NO IORG
نووترين نووچه

ئه‌ڤرۆ:

د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ دوهی 17/7/2022 ب گۆژمێ‌ 438 ملیۆن و 998 هزار دیناران هه‌ژماره‌كا پڕۆژه‌یێن ئاڤێ‌ ره‌وانه‌ی بجهئینانێ‌ كرن،  پڕۆژه‌ ژی ژ لایێ رێڤه‌به‌ریا ئاڤا ده‌وروبه‌ران ڤه‌ دێ هێنه‌ بجهئینان.

ئه‌و پڕۆژه‌یێن ئاڤێ‌ كو بڕیاره‌ بهێنه‌ بجهئینان، پێك دهێن ژ:

  • دابینكرنا ماتۆرێن ئاڤێ و سه‌خبێریكرنا فلته‌ران ل گه‌ل چێكرنا تۆرا ئاڤا كۆمه‌لگه‌ها بریفكا.
  • نووژه‌نكرن و گوهارتنا تۆرا ئاڤێ ل تاخێ ئازادی ل قه‌دشێ و چێكرن و سه‌خبێریكرنا تۆرا ئاڤا گوندێن (وه‌رمێلێ و گه‌ره‌گوهێ).
  • پڕۆژێ كۆلانا بیره‌كا ئاڤێ ل گه‌ل چێكرنا عمباره‌كا 60م سێجا بۆ گوندێ كێسته‌، كڕین و دابینكرنا (په‌مپێن ئاڤێ) بۆ پڕۆژێ سه‌ره‌كی یێ ناوچه‌داریا كانی ماسێ ل گه‌ل گه‌هاندنا هێلا سه‌ره‌كی یا ئاڤێ بۆ عبارا نوو یا كانی ماسێ، ل گه‌ل كۆلانا بیره‌كا ئاڤێ بۆ گوندێ دێرێ.
  • گه‌هاندنا هێلا ئاڤێ بۆ كارگه‌هه‌كا چێكرنا كه‌ره‌ستێن پاقژكرنێ ل سێمێلێ.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ل هه‌ولێرێ پشكداری د رێوره‌سمێن هه‌لكه‌فتا رۆژا نیشتمانی یا فره‌نسا دا كر.

ئه‌و رێوره‌سمه‌ ژ ئالیێ كونسۆلخانا فره‌نسا ل هه‌ولێرێ هاته‌ سازكرن و سه‌رۆك بارزانی پیرۆزباهیا رۆژا نیشتمانی یا فره‌نسا ل كونسۆلێ گشتیێ فره‌نسا ل هه‌ولێرێ كر.

ئه‌ڤرۆ:

ب هه‌لكه‌فتا ده‌ربازبوونا سێ سالان ل سه‌ر ده‌ستبكاربوونا كابینا نه‌هێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ حومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د په‌یڤه‌كێ دا راگه‌هاند، كو هه‌ر پشتی ده‌ستبكاربوونا ڤێ كابینێ، هه‌رێما كوردستانێ و جیهان ب گشتی، تووشی قه‌یرانه‌كا ساخله‌می بوو ئه‌وژی به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كورۆنا بوو، د ئه‌نجامدا قه‌یرانا دارایی په‌یدابوو كو هه‌تا نوكه‌ ژی ئه‌نجامێن وێ یێن ماین، حوكمه‌تا فیدرالی ژی، ژ بلی چه‌ند هه‌یڤێن كێم نه‌بیت، گۆژمێ پارێ ته‌رخانكری بۆ تمامكرنا مووچه‌ی، كو 200 ملیار دینار بوو، نه‌هنارت، هه‌روه‌سا چه‌ندین بزاڤێن ده‌ره‌كی و ناڤخوه‌یی ژی بۆ په‌كخستنا حوكمه‌تێ هاتنه‌ كرن، به‌لێ حوكمه‌تێ شیا ب رێیا پلان و به‌رنامه‌ و چاكسازیێن خوه‌، هه‌تا راده‌كێ باش وان قه‌یرانان ده‌رباز بكه‌ت.

 

ده‌قێ په‌یڤا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ:

 

ب هه‌لكه‌فتا ده‌ربازبوونا سێ سالان ل سه‌ر ده‌ستبكاربوونا كابینا نه‌هێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، من ب پێدڤی زانی ڤێ په‌یڤێ پێشكێش بكه‌م و باس ل وێ چه‌ندێ بكه‌ مكو د ده‌مێ وان سێ سالان دا، مه‌ چ كریه‌ و ده‌ستكه‌فتێن ڤێ كابینێ چ بوون ، هه‌روه‌سا باسێ پلان و به‌رنامێ مه‌ یێ داهاتێ بكه‌ین.

ل ڤێرێ گه‌له‌ك یا گرنگه‌ ئاماژێ ب وێ چه‌ندێ بكه‌م كو هه‌ر پشتی ده‌ستبكاربوونا ڤێ كابینێ، هه‌رێما كوردستانێ و جیهان ب گشتی، تووشی قه‌یرانه‌كا ساخله‌می بوو ئه‌وژی به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كورۆنا بوو، د ئه‌نجامدا قه‌یرانا دارایی په‌یدابوو كو هه‌تا نوكه‌ ژی ئه‌نجامێن وێ هه‌ر یێن ماین. د هه‌مان ده‌مدا مخابن حوكمه‌تا فیدرالی ژی، ژبلی چه‌ند هه‌یڤێن كێم نه‌بیت، گۆژمێ ته‌رخانكری بۆ تمامكرنا مووچه‌ی، كو 200 ملیار دینار بوو، نه‌ هنارت. هه‌روه‌سا چه‌ندین بزاڤێن ده‌ره‌كی و ناڤخوه‌یی ژی بۆ په‌كخستنا حوكمه‌تا هه‌وه‌ هاتنه‌ كرن. به‌لێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، شیا ب رێیا پلان و به‌رنامه‌ و چاكسازیێن خوه‌، هه‌تا راده‌كێ باش وان قه‌یرانان ده‌رباز بكه‌ت.

مه‌ چ كریه‌؟:

د بوارێ دارایی دا: مه‌ شیا مووچه‌ی ب به‌رده‌وامی بده‌ین، هه‌كه‌ هنده‌ك جاران یان ه‌ند هه‌یڤان گیرو ببیت ژی رێژا مووچه‌ی سه‌د ژ سه‌دی نه‌بوو، به‌لێ به‌لاڤكرنا مووچه‌ی هه‌ر یا به‌رده‌وام بوو ل دووڤ بودجا لبه‌ر ده‌ست.

د ڤێ كابینێ دا مه‌ شیا قۆناغا دژوار یا بێ داهات، بێ قه‌ركرن ده‌رباز بكه‌ین، له‌وما نه‌ تنێ مه‌ هیچ قه‌ره‌ك نه‌كر و بارگرانی و به‌رپرسیاره‌تی بۆ نه‌ڤیێن داهاتی دروست نه‌كر، به‌لكو قه‌رزێن حوكمه‌تێ ژی مه‌ كێمكرن و د ڤی ده‌می دا مه‌ زێده‌تر ژ ئێك ملیار دۆلارا مه‌ قه‌ر یێن داین.

ژ ئه‌نجامێ چاكسازیێ د هه‌ردو بوارێن دارایی و كارگێری دا، داهاتێ ناڤخوه‌یی ب رێژه‌كا به‌رچاڤ و هه‌تا ئاستێ 100% یێ زێده‌ بووی.

ژ روویێ ب هێزكرنا ژێرخانا ئابووری یا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌ كار بۆ هه‌مه‌جۆركرنا ئابووری و ژێده‌رێن داهاتی كریه‌.

پتریا خه‌رجیێن پشتی سالا 2014 د بوارێ جاده‌ و رێ و پران بوو

 

هه‌روه‌سا د ڤێ كابینێ دا گرنگیدان ب كه‌رتێ چاندنێ و وه‌به‌رئینانێ د بوارێ چاندنێ دا، گه‌له‌ك زێده‌كر و ب كریار، ده‌لیڤا هنارتنا به‌رهه‌مێ چاندنێ یێ ناڤخوه‌یا كوردستان امه‌ بۆ ده‌رڤه‌ی و ڤه‌دیتنا بازارێ ده‌ره‌كی هاتیه‌ ره‌خساندن و یا ده‌ستپێكری.

هه‌روه‌سا پرۆژێن مه‌زن و ستراتیژی د بوارێ دابینكرنا ئاسایشا خۆرامی هاتینه‌ ئه‌نجامدان و هنده‌ك ژ وان یێن تمام بووین و هنده‌ك ژ وان نوكه‌ د قۆناغا بجهئینانێ دانه‌.

 

كاری بۆ دابینكرنا ئاسایشا ئاڤێ  دروستكرنا به‌نداڤان هاتیه‌ كرن

د كه‌رتێ كاره‌بێ دا ژی، ژێرخانا كاره‌بێ ب هێزتر بوویه‌ تاكو رێ ل به‌رده‌م ب هه‌ده‌ردانا كاره‌بێ بهێته‌ گرتن، هه‌روه‌سا چه‌ندین میگاواتێن دی یێن ل سه‌ر تۆرا كاره‌با نیشتمانی هاتینه‌ زێده‌كرن.

دبوارێ ڤه‌گه‌هاستنا گشتی دا، گاڤێن كریاری هاتینه‌ هاڤێتن بۆ كاراكرنا ڤه‌گوهاستنا گشتی و دروستكرنا هێلا ئاسنی.

د بوارێ كارگێری و ب رێڤه‌برنێ دا: چاكسازی د سیسته‌مێ حوكمرانیێ و ب رێڤه‌برنێ ل ئاستێ هه‌موو وه‌زاره‌تان هاتیه‌ كرن. ژ ڤی روویی ڤه‌، گه‌له‌ك ژ خزمه‌تگوزاریێن حوكمه‌تێ هاتینه‌ ب ئه‌لیكترۆنیكرن و گاڤێن كریاری بۆ دروستكرنا حوكمه‌تا ئه‌لیكترۆنی هاتینه‌ هاڤێتن مه‌ داتا سه‌نته‌ره‌كێ ناڤه‌ندی بۆ حوكمه‌تێ دامه‌زراندیه‌، هه‌وره‌سا مه‌ سیسته‌مه‌كێ دیجیتال بۆ ئامار و سه‌رژمێركرنا ئاكنجیێن هه‌رێما كوردستانێ دروستكریه‌.

مه‌ كار كریه‌ بۆ كێمكرنا بیرۆگراسیێ ل فه‌رمانگه‌ و داموده‌زگه‌هێن حوكمه‌تێ و شۆركرنا ده‌ستهه‌لاتان و ڤه‌گوهاستنا خزمه‌تگوزاریان ژ ناڤه‌ندێن پارێزگه‌هان بۆ ئاستێ قه‌زایان.

 

مه‌ گاڤ هاڤێتینه‌ بۆ كێمكرنا گه‌نده‌لیێ و نه‌هێلان و رێگرتن ل هه‌ده‌ردانا داهاتێ گشتی و خراب بكارئینانا ده‌ستهه‌لاتێ

د ڤێ كابینێ دا، هه‌ماهه‌نگیه‌كا ب هێز د ناڤ ئه‌ندامێن كابینێ و جڤاتا وه‌زیران دا یا هه‌ی. زۆرترین كۆمبوونێن حه‌فتیانه‌ یێن جڤاتا وه‌زیران ژی هاتینه‌ ئه‌نجامدان بۆ دانوستاندنێ وو چاره‌سه‌ركرنا گرفتێن وه‌لاتیان و بجهئینانا كارناما حوكمه‌تێ.

هه‌روه‌سا په‌یوه‌ندیه‌كا باش د ناڤبه‌را حوكمه‌تێ و په‌رله‌مانی دا یا هه‌ی و وه‌زیر و به‌رپرسێن حوكمه‌تێ، زۆرترین سه‌ره‌دانا په‌رله‌مانی و لژنێن په‌رله‌مانی كریه‌ بۆ به‌رسڤدان و به‌رچاڤكرنا رۆهنكرنێن پێدڤی بۆ په‌رله‌مانتاران.

د بوارێ گرنگیدانێ ب خواندنێ و په‌روه‌ردێ: ژبلی دامه‌زراندنا مامۆستایێن گرێبه‌ست و نووژه‌نكرن و دروستكرنا چه‌ندین قوتابخانان و پێشڤه‌برنا خواندنا ئۆنلاین و به‌رفره‌هكرنا په‌یوه‌ندیێن ئه‌كادیمی و خواندنێ د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و وه‌لاتێن دی، بۆ باشتركرنا كوالێتیا په‌روه‌ردێ و خواندنا بلند ژی، مه‌ ده‌سته‌یا باوه‌ریدانێ ب ده‌زگه‌ه و پرۆگرامێن په‌روه‌ردێ و خواندنا بلند دامه‌زراندیه‌.

د بوارێ هشیاریا جڤاكی دا:

مه‌ زۆرترین پێزانین و رۆهنكرنه‌ ل دۆر كار و چالاكی و پرۆژێن حوكمه‌تێ به‌لاڤكرینه‌. هه‌روه‌سا مه‌ كار كریه‌ بۆ به‌رفره‌هكرنا ئازادیا راگه‌هاندنێ و راده‌ربرینێ و زه‌مینه‌ سازكرن بۆ دروستبوونا راگه‌هاندنه‌كا به‌رپرسیار ل هه‌رێما كوردستانێ. هه‌روه‌سا د به‌رده‌وام بووین د پێشڤه‌برنا كولتوورێ پێكڤه‌ژیانا ئاشتیانه‌ د ناڤبه‌را پێكهاتێن جودا یێن هه‌رێما كوردستانێ.

مه‌ بزاڤێن به‌رده‌وام كرینه‌ بۆ نه‌هێلانا توندوتیژیێ و جوداهیا ره‌گه‌زی و ب هیچزكرنا پێگه‌هێ ئافره‌تێ و مه‌ گرنگی دایه‌ بوارێ ژینگه‌ه پارێزیێ و بكارئینانا وزه‌سا كه‌سك و ژێنگه‌دۆست.

د بوارێ به‌رگری و پاراستنا ئاسایشا نیشتمانی

 

بۆ جارا ئێكێ د ڤێ كابینێ دا، چاكسازیێن وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ و رێكخستنا هێزێن پێشمه‌رگه‌ی چوویه‌ دبوارێ كریاری. هه‌روه‌سا به‌رده‌وام بووین د روو ب رووبوونا تیرۆرستان و ژناڤبرنا بزاڤێن تیرۆرستی و ده‌سته‌سه‌ركرنا تاوانبار و بازرگانێن مادێن هۆشبه‌ر و گرنگیدان و پشته‌ڤانیكرنا رۆلێ دادگه‌هان بۆ سزادانا سه‌رپێچكاران. و مه‌ سه‌ره‌دانێن مه‌یدانی كرینه‌ بۆ سه‌نگه‌رێن پێشمه‌رگه‌ی بۆ ب هێزكرنا هێلێن به‌رگریێ ل به‌رامبه‌ر تیرۆرستان. هه‌ر د ڤان رۆژان دا هه‌وا رامااینا چه‌كێ بێ مۆله‌ت ده‌ستپێكریه‌.

د بوارێ په‌یوه‌ندیان ل گه‌ل حوكمه‌تا فیدرالی: د چارچۆڤێ سیاسه‌تا مه‌ بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشێن هه‌لاویستی و پاراستنا ماف و شایستێن مه‌ یێن دستووری ، مه‌ زێده‌ترین بزاڤ بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشان كرینه‌ و به‌رده‌وام ژی شاندێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ بۆ دانوستاندنێ و گه‌هشتن ب چاره‌سه‌ریه‌كێ ل سه‌ر بنه‌مایێ دستووری، سه‌ره‌دانا به‌غدا كریه‌ و د بزاڤێن خوه‌ دا د به‌رده‌وامین.

دبوارێ دبلۆماسی و په‌یوه‌ندیێن نێڤده‌وله‌تیدا:  مه‌ كار كریه‌ بۆ پێشڤه‌برن و ب هیچزكرنا وان په‌یوه‌ندیان و د سه‌ره‌دانێن خوه‌ دا بۆ وه‌لاتێن هه‌رێمی و ئه‌ره‌بی و ئه‌ورۆپی و ل كۆر و كۆنفرانسێن نێڤده‌وله‌تیدا، مه‌ هه‌لویستێ هه‌رێما كوردستانێ رۆهنكریه‌ و په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ب هێزتر كرینه‌.

پلان و به‌رنامێن مه‌ بۆ ده‌مێ داهاتی

د به‌رده‌وامین ب سیاسه‌تا هه‌مه‌جۆركرنا ئابووری و ژێده‌رێن داهاتی و گرنگیدانا زێده‌تر ب كه‌رتێ چاندنێ.

زێده‌كرنا به‌نداڤان و به‌رده‌وامیدان ب كاركرنێ ل سه‌ر پاراستنا ئاسایشا ئاڤێ.

دامه‌زراندنا سیسته‌مه‌كێ ژینگه‌هدۆستی بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشا گلێشی و زبلی ل باژێرێن هه‌رێما كوردستانێ.

زێده‌كرنا ئاستێ به‌رهه‌مئینانا كاره‌بێ ب بكارئینانا وزا هه‌تاڤێ و ئه‌و ژێده‌رێن كو بهایێ به‌رهه‌مئینانا كاره‌بێ كێم دكه‌ت.

به‌رده‌وامبوون ل سه‌ر پشته‌ڤانیكرنا گه‌نجێن كوردستانێ بۆ بكارخستنا پرۆژێن بچووك ب مه‌ره‌ما په‌یداكرنا زێده‌تر یا ده‌لیڤێن كاری.

بكارخستنا سیسته‌مه‌كێ به‌نكی یێ پێشكه‌فتی، بۆ ب هێزكرنا ئالۆگۆركرنا بازرگانی و لڤینا بازاران و پێشڤه‌برنا خزمه‌تگوزاریێن به‌نكی.

به‌رفره‌هكرنا خزمه‌تگوزاریێن دناڤ باژێران دا و زێده‌كرنا رووبه‌رێ كه‌سكاتی و تایبه‌تمه‌ندیێن ژینگه‌هی ل باژێران.

پێشڤه‌برن و زێده‌كرنا یه‌كه‌یێن ئاكنجیبوونێ بۆ كێم ده‌رامه‌تان.

باشتركرنا خزمه‌تگوزاریان و پێدڤیێن سه‌ره‌كی یێن ژیانێ ل گوندان و باژێركان، بۆ وێ چه‌ندێ وه‌لاتیێن وان جهان قه‌ستا باژێران نه‌كه‌ن.

ب هێزكرنا ئاسایشا ناڤخوه‌ و سنووران و به‌رده‌وامبوون ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كون ابیت هه‌رێما كوردستانێ وه‌كو گه‌ف و پێگه‌هه‌كێ هێرشكرنێ بۆ سه‌ر هیچ وه‌لاته‌كی بهێته‌ بكارئینان.

ئه‌ڤرۆ:

پشتی دانوستاندنێن د ناڤبه‌را مسته‌فا كازمی، سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ و جۆ بایدن، سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ل سعودیێ، كۆچكا سپی و نڤیسینگه‌ها كازمی به‌یاننامه‌كا هه‌ڤپشك به‌لاڤكر.

ل دووڤ وێ به‌یاننامێ هه‌ردو ئالیان دووپاتی ل گرنگیا پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ كر كو ل دووڤ حه‌زا گه‌لێ ئیراقێ بیت و رێز ل دیموكراسیێ ل ئیراقێ بهێته‌ گرتن.

جۆ بایدنی راگه‌هاند” بۆ ئه‌مریكا گرنگه‌، ئیراق ب هه‌رێما كوردستانێ ژی ڤه‌ یا سه‌قامگیر و ئێكگرتی بیت”.

ل دۆر ب هێزكرنا ده‌زگه‌هێن دیموكراسی ل ئیراقێ، به‌یاننامێ باسكر” هه‌ردو ئالیان دووپاتی ل گرنگیا ب هچزكرنا ده‌زگه‌هێن دیموكراسی ل ئیراقێ كر ب شێوه‌كی كو ده‌زگه‌هێن  ئه‌منی یێن ئیراقێ بشێن ئێمناهیێ و سه‌قامگیریێ ل ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ بده‌ستڤه‌بینن”.

وێ به‌یاننامێ ئاماژه‌كریه‌” بایدن و كازمی باس ل هه‌ژماره‌كا دۆسێیێن هه‌رێمی كر و رێككه‌فتن ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كو په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را ئیراقێ و ئه‌مریكا ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك و ب هێزكرنا سه‌روه‌ریا ئیراقێ، سلامه‌تیا ئاخ و ته‌ناهیێ و سه‌قامگیریا وێ بیت، هه‌روه‌سا پێگیربوون ب هێزكرنا هه‌ڤپشك یا دوقۆلی د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌ردو وه‌لاتان دا”.

ل دووڤ وێ به‌یاننامێ” هه‌ردو ئالیان دووپاتی ل گرنگیا پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ كر كو به‌رسڤا حه‌زا گه‌لێ ئیراقێ بیت و رێز ل دیموكراسی و سه‌ربخوه‌یا وه‌لاتی بهێته‌ گرتن”. به‌یاننامێ ئاماژه‌كر كو جۆ بایدن راگه‌هاند ژی” بۆ ئه‌مریكا گرنگه‌ ئیراق ب هه‌رێما كوردستانێ ژی ڤه‌ یا سه‌قامگیر و ئێكگرتی بیت”.

هه‌ردو سه‌ركردان پێگیریا خوه‌ دوپاتكر ب رێككه‌فتنا ستراتیژی بۆ هه‌بوونا په‌یوه‌ندیه‌كا دۆستایه‌تی و هه‌ڤكاری دناڤبه‌را ئه‌مریكا و ئیراقێ دا كو بوارێن سیاسی، ئابووری، كولتووری و ئاسایشێ یا هه‌ردو وه‌لاتان رێك دئێخیت، بایدنی دوپاتی ل پشته‌ڤانیكرنا ئیراقێ د شه‌رێ دژی تیرۆرێ دا كر.

ل دووڤ به‌یاننامێ” بایدنی و كازمی دانوستاندن ل دۆر گرنگیا رۆلێ هه‌رێمێ یێ ئیراقێ كر، ژ وان ژی ئاسانكاری د په‌یوه‌ندی و ئاڤاكرنا باوه‌ریێ د ناڤبه‌را وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ. سه‌رۆك بایدن ب تایبه‌تی ستایشا بزاڤێن گرن گیێن دبلۆماسی ب سه‌رۆكایه‌تیا كازمی كر بۆ ب هێزتركرنا سه‌قامگیریێ و په‌یوه‌ندیێن دناڤبه‌را وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ، رێككه‌فتنا دیرۆكی كو ل ڤێ دووماهیێ دناڤبه‌را ئیراقێ و ده‌سته‌یا گرێدانا كه‌نداڤی هاتیه‌ كرن، وزێ ب بهایه‌كێ گونجای بۆ ئیراقێ دابین دكه‌ت و دێ هاریكار بیت بۆ دابینكرنا پێدڤیێن وه‌لاتیان، سه‌رۆك بایدن دووپاتی ل گرنگیا رۆلێ ئه‌مریكا كر د ئاڤاكرنا ئابووره‌كێ ڤه‌ژاندی و فره‌ژێده‌ر بۆ ئیراقێ كر ب جۆره‌كی كو گرێدای بیت ب سیسته‌مێ ئابووریێ ده‌ڤه‌رێ ڤه‌ و بشێت پێدڤیێن سه‌ره‌كی یێن گه‌لێ ئیراقێ دابین بكه‌ت”.

ب، سه‌رجان مه‌حمود:

چاڤدێرێن سیاسی دیار دكه‌ن كو سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ ئه‌مریكا بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین و هه‌ڤدیتنێن وی ل گه‌ل سه‌ركردێن عه‌ره‌بی و ئسرائیلێ ئاماژه‌نه‌ بۆ ده‌ستپێكرنا قۆناغه‌كا نوو ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و دڤێت چاڤه‌رێی گوهۆڕینێن مه‌زن بین.

جۆ بایدن سه‌رۆكێ ئه‌مریكا پشتی سه‌ره‌دانا خوه‌ یا بۆ ئسرائیلێ و فه‌له‌ستینێ سه‌ره‌دانا سعوودیێ كر و ل گه‌ل به‌رپرسێن وی وه‌لاتی  كۆمبوو، د هه‌ر سێ سه‌ره‌دانێن خوه‌ دا ژی سه‌رۆكێ ئه‌مریكا به‌حسێ گه‌فێن ئیران و رۆسیا ل سه‌ر رۆژهه‌لاتا ناڤین كر و ژ ئسرائیلێ و سعوودیێ خواست په‌یوه‌ندیێن خوه‌ د وارێن سیاسی، دبلوماسی و ئابووری دا پێش بخینن و ئاشكرا كر ئه‌و وه‌ك ئه‌مریكا د هه‌ر واری دا حه‌ز دكه‌ن ل گه‌ل سعوودیێ و ئسرائیلێ دناڤ هه‌ماهه‌نگیه‌كا باش دا بن و هه‌كه‌ پێكڤه‌ كار بكه‌ن دشێن گه‌فێن ئیرانێ ل سه‌ر ئسرائیلێ و وه‌لاتێن عه‌ره‌بی ژناڤ ببه‌ن.

جۆ بایدن د پێنگاڤا یه‌كه‌م یا سه‌ره‌دانا خوه‌ دا ل گه‌ل یائیر لاپید سه‌رۆك وه‌زیرێن ئسرائیلێ به‌حسێ ئاشتیا د ناڤبه‌را فه‌له‌ستینێ و ئسرائیلێ دا كر و ژ لاپیدی خوا‌ست پرسێن ل گه‌ل فه‌له‌ستینێ ب دیالۆگێ چاره‌سه‌ر بكه‌ت و راگه‌هاند كو د ره‌وشا نها دا ئیران مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌ ل سه‌ر هه‌رێمێ و گۆت: (بۆ مه‌ ئێمناهیا ئسرائیلێ گه‌له‌ك گرنگه‌ و بۆ ڤێ چه‌ندێ ئه‌م ب هه‌موو هێزا خوه‌ ڤه‌ پشته‌ڤانیا ئسرائیلێ دكه‌ین و دڤێت د هه‌ر واری دا چاڤدێریه‌كا توند ل سه‌ر ئیرانێ هه‌بیت).

جۆ بایدن یێ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا هه‌روه‌سا د كۆمبوونا ل گه‌ل مه‌حمود عه‌باس سه‌رۆكێ ده‌ستهه‌لاتا فه‌له‌ستینێ ژی راگه‌هاند كو وه‌ك راستیه‌كا دیرۆكی ئسرائیل و فه‌له‌ستین نه‌چارن پێكڤه‌ بژین و گۆت: (ب سالانه‌ ئاشكرا‌ بوویه‌ كو ب ئالۆزی و توندوتیژیێ چو پرسێن د ناڤبه‌را فه‌له‌ستینێ و ئسرائیلێ دا چاره‌سه‌ر‌ نابن و بۆ ڤێ چه‌ندێ دڤێت هه‌ر دو ب ئالی ب دیالۆگێ هه‌موو پرسێن هه‌ی د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌سه‌ر بكه‌ن).

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو سه‌رۆكێ ئه‌مریكا د سه‌ره‌دانا خوه‌ یا ڤێجارێ كار بۆ چاره‌سه‌ركرنا پرسێن د ناڤبه‌را فه‌له‌ستینێ و ئسرائیلێ دا دكه‌ت و د هه‌مان ده‌می بایدنی دڤێت وه‌لاتێن عه‌ره‌بی و ئسرائیل پتر نێزیكی هه‌ڤدو ببن، بزاڤێن بایدنی یێن بۆ ئاساییكرنا په‌یوه‌ندیێن ئسرائیلێ و سعوودیێ ژ بۆ هندێ نه‌، چونكی ئه‌مریكا دڤێت هێزه‌كا نوو یا سه‌ربازی وه‌كو ناتۆیێ بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین دروست بكه‌ت كو ئارمانجا سه‌ره‌كی یا وێ هێزێ ژی ئارامیا ده‌ڤه‌رێ بیت و هه‌روه‌سا نه‌هێلیت ئیران ل رۆژهه‌لاتا ناڤین ئالۆزیان دروست بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی دهێته‌ چاڤه‌رێكرن كو سه‌ره‌دانا بایدنی یا ڤێجارێ بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین ببیته‌ ئه‌گه‌رێ گوهۆرینێن مه‌زن ل ده‌ڤه‌رێ.

ئه‌ڤرۆ:

مه‌زلوم عه‌بدی فه‌رماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموكرات راگه‌هاند كو له‌شكرێ سووریێ دێ ل ده‌ڤه‌رێن سنۆری یێن ل گه‌ل توركیا بجه بن و نها هێزێن سووریێ ل كۆبانێ و ده‌ڤه‌رێن دی بجه بووینه‌ ئارمانجا سه‌ره‌كی یا رێككه‌فتنا مه‌ و شامێ ژی بۆ هندێ یه‌ دا رێ نه‌ده‌ین توركیا ئاخا سووریێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ داگیر بكه‌ت.

پشتی ئاخڤتنا مه‌زلوم عه‌بدی هاته‌ زانین كو هێزێن رژێما سووریێ‌ ل كۆبانێ، تل رفعه‌تی، منبجێ و گه‌له‌ك ده‌ڤه‌رێن دی یێن سنۆری ل گه‌ل توركیا بجه بووینه‌ و هێزێن رژێما سووریێ ب چه‌كێن گران ل ده‌ڤه‌رێن ستراتیژی بجه بووینه‌ دا رێگریێ ل ئۆپه‌راسیۆنه‌كا نوو یا توركیا بۆ سه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ن.

ل ئالیێ دی ئاژانسا سپوتینگ یا رۆسیا ژی راگه‌هاند كو چه‌ند رۆژن رۆسیا هێزێن خوه‌ ل قامشلۆ، كۆبانی و چه‌ندین ده‌ڤه‌رێن دی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ بجه كرینه‌ و ب تایبه‌تی ژی به‌ری دو رۆژان رۆسیا هێزه‌كا زێده‌ ل گه‌ل چه‌كێن گران بریه‌ باژێرێ كۆبانێ و ئه‌و یه‌ك ژی ئاماژه‌كه‌ بۆ توركیا كو ئه‌و رێ ناده‌ن توركیا ئێرشی وان ده‌ڤه‌ران بكه‌ت.

ئه‌و گوهۆرینێن ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ و باكورێ سووریێ د ده‌مه‌كێ دا روو دده‌ن كو به‌ری جه‌ژنا قوربانێ ب سه‌رپه‌رشتیا رۆسیا رێككه‌فتنه‌ك د ناڤبه‌را رژێما سووریێ، هێزێن سووریا دیموكرات و هێزێن سه‌ر ب ئیرانێ ل سووریێ هاته‌ ئیمزاكرن و ل گۆر رێككه‌فتنێ ژی هه‌موو ئالی دێ ل گه‌ل رۆسیا پێكڤه‌ كار كه‌ن دا رێ نه‌ده‌ن توركیا ده‌ست ب چو ئۆپه‌راسیۆنێن نوو بكه‌ت و هه‌روه‌سا رژێما سووریێ سۆز دابوو هێزێن سووریا دیموكرات كو دێ هاریكاریا وان كه‌ت دا بشێن ل هه‌مبه‌ر هه‌ر ئێرشه‌كێ ژ ئالیێ توركیا ڤه‌ به‌رگریێ بكه‌ن.

عه‌لی كوچووك چاڤدێرێ سیاسی راگه‌هاند كو هاتنا هێزێن رژێما سووریێ بۆ رۆژئاڤایێ كوردستانێ پێنگاڤه‌ك گه‌له‌ك خرابه‌ و دێ پاشی ئه‌نجامێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك خراب بۆ كوردان ل سووریێ هه‌بیت، چونكی ئه‌و هێزێن رژێما سووریێ كو نها ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بجه بووینه‌ پاشی ناچن و دێ وی ده‌می ئالۆزیێن مه‌زن روو ده‌ن، رۆسیا دێ پشته‌ڤانیێ ل مانا وان كه‌ت و كورد ژی نه‌شێن هێزێن سووریێ ژ ده‌ڤه‌رێن خوه‌ ده‌رخینن، ئه‌و یه‌ك ژی دێ بیته‌ مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ پاشه‌رۆژا رۆژئاڤایێ كوردستانێ.

ناڤهاتی هه‌روه‌سا دیار دكه‌ت كو هاتنا هێزێن رژێما سووریێ بۆ رۆژئاڤایێ كوردستانێ دێ كارتێكرنه‌كا خوه‌ یا خراب ل خه‌لكی ژی كه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی ب جهێ هێزێن رژێما سووریێ پێدڤی بوو كو هێزێن سووریا دیموكرات و یه‌په‌گێ ل گه‌ل پێشمه‌رگێن رۆژ رێككه‌فتن كربا، چونكی پێشمه‌رگێن رۆژ هه‌موو خه‌لكێ رۆژئاڤایێ كوردستانێ نه‌ و پێشمه‌رگه‌ كوردن و برایێ وانن، باشتر بوو ب جهێ رژێما سووریێ پێشمه‌رگێن رۆژ ل وان ده‌ڤه‌ران هاتبانه‌ بجه كرن، لێ مخابن یا نها روو دای دێ پاشی ئه‌نجامێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك خراب بۆ كوردان ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌بیت.

ل ئالیێ دی دوهی به‌رپرسه‌كێ ئه‌مریكا ژی راگه‌هاند كو د زیندانێن رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر دا نێزیكی ده‌ه هزار چه‌كێن داعشێ هه‌نه‌ و هه‌ر ئۆپه‌راسیۆنه‌كا توركیا دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزیێن نوو و ئه‌و یه‌ك د به‌رژه‌وه‌ندیا توركیا دا نینه‌ و دڤێت توركیا ده‌ست ب چو ئۆپه‌راسیۆنان نه‌كه‌ت.

دێره‌لۆك، نه‌وزاد هلۆری:

ب مه‌ره‌ما زێده‌تر خزمه‌تكرنا كه‌رتێ‌ گه‌شتیاری و دابینكرنا ده‌لیڤێن كاری بۆ خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌، ب گوژمێ‌ پتری دو ملیار دیناران پرۆژه‌كێ‌ وه‌به‌رهێنانێ‌ د وارێ‌ گه‌شتیاری دا ل ناوچه‌داریا دێره‌لۆكێ‌ دهێته‌ دروستكرن.

هه‌رمان سدقی، وه‌به‌رهێنه‌ر و خودانێ‌ پڕۆژه‌ی بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: (ب مه‌ره‌ما پێشڤه‌برنا كه‌رتێ‌ گه‌شتیاری ل ده‌ڤه‌رێ‌، مه‌ قووناغا ئێكێ‌ یا پڕۆژه‌كێ‌ نوو یێ‌ وه‌به‌رهێنانێ‌ د وارێ‌ گه‌شتیاری دا ل ناوچه‌داریا دێره‌لۆكێ‌ ب دووماهی ئینا و كه‌فته‌ د خزمه‌تا گه‌شتاران دا).

زێده‌تر گۆت: (ئه‌و كۆمه‌لگه‌ها گه‌شتیاری ژ چه‌ندین ئۆتێل و مۆتێل و ئاكوا پارك و یاریێن ئاڤێ‌ و یاریا رافینك و خوارنگه‌ه و كافیتریا و چه‌ندین خزمه‌تگوزاریێن دی پێك دهێت و ب گوژمێ‌ دو ملیار و 134 ملین دیناران دهێته‌ بجهئینان، كو دێ‌ خزمه‌ته‌كا باش بۆ كه‌رتێ‌ گه‌شتیاری ل ده‌ڤه‌رێ‌ كه‌ت، دیسا دێ‌ 93 ده‌لیڤێن كاری یێن به‌رده‌وام بۆ گه‌نج و خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ دابین كه‌ت).

گۆتژی: (حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ پشته‌ڤانه‌ بۆ چێكرنا پڕۆژه‌یێن گه‌شتیاری، دیسا مه‌ چه‌ندین پڕۆژه‌ و خزمه‌تگوزاریێن نوو یێن گه‌شتیاری ل گه‌لیێ‌ شێرانه‌ دروستكرینه‌).

ئه‌ڤرۆ:

رێڤه‌به‌رێ پۆلیسێن ده‌ڤه‌رداریا ئاكرێ دیار كر، چو دكانێن قومارێ ل ده‌ڤه‌رداریا ئاكرێ نینن و دبێژیت: ئه‌و كافتیریایێن بێ موهله‌ت یێن كو سیسته‌مێ قومارێ لێ دهێته‌ كرن، مه‌ ئه‌و جهـ داخستینه‌.

عه‌مید ره‌شید محه‌مه‌د، رێڤه‌به‌رێ پۆلیسێن ده‌ڤه‌رداریا ئاكرێ بۆ دهۆك تیڤی گۆت: “ئه‌و جهه‌ دێ هه‌ر داخستی مینن، هه‌تا ئه‌و موهله‌تێ ژ حوكمه‌تێ وه‌ردگرن، هه‌روه‌سا مه‌زنكرنا ئه‌ڤی بابه‌تی ب تنێ ل سوشال میدیایێ كارڤه‌دان هه‌بووینه‌ و چو راستی بۆ هه‌بوونا جهێن قومارێ ل ئاكرێ نینن”.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل دۆر هێرشێن تیرۆرستی ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ په‌یامه‌ك به‌لاڤكر و تێدا هاتیه‌، وه‌كو وه‌لاتیێن سه‌رانسه‌ری كوردستانێ، گه‌له‌ك یێ نیگه‌رانم ژ دووباره‌بوونا هێرشێن تیرۆرستی بۆ سه‌ر خه‌لك و ژێرخانا گشتی یا كوردستانێ ل چه‌ند هه‌یڤێن بۆریدا. ئه‌و ترسنۆكێن ل پشت ئه‌نجامدانا وان هێرشان له‌وما په‌نایێ بۆ وان كاران دبه‌ن، چونكه‌ ده‌نگێ رایا گشتی ل ئیراقێ یا ژده‌ستدای،ل شوینا وێ ئێكێ هزر د پاشه‌رۆژێدا بكه‌ن و كاری بۆ پێشخستنا ئابووری و پێشڤه‌برنا په‌یوه‌ندیان ل گه‌ل جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی و په‌یداكرنا ده‌لیڤێن كاری بۆ گه‌نجان بكه‌ن، گرۆپێن ژ ده‌رڤه‌ی قانوونێ، گوندێن مه‌ مووشه‌ك باران دكه‌ن و خه‌لكێ سڤیل دكه‌نه‌ ئارمانج.

من ب رێیا ته‌له‌فۆنێ ل گه‌ل هه‌ڤپشكێن سیاسی یێن سه‌ره‌كی یێن هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ وهه‌روه‌سا دۆستێن مه‌ ل ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی ئاخڤتیه‌، د په‌یوه‌ندیا خوه‌ دا ل گه‌ل مسته‌فا كازمی سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ، من دووپاتی ل سه‌ر پێدڤی و گرنگیا پێكئینانا هێزه‌كا هه‌ڤپشك یا پێشمه‌رگه‌ی و هێزێن ئه‌منی یێن ئیراقی كر بۆ پركرنا هه‌ر ڤالاهیه‌كا ئه‌منی كو ل ده‌ڤه‌رێن ناكۆكی ل سه‌ر هه‌بیت كو گرۆپێن ژ ده‌رڤه‌ی قانوونێ بكاردئینن بۆ تێكدانا سه‌قامگیریا هه‌موو ئیراقێ، من بۆ كازمی رۆهنكر كو ئه‌و هێرشه‌ مه‌ترسیێ ل سه‌ر سه‌قامگیری و ره‌وشا وه‌به‌رئێنانێ ل ئیراقێ ب گشتی دروست دكه‌ن و من داخواز ژێ كر رێكارێن رژد و كریاری بگریته‌ به‌ر بۆ كونترۆلكرنا وان گرۆپان.

هه‌روه‌سا وه‌زیرێن كاروبارێن پێشمه‌رگه‌ و ناڤخوه‌یی من راسپاردن هه‌موو رێكارێن پێدڤی ئه‌نجام بده‌ن بۆ پاراستنا ژێرخانا گشتی و ده‌زگه‌هێن په‌ترۆل و غازێ، د چارچۆڤێ پلانێدا، رێككه‌فتین ل سه‌ر هنارتنا هێزێن زێده‌تر بۆ ده‌ڤه‌رێ، ل رۆژێن داهاتی ژی دا دێ رێكارێن زێده‌تر ئه‌نجامده‌ین.

هه‌روه‌سا ل گه‌ل بریت مه‌كگۆرك رێكخه‌رێ كۆچكا سپی بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین و باكوورێ ئه‌فریقیا ئاخڤتن، هه‌ڤالێن مه‌ یێن ئه‌مریكی و هه‌موو وه‌به‌رئێنه‌ره‌كی، دڤێت پێگیریێ به‌رچاڤ بكه‌ین، نه‌شێین ملكه‌چی بۆ ترسێ و توپاندنێ بده‌ین، ل چه‌ند رۆژێن داهاتیدا، دێ داخوازێ ژ دۆست و هه‌ڤپشكێن نێڤده‌وله‌تی یێن مه‌ كه‌م و پێدڤیه‌ جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تی ژی د په‌یوه‌ندی و بزاڤێن خوه‌ دا ل گه‌ل هه‌ولێرێ و به‌غدا به‌رده‌وامبیت بۆ وێ ئێكێ پێكڤه‌ زێده‌تر رێ ل هێرشێن تیرۆرستی بگرین.

حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، ب پێزانین ڤه‌ دنێریته‌ رۆلێ وه‌به‌رئێنانێ د كه‌رتێ په‌ترۆل و غازێ و سه‌رجه‌م ژێرخانا گشتی و به‌رگریێ ژی لێ دكه‌ت، گه‌له‌ك ب راشكاوی دبێژین، هێرشكرن ل سه‌ر هه‌ر جهه‌كی ل كوردستانێ، هێرشكرنه‌ بۆ سه‌ر هه‌موو كوردستانێ و خه‌لكێ كوردستانێ ب گشتی.

داخوازێ ژ خه‌لكێ كوردستانێ دكه‌م ئیرادا وان یا ب هێز بیت. ئه‌ڤه‌ هێرشه‌كا ئاشكرایه‌ بۆ سه‌ر ژێرخانا مه‌ و پشكه‌كه‌ ژ بزاڤه‌كا تێكده‌رانه‌ بۆ راوه‌ستاندنا مه‌ ژ پلانێن ستراتیژی و كارناما مه‌ یا چاكسازیێ، به‌لێ د پشتراست بن دێ د خۆراگر بین.

 

 

 

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیموكراتی كوردستان رادگه‌هینیت، بێ مه‌رج پارتی ناچیته‌ دناڤ هیچ پرۆسه‌كا سیاسی دا و ئاماژه‌كر كو ل ده‌ف پارتی رێزگرتن ل دستووری و پاراستنا سازانێ و هه‌ڤپشكیێ و هه‌ڤسه‌نگیێ بنه‌مایێن سه‌ره‌كی نه‌ بۆ پێكئینانا حوكمه‌تێ.

جه‌عفه‌ر ئێمینكی، ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی گوت” پارتی یا ڤه‌كریه‌ ل سه‌ر پرۆسا سیاسی ل ئیراقێ و بایكۆت ناكه‌ین و خوه‌ ژی پشت گوه ناهاڤێژین و چاره‌نڤیسێ مه‌ ل ڤی وه‌لاتی ب ڤی شێوه‌یه‌ و دڤێت به‌رده‌وام بین”.

هه‌روه‌سا گوت” ئه‌م بێ مه‌رج د ناچینه‌ دناڤ هیچ پرۆسه‌كا سیاسی دا، و ل ده‌ف مه‌ پێدڤیه‌ رێز ل دستووری بهێته‌ گرتن و سازان و هه‌ڤپشكی و هه‌ڤسه‌نگی د پاراستی بن، وی ده‌می هه‌ر ئالیه‌كێ سووننی، شیعی و كوردی هه‌ڤپشكێ مه‌یه‌ د پرۆسا سیاسی دا و دانوستاندنان دێ دگه‌لدا كه‌ین و دێ بزاڤێ كه‌ین ل گه‌ل رێكه‌ڤین”.

ئێمینكی دووپاتكر ژی” بێ هه‌بوونا حوكمه‌ته‌كا ب هێز ئه‌ڤ وه‌لاته‌ ناهێته‌ ب رێڤه‌برن و هه‌كه‌ ب ڤی شێوه‌یێ نوكه‌ به‌رده‌وام بیت، دێ هه‌رێما كوردستانێ زیاندارا ئێكێ بیت، مووشه‌ك دهێنه‌ ئاراسته‌كرن و درۆنان دهنێرنه‌ مه‌، بودجا گشتی یا ئیراقێ كو ب گۆره‌ی رێژه‌یا ئاكنجیان دهێته‌ دابه‌شكرن، تێرا هه‌رێما كوردستانێ وه‌كو پێدڤی نینه‌، له‌وما ئه‌رك و مافه‌كێ مه‌یه‌، كو به‌رهه‌ڤبوونا ل به‌غدا یا ب هێز بیت”.

ناڤبری دیاركر” بێ مه‌رج ناچینه‌ دناڤ هیچ پرۆسه‌كا سیاسی دا، به‌لكو ل ده‌ف پارتی رێزگرتن ل دستووری و پاراستنا سازانێ و هه‌ڤپشكیێ و هه‌ڤسه‌نگیێ بنه‌مایێن سه‌ره‌كی نه‌ و بێ وان حوكمه‌ته‌كا ب هێز ناهێته‌ پێكئینان و ب رێڤه‌برن”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com