سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ د كۆمبوونا رۆژا چارشه‌مبیا بۆری ل گه‌ل ئالیێن سیاسی یێن كوردستانێ ل دۆر هه‌لبژارتنێن داهاتی یێن هه‌رێما كوردستانێ ب به‌رهه‌ڤبوونا (جینین پلاسخارت) هنارتیا سكرتێرێ گشتیێ UN راگه‌هاند، گیروبوونا هه‌لبژارتنان زیانان ب ناڤ و پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ دگه‌هینیت.

ب گۆره‌ی به‌یاننامه‌كا سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ، د وێ كۆمبوونێدا بریار هاته‌ دان ل ده‌ستپێكا مه‌ها ئیلۆنا داهاتی دووماهی كۆمبوون بۆ ئێكلاكرنا هه‌موو بابه‌تێن گرێدای هه‌لبژارتنان و چاره‌سه‌ركرنا كێشێن ل به‌رده‌م وێ پرۆسێ بهێته‌ ئه‌نجامدان، تاكو وی ده‌می ژی سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ و ئالیێن سیاسی ب هاریكاریا تیما بسپۆری یا یونامی دێ د دانوستاندن و به‌رهه‌ڤیێن به‌رده‌وام دا بن.

سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ داخوازكر ئالیێن سیاسی بگه‌هنه‌ لێكتێگه‌هشتنه‌كێ بۆ دیاركرنا ده‌مێ هه‌لبژارتنان و چاره‌سه‌ركرنا گرفتان و دووپاتی ل گرنگیا هه‌لبژارتنان بۆ هه‌رێما كوردستانێ كر. هه‌روه‌سا پلاسخارتێ ژی دیاركر كو دڤێت ب زووترین ده‌م بگه‌هنه‌ ئه‌نجامه‌كی، چونكه‌ گه‌له‌ك ده‌م ل به‌ر ده‌ست نینه‌ بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان.

ئه‌ڤرۆ:

مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كورستان راگه‌هاند، دشیاندایه‌ رێككه‌فتن بهێته‌ كرن بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت، هه‌روه‌سا داخوازێ ژ هه‌موو ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی دكه‌ت، دئاستێ به‌رپرسیاره‌تیا قۆناغێ دا بن بۆ ده‌ربازكرنا كێشان.

دوهی مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان به‌یاننامه‌ك ل سه‌ر ره‌وشا ئیراقێ به‌لاڤكر و تێدا هاتیه‌” سه‌باره‌ت ره‌وش و ئالۆزیێن سیاسی یێن ڤێ دووماهیێ ل ئیراقێ، پارتی دیموكراتی كوردستان نه‌رازیبوون و دلته‌نگیا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر ره‌وش و ته‌نگه‌ژا سیاسی یا نوكه‌ ل ئیراقێ ده‌ردبریت. یا رۆهنه‌ هه‌ر ژ ده‌ستپێكا راگه‌هاندنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن ئیراقێ، كو ل ئوكتۆبه‌را سالا 2021 هاتینه‌ ئه‌نجامدان و ئه‌و كێشه‌ و ئالۆزی و پێشهاتێن پشتی هه‌لبژارتنان بووینه‌ ئاسته‌نگ ل هه‌مبه‌ر دامه‌زراندنا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ ل سه‌ر بناغه‌كێ دستووری یێ باوه‌رپێكری ل سه‌ر بنه‌مایێ سیسته‌مێ سیاسیێ نوكه‌ ل ئیراقێ د ئه‌نجامدا وه‌لات گه‌هشته‌ ره‌وشه‌كا سیاسی یا گرتی”.

مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ ژی دا، كو بۆ پاراستنا ئیراقێ ژ وان مه‌ترسیێن كو د قۆناغا نوكه‌ دا روو ب روو دبیت، داخوازێ ژ هه‌موو سه‌ركردێن سیاسی ل مه‌یدانا ئیراقێ دكه‌ت د ئاستێ به‌رپرسیاره‌تیا قۆناغا نوكه‌ دا بن و داخوازێ ژ هه‌موو ئالیان دكه‌ت گاڤێن جدی و پێدڤی و بله‌ز بگرنه‌به‌ر بۆ ئه‌نجامدانا دانوستاندنه‌كا به‌رهه‌مدار و سه‌ركه‌فتی، ل سه‌ر بناغێ پشت به‌ستنێ ب بنه‌مایێن دستوورێ ئیراقێ بۆ رزگاركرنا وه‌لاتی ژ وێ ره‌وشا نوكه‌ تێدا ده‌رباز دبیت.

د به‌یانناما مه‌كته‌با سیاسی یا پارتیدا دووپاتی ل وێ چه‌ندێ ژی هاتیه‌ كرن” ژ پێخه‌مه‌ت ئه‌نجامدانا پرۆسا چاكسازیێ و گورانكاریێن راسته‌قینه‌ و باشتركرنا ره‌وشا نوكه‌ یا ئیراقێ، دشیاندایه‌ رێككه‌فتن بهێته‌ كرن ل سه‌ر ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت پشتی وێ چه‌ندێ هه‌موو ئالی رێككه‌ڤن و سۆزا وێ چه‌ندێ ژی بده‌ن، كو دێ ب ئه‌نجامێن دووماهیێ یێن هه‌لبژارتنان وه‌كو خوه‌ رازی بن و ئه‌زموونا هه‌لبژارتنێن بۆری یێن ئیراقێ ژی دووباره‌ نه‌بیته‌ڤه‌”.

ئه‌ڤرۆ:

سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان راگه‌هاند، ئه‌ركێ سه‌ر ملێ هه‌موو ئه‌ندام و به‌پرسێن پارتی دیموكراتی كوردستانه‌ گرنگیێ ب هزرا پێكڤه‌ژیانێ بده‌ت و پێكڤه‌ژیان تنێ درووشمه‌ك نینه‌ د رێوره‌سم و هه‌لبژارتناندا بلند بكه‌ین.

د رێوره‌سمێن (پێكڤه‌ژیان ل كوردستانێ) كو ژئالیێ ده‌زگه‌هێ ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنا پارتی دیموكراتی كوردستان هاتیه‌ ئه‌نجامدان، فازل میرانی سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان په‌یڤه‌ك ل سه‌ر پێكڤه‌ژیانا پێكهاتێن نه‌ته‌وی و ئایینی ل كوردستانێ پێشكێشكر.

فازل میرانی د په‌یڤا خوه‌ دا گوت” پێكڤه‌ژیان تنێ درووشمه‌ك نینه‌ بۆ وێ چه‌ندێ ل رێوره‌سمان بۆ كۆمببین و د هه‌لبژارتناندا وه‌كو درووشم بلند بكه‌ین، پێكڤه‌ژیان ل وه‌لاته‌كێ فره‌نه‌ته‌وی و ئایینی ئه‌ركه‌كێ گرانه‌، ب تایبه‌ت وه‌لاته‌كێ فره‌حزبی كو هنده‌ك جاران كاریگه‌ریا ئه‌رێنی و نه‌رێنی ل سه‌ر دبیت”.

سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان گوت ژی” ل كوردستانا مه‌ به‌رده‌وام گرنگی ب پێكڤه‌ژیانێ هاتیه‌ دان و باوه‌ری پێ هه‌بوویه‌، هه‌رچه‌نده‌ وه‌گو كورد دبێژین (چه‌م بێ چه‌قه‌ل نابیت) و ل ڤێرێ  و ل وێراهه‌ شاشه‌یه‌ك بوویه‌، به‌لێ ئه‌و نه‌ نه‌ریت و سیاسه‌ته‌ و نه‌ شێواز و ره‌وشتێ وی خه‌لكی یه‌ كو ل ڤی وه‌لاتێ پێكڤه‌ دژین، به‌رپرسیاره‌تیا گران ژی ل سه‌ر ملێ نه‌ته‌وێ كورده‌ و ب تایبه‌ت ل سه‌ر ملێ پارتیانه‌، ئه‌ڤجا چ ئه‌ندامێ حزبێ بیت و چ به‌رپرسێ حزبی و حكومی بیت، ژبه‌ركو ئه‌ڤه‌ ئه‌ركێ مه‌یه‌ و پێدڤیه‌ ئه‌م هه‌موو ئه‌نجام بده‌ین”.

فازل میرانی زێده‌تر رۆهنكر” ل سالێن حه‌فتیان ژ چه‌رخێ بۆری هه‌موو پێكهاتان پشكداری د شۆره‌شا ئیلۆنێ دا كر بۆ وێ چه‌ندێ سته‌مێ ل سه‌ر وه‌لاتێ مه‌ راكه‌ن، ئاشووری و كلدان و توركمان و هه‌تا ئه‌ره‌بان ژی چه‌ك هه‌لگرت، وان به‌رگری ژ كوردان نه‌كر وه‌كو نه‌ته‌وه‌ك، به‌رگری ژ پارتی ژی نه‌كر، به‌لكو به‌رگری ژ وه‌لاته‌كی كر، ئه‌و نه‌ كورد بوون و نه‌ پارتی، به‌لكو كوردستانی بوون” .

فازل میرانی ددرێژیا په‌یڤا خوه‌ دا دبێژیت” ئه‌وا ئه‌ڤرۆ ئه‌م په‌یره‌و دكه‌ین، ده‌رئه‌نجامێ وێ بیرو باروه‌ریێ یه‌ كو مه‌زنێن مه‌ ل بۆری كار ل سه‌ر كریه‌ و ئه‌و پشكه‌كا گرنگه‌ ژ دیرۆكا مه‌، نوكه‌ ژی هه‌كه‌ پێكهاته‌كی ژ وێ جوگرافیا مه‌ هه‌ست ب ئێمناهیێ و جێگیریێ نه‌كه‌ت، هه‌رچه‌ند بێژین د شۆره‌شا ئیلۆنێ دا ئه‌ڤه‌ هاتیه‌ كرن و ئه‌ڤه‌ هاتیه‌ روودان، یان ل سه‌رده‌مێ شه‌هید شێخ عه‌بدولسه‌لامێ چاوان بوو، گرنگ ئه‌وه‌ كا نوكه‌ چ هه‌یه‌”.

سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان هه‌روه‌سا گوت” پێدڤیه‌ بێی ترس ده‌ست ل سه‌ر كێماسیان بدانین، ئه‌و كێماسی ژی ب ئه‌نقه‌ست نینن، نه‌ پێكهاته‌ كێماسیان بكه‌ن ب درووشمه‌كی بۆ وێ چه‌ندێ دژایه‌تیا كوردان و ئه‌زموونا وان بكه‌ن و نه‌ ئه‌م ژی بكه‌ینه‌ بیانوو و بێژین ئه‌ڤه‌ میراته‌كه‌ و ب مه‌ ناهێته‌ چاره‌سه‌ركرن، ئه‌ركێ مه‌ هه‌ردوئالیانه‌ پێكڤه‌ روونین و تبلا خوه‌ دانینه‌ سه‌ر كێماسیان و پێكڤه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ین”.

ئه‌ڤرۆ:

پارتی دیموكراتی كوردستان پێشنیازه‌كێ بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ ب شێوازێ “رێژه‌یا تێكهه‌ل” پێشكێش دكه‌ت، ب گۆره‌ی وێ پێشنیازێ 50 كورسیێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ ب لیستا گرتی و ئێك بازنه‌یی بهێنه‌ هه‌لبژارتن و 50 كورسیێن دی ژی ب ل شێوێ لیستا ڤه‌كری و فره‌بازنه‌یی بهێنه‌ هه‌لبژارتن.

هاوار محه‌مه‌د، به‌رپرسێ پشكا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتن یێ پارتی دیموكراتی كوردستان راگه‌هاند” پێشنیازا پارتی چاره‌سه‌ریه‌كا گونجایه‌ بۆ هه‌ردو خواستێن سیسته‌مێ هه‌لبژارتنێن فره‌بازنه‌یی و ئێك بازنه‌یی، ناڤه‌رۆكا پێشنیازێ پێك دهێت ژ دوو شێوازان، شێوازێ ئێكێ 50 كورسی كود بیته‌ 50% ژ كورسیێن په‌رله‌مانی ب شێوازێ ئێك بازنه‌ییێ نیشتمانی بیت، شێوازێ دوویێ فره‌بازنه‌یی بیت ل سه‌ر ئاستێ پارێزگه‌هان بهێته‌ به‌لاڤكرن كو 50% ژ كورسیان بخوه‌ڤه‌ دگریت”.

دیاركر ژی” دبیت شرۆڤێن جودا جودا بۆ وێ پێشنیازا پارتی بهێنه‌ كرن، دهێته‌ گوتن ئه‌و شێوازه‌ پێشتر نه‌هاتیه‌ بكارئینان، به‌لێ ئه‌و جۆره‌ سیسته‌مه‌ سیسته‌مێ رێژه‌یا تێكهه‌له‌ كو ب (M.M.P) یێ ناڤداره‌ و ل گه‌له‌ك وه‌لاتان هاتیه‌ په‌یره‌وكرن”.

سه‌باره‌ت پێكهاتان، به‌رپرسێ پشكا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتن یێ پارتی دیموكراتی كوردستان دبێژیت” پارتی به‌رده‌وام بۆچوونا وێ ئه‌وه‌ كو پێدڤیه‌ پێكهاته‌ ب خوه‌ بریارێ بده‌ن، داخوازیا وان نوكه‌ ئه‌وه‌ كو هه‌لبژارتن ئێك بازنه‌ییا نیشتمانی بیت و ل هه‌موو جهان بشێن ده‌نگی ب به‌ربژارێن خوه‌ بده‌ن، هه‌روه‌سا ب شێوازێ لیستا گرتی بیت، بۆ وێ چه‌ندێ خه‌لكێ دیار و هه‌ژی بهێته‌ هنارتن بۆ په‌رله‌مانی، ئه‌ڤه‌ ژی داخوازیا پتریا ئالیانه‌”.

ناڤبری زێده‌تر گوت” چاڤه‌رێینه‌ د كۆمبوونا داهاتی یا ئالیێن سیاسی ب سه‌رپه‌رشتیا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و هنارتیا سكرتێرێ گشتیێ نه‌ته‌وێن ئێكگرتی ل ئیراقێ بریار ل ژڤان و شێوازێ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێته‌ دان، دڤێت ئالیێن سیاسی تاكو وی ژڤانی كو 3/9/2022 بۆ وێ كۆمبوونێ هاتیه‌ دیاركرن، خوه‌ ئێكلا بكه‌ن”.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ره‌ت دكه‌ت پارتی دژی راستڤه‌كرنا دستووری ئیراقی بیت و راگه‌هاند، راستڤه‌كرنا دستووری رێكارێن قانوونی یێن خوه‌ یێن هه‌ین، به‌لێ ئه‌وا ل ڤان رۆژان دگه‌هیته‌ مه‌ كو باس ل سیسته‌مێ سیاسی دهێته‌ كرن و ئه‌و چه‌نده‌ ژی نابیت ب بۆچوونا كه‌س و ئالیه‌كی بیت ودڤێت كوده‌نگیا هه‌موو پێكهاتان ل سه‌ر بیت.

ڤیان سه‌بری، سه‌رۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ گۆت” هه‌كه‌ ره‌وشا به‌غدا ب ڤی شێوه‌یێ نوكه‌ بمینیت، ئه‌گه‌ر یێ هه‌ی خوه‌نیشادان به‌ر ب شه‌رێ ناڤخوه‌ بچیت، سه‌ركردێن شیعی هه‌موویان داخوازا دانوستاندنێ دكه‌ن و ده‌ستبرن بۆ شه‌ری و خوینرشتنێ ره‌ت دكه‌ن، لێ د هه‌مان ده‌م دا هه‌موو ل سه‌ر حه‌ز و داخوازیێن خوه‌ د پێداگیرن”.

ڤیان سه‌بری ب دوور نزانیت ئالۆزیێن ئیراقێ كاریگه‌ری ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌بن و دبێژیت” ئه‌م هه‌موو دزانین ئه‌وا ل به‌غدا روودده‌ت كێشه‌كا كه‌سایه‌تیه‌ د ناڤبه‌را نوری مالكی و موقته‌دا سه‌در دا و گرێدایه‌ ب ناڤمالا شیعی ڤه‌، به‌لێ هه‌كه‌ هه‌رێما كوردستانێ ب به‌غدا بهێته‌ به‌راوردكرن، ڤێرێ هه‌مبه‌ركرن ل گه‌ل ئیراقێ به‌هه‌شته‌ و ده‌ڤه‌را مه‌ هه‌تا نوكه‌ یا ئارامه‌ و ره‌وشا ئه‌منی یا جهگیره‌، له‌وما ره‌وشا به‌غدا كاریگه‌ریه‌كا وه‌سا ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ نابیت”.

سه‌باره‌ت گوهۆرینا دستوورێ ئیراقێ كو لایه‌نگرێن موقته‌دا سه‌در داخواز دكه‌ن، ڤیان سه‌بری گۆت” ل به‌غدا هنده‌ك بابه‌تێن وه‌كو گوهۆرینا سیسته‌مێ سیاسی و دستووری ل ڤان رۆژان دهێته‌ باسكرن، كو وی دستووری كۆمه‌كا مافێن كوردان تێدا هاتینه‌ چه‌سپاندن ول سالا 2005 ب پشكداریا هه‌موو پێكهاتان هاتیه‌ نڤیسین و بابه‌ته‌ك نینه‌ گرێدای بیت ب میزاجێ كه‌سی ڤه‌ و ل ده‌مێ خوه‌ هه‌موو خه‌لكێ ئیراقێ ده‌نگ پێ دایه‌. بۆ راستڤه‌كرنا وی ژی كۆمه‌كا رێكارێن قانوونی و دستووری یێن هه‌ین، پێدڤیه‌ ل به‌رچاڤ بهێنه‌ وه‌رگرتن”.

سه‌رۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ره‌تكر كو ئه‌و دژی راستڤه‌كرنا دستووری بن و دبێژیت” ئه‌م دژی راستڤه‌كرنا دستووری نینین، به‌لكو راستڤه‌كرنا دستووری رێیا قانوونی یا خوه‌ یا هه‌ی و سالا 2019 پشتی خوانیشادانێن ئیراقێ یێن وی ده‌می لژنه‌ك هاته‌ پێكئینان و شه‌ش ئه‌ندامێن وێ لژنێ كورد بوون، به‌لێ نوكه‌ كو باس ل گوهۆرینا دستووری دكه‌ن و دخوازن سیسته‌مێ سیاسی ژ په‌رله‌مانی بۆ سه‌رۆكایه‌تی بگوهۆرن، پێدڤیه‌ ئه‌و بۆچوونه‌ یا هه‌موو ئالیێن ئیراقی بیت نه‌كو یا ئێك ئالی ب تنێ بیت”.

ل دۆر هه‌لویستێ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت ل ئیراقێ، ڤیان سه‌بری دبێژیت” هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت ل ئیراقێ یێن هاتنه‌ ئه‌نجامدان و ئه‌نجامێن وێ ژی ئه‌و بوون كو نوكه‌ دبینین، هه‌كه‌ جاره‌كادی هه‌لبژارتن بهێنه‌ كرن و ئه‌نجامێن وێ ژی هه‌ر ئه‌و بیت، هه‌مان ئالیێ سیاسی و قانوون و ده‌ستهه‌لات ل سه‌ر كاربن، دێ چ هێته‌ گوهۆرین؟”.

ئه‌ڤرۆ، سالار محه‌مه‌د دۆسكی:

ئه‌ندامه‌كا خولا پێشتر یا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ راگه‌هاند، دبیت نێزیكبوونه‌ك د ناڤبه‌را موقته‌دا سه‌در و نوری مالكی دا دروست ببیت و رێككه‌فتنه‌ك ل سه‌ر دروستبوونا حوكمه‌تێ د به‌رژوه‌ندیا سه‌دری دا بهێته‌كرن.

نه‌جیبا نه‌جیب، ئه‌نداما خولا پێشتر یا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” ناكۆكیێن د ناڤبه‌را نوری مالكی و موقته‌دا سه‌در دا ئه‌نجامێ ناكۆكیێن كه‌ڤنه‌ و هه‌تا گه‌هشتیه‌ ئاسته‌كی هه‌ڤدوو قه‌بوول نه‌كه‌ن و تایبه‌ت پشتی سه‌دری ل هه‌لبژارتنێن ڤێ دووماهیێ پتر ژ 70 كورسیێن جڤاتا نوونه‌ران بده‌ستڤه‌ئیناین و حه‌ز هه‌بوو حوكمه‌تا زورینه‌یا نشتیمانی پێكبینیت و نه‌شیا وێ چه‌ندێ بجهبینیت و خوه‌ ڤه‌كێشا و ب ئاشكرا  گۆتیه‌ نابیت نوری مالكی جاره‌كا دی ببیته‌ سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ”.

هێشتا گۆت” نه‌رازیبوویێن سه‌ر جادێ نه‌ ئه‌ون كو هه‌موو ل گه‌ل سه‌دری نه‌ به‌لكو گه‌له‌ك ژ حوكمه‌تێ د نه‌رازینه‌ و ئاستێ خزمه‌تگوزاریێن ل ئیراقێ دهێنه‌ ئه‌نجامدان و سه‌دری شیا جادا ئیراقی ل ڤان كاودانان د به‌رژوه‌ندیا خوه‌ دا ب راكێشیت”.

ئاماژه‌كر” ناكۆكیێن  سه‌دری و مالكی گه‌له‌ك د كوورن و هه‌تا سه‌دری هزرا كوشتنا خوه‌ ژی كریه‌، لێ ئه‌ڤه‌ ناگه‌هیته‌ وی ئاستی شه‌رێ ناڤخوه‌ دروست بیت چونكه‌ ئیران و شیعه‌ هه‌موو بزاڤان دكه‌ن شه‌ر دروست نه‌بیت و ده‌ستهه‌لات دده‌ستی دایه‌ و چه‌ك هه‌یه‌ و سیستانی ژی ناهێلیت، لێ بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشا د ناڤبه‌را هه‌ردو ئالیان دا سه‌دری داخوازا هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خه‌ت كریه‌ و دبیت ئه‌ڤه‌ خواستا پشته‌ڤانێن وی بیت لێ دچارچۆڤێ قانوونی دا پشتی ڤه‌كێشانا سه‌دری ژجڤاتا نوونه‌ران و ئه‌وێن هاتینه‌ جهێ وی پتریا وان ژ فراكسیۆنا ده‌وله‌تا قانوونێ نه‌ و دستوور دبێژیت بۆ هه‌لوه‌شاندنا جڤاتا نوونه‌ران دڤێت سێیه‌كا جڤاتێ ده‌نگی ل سه‌ر بده‌ن و رازیبوونا خوه‌ دیاربكه‌ن و هه‌روه‌سا د دستووری دا هاتیه‌ كو سه‌رۆك وه‌زیران یان سه‌رۆك كۆماری ماف یێ هه‌ی داخواز بكه‌ن جڤاتا نوونه‌ران بهێته‌ هه‌لوه‌شاندن و ئه‌ڤ  سه‌رۆك وه‌زیر و سه‌رۆك كۆمار ڤێ جڤاتێ باوه‌ری نه‌دایێ هه‌تا بشێن ڤی كاری بكه‌ن”.

ناڤبری گۆت” ل دووڤ دستوورێ ئیراقێ و سیسته‌مێ ناڤخوه‌یێ جڤاتا نوونه‌ران، جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ماف یێ هه‌ی ل  سه‌رانسه‌ری ئیراقێ كۆمبوونێن خوه‌ ئه‌نجام بده‌ت”.

هه‌روه‌سا دیاركر”ب دیتنا من رێككه‌فتن د ناڤبه‌را سه‌دری و مالكی دا دێ هێته‌ كرن و ئه‌ڤ رێككه‌فتنه‌ دێ د به‌رژوه‌ندیا سه‌دری دا بیت و دێ ئه‌ندامێن فراكسیۆنا سه‌دری  ب رێیه‌گێ ڤه‌گه‌رنه‌ جڤاتا نوونه‌ران ودیرۆكا د ناڤبه‌را هه‌ر دویان دا پێشتر ژی ناكۆكی هه‌بووینه‌ لێ ل دووماهیێ دگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ چونكه‌ خالێن هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را وان دا هه‌نه‌ و شیعه‌گه‌ری به‌ری هه‌ر تشته‌كی لده‌ف یا پیرۆزه‌ به‌ری ئیراقێ و نه‌وه‌زیر و نه‌ چ به‌رپرسێن وا بۆ ئیراقێ نه‌كریه‌ به‌لكو بۆ خوه‌ دكه‌ن”.

ل دۆر كارتێكرنا ڤان كاودانان ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ، نه‌جیبا نه‌جیب گۆت” هه‌ر نه‌ ئارامیه‌كا ل ئیراقێ دروست بیت كارتێكرن ل سه‌ر گشت ئیراقێ هه‌یه‌، هه‌ر ئالۆزیه‌كا ل ئیراقێ بیت كارتێكرن ل ئیراقێ هه‌یه‌ و ئه‌ڤه‌ وێ رامانێ ناگه‌هینیت هه‌كه‌ به‌غدا یا ته‌نا بیت بۆ كوردستانێ دێ باش بیت، به‌لكو دڤێت ئێكرێزیا ناڤمالا كوردی هه‌بیت و هه‌كه‌ ئێك رێزبین دێ شێین به‌رژوه‌ندیێن خه‌لكێ كوردستانێ پارێزێن”.

ئه‌ڤرۆ ، زنار تۆڤی:

پشتی خوه‌نیشادانێن رۆژێن بۆری ژ ئالیێ‌ لایه‌نگرێن سه‌دری و چارچۆڤێ‌ هه‌ماهه‌نگیا شیعی، ره‌وشا ئیراقێ‌ گه‌له‌ك ئالۆزبوویه‌ و ئێدی لهه‌ڤهاتنا وان دێ‌ گه‌له‌ك یا ب زه‌حمه‌ت بیت، كارۆخ خۆشناو، سه‌رۆكێ‌ په‌یمانگه‌ها ڤه‌كۆلینێن ئه‌مریكی – كوردی، د دیداره‌كێ‌ دا بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) راگه‌هاند، ترامپ و سه‌در دو كاره‌كته‌رێن سیاسی یێن دیار و سه‌رنجراكێشن ل سه‌ر ئاستێ‌ ئه‌مریكا و ئیراقێ‌، باسكرنا خالێن هه‌ڤپشك و جۆدا یێن ڤان هه‌ردو كاره‌كته‌ران، گه‌له‌ك مژاران ب خوه‌ڤه‌ دگرن، ژ وان ژی، هێرشكرنا سه‌ر كۆنگرێسێ‌ ئه‌مریكا و جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، ژ ئالیێ لایه‌نگرێن دۆنالد ترامپی و موقته‌دا سه‌دری ڤه‌، ترامپ یێ‌ نه‌رازی بوو، ژ ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و وی دگۆت سه‌خته‌كاری د هه‌لبژارتنان دا هاتیه‌ كرن و ده‌نگێن وی هاتینه‌ دزین، به‌لێ‌ ئه‌و نه‌شیا گۆتنێن خوه‌ ب سه‌لمینیت و به‌لگێن پێدڤی بۆ دادگه‌ها فیدرالی یا ئه‌مریكا دیار بكه‌ت، له‌وما وی كارتا جادێ‌ ب كارئینا و هێرش كره‌ سه‌ر كۆنگرێسێ‌ ئه‌مریكا، به‌لێ‌ ژ ئه‌گه‌رێ‌ ب هێزیا ژێرخانا سازیێن ئه‌مریكا بزاڤێن ترامپی سه‌رنه‌گرتن و شكه‌ستن ئینا، هه‌تا نوكه‌ ژی ڤه‌كۆلین ل سه‌ر پرۆسا وێ‌ هێرشكرنێ‌ یا به‌رده‌وامه‌، چونكی ئه‌و كارێ‌ ترامپی ل (2021/1/6) ئه‌نجامدای، د دیرۆكا ئه‌مریكا دا وێنه‌ نه‌بوویه‌.

ناڤهاتی گۆت ژی” موقته‌دا سه‌در، د هه‌لبژارتنێن (2021/10/10) ێ‌ دا، یێ‌ سه‌ركه‌فتی بوو، به‌لێ‌ رێگری لێ‌ هاته‌ كرن بۆ پێكئینانا حوكمه‌تا نوو، گه‌له‌ك به‌ربه‌ست بۆ هاتنه‌ دروستكرن ژ ئالیێ چارچۆڤێ‌ هه‌ماهه‌نگیێ‌ ڤه‌، ب تایبه‌تی ده‌مێ‌ دادگه‌ها فیدرالی یا ئیراقێ‌ ب كارئینای بۆ ده‌ركرنا بریارا سێیه‌كا كارخستی، كار گه‌هشته‌ هندێ‌ كو سه‌در فراكسیۆنا خوه‌ ژجڤاتا نوونه‌ران ڤه‌كێشیت و ل جهێ‌ ئه‌ندامێن جڤاتێ، خه‌لكێ‌ جادێ‌ بهنێریته‌ د ناڤا جڤاتا نوونه‌ران دا، ئه‌ڤ چه‌نده‌ ب مه‌ره‌ما دروستكرنا وه‌رچه‌رخانه‌كا مه‌زن بوو د مه‌یدانا سیاسی یا ئیراقێ‌ دا و گوهۆرینا دستووری و دوورخستنا گه‌نده‌لكاران و گوهۆرینا سیسته‌مێ‌ سیاسی ل ئیراقێ‌، ل ڤێرێ‌ پرسیار ئه‌وه‌، ئه‌رێ‌ ئیراق دێ‌ وه‌كو ئه‌مریكا خوه‌ لبه‌ر گه‌فێن جادێ‌ گریت، به‌رسڤ ژی نه‌خێر، ئیراق خۆ لبه‌ر گه‌فێن جادێ‌ ناگریت، چونكی ژێرخانا سازیێن ئیراقی نه‌وه‌كو یێن ئه‌مریكا ب هێزن، د وی په‌رێ‌ لاوازیێ‌ دانه‌، هه‌روه‌سا ده‌لیڤا هه‌لچوونا خه‌لكێ‌ نه‌رازی ل ناڤه‌راست و ژێریا ئیراقێ‌ یێ‌ نه‌باشه‌، ئه‌ڤه‌ ژی ژ ئه‌گه‌رێ‌ شكه‌ستنا چینا ده‌ستهه‌لاتداره‌ ل ئیراقێ‌ و نه‌بوونا دادپه‌روه‌ریا جڤاكی و نه‌بوونا كێمترین پێدڤێن ژیانێ‌ یه‌، كو ژ هه‌ژی ئیراقیان بیت، دهێته‌ چاڤه‌رێ‌ كرن ئیراق به‌ر ب تونێله‌كا تاری ڤه‌ بچیت، هه‌كه‌ چارچۆڤێ‌ هه‌ماهه‌نگیێ‌ موقته‌دا سه‌دری رازی نه‌كه‌ت وداگیرانێ بۆ نه‌كه‌ت”.

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

ئه‌ندامه‌كێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان/ سووریێ دیار دكه‌ت كو هه‌تا نها ئه‌مریكا و رۆسیا رازی نینن كو توركیا ده‌ست ب چو ئۆپه‌راسیۆنان ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت لێ ژ به‌ر هه‌لبژارتنێن سالا بهێت یێن توركیا ئه‌ردۆغان ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار بۆ هندێ دكه‌ت دا ئه‌مریكا و رۆسیا رازی بكه‌ت.

مسته‌فا جومعه‌ ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان/ سووریێ د دیداره‌كا تایبه‌ت دا بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو به‌ری نها چه‌ندین جاران ئه‌مریكا هۆشداری دایه‌ توركیا كو نابیت ده‌ست ب چو ئۆپه‌راسیۆنان ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت، چونكی ئه‌مریكا نه‌ڤێت هه‌ڤسه‌نگیێن نها یێن سیاسی ل سووریێ تێك بچیت و خالا دی ژ بۆ ئه‌مریكا نها باش نینه‌ كو كورد ل سووریێ لاواز بن، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌مریكا هه‌تا نها رازی نه‌بوویه‌ توركیا ده‌ست ب كاره‌كێ وه‌سا بكه‌ت و گۆت: (هه‌بوونا ئه‌مریكا ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌، هه‌تا هێزێن ئه‌مریكا ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بن و پشته‌ڤانیێ ل كوردان بكه‌ن توركیا ژی نه‌شێت وه‌سا ب ساناهی ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو بكه‌ت).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو سه‌ره‌دانا ئه‌ردۆغانی یا بۆ رۆسیا ژی هه‌تا نها چو ده‌ستكه‌فته‌كا خوه‌ یا مه‌زن نه‌بوویه‌، چونكی د به‌رژه‌وه‌ندیا رۆسیا دا نینه‌ كو توركیا ده‌ست ب ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت، لێ دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو ژ به‌ر شه‌رێ نها یێ د ناڤبه‌را رۆسیا و ئۆكرانیایێ دا رۆسیا ژی ته‌نگاڤه‌، توركیا ژی ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت دا بشێت مفای ژ ره‌وشا نها یا ئالۆز وه‌ربگریت، لێ ئه‌و یه‌ك رامانا هندێ ناده‌ت كو دێ رۆسیا هه‌موو داخوازیێن توركیا ژی قه‌بوول كه‌ت و گۆت: (هه‌كه‌ تشته‌ك ژی بهێته‌ كرن ره‌نگه‌ د چه‌ند مه‌هێن بهێت دا روو بده‌ت، هه‌كه‌ رۆسیا هنده‌ك داخوازیێن توركیا ژی قه‌بوول بكه‌ت دێ ئه‌و یه‌ك یا سنۆردار بیت، ره‌نگه‌ رێ ب توركیا بهێته‌ دان كو ل شه‌هبا و منبجێ تشته‌كێ بكه‌ت لێ‌ ژ بۆ رۆژهه‌لاتێ‌ فراتێ‌ ب چو ره‌نگه‌كێ رێ ب توركیا ناهێته‌ دان، نه‌ رۆسیا و نه‌ ژی ئه‌مریكا رازی نابن، چونكی ئه‌و یه‌ك دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزیێن گه‌له‌ك مه‌زن و ئه‌و یه‌ك د به‌رژه‌وه‌ندیا رۆسیا و ئه‌مریكا دا نینه‌).

ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان/ سووریێ د به‌رده‌وامیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو سالا بهێت دێ ل توركیا هه‌لبژارتن هێنه‌ كرن و هه‌موو ئاماژێن نها ژی نیشا دده‌ن كو ره‌وشا ئه‌ردۆغانی باش نینه‌، نها پێگه‌هێ ئه‌ردۆغانی ل توركیا گه‌له‌ك لاوازه‌، ئه‌ردۆغان ل سه‌ر هنده‌ك كارتێن نوو كار دكه‌ت دا بشێت كارتێكرنێ ل رایا گشتی یا توركیا بكه‌ت، ئه‌ردۆغانی دڤێت پشته‌ڤانیا خه‌لكی بده‌ستڤه‌ بینیت و ژ به‌ر هندێ ژی نها گه‌له‌ك به‌حسێ ئۆپه‌راسیۆنه‌كێ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دهێته‌ كرن و گۆت: (رژدبوونا ئه‌ردۆغانی یا بۆ ده‌ستپێكرنا ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ پتر ژ بۆ هندێ یه‌ دا ئه‌ردۆغان بشێت د هه‌لبژارتنێن سالا بهێت یێن توركیا دا سه‌ركه‌ڤیت، چونكی نها وه‌كو به‌رێ خه‌لك پشته‌ڤانیێ ل ئه‌ردۆغانی و پارتیا وی ناكه‌ن).

مسته‌فا جومعه‌ ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئه‌و چاڤه‌رێی هنده‌ك گوهۆڕینان ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و ب تایبه‌تی ژی ل سووریێ دكه‌ت، ره‌نگه‌ د مه‌هێن پێشیا مه‌ دا گه‌له‌ك گوهۆڕین ل ده‌ڤه‌رێ روو بده‌ن، توركیا ژی هه‌ست ب هندێ یا كری و دڤێت خوه‌ بۆ هه‌ر گوهۆڕینه‌كێ به‌رهه‌ڤ بكه‌ت و د هه‌مان ده‌می دا توركیا دڤێت وه‌كو هێزه‌كا كاریگه‌ری ل ده‌ڤه‌رێ خوه‌دان گۆتن بیت و ب تایبه‌تی ژی دڤێت ل پاشه‌رۆژا سووریێ دا خوه‌دان رۆل بیت، ژ به‌ر هندێ ژی نها توركیا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت دا ل پێگه‌هێ خوه‌ ل باكورێ سووریێ بهێز بكه‌ت و گۆت: (بێگومان ژ به‌ر ڤان هه‌موو ئه‌گه‌ران ژی توركیا به‌رده‌وام به‌حسێ ده‌ستپێكرنا ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو ل باكورێ سووریێ دكه‌ت، نها به‌رهه‌ڤیێن باش ژی هاتینه‌ كرن).

ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك دیار كر كو هه‌تا ئه‌مریكا و رۆسیا رازی نه‌بن بێگومان توركیا نه‌شێت ده‌ست ب چو ئۆپه‌راسیۆنێن نوو ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ت، چونكی ئه‌مریكا به‌رژه‌وه‌ندیێن جودا ل سووریێ ب تایبه‌تی ژی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌نه‌، ئه‌مریكا نه‌ڤێت د ره‌وشا نها دا پێگه‌هێ كوردان ل سووریێ لاواز بیت، ژ به‌ر هندێ ژی هه‌تا نها ئه‌مریكا رازی نه‌بوویه‌ توركیا ده‌ست ب چو ئۆپه‌راسیۆنان بكه‌ت و بێگومان هه‌تا ئه‌مریكا رازی نه‌بیت توركیا نه‌شێت چ بكه‌ت و گۆت: (هنده‌ك ئێرشێن سنۆردار نها ب رێیا درۆنان ژ ئالیێ توركیا ڤه‌ دهێنه‌ كرن، رۆسیا و ئه‌مریكا ژی هه‌لوه‌سته‌ك توند نیشا نه‌داینه‌، دیاره‌ ئه‌و یه‌ك ژی پتر بۆ دلخوه‌شكرنا توركیا یه‌ و وان دڤێت ئۆپه‌راسیۆن و كریارێن توركیا وه‌سا سنۆردار بمینن).