ دا ب مەبەستا قالبدان و بچووككرنا هەرێما كوردستانێ هەژمارت و گوت» ئەو ئاماژەیا ڕۆهنا مەرەم و نیازێن وان بوو بەرامبەر هەرێما كوردستانێ».
سەبارەت ب بنەمایێ پێكئینانا حوكمەتا ئیراقێ، د. بەشیر حەداد گوت» حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی ب ژانەكا دژوار ژدایكبوویە، چونكە ڕەوشا ئیراقێ بەر ب ئاراستەیەكێ نەدیار دچوو، دوماهی جار هەڤپەیمانیا چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ یا شیعی و كورد و سوننەیان ڕێككەفتنا ئیدارەیا دەولەتی ئیمزاكر بۆ پێكئینانا حوكمەتێ و هەموو سۆز ب كوردان دان ل سەر پێدانا مافێن وان، بەلێ د پرسا پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا بۆمە دیاربوو ئەو ئالی و ب تایبەت پەرلەمانتارێن وان ڕێككەفتنا حوكمەتا فیدرالی ل گەل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پەسەند ناكەن و زۆر ب نە دستووری ب ڕێكا لژنەیا دارایی ل جڤاتا نوونەران دەستكاری د پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا كر، د دەمەكی دا حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی ڕاستگویانە ل سەر بنەمایێ ڕێككەفتنا هەردو حوكمەتێن هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی پڕۆژە قانوونا بودجەی داڕێشتبوو».
جێگرێ بەرێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دیاركر ژی» د سیاسەتا ئیراقێ دا ئاراستەیەك هەیە بۆ نەهێلانا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ و دخوازن دەولەتا ئیراقێ ژ دەولەتەكا فیدرالی بزڤرینن بۆ دەولەتەكا ناڤەندی و ئەو ب خوە ب شێوەیەكێ ناڤەندی حوكمڕانیێ ل هەموو ئیراقێ بكەن و پێدڤیە كورد ڕوو ب ڕوویێ ڤێ مەترسیێ ببن و پێدڤیە د ئێكگرتی بن و ناڤمالا كوردی بهێتە ڕێكخستن بۆ پاراستنا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ كو بەرهەمێ 100 سالێن خەباتا گەلێ مەیە كو سەدان هزار شەهید ل سەر ڤێ ئاخێ داینە».
هەروەسا ڕۆهنكر ژی كو مافێ دادگەها فیدرالی نینە دامودەزگەهێن هەرێما كوردستانێ هەلوەشینیت، وەكو ئاماژەیەك بۆ بڕیارا دادگەها ناڤبری ب نەدستووری بوونا درێژكرنا دەمێ خۆلا پەرلەمانێ كوردستانێ و گوت ژی» دەستهەلاتا هەرێمێ ب خوەیە ب تنێ وان جۆرە بڕیاران بدەت نەكو ئالیەكێ دەرڤەی هەرێمێ، چونكە ب گۆرەی دستوورێ ئیراقی یێ بەردەوام ل دەمێ هەبوونا هەر جیاوازیەكێ، دێ كار ب قانوونێن هەرێما كوردستانێ هێتە كرن نەكو قانوونێن بەغدا. ژ مێژ وەرە بزاڤ هەنە بۆ ڕاستڤەكرنا دستوورێ ئیراقێ، سیاسەتا وان ئەوە وان قوفلان بشكێنن كو د دستوورێ ئیراقێ دا هاتینە دانان بۆ پاراستنا سیستەمێ فیدرالی ل ئیراقێ و گرەنتیگرنا مانا سیستەمێ فیدرالی».