NO IORG
نووترين نووچه

سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی،  ل سالیادا 34 یا ئه‌نفالێن به‌هدینان په‌یامه‌ك به‌لاڤكر وتێدا داخوازدكه‌ت هه‌موو بزاڤه‌ك بۆ ب جینوسایدنیاسینا ئه‌نفالان ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تی بهێته‌ دان، دبێژیت ژی، تاكه‌ گه‌ره‌نتیا پاراستنا مافێن دستووری و ده‌ستكه‌فتان ئێكرێزیا ئالیێن سیاسی یه‌.

ده‌قێ په‌یاما نێچیرڤان بارزانی ب هه‌لكه‌فتا ئه‌نفالێن به‌هدینان دا:

ل ڤان رۆژان هه‌لكه‌فتا 34 سالیا تاوانا ئه‌نفالێن به‌هدینان ساخ دكه‌ین كو وه‌كو دووماهی قۆناغا ئه‌نفالان ل 25 ئاب هه‌تا 6 ئیلۆنا 1988 له‌شكرێ وی ده‌می یێ ئیراقێ دژی پێكهاتێن جودا جودا یێن خه‌لكێ به‌هدینان ئه‌نجامدای. سه‌رێ رێز بۆ گیانێ پاقژێ شه‌هیدان دچه‌مینین و ب شكۆڤه‌ بیرئینانا وان دكه‌ین، سلاڤ و رێز بۆ خێزان و كه‌سوكارێن وان دهنێرین.

تاوانا ئه‌نفالێ كو هه‌ر ژ گه‌میان هه‌تا دووماهی قوناغ ل به‌هدینان (182) هزار وه‌لاتیێن بێتاوانێن كوردستانێ تێدا بوونه‌ قوربانی وهاتنه‌ شه‌هیدكرن، وه‌كو دادگه‌ها بلند یا تاوان ل ئیراقێ دانپێدان پێ كری، جینۆساید و تاوانا شه‌ری و تاوانا دژی مرۆڤایه‌تیێ یه‌، له‌وما پێدڤیه‌ هه‌ر چ زوویه‌ حوكمه‌تا فیدرالی یا ئیراقی قه‌ره‌بوویا كه‌سوكارێن قوربانیان بكه‌ت. ل هه‌رێما كوردستانێ ژی پێدڤیه‌ خزمه‌تا زێده‌تر یا كه‌سوكارێن قوربانیان بهێته‌ كرن و ل گه‌ل ب دوگیومێنتكرنا واتانێ، هه‌موو بزاڤه‌ك بهێته‌ كرن بۆ وێ چه‌ندێ ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تی وه‌كو جینۆساید بهێته‌ نیاسین.

ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ دووپاتیێ ل ئێكرێزیا ئالیێن سیاسی و پێكهاته‌یێن هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ین كو تاكه‌ گه‌ره‌نتیا پاراستنا مافێن دستووری و ده‌ستكه‌فتێن هه‌رێما كوردستانێ و پاشه‌رۆژه‌كا باشتر یا نڤشیێن مه‌یه‌، هه‌ر ئه‌وژی دێ رێگر بیت ل دووباره‌بوونا وان تاوانێن ب درێژیا دیرۆكێ دژی پێكهاته‌یان و ئاخ و ئاڤ و هه‌وا و شروشت و ژینگه‌ها كوردستانێ هاتینه‌ كرن.

بیرئینانا شه‌هیدان به‌رده‌وام یا بلند و شكۆدار بیت، سوپاس و رێز و پێزانین بۆ جوامێریا خه‌لكێ هه‌ولێرێ و به‌حركێ و ده‌وروبه‌رێن وان كو ل كه‌مپا ب زۆر یا جێژنیكان د هاوارا لێقه‌ومایێن به‌هدینان چووین و هاریكاریا وان كری. میهره‌بانی ومرۆڤپه‌روه‌ریا وان چ جاران ناهێته‌ بیركرن.

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌سرور بارزانی، ب هه‌لكه‌فتا 34 سالیادا تاوانێن ئه‌نفالێن به‌هدینان په‌یامه‌ك به‌لاڤكر و تێدا راگه‌هاند، پێدڤیه‌ ئه‌و مێشكێ ل پشت وێ تاوانێ بووی، نه‌مینیت.

ده‌قێ په‌یاما مه‌سرور بارزانی ب هه‌لكه‌فتا 34 سالیادا ئه‌نفالێن به‌هدینان:

د هه‌موێن ئه‌نفالێن به‌هدینان دا، كو دووماهی هه‌وێن ئه‌نفالان بوون، رژێما ئیراقێ، وه‌كو هه‌موو ده‌ڤه‌رێن دی یێن كوردستانێ، تاوانه‌كا دی یا هۆڤانه‌ به‌رامبه‌ر خه‌لكێ ده‌ڤه‌را به‌هدینان ئه‌نجامدا و د ئه‌نجامێ وێ هه‌وێ دا كو چه‌كێ قه‌ده‌غه‌كری تێدا هاته‌ بكارئینان، ب هزاران كه‌س هاتنه‌ شه‌هید و بێسه‌روشوین كرن و ب ده‌هان هزار كه‌سان ژی ئاواره‌ و ده‌ربه‌ده‌ر بوون و ب سه‌دان گوند ژی هاتنه‌ وێران كرن.

د سالڤه‌گه‌را 34 یا ڤێ تاوانا درندانه‌دا، ب رێز و شكۆڤه‌ بیرئینانا قوربانیێن ئه‌نفالێن به‌هدینان دكه‌ین و جاره‌كا دی ژی دووپات دكه‌ین، كو پێدڤیه‌ حوكمه‌تا ئیراقێ ب گۆره‌ی دستووری، زیاندار و كه‌سوكارێن قوربانیێن هه‌وێن ئه‌نفالان و تاوانێن رژێما بۆری یا ئیراقێ، ب شێوه‌یه‌كێ شایسته‌، قه‌ره‌بوو بكه‌ تكه‌ مافه‌كێ ره‌وایێ خه‌لكێ سته‌ملێكریه‌ كوردستانێ یه‌.

پێدڤیه‌ ئه‌و مێشكێ كو ل پشت ئه‌نجامدانا ڤان كاره‌سات و تاوانان، نه‌مینیت و ریگری ل دووباره‌بوونا وان كۆمكۆژیان بهێته‌ كرن.

ئه‌ڤرۆ:

دسالیادا 34 یا هه‌وێن ئه‌نفالێن به‌هدینان، وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هید و ئه‌نفالكریان به‌یاننامه‌ك به‌لاڤكر و تێدا دبێژیت، ل سه‌ر بزاڤێن خوه‌ بۆ ب جینۆسایدنیاسینا تاوانێن ئه‌نفالان، كور ژێما به‌عس دژی گه‌لێ كورد ئه‌نجامدابوون، دێ د به‌رده‌وام بین.

ده‌قێ به‌یانناما وه‌زاره‌تا شه‌هید و ئه‌نفالكریان:

به‌ری 34 سالان  و ل رێكه‌فتی ( 25 ئابا سالا 1988 ) ڕژێما به‌عسا گور به‌ گورا ئیراقێ ل درێژه‌دانا  پروسه‌یا درندانه‌ ب ناڤێ ئه‌نفالێن ره‌ش و دووماهیا قۆناغا حه‌فتێ ژ  به‌رنامه‌یێ هاتیه‌ داڕێژتن ژ تاوانێن قڕكرن و جینۆسایدكرنا گه‌لێ كوردستانێ ، ده‌ستێ ڕه‌شێ تاوانێ گه‌هانده‌ ده‌ڤه‌را به‌هدینان و قۆناغا هه‌شتێ ژ وێ تاوانا مه‌ترسیدار ل سنورێ به‌هدینانا  خه‌باتكه‌ر ئه‌نجام دا.

قۆناغا دووماهیێ ژ ئه‌نفالا ن بوو كو دهێته‌ هه‌ژمارتن ‌ئێك ژ دڕنده‌ترین كریارێن رژێما به‌عس  وتــاكو رۆژا ٦ێ ئیلونا سالا ١٩٨٨ به‌رده‌وام بوویه‌  و رژێما ناڤبری  ژ هیچ گونه‌هه‌كا قڕكرنا ئافره‌ت وزه‌لام  و زارۆیان ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان  خوه‌ نه‌دایه‌ پاش وئه‌وێن ماین ژی هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ ده‌شت و بیابانان ل باشوورێ ئیراقێ ب ساخی وب كۆم بن ئاخ كرن.

دیده‌ڤانێن دیرۆكێ دزانن د ئه‌نفالا به‌هدینان دا جودا ژ گۆرێن بكۆم ب ده‌هان هزار مرۆڤێن بێ گونه‌هـ هاتنه‌ بێسه‌رو شوین كرن، ب ده‌هان گوند و ئاڤاهی هه‌رفاندن و كیمیا بارانكرن ل چ جهان ده‌رفه‌تێن ژیانێ بۆ كه‌سه‌كێ نه‌هێلان وب نه‌چاری ئه‌وێن ماین ژی به‌ر ب كۆمه‌ڵگه‌هێن زۆره‌ملی ل سنوورێ هه‌ولێر و ده‌وروبه‌رێن وێ هاتنه‌ ڤه‌گوهاستن و سیاسه‌تا قركرنا  گه‌لێ مه‌ ژ ئالیێ رژێمێ ڤه‌ ل ده‌ڤه‌رێ ب دووماهی نه‌هات، به‌لكو ڤێجارێ ب جۆره‌كێ دیتر سیاسه‌تا برسیكرنێ ‌ و قركرنا گه‌لێ مه‌ ل كۆمه‌ڵگه‌ها زۆره‌ملی دا به‌رده‌وام بوو.

د ڤێ جینۆسایدێ دا چو جوداهی د ناڤبه‌را  پێكهاته‌یێن ڕه‌سه‌نێن كۆمه‌ڵگه‌هێ دا نه‌كر و رژێما به‌عسا ژ ناڤچویی هه‌موو  پێكهاته‌ و ئایین و زانایێن ئایینی كرنه‌ ئارمانج و تاوانه‌كا بێ وێنه‌ د دیرۆكا مروڤایه‌تیێ دا ئه‌نجامدا .

د ڤێ بیره‌وه‌ریێ دا دهێته‌ بیرا هه‌موویان كو دادگه‌ها بلند یا تاوانان ل ئیراقێ پشتی ٦٠ روونشتنێن دادگه‌هێ لسه‌ر كه‌یسێن ئه‌نفالێ دووماهی جار لسه‌ر بنه‌مایێن  سه‌رجه‌م بڕگه‌ و ماده‌یێن قانوونی یێن دادگه‌هێ و گوتنێن دیده‌ڤانان و ل ژێر روناهیا ڕێككه‌فتنامه‌ و په‌یماننامێن نێڤده‌وله‌تی یێن په‌یوه‌ندیدار گه‌هشتنه‌ وێ باوه‌ڕه‌یێ كو پروسه‌‌یێن هه‌وا ب ناڤێ ‌(ئه‌نفال) جینۆسایده‌. ژ به‌ر وێ چه‌ندێ هه‌موو پڕۆسه‌‌ ب جینۆسایدێ هاته‌ نیاسین و سزایێن قانوونی ب سه‌ر ئه‌نجامده‌ران هاتنه‌ سه‌پاندن.

ل بیروه‌ریا ڤێ كاره‌ساتێ دا و ل ده‌مه‌‌كێ دا داخوازێ ژ جڤاكێ نێڤده‌ولله‌تی د كه‌ین ب ئه‌ركێ خوه‌ یێ  مروڤایه‌تیێ رابن و د وی ده‌می دا داخوازێ ژ حوكمه‌تا ئیراقا فیدڕالی  دكه‌ین كو ب ئه‌ركێ خوه‌ یێ قانوونی و دستووری رابیت ژبۆ قه‌ره‌بووكرنا هه‌موو زیاندارێن ده‌ستێ رژێما به‌رێ ژ چوارچۆڤێ ماده‌یێ ١٣٢ی دستوورێ ئیراقێ  و گه‌ره‌نتیا دووباره‌نه‌بوونا تاوانێن ب ڤی ره‌نگی .

وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هیدان وئه‌نفالكریان دێ د بزاڤێن خوه‌دا  به‌رده‌وام بیت ژبۆ جینۆساید ناساندنا ‌تاوانێن ئه‌نفالێ ژ ئالیێ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ڤه‌، هه‌روه‌سا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پێگیریا خوه‌ ژبۆ خزمه‌تكرنا ‌پتر بۆ كه‌سوكارێن شه‌هیدان و ئه‌نفالكریان دووپات د كه‌ته‌ ڤه‌.

ئه‌ڤرۆ:

پرۆسا هه‌لبژارتنا ئه‌ندامێن كۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان دوهی شه‌مبیێ 27/8/2022 ده‌ستپێكر. ئه‌و پرۆسه‌ دێ نێزیكی هه‌یڤ و نیڤان ڤه‌كێشیت و بریاره‌ گۆنگره‌ ل رۆژێن دووماهیا چریا ئێكێ یان ده‌ستپێكا چریا دوویێ یا ئه‌ڤساله‌ ل دهۆكێ ب رێڤه‌بچیت.

ئدریس هادی سالح، سه‌رۆكێ لژنا به‌رهه‌ڤكارا كۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان، راگه‌هاند” هه‌موو ئه‌ندامێن پارتی یێن كو ناڤێن وان ل ناڤ داتابه‌یس دا هه‌ی و هاتینه‌ نووكرن، مافێ پشكداربوونێ د هه‌لبژارتنا به‌ری كۆنگره‌ی یا هه‌ی و رێگری ل هیچ كه‌سه‌كێ ژی ناهێته‌ كرن”.

زێده‌تر گوت” هه‌كه‌ هه‌تا 15 چریا ئێكێ مه‌ كارێن خوه‌ ب دووماهی ئینان، دێ كۆنگره‌ ل دووماهیا وێ مه‌هێ هێته‌ گرێدان، ئه‌گه‌ر نه‌ ل ده‌ستپێكا چریا دوویێ هێته‌ گرێدان، وی ده‌می دێ رۆژا كۆنگره‌ی ژی هێته‌ دیاركرن” .

ل دووڤ داخۆیانیا ئدریس هادی سالح، سه‌رۆكێ لژنا به‌رهه‌ڤكارا كۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی، ئه‌ندامێن سه‌ركردایه‌تیا پارتی و لژنا هه‌لبژارتنان كو 21 كه‌سن، بێی هه‌لبژارتن دێ چنه‌ كۆنگره‌ی. هه‌ر بازنه‌كا هه‌لبژارتنان، پێدڤیه‌ چار هزار كه‌س هه‌بن و هه‌كه‌ نه‌گه‌هشته‌ وێ رێژه‌یێ، چه‌ند ناوچه‌ك دێ هێنه‌ تێكهه‌لكرن بۆ وێ چه‌ندێ هه‌ژمار تمام بیت. ل هه‌ر بازنه‌كی چار كه‌س دێ چنه‌ كۆنگره‌ی. كۆنگره‌ ژی دێ 800 ئه‌ندام پشكداریێ تێدا كه‌ن و 25% ژ وێ هه‌ژمارێ بۆ ئافره‌تان هاتیه‌ دیاركرن.

سه‌باره‌ت رێنمایێن هه‌لبژارتنا ئه‌ندامێ كۆنگره‌ی، گوت” ب هه‌موو شێوه‌یه‌كی بكارئینانا سۆشیال میدیایێ ب مه‌به‌ستا پرۆپاگندێ، كوتله‌ و كوتله‌كاریێ، مێهڤانداری و پاره‌به‌خشین قه‌ده‌غه‌یه‌ و هه‌ر كه‌سه‌كێ به‌رۆڤاژی رێنمایان كار بكه‌ت، دێ پێرابوونێن پێدڤی ل به‌رامبه‌ر هێنه‌ وه‌رگرتن و ژ كۆنگره‌ی هێته‌ دوورخستن”.

ئه‌ڤرۆ:

وه‌زاره‌تا سامانێن سرووشتی ل هه‌رێما كوردستانێ به‌رسڤا نامه‌كا كۆمپانیا ب بازاركرنا په‌ترۆلا ئیراقێ (سۆمۆ) دده‌ت.

د به‌رسڤا وه‌زاره‌تا سامانێن سرووشتی دا، ب توندی وێ نامه‌یا سۆمۆ ئه‌وا ل رۆژا 23 ڤیچ مه‌هێ به‌لاڤكری، شه‌رمزار دكه‌ت.

ل رۆژا 23 ئاب 2022، سۆمۆ  راگه‌هاندبوو، رێكارێن قانوونی دژی كڕیار و بازرگانێن په‌ترۆلا خام یا هه‌رێما كوردستانێ گریته‌ به‌ر.

د به‌رسڤا وه‌زاره‌تا سامانێن سرووشتیدا هاتیه‌” نامه‌یا سۆمۆ هیچ نینه‌ ژبلی دلۆپه‌كا دی ژ پێزانینێن وێ یێن نه‌راست و پشكه‌كه‌ ژ شه‌ره‌كێ سیاسی”. هه‌روه‌سا دبێژیت” ئه‌و شه‌ڕێ سۆمۆ بزاڤه‌كه‌ بۆ تێكدانا دانوستاندنێن هه‌ولێرێ و به‌غدا و دروستكرنا ئاسته‌نگانه‌ ل به‌رده‌م وان دانوستاندنان، هه‌روه‌سا نامه‌یا سۆمۆ درێژه‌پێدانا هه‌مان سیاسه‌تا دادگه‌ها فیدرالیه‌ كود ژی هه‌رێما كوردستانێ گرتیه‌ به‌ر”.

وه‌زاره‌تا سامانێن سرووشتی ره‌خنێ ل دادگه‌ها فیدرالی دگریت و دیاردكه‌ت كو دادكه‌ها بلند یا فیدرالی نینه‌ و بریارا وێ یا پێگیر نینه‌. ژ به‌ر كو هێشتا دادگه‌ها بلند یا فیدرالی ب گۆره‌ی دستووری نه‌هاتیه‌ پێكئینان، له‌وما بڕیارێن وێ هیچ سه‌نگه‌كا قانوونی ل ئیراقێ و جهێن دی نینه‌”.

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ كورد راگه‌هاند كو 11 سالن توركیا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت دا نه‌هێلیت چو كیانێن كوردی ل سووریێ دروست ببن، نها ژی دڤێت ل دژی كوردان ل گه‌ل شامێ دانوستاندنان بكه‌ت لێ ئه‌مریكا ل دژی پیلانێن توركیا یه‌ و ئه‌مریكا دشێت رێگریێ ل گه‌له‌ك كاره‌ساتان بكه‌ت.

عه‌بدوللا حیجاب چاڤدێرێ سیاسی د دیداره‌كا تایبه‌ت دا بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو هه‌ر ژ رۆژا كو ئالۆزی ل سووریێ دروست بوون هه‌تا نها توركیا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت دا نه‌هێلیت چو كیانێن كوردی ل سووریێ ئاڤا ببن، ژ به‌ر هندێ ژی توركیا ل ژێر ناڤێن جودا جودا كۆمێن چه‌كدار ل دژی كوردان ئاڤا كرن و خواست ب رێیا كۆمێن چه‌كدارێن توندره‌و نه‌هێلیت كورد ل سووریێ بگه‌هنه‌ مافێن خوه‌، بێگومان ئه‌و سیاسه‌تا توركیا زیانێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك مه‌زن بۆ ئه‌مریكا هه‌بوون و گۆت: (یا كو توركیا دخواست نه‌شیا ل سووریێ بده‌ستڤه‌ بینیت و نها گه‌له‌ك ئاریشه‌ بۆ توركیا و ئه‌ردۆغانی دروست بووینه‌، ب تایبه‌تی ژی بابه‌تێ په‌نابه‌رێن سووری، چونكی ئه‌ردۆغانی بابه‌تێ په‌نابه‌ران بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ بكار ئینا و هه‌روه‌سا وه‌كو كارته‌كێ ژی ل دژی وه‌لاتێن ئێكه‌تیا ئۆرۆپا بكارئینا لێ نها ره‌وش هاتیه‌ گوهۆرین و بابه‌تێن په‌نابه‌رێن سووری ژی بوویه‌ ئاریشه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ ئه‌ردۆغانی، ئه‌ردۆغان نها دڤێت ب رێیا دانوستاندنێن ل گه‌ل شامێ ڤی بابه‌تی ل گۆر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ ئێكلا بكه‌ت).

چاڤدێرێ سیاسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو په‌یوه‌ندیێن توركیا و رۆسیا ژی نها بۆ ئه‌مریكا بووینه‌ جهێ مه‌ترسیێ، به‌ری ده‌مه‌كێ به‌رپرسێن ئه‌مریكا سه‌باره‌ت ب هندێ هۆشداری ژی دانه‌ توركیا، ئانكۆ ب كورتی یا نها توركیا دڤێت ل سووریێ بكه‌ت دیسان د به‌رژه‌وه‌ندیا ئه‌مریكا دا نینه‌، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌مریكا هه‌ر زوو دژبه‌ریا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر دانوستاندنێن د ناڤبه‌را توركیا و رژێما به‌شاری دا دیار كر، هه‌بوونا ئه‌مریكا ل سووریێ ب تایبه‌تی ژی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دشێت ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر پیلانێن توركیا دروست بكه‌ت.

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو توركیا دڤێت خوه‌ ژ بابه‌تێ په‌نابه‌رێن سووری قورتال بكه‌ت، لێ دڤێت وی بابه‌تی ل سه‌ر حسابێ كوردان ئێكلا بكه‌ت، ب سالانه‌ توركیا كار دكه‌ت كو په‌نابه‌رێن سووری ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بجه بكه‌ت و وه‌سا دیمۆگرافیا رۆژئاڤایێ كوردستانێ ب گوهۆریت، ئانكۆ یا ب سالانه‌ رژێما سووریێ نه‌شیا بكه‌ت نها توركیا دڤێت ل دژی كوردان بكه‌ت، پیلانه‌ك مه‌زن ل دژی رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌یه‌ و گۆت: (هه‌كه‌ توركیا و سووریێ ل دژی كوردان رێككه‌فتنه‌كێ بكه‌ن ئه‌و یه‌ك دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ روودانا كاره‌ساتێن گه‌له‌ك مه‌زن، ره‌نگه‌ وه‌كو سالا ١٩٩١ یا هه‌رێما كوردستانێ بیت، لێ ئه‌مریكا هه‌ر زوو هه‌ست ب پیلانا توركیا كریه‌ و هه‌رچه‌نده‌ سیاسه‌تا ئه‌مریكا هه‌تا نها ل هه‌مبه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ گه‌له‌ك زه‌لال ژی نه‌بیت لێ ئه‌مریكا نها رێ ناده‌ت كو توركیا تشته‌كێ وه‌سا بكه‌ت، داخۆیانیا ئه‌مریكا كو دبێژیت ئه‌و ل دژی هندێ نه‌ نها توركیا و شام دانوستاندنان بكه‌ن ژی ڤێ‌ راستیێ‌ باش نیشا دده‌ت).

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

نوونه‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل ئورۆپا ئاشكرا كر، مه‌ترسیا ڤه‌گه‌ڕاندنێ ل سه‌ر ب هزاران په‌نابه‌رێن كورد ل ده‌رڤه‌ هه‌یه‌ و دبێژیت: حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا ب زۆری نینه‌.

دلاوه‌ر ئاژگه‌یی، نوونه‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل ئێكه‌تیا ئورۆپا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، ژ لایێ وه‌لاتێن ئورۆپا گڤاشتنێن زۆر ل سه‌ر هه‌ردو حوكمه‌تێن ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌ بۆ ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌رێن ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و گۆت: “چه‌ندین جاران داخواز هاتیه‌ كرن، كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رازیبوونا خوه‌ دیار بكه‌ت بۆ ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌ران ب زۆری، به‌لێ سیاسه‌تا هه‌رێمێ یا دیاره‌ ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌ران ب زۆری نینه‌”.

دلاوه‌ر ئاژگه‌یی گۆتژی: “قانوونێن وه‌لاتان بۆ رێگریێ ل په‌نابه‌ران دژوار بووینه‌ و نوكه‌ وه‌ك به‌رێ مافێ په‌نابه‌ریێ ب خه‌لكێ بیانی ناده‌ن، ئه‌ڤه‌ ژی بوویه‌ ئه‌گه‌ر ژیانا په‌نابه‌ران دژوار ببیت، گه‌فێن ڤه‌گه‌ڕاندنێ ل سه‌ر هه‌ژماره‌كا به‌رچاڤ یا په‌نابه‌ران هه‌نه‌ و بزاڤان دكه‌ن ب زۆری ڤه‌گه‌ڕینن، ئه‌م ژی ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا ب زۆر نینین، هه‌رچه‌نده‌ هنده‌ك پرۆپاگنده‌ دهێنه‌ كرن، كو حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌رانه‌، به‌لێ چو راستی بۆ نینه‌ و ئه‌م ل گه‌لڤه‌گه‌ڕاندنا ب زۆری نینین”.

ئه‌ڤرۆ، زنار تۆڤی:

رێڤینگ هرۆری، سه‌رۆكێ لژنا پێشمه‌رگه‌ی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ، بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، د كڤانێ چاكسازیێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا و ژ پێخه‌مه‌ت هه‌بوونا له‌شكه‌ره‌كێ رێكوپێك و ئه‌كادیمی، ئه‌و پێشمه‌رگێن ل دووڤ قانوونێ ژییێ وان ژ خانه‌نشینكرنێ دگرن دێ هێنه‌ خانه‌نشینكرن و مووچێ وان ژی ناهێته‌ كێمكرن و دێ هه‌ر وه‌كی خوه‌ مینیت.

ناڤهاتی گۆت: “خانه‌نشین دێ ژ وان پێشمه‌رگان گریت، یێ ژییێ وان ژ 45 سالان كێمتر نه‌بیت و خزمه‌تا وان ژی ژ 15 سالا كێمتر نه‌بیت، ئه‌و خانه‌نشینێن دیتر ژی دێ ل دووڤ پله‌یان بیت”.

رێڤنگ هرۆری ئه‌و ژی گۆت: “ناڤێ‌ وان پێشمه‌رگان ب لیسته‌كێ بۆ جڤاتا وه‌زیران و سه‌رۆكاتیا هه‌رێما كوردستانێ هاتینه‌ هنارتن، دهێته‌ چاڤه‌رێكرن د نێزیكترین ده‌م دا رازیبوون ل سه‌ر بهێته‌ كرن و ده‌ست ب خانه‌نشینكرنا وان بهێته‌ كرن، كو نێزیكی دو هزار پێشمه‌رگه‌یانه‌”.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ڤرۆ ئێڤاریا رۆژا پێنچشه‌مبی ٢٥ی ته‌باخا ٢٠٢٢ێ ب چاڤدێری و به‌رهه‌ڤبوونا د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ، ل رۆژا 25/8/2022 34 سالیا هه‌وێن ئه‌نفالێ ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان ب به‌رهه‌ڤبوونا ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ و ئه‌ندامێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ و سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ و بریكارێ وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هید و ئه‌نفالكریان و هه‌ژماره‌كا زۆرا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان و حزب و لایه‌نێن سیاسی هاته‌ بیرئینان.

رێوره‌سمێن بیرئینانا هه‌وێن ئه‌نفالێ‌ ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان ب دانانا تاجه‌ گۆلێن رێز و وه‌فایێ و ڤه‌كرنا پێشانگه‌ها ئه‌نفالان ده‌ست پێكر.

پارێزگارێ دهۆكێ د په‌یڤه‌كێ‌ دا باس ل هه‌وێن ئه‌نفالێ‌ و هشیاریا نه‌ته‌وه‌یی و نیشتمانی و دیكومێنتكرنا ئه‌نفالان و خزمه‌تكرنا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان كر.

دیسا د مه‌راسیمان دا فلمه‌كێ دیكۆمێنتاری ژ به‌رهه‌مئینانا وار تیڤی ل دۆر ئه‌نفالان هاتاه‌ نیشادان.

هه‌ر د رێوره‌سمان دا په‌یڤا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان ژ لایێ خانم ”كه‌سه‌ر ئه‌مین” هاته‌ خواندن و چه‌ندین داخوازی ژ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كرن و ژ لایێ پارێزگارێ دهۆكێ ڤه‌ هاتنه‌ وه‌رگرتن.

دیسا هه‌ر د هه‌مان رۆژ دا و ل ئاڤاهیێ دادگه‌ها دهۆكێ و ب به‌رهه‌ڤبوونا فه‌رسه‌ت ئه‌حمه‌د، وه‌زیرێ داد یێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ و فه‌هیم عه‌بدوللا، سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌هێ و بریكارێ وه‌زاره‌تا داد و سه‌رۆكێن دادگه‌ها شورایێ و دادگه‌ها دهۆكێ و چه‌ند رێڤه‌به‌رێن په‌یوه‌ندیدار دادگه‌ها كارگێری ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هاتنه‌ ڤه‌كرن.

ئه‌ڤرۆ:

هه‌تا نوكه‌ ئالیێن سیاسی یێن كوردستانی نه‌گه‌هشتینه‌ رێككه‌فتنێ ل سه‌ر نڤیسینا دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ كو پێدڤیه‌كا حوكمرانیێ یه‌ ل هه‌رێمێ، بسپۆرێن دستووری ژی دبێژن، دستوور دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ یه‌كخستن و ب هێزكرنا پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ.

د. نه‌جیبه‌ ئیبراهیم، بسپۆرا قانوونا دستووری بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گوت” هه‌بوونا دستووری و سه‌روه‌ریا دستووری بۆ ده‌وله‌ته‌كێ یان هه‌رێمه‌كێ كاكلكا سیسته‌مێ قانوونی یێ ده‌وله‌تێ یه‌، ژ به‌ر كو دستوور په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را ده‌وله‌تێ و وه‌لاتیان دا دیار دكه‌ت و د ناڤبه‌را ده‌وله‌تێ و سیسته‌مێ قانوونا نێڤده‌وله‌تی دیار دكه‌ت مه‌به‌ست ژێ ئه‌وه‌ رێنمایێن بنه‌ره‌تی یێن بلند كو شێوێ ده‌وله‌تێ و سیسته‌مێ حوكمرانیێ و رێیێن چاوانیا پێكئینانا ده‌ستهه‌لاتێن ده‌ستهه‌لاتداران دیار دكه‌ت هه‌روه‌سا ئه‌ڤ رێنمایه‌ روهنكرنێ دده‌ن ل سه‌ر چاوانیا چه‌سپاندنا ده‌ستهه‌لاتێ و چاوانیا بكارئینانا وێ زێده‌بارێ ورۆهنكرنێ ل سه‌ر تاكان و ئازادیێن وان”.

دیاركر ژی” دستوور وه‌كو قانوونا بنه‌ره‌تیه‌ و چارچۆڤێ سیاسی و جڤاكی و ئابووری ددانیت و تاكه‌ لایه‌نه‌ كو ده‌ستهه‌لاتان دیار دكه‌ت و پێدڤیه‌ ئه‌و ده‌ستهه‌لات رێزێ ل دستووری بگرن چونكه‌ ئه‌و پشته‌ڤانیا شه‌رعیه‌تا وان دكه‌ت”.

وێ بسپۆرا قانوونا دستووری خویاكر” دستوور دشێت رێكارێن حوكمرانیێ رێكبێخیت به‌لێ دڤێت نه‌هیچته‌ ڤه‌شارتن ئه‌م یێن ل هه‌رێمه‌كێ دژین كو ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤینه‌ كو دشێین بێژین زێده‌تر هێز رێكارێن حوكمرانیێ دكه‌ت”.

زێده‌تر دبێژیت” ئه‌و ب خوه‌ دستوور په‌یوه‌ندیێن نێڤده‌وله‌تی و هه‌رێمی رێك دئێخیت ژبه‌ر وێ چه‌ندێ دستووری سه‌روه‌ریا ره‌ها یا هه‌ی به‌لێ سه‌باره‌ت هه‌رێما كوردستانێ و ئیراق ژی دگه‌لدا یێن كه‌فتینه‌ دناڤ چارچۆڤه‌كێ هه‌رێمی و ڤێ چه‌ندێ وه‌كریه‌ هنده‌ك ئالی ل بن كاریگه‌ریا وه‌لاتێن هه‌ڤسنوور بن كو په‌یوه‌ندیێن وان زێده‌تر ب رێیا حزبان بن” .

ناڤبریێ ئاماژه‌كر ژی كو هه‌بوونا دستووری دێ گه‌له‌ك كێشێن هه‌رێما كوردستانێ چاره‌سه‌ركه‌ت و دێ بیته‌ هۆكار بۆ ئێكرێزیا كوردان و ب ده‌ستڤه‌ئینانا سه‌قامگیریێ ژبه‌ركو دستوور پێدڤیه‌كا نیشتمانیه‌ بۆ ئێكرێزیا ئالیێن سیاسی.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com