ئه‌ڤرۆ نيوز:

ئه‌ڤرۆ رۆژا پێنجشه‌مبى رێكه‌فتى 13ى چريا ئێكێ 2016 مه‌سعود بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ل پيرمام پێشوازى ل عادل عه‌بدولمه‌هدى سياسه‌تمه‌دار و سه‌ركردێ جڤاتا بلندا ئيسلامى ل عيراقێ كر.

ب گۆره‌ى راگه‌هاندنه‌كا سه‌رۆكاتيا هه‌رێما كوردستانێ د ديدارێ دا كاودانێن سياسى يێن عيراقێ و سه‌ره‌دانا بارزانى و شاندێ هه‌ڤال بۆ به‌غدا خسته‌ به‌ر به‌حس و گه‌نگه‌شێ و به‌حس ل رێيه‌كێ كر بۆ ئێكلاكرنا كێشان. هه‌ردولا ته‌كست ل سه‌ر ديالوگ و لێكتێگه‌هشتنێ د ناڤبه‌را لايه‌نان دا كر بۆ چاره‌كرنا كێشان.
د پشكه‌كا دى يا كۆمبوونێ دا وه‌كو د راگه‌هاندنێ دا هاتى، رووناهى خسته‌ سه‌ر كاودانێن ئه‌منى و ئاماده‌كاريان بۆ ئۆپه‌راسيۆنا ئازادكرنا مووسل، د وێ ده‌ربارێ ژى دا هه‌ماهه‌نگى و هاريكاريا ناڤبه‌را هێزا پێشمه‌رگه‌ى و سۆپايێ عيراقێ و هه‌ڤپه‌يمانان بلند نرخاند.

ئەڤرۆ نیوز:
سوپا سالارێ یێ بەرێ دیارکر کو گرتنا پارێزگەھا نەینەوا گەلەک یا گرنگە، دیسا ئەمریکا ل سەر کێشا ھێزێن تورکی و حوکمەتا عیراقێ دھێتە دەنگ، تەوەرەکێ دی دا بەحسێ 12 سالێن خوە دکەت ل بەغدا.
فەریقێ ئێکێ یێ بەرێ بابەکر زێباری بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: پارێزگەھا نەینەوا یا گرنگە و سێ ملیۆن مرۆڤ تێدا دژین و ھەموو پێکھات و ئاین و نەتەوا ب خوە ڤە دگریت، ھەموو پێک ھاتێن عیراقێ ل مووسل ھەنە، ئاریشا دناڤبەرا شیعە و سونان دا، تورکیا و سعودیە و ھندەک وەلاتێن عەرەبی خوە ب خودانێن سونیان دزانن، بەرامبەر ئیران و ھندەک شییعا و ئاریشە ڤێرە پەیدا دبیت.
بابەکر زێباری، ل دۆر ھێزێن تورکیا ل باشیک گۆت: تورکیا پتر ژ سالەکێ یە ھاتیە ڤێرێ وەک پێزانینێن من ھەین ل بەغدا بووم، وەزیرێ بەرەڤانیێ ھایداربوو و سوپاسیا وان دکر کو راھێنان ب (حەشدا نیشتیمانی) دکرن، و کوردان چو پەیوەندی پێڤە نەبوو و بتنێ رێک دایێ، لێ یا نوکە روودای دناڤبەرا تورکیا و ئیراقێ دا ئاریشەکا گەلەک مەزنە یان دێ شەرێ رزگارکرنا مووسل گیررۆبیت، دڤێت ئەمریکا ب زووترین دەم پێنگاڤەکێ با ھاڤێژیت و بھێتە سەر ھێلێ، دبینم ئەمریکا دێ ھەر ھێتە سەر ھێلێ، چونکە ئەو سەرپەرشتیا ڤێ رێککەفتنا دناڤبەرا بەغدا و ھەرێمێ دکەت.
ل ھەمبەر مەرەما ھێزێن تورکیا ژی، سوپا سالارێ بەرێ یێ عیراقێ گۆت: بدتنا من دو مەرەم ھەنە، ئێک ھەکە pkk بھێت دەڤەرێ داگیر کەت و ئەڤە بێژن تیرۆرستن، دو تورکمانێن سونە ب پارێزێن ژ دەستێن تورکمانێن شیعە و دیسا دیارکرنا سەنگێ خوە ژی.
ھەروەسا خوەیاکر،کورد نەچارن پەیوەندی ل گەل تورکیا ھەبیت ،چونکە دەرگەھێ کوردان یێ ئابوری تورکیایە بۆ ئەورۆپا، دیسا کوردان پەیوەندی گەل ئیرانێ ژی ھەنە و جەنابێ سەرۆکی دێ چیتە ئیرانێ.
ل دۆر مفایێ پێشمەرگەی شەرێ مووسل دا، بابەکر زێباری گۆت: ڤی شەری دا کوردان ھەبوونا خوە ل سەر ئاستێ دونیایێ دیارکر کو یاریکەرەکێ سەرەکی نە و ھەموو دنیایێ پێشمەرگە نیاسی و ئەڤ جھێن ھاتینە گرتن 100% دەڤەرێن کوردانە و کوردستانی نە، لێ ھێشتا جە ماینە و دیسا ئەوێن بێژێن مە دڤێت ل گەل کوردان ژی بن ھێشتا ماینە وەک دەشتا نەینەوا و ھەکە نەبوونە پارێزگەھەکا سەربەخۆ پتریا خەلکێ ئەڤان دەڤەران ڤێت گەل ھەرێما کوردستانێ بن، دیسا وەرە دەڤەرا شنگال دناڤبەر بەعاج و شنگال چەند ناوچە و گوند ھەنە، تلکێف و باشیک و بەرتلە ئێزدی نە، یێن ڤێ گەل کوردستانێ بن دێ گەل کوردستانێ بن و ئەگەر ڤێن.
ل دۆر وێ گۆتنێ کو پشتی شەرێ مووسل ل گورەی رێککەفتنا ئەمریکا ل گەل بەغدا و ھەولێرێ دڤێت پێشمەرگە ژئەڤان دەڤەران بھێتە ڤەکێشان، سوپاسالارێ بەرێ یێ عیراقێ گۆت: نەخێر دەڤەرێن نوکە پێشمەرگە تێدا چو فەرمان نین پێشمەرگە بھێتە ڤەکێشان، یان دێ بیتە راپرسین ئەگەر ڤێن بھێنە ل گەل کوردستانێ دێ بخێرھاتنێ لێ کەین و یێ نەڤێت ل گەل کوردان بیت بلا سەرچاڤێن من بچیت، گەلەک جاران من گۆتیە ئێزدی یا ھەکە ھەوە نەڤێت ل گەل کوردان بن کەیفا ھنگویە و کەس خورتیێ ل کەسێ ناکەت، مەسیحی و کاکەیی و شەبەک و ھەتا کوردێن میسل ژی.
سوپا سالارێ بەرێ یێ لەشکرێ عیراقێ ل دۆر شەرێ موسل ژی گۆت: دو بۆچوون ھەنە، یان شەر نابیت دێ داعش خوە ڤەکێشن و چن و ئەڤە دیتنەکا لاوازە، دووێ دێ شەرەکێ خیناوی کەن، چونکە ئەوان پشتی مووسل داگیرکری راگەھاندنا دەولەتا خلافەتێ کریە، زانن ئەگەر مووسل ژ دەستی دەرکەفت دێ خلافەت ژ دەستی چیت، دبینم ھەکە مووسل ژ دەستی دەرکەت وەک ھێز و عەرد ژ دەستی دا نامینن لێ دێ ب نھێنی وەک قاعدێ ل سالێن 2008 عیراقێ ھەر ھەبن.
ھێشتا گۆت: یێ پشست راستم ھێشتا مایە پێشمەرگە بچیتە پێش، لێ دووڤ دا ھێزا عیراقێ بچیتە پێش، ل دور شیانێن پێشمەرگەی ژی درزگارکرنا مووسل دا، ناڤبری گۆت: 11/11/ 2004 سەرکردەکێ ئەمریکی ھاتە دەف عەلاوی جڤاتا نشتیمانی ل بەغدا، گۆتێ بارەگایێ پارێزگەھێ و فروکخانا غەزلانی ل گەل ئاڤاھیێن سەدام حسێن کو ئەم ئەمریکی تێداینە وەکی دی چنە مایە و بەرەڤانیا مە ل ھەر دو چیا پَشمەرگەنە دکەن لێ ئەم ھاریکارین ل گەل دا و ھەکە ھێزەک نەھێت دێ بەردەین، پێشمەرگە چوو و نێزیکی پازدە ھزار پێشمەرگەی چوون، پێشمەرگەی ب ھاریکاریا ئەمریکی یا دەمێ ھەیڤەکێ دا مووسل ژ دەستێ قاعیدە ئینادەرێ.
ھێشتا گۆت: نابینم زوو شەرێ داعش بدووماھی بھێت چونکە، ژ فلیپینێ ھەتا دگەھیە ئەمریکا پتر ژ بیست دەمژمێرانە ب فرۆکێ ئەڤان ھەموو جھان یێ کریارێن تیرۆرستی و خوە پەقاندنێ دکەن، لەوما نابینم ژ عیراقێ زوو دەرکەڤن و دێ ھەر کەن، تنێ ھەکە سوریا ژی بھێتە چارەسەکرن دێ زوتر بیت و دیسا خەلکی ژی سەربورەک وەرگرت، زولمەکا مەزن خەلکی کریە و باوەرناکەم جارەکا دی بھێن و خەلک پێشوازیێ لێ بکەت.
ل دۆر ئایندێ پارێزگەھا نەینەوا ژی پشتی داعش، بابەکر زێباری گۆت: مووسل ب دیتنا من پشتی نەمانا داعش، ئەگەر ھەرێم ل گەل عیراقێ بگەھەنە رێککەفتنەکێ و راپرسینەک بھێتەکرن دێ ئاریشا مووسل ھێتە چارەسەرکرن، دێ کێشا دابەشکرنێ ژی ھێتە چارەسەرکرن، و کو ھەر ئێک بێژیت پارێزگەھەک بوو من و ئێک بێژیت بوومن وشنگال دێ بیتە پارێزگەە و دبیت ژ دھۆک ژی مەنتر لێ بھێت، بەرھەڤی بۆ ئازادکرنا مووسل دھێنەکرن و دڤیابا نوکە دەست پێ ھاتباکرن، لێ بدتینا من ئەگەر کێشێن سیاسی بووینە، چونکە لەشکەرێ عیراقێ ب ھێز یێ دھێتە دەڤەرێ، ل سەر دەمژمێر ێفر دڤێت ئەمریکی و عیراق و ھەرێما کوردستانێ رێککەفتنێ بکەن و بەرھەڤی یان بکەن.
لدۆر پشکداریا حەشدا شەعبی ژی ناڤبری گۆت: ئەمریکا پشکداریێ د شەرێ حوێجە دا ناکەت، ئەو دێ چنە حوێجە و دەڤەرێن دی حەمام عەلی و تەلەعفەر و بەعاج و ھێرڤە بلا لەشکەرێ عیراقێ بھێت.
ھەمبەر رێککەفتنا ھەرێمێ و بەغدا و چوونا سەرۆکێ ھەرێمێ یا ڤێ دووماھیێ بۆ بەغدا، ناڤبری گۆت: گریێن ھاتینە ڤەکرن وتێگەھشتن ھەیە و دیسا پشتەڤانیەکا زەلال سەرۆکی بۆ سەرۆک وەزیرێن عیراقێ و حوکمەتا وی دیارکریە، دڤێت کاودانێن نوکە بھێنە راگرتن، چونکە سەرۆک وەزیر بھێتە لادان بەرژوەندا کەسێ دا نینە.
دڤیا رێکخەریەک ھەبیت دناڤبەرا pkk و ھەرێما کوردستانێ چونکە سنورێن وێ ھەرێما کوردستانێ نە ، کەنگی پەکەکە ب کەیفا خوە ژ جھەکی چوویە، نوکە 1700 گوندێن مە ناھێلن ئاڤا بکەن وخەلک نەشێت بەر تووپبارانێ بچیتە سەر مولک و مالێ خوە و نوکە ژی نەشێت تێدا ب حەون، چوونا وێ رونشتن و گفوتوگو پێدڤی یە و سەرۆکی نەڤێت چو جاران شەر بھێتەکرن و برا کوژی نەھێتەکرن و ئەو زەمان نەمایە، ھەکە خوە ل گەل پارتا کورد پەرلەمانێ تورکیا لێکدابا باوەردکەم ژ ھەموو پاراتان پتر دەنگ ئینابان، چونکە دبینم گەلەک کورد ھەنە.
دتەوەرەکێ دیێ دیدارا خوە دا، بابەکر زێباری بەحسێ، خوە ل بەغدا کر، گۆت: ئەم لەشکر بووین ل بەغدا و بلا پرسیار ژوانا بکەن یێن پارتی و ئێکەتیێ و گوران ئەوێن لەشکر بێژنێ کا بابەکر زێباری بەغدا بۆ کوردان چکریە، نێزیکی دوازدە سالان سوپا سالارێ عیراقێ بووم، رێژا 20% ھەر جار من گەنجێن کوردان ھنارتینە دەرڤە بۆ کولیژێن سەربازی ل وەلاتێن پێشکەفتی.
سەر بۆدجا پێشمەرگەی سالا 2007 ، ناڤبری گۆت: بۆدجە نەھاتە برین، بەلکو ھەر بۆدجا پێشمەرگەی نەدایێ و گەەک کومبوون ھاتنەکرن و دا رازیبن و جێبەجێ نەدکرن و جارەکێ من گۆتە وەزیری بۆ میزانیا پێشمەرگە نادەن گۆت مە نەکریە ناڤ دا و ھەیڤا ھەشت بوو من گۆتنێ نوکە بکە تێدا بۆ سالا بھێت و ئەڤ چار ھەیڤە بلا گوری چاڤێ تەبن، حوکمەتا وان بوو سەرۆک وەزیر و وەزیرێ بەرەڤانیێ ما دێ چو لێ کەی، وەکی عیراق ھاتیە رزگارکرن ب دەستێ ئەمریکان، (70) ھزار بوون پێشمەرگە، بەس حوکمەتا مە دگۆتێ سەد ھزار پێشمەرگەنە و نوت ھزار خانەنشینن و بۆچوونا جودا ل سەر ڤێ یەکێ بوویە، ل گەل ھندێ حوکمەتا مە دگۆتێ ھین حەفتێ ھزاران بدەنێ 30 ھزارێن دی دێ ژ 17% ئەم دەین و رێککەفتن ھاتەکرن و ئاریشە چارەسەربوو.
ھەمبەر رێژا کوردان نوکە لەشکرێ عیراقێ، ناڤبری گۆت: نوکە دبیت 3% بیت و عەرەبێن سونە 20% بیت و ئەڤێن دی ھەموو عەرەبێن شیعە نە.
حەشەدا شەعبی ھاتیەچێکرن وەک ھێزەکا رەدیفی وەک ھێزێن حرسێن ئیرانێ دێ ھوسا چو بیت، دێ ھەر مینت و گەلەک شەھید دان، حەشەدا شەعبی (81) گرۆپن و دبیت چەند گرۆپەک نەباش بن، ئەگەر نەخرابن.
ھەمبەر نەدانا لیوا خورشید وەک سوپا سالارێ عیراقێ جھێ وی، بابەکر زێباری گۆت: حوکمەتا عیراقێ رازینەبوو لیوا خورشید بھێتەدانان.