سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ب ڕێیا ته‌له‌فۆنێ پیرۆزباهی ل له‌تیف ره‌شید كر بۆ هه‌لبژارتنا وی وه‌كو سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ. باره‌گه‌هێ بارزانی به‌لاڤكر، سه‌رۆك بارزانی هیڤی خواست پرۆسه‌یا سیاسی ل ئیراقێ بكه‌ڤیته‌ د قۆناغه‌كا نوو و ئه‌رێنی دا.

هه‌روه‌سا سه‌رۆك بارزانی د پێگه‌هێ خوه‌ یێ تایبه‌ت دا ل سه‌ر تۆرا جڤاكی یا تویته‌ری به‌لاڤكر، دپه‌یوه‌ندیه‌كا ته‌له‌فۆنێ ل گه‌ل محه‌مه‌د شیاع سودانی ئاخڤتم و من هیڤیا سه‌ركه‌فتنێ د ئه‌ركێ وی یێ نوو دا وه‌كو سه‌رۆك وه‌زیرێن راسپاردی بۆ خواست، هه‌روه‌سا د ئه‌ركێ وی دا بۆ پێكئینانا حوكمه‌تا نوو.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی په‌یامه‌ك ل دۆر هه‌لبژارتنا سه‌رۆكێ نوو یێ كۆمارا ئیراقێ بۆ رایا گشتی به‌لاڤكر و دبێژیت، ڕێ نه‌هاته‌ دان ئیراده‌یا خه‌لكێ كوردستانێ بهێته‌ پشتگوه هاڤێتن.

باره‌گه‌هێ بارزانی په‌یاما سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی به‌لاڤكر كو ل دۆر پرۆسه‌یا سیاسی یا ئیراقێ و هه‌لبژارتنا سه‌رۆكێ نوو یێ كۆمارا ئیراقێ بوو كو تێدا دبێژیت” هه‌ر ژ پشتی ڕاگه‌هاندنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ل ئۆكتۆبه‌را سالا بۆری هه‌تا نوكه‌ بزاڤێن مه‌زن هاتینه‌ كرن بۆ وێ چه‌ندێ ده‌ست ب سه‌ر ئیراده‌ و ئیستیحقاقێن گه‌لێ كوردستانێ بهێته‌ گرتن و كه‌سه‌ك ژ ده‌رڤه‌ی كۆده‌نگی و ئیراده‌یا گه‌لێ كوردستانێ وه‌كو سه‌رۆك كۆمار بهێته‌ سه‌پاندن”.

د پشكه‌كا دی یا په‌یاما سه‌رۆك بارزانی دا هاتیه‌” به‌لێ وان بزاڤان سه‌رنه‌گرت و ڕێ نه‌هاته‌ دان ئیراده‌یا خه‌لكێ كوردستانێ بهێته‌ پشتگوه هاڤێتن”.

سه‌رۆك بارزانی دبێژیت” بۆمه‌ به‌رده‌وام پره‌نسیپ گرنگتره‌ ژ پۆست و پله‌یان، دووماهی جار ژی ئه‌و پره‌نسیپه‌ بسه‌ركه‌فت كو نابیت كه‌سه‌ك ب سه‌ر ئیراده‌یا گه‌لێ كوردستانێ بهێته‌ سه‌پاندن و ببیته‌ سه‌رۆك كۆمار”.

هه‌ر د وی په‌یامیدا، سه‌رۆك بارزانی هیڤی خواست” گاڤێن داهاتی د ناڤ پرۆسه‌یا سیاسی یا ئیراقێ دا د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیێن ئیراقا فیدرال و هه‌رێما كوردستانێ دا بن و سه‌قایه‌كێ نوو یێ ژیانا سیاسی هه‌بیت و دووماهی ب كێشه‌ و ئاسته‌نگ و قه‌یرانێن بۆری بهێت”.

ل رۆژا پێنجشه‌مبی یا بۆری 13/10/2022، ل گه‌را دوویێ یا هه‌لبژارتنا سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، له‌تیف ره‌شید شیا 162 ده‌نگان بده‌ستڤه‌ بینیت، ب وێ چه‌ندێ ژی ده‌نگێن پێدڤی بده‌سڤه‌ئینان و ب سه‌ر به‌رهه‌م سالح دا بسه‌ركه‌فت كو 99 ده‌نگ بده‌ستڤه‌ئینابوون. هه‌ڤده‌م هه‌شت ده‌نگێن به‌تال ژی هه‌بوون.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كێ لژنا دانوستاندكارا پارتی دیموكراتی كوردستان ل به‌غدا ڕاگه‌هاند، پشتی مه‌ ڤه‌خواندنه‌ك بۆ ڕه‌وشێ كری و مه‌ دیتی باشترین چاره‌سه‌ری ئه‌وه‌ پشته‌ڤانیێ ل كه‌سه‌كی بكه‌ین كو پتریا هه‌ره‌ پتر یا ئالیێن سیاسی یێن كوردستانێ قبوول بكه‌ن.

د. فوئاد حسێن، ئه‌ندامێ لژنا دانوستاندكارا پارتی ل به‌غدا و وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ ئیراقێ گوت” پشته‌ڤانیكرنا مه‌، پشته‌ڤانیكرن بوو ل ئێك هه‌لویستیا ئالیێن سیاسی یێن كوردی ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، مه‌ ڤه‌خواندنا ڤێ ڕه‌وشێ كر و مه‌ دیت باشترین چاره‌سه‌ری ئه‌وه‌ ب كه‌سه‌كی بچین كو پتریا هه‌ره‌ پتر یا ئالیێن سیاسی یێن كوردستانی قبوول بكه‌ن، ل سه‌ر ڤی بنه‌مای بڕیار هاته‌ دان پشته‌ڤانی ل د. له‌تیف ره‌شید بهێته‌ كرن وه‌كو به‌ربژارێ سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ، ل سه‌ر وی بنه‌مای به‌ربژارێ پارتی خوه‌ ڤه‌كێشا”.

فوئاد حسێن زێده‌تر دبێژیت” ده‌می وی ئاخڤتنێ دبێژم ڕامانا وێ ئه‌وه‌ كو ڕێككه‌فتن یا هه‌ی، ل گه‌ل ئێكه‌تیێ پێنج هه‌تا شه‌ش هه‌یڤان د دانوستاندنان دا بووین، د ئه‌نجامدا گه‌هشتینه‌ ڤێ بڕیارێ، مه‌ ئه‌ڤ كاره‌ كر ڕامانا وێ چه‌ندێ ئه‌وه‌ كوی ێن گه‌هشتینه‌ ڕێككه‌فتنێ ل گه‌ل هه‌ژماره‌كا ئالیان كو فراكسیۆنێن مه‌زن دناڤ جڤاتا نوونه‌ران دا یێن هه‌ین”.

ئه‌ڤرۆ:

بڕیاره‌ ئه‌ڤرۆ ئێكشه‌مبی 16/10/2022 ب فه‌رمی پۆستێ سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ ڕاده‌ستی له‌تیف ره‌شید بهێته‌ كرن.

ده‌زگه‌هێن ڕاگه‌هاندنێ یێن ئیراقی ب گۆره‌ی هه‌ژماره‌كا ژێده‌رێن ئاگه‌هدار ژڤانێ ڕێوره‌سمێ ڕاده‌ستكرنا پۆستێ سه‌رۆكایه‌تیا كۆمارا ئیراقێ ل به‌غدا ئاشكراكر و ڕاگه‌هاندن كو ئه‌ڤرۆ ئێكشه‌مبی 16/10/2022 له‌تیف ره‌شید دێ ب شێوه‌یه‌كێ فه‌رمی پۆستێ سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ ژ به‌رهه‌م سالح وه‌رگریت.

سه‌رۆك كۆمارا ئیراقی یێ هه‌لبژارتی، له‌تیف ره‌شید ل 10/8/1944 ل باژێرێ سلێمانیێ ژدایكبوویه‌، هه‌لگرێ باوه‌رنامه‌یا دكتۆرایێ یه‌ ب زانستێن هایدرۆلیكی ژ زانكۆیا مانشستر ل بریتانیا، زمانێن كوردی، ئه‌ره‌بی و ئینگلیزی دزانیت. ژ سالا 2003 هه‌تا سالا 2010 وه‌زیرێ ژێده‌رێن ئاڤێ بوو ل ئیراقێ و پاشی ل سه‌رۆكایه‌تیا كۆمارا ئیراقێ وه‌كو شیره‌تكار كار كریه‌.

پشتی ژناڤچوونا ڕژێما سه‌دام حسێن ل 9/4/2003 و هه‌تا نوكه‌ پێنج سه‌رۆك كۆمار یێن چووینه‌ كۆچكا كۆماری (كۆچكا سه‌لام) ئه‌وژی هه‌ر ئێك ژ غازی عه‌جیل ئه‌لیاوه‌ر (خزیرانا 2004 هه‌تا نیسانا 2005) كو ئێكه‌مین سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ بوو كو ژئالیێ جڤاتا حوكمڕانیێ پشتی ژناڤبرنا ڕژێما به‌عس هاتیه‌ دیاركرن. پاشی مام جه‌لال تاله‌بانی وه‌كو ئێكه‌مین سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ یێ هه‌لبژارتی ژ 2005 هه‌تا 2014 د وی پۆستی دا بوو. ژ سالا 2014 هه‌تا سالا 2018 فوئاد مه‌عسوم، پۆستێ سه‌رۆك كۆمارا ئیراقێ وه‌رگرت و پشتی وی ژی به‌رهه‌م سالح كو هه‌تا 13/10/2022 سه‌رۆك كۆمار بوو. له‌تیف ره‌شید ل ڕۆژا 13/10/2022 وه‌كو سه‌رۆك كۆمار ژ ئالیێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ڤه‌ هاته‌ هه‌لبژارتن.

دهۆك، له‌زگین جوقی

به‌رپرسێ لژنا ناوچا پارتی دیموكراتی كوردستان ل ناحیا سنوونێ یا ب سه‌ر قه‌زا شنگالێ ڤه‌ راگه‌هاند، زالگه‌هێن شنگالێ گه‌له‌ك خه‌لكی بێزار دكه‌ن بۆ چوونا شنگالێ و دبێژنه‌ وه‌لاتیێن شنگالێ پێدڤیه‌ هه‌وه‌ نڤیساره‌كا فه‌رمی هه‌بیت هه‌تاكو هوون دشێن بهێنه‌ دناڤ شنگالێ دا.

ئێزدین شه‌مۆ، به‌رپرسێ لژنا ناوچا سنوونێ یا پارتی دیموكراتی كوردستان گوت” هه‌ر خێزانه‌كا بچیته‌ شنگالێ پێدڤیه‌ نڤیسارا قایمقامی و ڕێڤه‌به‌ریا كۆچ و كۆچبه‌رێن ئیراقێ هه‌بیت پاشی بچیته‌ فه‌رمانده‌یا ئۆپه‌راسیۆنێن نه‌ینه‌وا و نڤیساره‌كا وان ژی دگه‌لدا بیت و ئه‌ڤه‌ پرۆسه‌یه‌كا گه‌له‌ك درێژه‌ و زۆر كیشه‌ و گرفت ژی دروست دبن بۆ خه‌لكێ‌ شنگال چونكو هه‌ر خێزانه‌كا ئه‌ڤ رازیبوون نه‌بن نه‌شێت بچیته‌ شنگالێ و ئه‌ڤ ڕێكارین دهێنه‌ وه‌رگرتن ل شنگالێ بووینه‌ كیشه‌ و گرفت بۆ وه‌لاتیێن شنگالێ و ئه‌ڤه‌ وێ‌ دگه‌هینیت كو به‌غدا دڤیت شنگال ژ ئێزدیاتیێ‌ ڤالا ببیت”.

ئێزدینی ئاماژه‌ دا وی چه‌ندی ژی كو” حوكمه‌تا ئیراقی زۆر كێشه‌یان بۆ زڤرینا ئاوارێن شنگالێ دروست دكه‌ت كو د ناڤبه‌را ناحیا ره‌بیعه‌ و ناحیا زوممارێ دا  حوكمه‌تا به‌غدا زالگه‌هه‌ك یا دانای وئه‌و زالگه‌هه‌ ژی گه‌له‌ك خه‌لكێ‌ شنگالێ بیزار دكه‌ت وگه‌له‌ك جاران خه‌لكێ‌ شنگالێ داخواز كریه‌ ئه‌و ڕێكارێن دهێنه‌ وه‌رگرتن بۆ زڤرینا وان بۆ ده‌ڤه‌رێن خوه‌ یێن ڕه‌سه‌ن ل شنگالێ بهێنه‌ هه‌لوه‌شاندن ژئالیێ به‌غدا ڤه‌ به‌لێَ مخابن هێشتا ڕێكارین توندتر بۆ زڤرینا ئاوارێن شنگالێ یێن داناین”.

ئێزدین شه‌مۆ، زێده‌تر گوت” بۆ زڤرینا ئاوارێن شنگالێ به‌غدا داخوازا نڤیسارێن فه‌رمێ‌ ژ وان دكه‌ت هه‌تا بشێن ڤه‌گه‌رنه‌ شنگالێ و ئه‌ڤه‌ ژی به‌هانه‌یا وی چه‌ندی یه‌ كو ئایا ل سالا 2014ێ‌ وان ده‌ست دگه‌ل تیرۆرستێن داعشێ دا هه‌نه‌ یان نه‌،  ئه‌م ته‌حه‌دایێ‌ دكه‌ین هه‌كه‌ هیچ كه‌سه‌كێ‌ ئێزدی ده‌ست دگه‌ل تیرۆرستێن داعش هه‌بیت و پێدڤیه‌ به‌غدا ئاسانكاریان بۆ زڤرینا ئاواران بكه‌ت و شنگالێ ئاڤه‌دان بكه‌ت وته‌ناهیێ‌ تێدا دابین بكه‌ت و خه‌لكێ‌ زیاندار یێ‌ شنگالێ قه‌ره‌بوو بكه‌ت”.

به‌رپرسێ‌ لژنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل ناحیا سنوونێ‌ خویاكر ژی”پاشمایێن تیرۆرستین داعشێ ژ كه‌مپا هۆلێ‌ ل پارێزگه‌ها حه‌سه‌كه‌ یا سووری بۆ مووسل هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن ویێن بووینه‌ مه‌ترسی ل سه‌ر ده‌ڤه‌رێ‌ و حوكمه‌تا به‌غدا ئه‌ڤ ڕێكارین توند بۆ زڤرینا وان بكارنه‌ئیناینه‌ ونه‌گوتیه‌ ئه‌ره‌بێن گه‌هشتینه‌ تیرۆرستێن داعشێ نابیت بێ‌ ڕازیبوون وڕیًكارین توند یین ئه‌منی هوون بزڤرنه‌ مووسلێ، لێ‌ دبێژنه‌ ئێزدیان و خه‌لكێ‌ شنگالێ پێدڤیه‌ هه‌وه‌ ڕازیبوون هه‌بیت هه‌تاكو هوون بشێن ڤه‌گه‌رنه‌ شنگالێ ونوكه‌ زالگه‌هێن گرێدای له‌شكرێ ئیراقی وحه‌شدا شه‌عبی وPKK ناهێلن خه‌لكێ‌ شنگالێ بزڤرن”.