دوهی دوشەمبی 12/6/2023 ب بەرهەڤبوونا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دیدار و هەفتیا ساخلەمی كوردستانی – ئوردنی ل هەولێرێ دەستپێكر.
ل دەستپێكا دیداری د. سامان بەرزرنجی، وەزیرێ ساخلەمیێ ل هەرێما كوردستانێ د پەیڤەكێ دا گوت» د دەمێ بۆری دا وەلاتێ ئوردن هاریكار و پشتەڤانێ مەزن یێ هەرێما كوردستانێ بوو ب تایبەتی د كەرتێ ساخلەمیێ دا بوویە پالدەرەكێ باش بۆ مە».
هەروەسا گوت» چەندین كێشە و گرفت د بوارێ ساخلەمیێ دا یێن هەین، ب تایبەتی ژ ئەگەرێ هەبوونا هەژمارەكا مەزن یا ئاوارە و پەنابەران ل هەرێما كوردستانێ، لەوما داخوازێ ژ حوكمەت و وەزارەتا ساخلەمیا ئیراقێ دكەین زێدەتر پشتەڤانیێ ل كەرتێ ساخلەمیێ ل هەرێما كوردستانێ بكەن». ئەوژی بەرچاڤكر» ل كابینەیا نەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ مە پێنگاڤ بۆ چاكسازیێ د كەرتێ ساخلەمیێ دا دەستپێكرینە».
سامان بەرزنجی دیاركر» بۆ جارا ئێكێ ل سەر ئاستێ ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، وەلاتێ ئوردن باوەری ب (9) نەخوەشخانەیێن هەرێما كوردستانێ بەخشیە، بۆ وێ چەندێ وەكو سەنتەرێن ڕاهێنان و پسپۆریێ بهێنە نیاسین».
فیراس ئەلهەواری، وەزیرێ ساخلەمیا ئوردنی د پەیڤەكێ دا گوت» خوەشحالم ل هەولێرێ پشكداریێ د ڤێ دیدارێ دا بكەم بۆ پێشڤەبرنا هەردو حوكمەتێن هەرێما كوردستانێ و ئوردنێ د كەرتێ ساخلەمیێ دا».
وەزیرێ ساخلەمیا ئوردنی گوت ژی» ئەم د چەندین كەرتان دا ل گەل هەرێما كوردستانێ دا كار دكەین، ل سەر فەرمانا شاه عەبدوللایێ دوویێ شاهێ ئوردن، ل كەرتێ ساخلەمیێ ژی دێ پەیوەندیێن خوە پێشڤە بەین، مە بەرهەڤی هەیە د كەرتێ ساخلەمیێ دا پشتەڤانیێ و هاریكاریا هەرێما كوردستانێ بكەین و خزمەتگوزاریێن زێدەتر پێشكێش بكەین، هەر د وی چارچۆڤەی دا ژی دشێین ئاسانكاریێن زێدەتر بكەین بۆ وان كەسێن ژ هەرێما كوردستانێ دخوازن بۆ چارەسەریا نوژداری سەرەدانا ئوردن بكەن، لژنەیەك هاتیە دروستكرن بۆ چاڤدێریكرنا وان نەخوەشێن سەرەدانا ئوردن دكەن تاكو دەمێ دزڤرن چاڤدێریا وان دێ هێتە كرن، هەروەسا نوژدارێن مە بەردەوام سەرەدانا نەخوەشان دكەن د وی دەمێ ل وێرێ دمینن».
ناڤبری دوپاتكر كو وەكو وەلاتێ ئوردن دخوازن پەیوەندیێن خوە ل گەل هەرێما كوردستانێ د كەرتێ ساخلەمی دا پێشڤە ببەن.

سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ، محەمەد شیاع سۆدانی ڕاگەهاند، دێ پێداچوونێ د وان بڕگە و مادەیان دا كەن یێن كو د بودجەی دا هاتینە ڕاستڤەكرن، بۆ وێ چەندێ بزانین تا چەند ل گەل بەرنامەیێ حوكمەتێ گونجاینە.
محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ بەیاننامەیەك ل دۆر پەسەندكرنا قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ ژ ئالیێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ڤە بەلاڤكر و تێدا دیاركر كو ئەو بودجەیا جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ ل 13/3/2023 دەنگ ل سەر دای، ب گرنگی ڤە دابینكرنا پێدڤیێن سەرەكی یێن وەلاتیان ل بەرچاڤ وەرگرتیە، هەروەسا حوكمەت بزاڤێ دكەت خواستێن وەلاتیان بدەستڤەبینیت، ب تایبەتی د بوارێ بجهئینانا پڕۆژەیێن خزمەتگوزاری و دووبارە ئاڤەدانكرنێ و ژێرخانەیا ئابووری.
سۆدانی باس ل وێ چەندێ ژی كر كو ب پێشكێشكرنا بودجەیا سێ سالان، داكۆكی ل سەر چاكسازیێ كریە كو د بەرنامەیێ حوكمەتێ دا هاتیە پەسەندكرن و هاتیە» د چارچۆڤەیێ پەسەندكرنا بودجەی دا، پێنگاڤێن گرنگ بۆ بجهئینانا وان پڕۆژەیان دێ هاڤێژین كو ل سەردەمێ كابینەیێن بۆری دا نەهاتینە تمامكرن، هەروەسا د چارچۆڤەیێ هزرا مە بۆ چاكسازیێ، خەرجیێن كاركرنێ و پێشڤەبرنا داهاتێن نە پەترۆلی دێ كێم كەین و پشتەڤانیا خوە بۆ كەرتێ تایبەت دووپات دكەین».
سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ ئاماژەكر دێ پێداچوونێ ب وان بڕگە و مادەیان دا كەن كو د بودجەی دا هاتینە ڕاستڤەكرن بۆ وێ چەندێ بزانن تاكو چەند ل گەل بەرنامەیێ حوكمەتا وی دا گونجایە.
ئەوژی بەرچاڤكر» ئەو بزاڤێن كو ل دەمێن بۆری دا ژ پێخەمەت پەسەندكرنا بودجەی دا هاتینە بەچاڤكرن بلند د هەلسەنگینین، ب تایبەتی بزاڤێن ئەندامێن لژنەیا دارایی و لژنەیا پلانا ستراتیژی و خزمەتگوزارا فیدرالی یێن جڤاتا نوونەران».
پشتی پێنج ڕۆژێن دانوستاندنێ، جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ د ڕوونشتنا خوە دا ل شەڤا ئێكشەمبی دا، پڕۆژەیێ قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالێن 2023، 2024 و 2025 پەسەندكر كو قەبارەیێ بودجەیا ئیراقێ بۆ وان هەرسێ سالان دبیتە 198 ترلیۆن و 910 ملیار و 343 ملیۆن و 590 هزار دینار.
بڕیارە پڕۆژەیێ قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ پشتی پەسەندكرنێ ژ ئالیێ سەرۆك كۆمارا ئیراقێ ڤە ل ڕۆژنامەیا وەقائیعا ئیراقی بهێتە بەلاڤكرن بۆ وێ ئێكێ بكەڤیتە د بوارێ بجهئینانێ دا.

پەرلەمانتارێن كورد ژ فراكسیۆنێن جودا جودا ڕێككەفتنا ئێكەتی نیشتمانی كوردستان ل گەل گرۆپەكا شیعەیان بۆ ڕاستەوخوە دەستێوەردانا حوكمەتا ئیراقێ د كاروبارێن ناڤخوەیا كوردستانێ دا ب خیانەت و لادان ژ دستووری د هەژمێرن، هەروەسا دبێژن، ئەوا ئێكەتیێ دخواست مە نەهێلا بۆ وان بچیتە سەری.
د. نەهلە ئەفەندی، ئەنداما جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ ڕۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» ئەوا ئێكەتیێ ل بەغدا ئەنجامدای خیانەت بوو ل ئێكڕێزیا ناڤمالا كوردی، سەرۆك بارزانی داخواز ژ مە كر ب ئێك دەست و ب ئێكگرتی ل هۆلا جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ كاربكەین و ئەم وەكو ل دووڤ ڕێنمایێن سەرۆكی دچین بۆ وێ چەندێ قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ بپارێزین و بەرگریێ ژ مافێ خەلكێ كوردستانێ بكەین».
د. نەهلە ئەفەندی گوت ژی» مە وەكو فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ پاشئێخستیێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ پێشنیازكر 12% ژ مووچەی مەهانە بۆ فەرمانبەرێن هەرێمێ بهێتە زڤراندن و مە ئیمزا بۆ كۆمكرن و ئەو پێشنیازا مە چو دەنگدانێ ل جڤاتا نوونەران بەلێ قەرەبالغ دروست بوو و پشتڕاست نەبووین ژ دەنگدانێ، لەوما شاخەوان عەبدوللا، جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەران دبێژیت وێ پێشنیازێ دەنگێ تمام بدەستڤەئینایە و دێ ڤەكۆلینێ د وی بابەتی دا كەین ب ڕێكا سەحكرنا كامیرەیان».
دیاركر ژی» بهایێ بەرمیلا پەترۆلێ ب 70 دۆلاران د بودجەی دا هاتیە خەملاندن و هەرێما كوردستانێ ڕۆژانە 400 هزار بەرمیلێن پەترۆلێ دهنێریت، مە داخوازكریە ژ وی بهای زێدەتر هاتە فرۆتن ئەو پارەیە بهێتە تەرخانكرن بۆ دانا پاشئێخستیێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێمێ».
ڕۆهنكر ژی» ئەوا ئێكەتی نیشتمانی كوردستان دخواست بجهبینیت مە نەهێلا وەكو خوە بۆ بچیتە سەری و پاراستنا ئێك پارچەییا قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ ئەركێ سەر ملێ هەموو تاكەكێ كوردە و مە دناڤ هۆلا جڤاتا نوونەران دا ئەو پلان ژناڤبر».

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی پێشوازی ل ئەلینا ڕۆمانووسكی، بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ كر، د كۆمبوونەكێ دا سەرۆكێ هەرێمێ دووپاتی ل سەر گرنگیا دەربازكرنا بودجەی دا كر كو بەرژەوەندیێن هەموو دەڤەر و پێكهاتەیێن ئیراقێ و مافێن هەرێما كوردستانێ ل بەرچاڤ وەربگریت و ببیتە ئەگەرێ ڤەژاندنا كار و ئابووری و پێشكێشكرنا خزمەتگوزاریان. هەروەسا هەردو ئالیان باس ل پرسا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ و بزاڤێن سەرۆكایەتیا هەرێمێ بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان باسكر و نێچیرڤان بارزانی دووپاتكر كو دێ هەموو پێرابوونێن پێدڤی ئەنجامدەت بۆ وێ چەندێ ل دەمەكێ گونجای هەلبژارتن بهێنە ئەنجامدان.

سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، مەسرور بارزانی ڕادگەهینیت: هیڤیدارم فراكسیۆنێن كوردستانێ قەوارەیێ هەرێمێ و مافێن دەستووری و شایستەیێن دارایی بپارێزین.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د پێگەهێ خوە یێ تایبەت ل سەر تۆرا جڤاكی یا تویتەری دبێژیت: هیڤیدارم فراكسیۆنێن كوردستانی ب هەستا بەرپرسیارەتیا نیشتمانی مامەلێ ل گەل پڕۆژە قانوونا بودجەیا ئیراقێ دا بكەن و قەوارەیێ هەرێمێ و مافێن وێ یێن دەستووری و شایسەتیێن وێ یێن دارایی بپارێزن و دژی هەر بزاڤەكا دهێتە كرن بۆ لاوازكرنا پێگەهێ هەرێما كوردستانێ ب ڕاوەستن.

سەرۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ، ل دۆر برگەیا دانا پاشئێخشتیێ مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند، پارتی دیموكراتی كوردستان ب هەموو جۆرەكی ل گەل وێ چەندێ یە پاشئێخستیێ مووچەیێ فەرمانبەران بهێتە دان، چونكە ئەڤە مافێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ وپێدڤیە تەرخانكرنا دارایی ژ ئالیێ حوكمەتا ئیراقێ بۆ بهێتە كرن.
پشتی وێ ناكۆكیا ل سەر بابەتێ برگەیا دانا پاشئێخستیێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ د ڕەشنڤیسێ پرۆژەیێ قانوونا بودجەی دا دروستبووی، ڤیان سەبری، سەرۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ گوت» هەموو ئەوێن موزایەدێ ل دۆر ڤێ چەندێ دكەن تنێ یاریان ب هەست و سۆزێ خەلكی دكەن و كەسێ ژ وان داخوازا وێ چەندێ نەكریە كو پێدڤیە گۆژمەكێ پارەی بۆ ڤێ مەبەستێ بهێتە تەرخانكرن».
ژ ئالیێ خوەڤە، جێگرێ سەرۆكێ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ڕاگەهاند، پارتی ل گەل فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ یا ڕاستگویە و ناهێلێت موزایەدە ل سەر وان بهێتە كرن.
مەریوان قەرەنی، جێگرێ سەرۆكێ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ گوت» مخابن چەند هەفتیەكە هندەك فراكسیۆن، ب تایبەتی ژی ئێكەتی، ژ پێخەمەت دەربازكرنا پێلانگیریێن خوە ل دژی قەوارەیێ هەرێما كوردستانێ ب بەهانەیا مامەلەیا ڕاستەوخوە یا بەغدا ل گەل پارێزگەهان، هاتینە برگەیەك ئینایە و ناڤێ وێ كریە ڤەگەراندنا پاشئێخستیێ مووچەی و خەلك پێ مژوولكریە».
مەریوانی گوت ژی» ئەو برگە بێی تەرخانكرنا پارەی بوو هیچ بهایەك نینە، بەلكو هەكە ب وی جۆری هاتە دەربازكرن، دێ كێشێ بۆ مووچەخۆران ب خوە ژی دروست كەت، چونكە دێ دەستێ حوكمەتێ د بەلاڤكرنا مووچەیێ مەهانە دا گرێدەت، چونكە ئەو پارێ دەست دكەڤیت تێرا هەموو مەزاختیان ناكەت».
جێگرێ سەرۆكێ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دیاركر ژی» فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل گەل فەرمانبەران یا ڕاستگویە و ناخوازیت ب تشتێ نە ڕاست بهێنە سەردابرن، بەلكو دێ هەموو بزاڤان كەت د بودجەی دا پارە بۆ ڤێ مەبەستێ بهێتە تەرخانكرن».
شێروان دوبەردانی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان دبێژیت» بابەتێ دانا پاشئێخستیێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ نەرازیبوون دروستكر و فراكسیۆنا پارتی داخوازكر پارە بۆ وی بابەتی بهێتە تەرخانكرن یان ئەو برگەیە بهێتە لادان و د ئەنجامدا هاتە لادان و فراكسیۆنا ئێكەتیێ و فراكسیۆنێن كوردستانی یێن دی داخوازا ڤەگەراندنا وێ برگێ دكر، ئەم ژی وەكو فراكسیۆنا پارتی ل گەل دانا پاشئێخستیێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ داینە، بەلێ ب جۆرەكی پارە بۆ بهێتە تەرخانكرن، ژ بەر كو هەكە پارە نەهێتە تەرخانكرن، ئانكو ناهێتە دان و پێدڤیە ل گەل وەلاتیێن خوە د ڕاستگۆ بین».

پەیڤدارێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ ڕادگەهینیت: شاندەكێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ بۆ پرسا هەلبژارتنان سەرەدانا بەغدا كریە بۆ دانوستاندنێ ل دۆر ئەنجامدانا هەلبژارتنان ل هەرێما كوردستانێ، دیاركر ژی، كۆمسیۆنا هەلبژارتنێن ئیراقێ بەرهەڤیا خوە نیشاندا بۆ هەموو هاریكاریەكێ.
دلشاد شەهاب، پەیڤدارێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ سەبارەت سەرەدانا وان بۆ بەغدا ئاماژەكر كو سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ دێ ڕژد بیت ل سەر ئەنجامدانا هەلبژارتنان و دێ د دانوستاندنێن بەردەوام دا بیت ل گەل كۆمسیۆنا بلند یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ بۆ وێ چەندێ ڕۆژەك بۆ دەستنیشانكرنا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بهێتە دیاركرن.
بڕیارە هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ ل 18/12/2023 بهێنە ئەنجامدان، پەیڤدارێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ دبێژیت» هەتا نوكە هیچ بڕیارەكا فەرمی بۆ وێ چەندێ نەهاتیە دەركرن و كۆمسیۆنا بلند یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ ل گەل حوكمەتێ د دانوستاندنان دایە، هەكە ئەو ژڤانە نەهێتە جهگیركرن، بێگومان كارێ بەراهیێ یێ كۆمسیۆنا ئیراقێ دێ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بیت».
شاندێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ ب سەرۆكایەتیا سەرۆكێ دیوانێ، ل بەغدا دانوستاندن ل دۆر پێنگاڤ و بەرهەڤیان بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ كرن، دلشاد شەهاب باس ل وێ چەندێ دكەت» كۆمسیۆنا هەلبژارتنێن ئیراقێ بەرهەڤیا خوە یا تمام نیشاندا كو ب هەماهەنگی ل گەل هەرێما كوردستانێ دەست ب ئەنجامدانا هەلبژارتنان بكەن».
دلشاد شەهاب دیاركر ژی» كارێ بەراهیێ یێ مە ئەوە كو هەلبژارتن بهێنە ئەنجامدان و هەرێما كوردستانێ ژ وێ ڤالاتیا دەستووری ڕزگار ببیت، بۆ وێ چەندێ ژی دێ هەموو كارەكێ پێدڤی كەین».
هەروەسا گوت»مە تێكگەهشتنەكا گەلەك باش ل گەل كۆمسیۆنا ئیراقێ هەبوو و بڕیار ئەوە ل نێزیك كۆمسیۆنا ئیراقێ سەرەدانا هەرێما كوردستانێ بكەت بۆ ڤەدیتنا ڕێكەكا دروست بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان و مە داخواز ژ حوكمەتا ئیراقێ كریە كو یا هاریكار بیت دگەل كۆمسیۆنێ بۆ وێ چەندێ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ب ڕێكوپێكی بهێنە ئەنجامدان».
شاندێ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ د سەرەدانا خوە دا بۆ بەغدا ل گەل نوونەرایەتیا ڕێكخراوا نەتەوەیێن ئێكگرتی ل ئیراقێ ژی كۆمبوو، سەبارەت وێ چەندێ دلشاد شەهاب گوت» ئەوان ژی بەرهەڤیا خوە نیشاندنا كو پشتەڤان و هاریكار بن».

هەولێر، قائید میرۆ

بەرپرسەكێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل كەركووكێ ئاماژە ب وێ چەندێ دكەت، ئالیێن كوردستانی ل كەركووكێ دژی داگیركرنا ئەردێ جوتیارێن كوردن و هەژمارەكا مەزن یا زەڤیێن جوتیارێن كورد هاتینە ڤەگوهاستن بۆ سەر ناڤێ وەزارەتا بەرگریا ئیراقێ كو دخوازیت بكەتە یەكەیێن ئاكنجیبوونێ بۆ ئەفسەرێن لەشكرێ ئیراقێ.
محەمەد كەمال، بەرپرسێ لقێ سێ یێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل كەركووكێ بۆ ڕۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت « پیلانەك هەیە بۆ داگیركرنا ئەردێ جوتیارێن كورد و توركمان ل دەڤەرێن دەوروبەرێ كەركووكێ و بەری چەند ڕۆژان ئالیێن سیاسی ل كەركووكێ كۆمبوون و پارتی دیموكراتی كوردستان ژی پشكداری تێداكر، كۆمبوون ل دۆر ڤێ ئاریشەیا نوكە پەیدابووی ل گوندێن كوردان بوویە و ڕەوشەكا مەترسیدار هاتیە دەستپێكرن و گەف ل سەر جوتیارێن كورد هەنە ل كەركووكێ، چونكە دخوازن ئەردێ خەلكێ ڕەسەنێ دەڤەرێ داگیر بكەن و كورد ل سەر ئەردێ وان بهێنە دەركرن، لەوڕا ژی ڕەوشەكا مەترسیدار كەركووك ڤەگرتیە و هەكە ڕێگری نەهێتەكرن ئەڤە دێ ئالۆزی پەیدابن».
بەرپرسێ لقێ سێ یێ پارتی گوت ژی» ئەو ئەردێ نوكە ئاریشە ل سەر هەین مولكێ خەلكێ كوردێن دەڤەرێ و توركمانایە، بەلێ ل سەردەمێ ڕژێما بەعسا گۆڕ بەگۆڕ ژ كورد و توركمان هاتیە وەرگرتن و ب شێوەیێ گرێبەست ئەو ئەرد دایە وەلاتیێن ئەرەب، ئەو ئاریشە پێدڤیە ب ڕێكا مادەیێ 140 یێ دەستوورێ ئیراقێ بهێتە چارەسەركرن، بەلێ مخابن ئەڤە ئیراقە و هەر كولانەكێ حوكمەتەك تێدایە، لەوڕا ژی ئاریشەیا ئەردێ جوتیاران ب گۆرەی قانوون و دەستووری ناهێتە چارەسەركرن».
محەمەد كەمال ئاماژەكر» هەژمارەكا مەزن یا وان پارچەیێن ئەردی یێن جوتیارێن كورد ل كەركووكێ هاتینە ڤەگوهاستن بۆ سەر وەزارەتا بەرگریا ئیراقێ و نوكە ئیراق بزاڤان دكەت یەكەیێن ئاكنجیبوونێ بۆ ئەفسەرێن سەربازی ل سەر ئاڤا بكەت، هەتا ڕووبەرەكێ مەزن یێ ئەردێ ئەرەبێن شیعەژی تێدایە و نوكە شیعەیێن دەڤەرێ ژی دگەل كوردانن بۆ ڕەتكرنا ئەڤێ بڕیارێ».
پتر گوت» ئالیێن كوردی ل كەركووكێ ئێك هەلویست هەیە بۆ چارەسەركرنا ئاریشەیا جوتیاران و بەرگریێ ژ وەلاتیێن كورد دكەن ل كەركووكێ، بەلێ مخابن ئێكەتی نیشتیمانی كوردستان هەلویستەكێ دیار نینە و دگەل ئالیێن كوردی ل كەركووكێ ئێك هەلویست نینە بۆ چارەسەركرنێ، بەرۆڤاژی هەموو ئالیێن كوردی بزاڤان دكەن ئاریشە ب ڕێكا قانوونێ بهێتە چارەسەركرن و ڕێگریێن ل جوتیاران دهێنەكرن نەمینن، هەموو ئالیێن سیاسی دژی ئەڤێ غەدرێ كار دكەن و ئەم ڕێكێ نادەین غەدر ل جوتیارێن كورد ل كەركووكێ بهێتەكرن».

سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، مەسرور بارزانی پێشوازی ل نەسیر مەمەدۆڤ كاربرێكەرێ كاروبارێن بالیۆزخانەیا ئازەربایجان ل ئیراقێ كر.
د كۆمبوونەكێ دا پێشڤەبرنا پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و وەلاتێ ئازەربایجانێ دا هاتە باسكرن، كاربرێكەرێ بالیۆزخانەیا ئازەربایجان بەرهەڤیا وەلاتێ خوە بۆ ب هێزكرنا پەیوەندیان ل گەل هەرێما كوردستانێ بەرچاڤكر، ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر كو د دەمێ داهاتی دا دێ كونسۆلخانەیا گشتی یا ئازەربایجانێ ل هەرێما كوردستانێ هێتە ڤەكرن، ژ ئالیێ خوەڤە سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ خواستا هەرێمێ بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیان ل گەل كۆمارا ئازەربایجان دووپاتكر.

هۆشەنگ تاجر:

چاڤدێرەکێ سیاسی راگەهاند، نها بابەتێ ڤەگەرا پەنابەرێن سووریێ یێن ل تورکیا بابەتەکێ گەلەک گەرمە، بەری نها تورکیا گەفا ئۆپەراسیۆنێن سەربازی ل دژی رۆژئاڤایێ کوردستانێ دکر، لێ نها تورکیا دڤێت ل گەل سووریێ رێککەڤیت و پەنابەرێن سووریێ ڤەگەرینتە رۆژئاڤایێ کوردستانێ و وەسا دیمۆگرافیا رۆژئاڤایێ کوردستانێ بگوهۆڕیت.

حەمید عەفرینی چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، بەری نها سەرۆک کۆمارێ تورکیا گەفا ئۆپەراسیۆنەکا نوو یا سەربازی ل دژی رۆژئاڤایێ کوردستانێ دکر، لێ پشتی هەلبژارتنان ئێدی ئەو یەک نەما، چونکی بەری نها ئەردۆغانی دخواست بابەتێ ئۆپەراسیۆنەکا نوو یا سەربازی بۆ سەرکەفتنا خوە د هەلبژارتنان دا بکار بینیت، لێ پشتی سەرکەفتنا ئەردۆغانی د هەلبژارتنان دا نها پلانا وی هاتیە گوهۆڕین و گۆت: (تورکیا نها دڤێت پەنابەرێن سووریێ یێن ل تورکیا وەکو کارتەکێ ل دژی کوردان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ بکار بینیت، بەری هەلبژارتنان ژی سەرۆک کۆمارێ تورکیا راگەهاند وان دڤێت د پێنگاڤا ئێکێ دا ئێک ملیۆن پەنابەرێن سووریێ ل دەڤەرێن ئارام ل باکورێ سووریێ بجه بکەن، ئارمانجا ئەردۆغانی ژ دەڤەرێن ئارام ژی بێگومان ئەو دەڤەرێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ نە یێن بەری چەند سالان تورکیا داگیر کری و نها ژی تورکیا دڤێت پەنابەرێن سووریێ ل سەر ئاخا کوردان بجه بکەت و وەسا دیمۆگرافیا رۆژئاڤایێ کوردستانێ بگوهۆڕیت، بێگومان ئەو یەک ژی مەترسیەکا خوە یا گەلەک مەزن بۆ کوردان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ هەیە).
ناڤهاتی د پشکەکا دی یا ئاخڤتنا خوە دا ئەو یەک ژی دیار کر، تورکیا و سووریێ دێ دەست ب قۆناغەکا نوو کەن، چونکی ژ بۆ رژێما بەشاری ژی چو رێیێن دی نینن و دڤێت ل گەل تورکیا دەست ب دانوستاندنان بکەت، لێ ئەو یەک دێ بۆ کوردان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ مەترسیەکا خوە یا گەلەک مەزن هەبیت، چونکی تورکیا دڤێت کورد ل سووریێ نەگەهنە مافێن خوە و بەرهەڤە هاریکاریا سووریێ ژی بکەت، خالا دی ئەو پلانا نها تورکیا ژی ب تەمامی د بەرژەوەندیا سووریێ دایە، ب کورتی یا رژێما سووریێ د چەند سالێن بۆری دا نەشیا بکەت تورکیا وێ پلانێ بجه دئینیت و عەرەبان ل سەر ئاخا کوردان بجه دکەت و گۆت: (بێگومان پلانا تورکیا ب تەمامی د بەرژەوەندیا رژێما سووریێ دایە و دبیت هەر دو ئالی ل سەر بنەمایێ نەهێلانا ئیرادا کوردی ل سووریێ بگەهنە هندەک رێککەفتنان، ئەو یەک ژی دێ مەترسیەکا خوە یا گەلەک مەزن بۆ کوردان هەبیت، براستی ژی بابەتێ پەنابەرێن سووریێ دشێت ببیتە مەترسیەکا مەزن بۆ کوردان).
ل دۆر هندێ کا کورد دشێن چ بکەن ژی چاڤدێرێ سیاسی راگەهاند، مخابن هەر دو جڤاتێن کوردی یێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ د چەند سالێن بۆری دا گەلەک دەلیڤێن دیرۆکی ژ دەستدان، ب جهێ هندێ هێزێن کوردی هاریکاریا هەڤدو بکەن و بەرەیەکێ نەتەوەیی یێ کوردی ل سووریێ و رۆژئاڤایێ کوردستانێ دروست بکەن، دیسان دژبەریا هەڤدو کرن و ژ بەر هندێ ژی گەلەک دەلیڤێن دیرۆکی ژ دەست دان، مخابن نها پێگەهێ کوردان ل سووریێ گەلەک لاواز بوویە، کوردان د شەرێ ل دژی داعشێ ل سووریێ دا هەری زێدە قوربانی دان و شیان دربێن کوژەک ل داعشێ بدەن، لێ مخابن نها کورد ل سووریێ ب جهێ هندێ کو بهێز کەڤن لاواز دبن، ئەو هزرا بەری چەندین سالان بۆ کوردان دهاتە کرن نها تشتەک وەسا نینە و گۆت: (مخابن ئەو نەخوەشیا کوردان یا کو چ دەمەکێ نابنە ئێک ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی وەسا کر کورد ببنە قوربانی، رژێما بەشاری نها پتر ژ هەر دەمەکێ بهێز کەفتیە، رژێما بەشاری پەیوەندیێن خوە ل گەل پڕانیا وەلاتێن عەرەبی ئاسایی کریە، د ئاستێ نێڤدەولەتی دا ژی وەکو بەرێ دژبەریا بەشاری و رژێما وی ناهێتە کرن، ئەو یەک ژی دێ بیتە ئەگەرێ هندێ شام و ئەنقەرە ل سەر بنەمایێ نەهێلانا رێڤەبەریا خوەسەر پێکڤە کار بکەن).
ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوە دا ئەو یەک ژی نەڤەشارت هەکە نها ژی کورد بشێن ل رۆژئاڤا پێکڤە بەرەیەکێ نشتیمانی ئاڤا بکەن دێ شێن رێگریێ ل گەلەک پلانێن تورکیا و سووریێ بکەن، لێ هەکە ئەو یەک نەهێتە کرن ب مخابنی ڤە دێ مەترسیێن گەلەک مەزن ل سەر رۆژئاڤایێ کوردستانێ هەبن، چونکی تورکیا دڤێت خوە ژ پەنابەرێن سووریێ قورتال بکەت و بێگومان ئەو یەک ژی ل سەر حسابا کوردان بیت، بجهکرنا پەنابەرێن عەرەبێن سووریێ ل سەر ئاخا کوردان پیلانەک گەلەک مەترسیدارە، هەکە ئەمریکا و هەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی یا شەرێ ل دژی داعشێ ئاستەنگیان ل هەمبەر پلانا تورکیا دروست نەکەن دێ تورکیا و سووریێ شێن پێکڤە دیمۆگرافیا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ب تەمامی بگوهۆرن، مخابن کورد نها د ئاستەکێ وەسا دا نینن کو بشێن ئاستەنگیان ل هەمبەر پلانا تورکیا و سووریێ دروست بکەن.