ئه‌ڤرۆ، هۆشه‌نگ تاجر:

مامۆستایه‌كێ كورد ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ دیار كر كو وان ب ره‌نگه‌كێ خوه‌به‌خش ده‌ست ب گۆتنا وانه‌یان ب زمانێ كوردی كرینه‌ و مال ب مال دگه‌رن دا زارۆیان فێری زمانێ كوردی بكه‌ن و ئه‌و یه‌ك ژی بوویه‌ جهێ دلگرانیا به‌رپرسێن ئیرانێ.

مه‌نسور حسامی مامۆستایێ كورد ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو دستوورێ ئیرانێ ئه‌و مافه‌ دایه‌ كو زمانێ كوردی ژی ببیته‌ زمانێ فه‌رمی یێ په‌روه‌ردێ ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ، لێ مخابن به‌رپرسێن ئیرانێ ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر په‌روه‌ردا ب زمانێ كوردی دروست دكه‌ن و گۆت: (مه‌ وه‌كو كۆمه‌ك ژ مامۆستایێن كورد ل باژێرێن سنه‌، مه‌ریوان، بۆكان، بانه‌ و چه‌ندین باژێرێن دی یێن رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ده‌ست ب بزاڤه‌كا نوو كریه‌، ئه‌م مال ب مال دگه‌رین و وانێن كوردی بۆ زارۆیان دبێژین و مه‌ دڤێت زارۆیێن كوردان ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ فێرێ زمانێ كوردی ببن، چونكو براستی ژی نها مه‌ترسیه‌كا مه‌زن ل سه‌ر زمانێ كوردی هه‌یه‌ و دڤێت ئه‌م هه‌موو پێكڤه‌ كار بۆ پێشڤه‌برنا زمانێ كوردی بكه‌ین).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئه‌و وه‌كو مامۆستا ب ره‌نگه‌كێ خوه‌به‌خش ڤی كاری دكه‌ن و ئارمانجا وان ژی پێشڤه‌برنا زمانێ كوردی یه‌ و گۆت: (مه‌ دڤێت ئه‌ڤرۆكه‌ زمانێ كوردی ژی وه‌كو هه‌موو زمانێن دی یێن جیهانێ ببیته‌ زمانێ ته‌كنولوجیایێ، چونكو براستی ژی ئه‌ڤرۆكه‌ جیهان گه‌له‌ك هاتیه‌ گوهۆرین و هه‌موو كه‌س ته‌كنولوجیایێ بكار دئینیت و هه‌كه‌ ئه‌م زمانێ كوردی نه‌كه‌ینه‌ زمانێ رۆژانه‌ یێ ژیانێ و د هه‌موو كارێن رۆژانه‌ دا بكار نه‌ئینین بێگومان زمانێ كوردی پێش ناكه‌ڤیت و ژ به‌ر هندێ ژی مه‌ ده‌ست ب كه‌مپینه‌كا مه‌زن ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ كریه‌ و جهێ دلخوه‌شیێ یه‌ كو كه‌سایه‌تیێن ناڤدار یێن رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ژی پشته‌ڤانیێ ل كارێ مه‌ دكه‌ن).

مێهناز تاهیری مامۆستایا دیرۆكێ ژی راگه‌هاند كو براستی ژی دڤێت ئه‌م هه‌موو كه‌س ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ خوه‌دان ژ زمانێ كوردی ده‌ركه‌ڤین، ده‌وله‌تا ئیرانێ ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت دا ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر پێشڤه‌چوونا زمانێ كوردی دروست بكه‌ت، ئه‌ڤرۆكه‌ ل ته‌هرانێ نێزیكی دو ملیۆن كورد دژین، لێ مخابن زارۆیان گه‌له‌ك ژ وان كوردی نزانن و ئه‌و یه‌ك ژی كاره‌ساته‌ك مه‌زنه‌ و دڤێت ئه‌م نه‌هێلین كو زارۆیێن كوردان ب جهێ زمانێ كوردی فێری فارسی یان ژی زمانه‌كێ دی ببن، دڤێت ده‌ستپێكێ فێری زمانێ كوردی ببن و بلا پاشی زمانێن دی ژی بزانن لێ زمانێ دایكێ بۆ مه‌ گه‌له‌ك گرنگه‌ و گۆت: (كه‌مپینا كو مامۆستایێن كورد ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ده‌ستپێكرینه‌ جهێ دلخوه‌شیێ یه‌ و دڤێت هه‌موو كه‌س ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ پشته‌ڤانیێ ل وی كارێ پیرۆز یێ مامۆستایێن كورد بكه‌ن، چونكو فێربوونا زمانێ كوردی و پێشڤه‌برنا وێ ئه‌ڤرۆكه‌ كاره‌ك گه‌له‌ك مه‌زن و پیرۆزه‌ و دڤێت ئه‌م ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار بۆ پێشڤه‌برنا زمانێ كوردی بكه‌ین).

ل گۆر زانیاریێن ئه‌ڤرۆ هێزێن ئێمناهیێ هه‌تا نها چه‌ندین جاران گه‌ف ل مامۆستایان كرینه‌ كو ده‌ست ژ وی كاری به‌رده‌ن، چونكو ئه‌و یه‌ك دێ بیته‌ مه‌ترسی بۆ سه‌ر ئاسایشا ئیرانێ، لێ سه‌ره‌رای گه‌فێن هێزێن ئێمناهیێ ژی هه‌تا نها مامۆستا ب ره‌نگه‌كێ خوه‌به‌خش ده‌ست ب گۆتنا وانه‌یێن ب زمانێ كوردی دكه‌ن و رۆژ ب رۆژێ ژی پتر خه‌لك پشته‌ڤانیێ ل كارێ پیرۆز یێ وان مامۆستایان دكه‌ن.

ئه‌ڤرۆ:

جێگرێ سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ل خۆلا چارێ راگه‌هاند، زێده‌تر ژ دو هه‌یڤایه‌ پرۆسا هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ب دووماهی هاتی، به‌لێ ئه‌نجامێن وان یێن دووماهیێ هێشتا نه‌هاتینه‌ په‌سه‌ندكرن ژ ئه‌نجامێ نه‌رازیبوونا هنده‌ك ئالیێن سیاسی، ئاماژه‌كر ژی كو بریاره‌ رۆژا پێنجشه‌مبی دووماهی ژڤان بیت بۆ په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامێن پرۆسا هه‌لبژارتنان.

د. به‌شیر حه‌داد، جێگرێ سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ل خۆلا چارێ گۆت” پاشخستنا ئه‌نجامێن دووماهیێ یێن هه‌لبژارتنان یا چاڤه‌رێكری بوو، ره‌وشا سیاسی یا ئالیان یا ئاسایی نه‌بوو، چاڤه‌رێ توندوتیژیێ لێ دهێته‌ كرن”.

گۆت ژی” ئه‌و ئالیێن ناكۆك رێكنه‌كه‌فتینه‌ ل سه‌ر شێوازێ په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامان، دادگه‌ها فیدرالی ژی ناخوازیت تشته‌كی بكه‌ت كو گرفت دناڤبه‌را ئالیێن ناكۆك دا زێده‌تر ببن و هه‌موو ئالیه‌ك چاڤه‌رێ دكه‌ن كا دادگه‌ها فیدرالی ل رۆژا پێنجشه‌مبی دێ چ بریار ده‌ت”.

گۆت ژی” ده‌ستێ حوكمه‌تا داهاتی دێ یێ ڤه‌كری بیت، كو پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی بۆ هه‌بیت ودێ شێت زال بیت ل سه‌ر گرفتان، جڤاتا نوونه‌ران ژی  بزاڤێ بكه‌ت قانوونا هه‌لبژارتنان بگوهۆریت”. ئاماژه‌كر ژی” حوكمه‌ت یان دێ ب ته‌وافوقێ یان ژی ب زۆرینێ هێته‌ دروستكرن، ب دیتنا من ژی پرسا پێكئینانا حوكمه‌تێ یا زێده‌تر به‌ر ب ته‌وافوقێ ڤه‌ دچیت”.

ل دۆر هه‌لویستێ كوردان ل دۆر پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ، د. به‌شیر گۆت” هه‌تا نوكه‌ كورد چاڤه‌رێی هه‌لویستێ شیعان دكه‌ن، هه‌روه‌سا پێدڤیه‌ كورد هه‌ڤپشك بن نه‌كو پشكدار د حوكمه‌تێ دا، بۆ وێ چه‌ندێ تاكو خودان بریار بیت دناڤ حوكمه‌تێ دا”.

ژئالیێ خوه‌ڤه‌، عه‌بدولسه‌لام به‌رواری، ئه‌ندامێ به‌رێ یێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ، گۆت” نابیت چاڤه‌رێی وێ چه‌ندێ بین كو هه‌لبژارتن دێ دوباره‌ بن، ده‌سته‌یا دادوه‌ری چه‌ند گۆرانكاری یێن ئه‌نجامداین، ب گوهۆرینا چه‌ند كورسیان، قانوون یا رۆهن و ئاشكرایه‌، پێدڤیه‌ پشتی راگه‌هاندنا ئه‌نجامان بزانین ئایا 25% كۆتایه‌ یان نه‌؟ نابیت ب شێوه‌كی ژ شێوان ده‌ستكاریا ئه‌نجامان بهێته‌ كرن ئه‌وژی دژی قانوون و رێنمایێن كۆمسیۆنێ یه‌، دبیت دادگه‌ها فیدرالی وان حاله‌تان دیار بكه‌ت”.

عه‌بدولسه‌لامی زێده‌تر گۆت” ره‌وتێ سه‌دری بزاڤا دامه‌زراندنا حوكمه‌ته‌كا زۆرینه‌ دكه‌ت، به‌لێ هنده‌ك ئالی دخوازن ببنه‌ هه‌ڤپشك دده‌مه‌كی دا د هه‌لبژارتنان دا شكه‌ستن یا ئینای، له‌وما پشتی روونشتنا ئێكێ یا خۆلا نوو یا جڤاتا نوونه‌ران دێ ئه‌و فراكسیۆن دیاربن كو هه‌ڤپه‌یمانیێ پێك بینن بۆ پێكئینانا مه‌زنترین هه‌ڤپه‌یمانی و مه‌زنترین فراكسیۆن بهێته‌ راسپاردن بۆ پێكئینانا حوكمه‌تێ” دیاركر ژی” هه‌لویستێ سیاسی یێ كوردان ئه‌وه‌ ناچینه‌ دناڤ هه‌ڤپه‌یمانیه‌كێ دا كو ئالیه‌ك بین ل سه‌ر پشته‌ڤانیا ئالیه‌كی و په‌راوێزكرنا ئالیه‌كی دی، هه‌روه‌سا كورد وه‌كو پرنسیبه‌ك بزاڤ دكه‌ن ل گه‌ل زۆرینێ بیت، به‌لێ هه‌كه‌ به‌ر ب ته‌وافوقێ چووین، ئه‌م ژی دێ ئالیه‌ك بین كو خوه‌ بگونجینین ل گه‌ل ئالیان”.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكێ ئینستیۆتا ڤه‌كۆلینێن ئه‌مریكی – كوردی، كاروخ خوشناو، راگه‌هاند، هه‌ر هاریكاریه‌ك د چارچۆڤێ رێككه‌فتنا ستراتیژی یا ئه‌مریكا و ئیراقێ (دیالۆكا ستراتیژی) كو پێشكێشی ئیراقێ دهێته‌ كرن، پشكا هه‌رێما كوردستانێ ژی تێدایه‌، بۆ ئه‌مریكا پێگه‌هێ جوگرافیێ كوردستانێ یێ گرنگه‌ و دخوازیت كوردستان خودانا ژێرخانه‌كا ئابووری یا ب هێز بیت و باشترین نموونه‌ بۆ ڤێ چه‌ندێ نوكه‌ هژماره‌كا كۆمپانیێن ئه‌مریكی ل كوردستانێ كارێ وه‌به‌رئینانێ دكه‌ن.

كارۆخ خوشناو گۆت” دیالۆكا ستراتیژی د ناڤبه‌را ئیراقێ و ئه‌مریكا ل سه‌ر بنه‌مایێ وێ داخوازیێ بوو كو مالا شیعی و پاشی جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ داخوازا ڤه‌كێشانا هێزێن شه‌ركه‌ر ب تایبه‌تی یێن ئه‌مریكی ژ ئاخا ئیراقێ كربوو، له‌وما ئه‌ڤێ چه‌ندێ جۆره‌ ئیحراجه‌ك بۆ ئه‌مریكا دروستكر، له‌وما بریا ردا پێداچوونێ ب چارچۆڤێ رێككه‌فتنا ستراتیژی ل گه‌ل ئیراقێ بكه‌ت، بۆ ڤێ چه‌ندێ چار گه‌رێن دانوستاندنان د ناڤبه‌را هه‌ردولا ب به‌رهه‌ڤبوونا نوونه‌رێ هه‌رێما كوردستانێ هاتنه‌ ئه‌نجامدان كو دووماهی جار ل 21 ته‌مووزا بۆری بوو، ب گشتی ل سه‌ر چار ئاستان دانوستاندن هاته‌ كرن ئه‌وژی سیاسی، ئابووری، له‌شكری و كه‌لتووری و خواندنا بلند و رێككه‌فتن هاته‌ نووكرن و ئه‌مریكا بریا ردا هێزێن خوه‌ یێن شه‌ركه‌ر ژ ئیراقێ ڤه‌كێشیت و تنێ د چارچۆڤێ شیره‌تكار و راهێنه‌رێن له‌شكری درێژیێ ب مانا خوه‌ ل ئیراقێ بده‌ت”.

كارۆخی گۆت ژی” ئه‌وا گرنگ د چارچۆڤێ وێ رێككه‌فتنێ دا دووپاتی ل سه‌ر هاتیه‌ كرن بابه‌تێ هاریكاریێن ئابووری یێن ئه‌مریكایه‌ بۆ ئیراقێ و دناڤدا بۆ هه‌رێما كوردستانێ، مه‌به‌ستا ئه‌مریكا ژ هاریكاریكرنا ئیراقێ تاكو پشت به‌ستنێ ب ژێده‌رێن وه‌لاتان نه‌كه‌ت، ب تایبه‌ت د بوارێ كاره‌بێ و وزێ دا، ئه‌مریكا دخوازیت ئیراق یا سه‌ربخوه‌ بیت و ده‌زگه‌هێن وێ جۆره‌كێ سه‌روه‌ریێ هه‌بیت، له‌وما ئه‌وا د چارچۆڤێ دیالۆكا ستراتیژی دا دووپاتی لێ هاتیه‌ كرن، هه‌ر هاریكاریه‌ك ل پاشه‌رۆژێ ژئالیێ ئه‌مریكا بهێته‌ دان بۆ ئیراقێ، هه‌رێما كوردستانێ ژی وه‌كو كیانه‌كێ دستووری دێ به‌هر هه‌بیت، ئه‌ڤ چه‌نده‌ بۆ ئالیێ له‌شكری ژی یه‌، خوه‌شبه‌ختانه‌ ئه‌مریكا د نوكه‌ دا هه‌رێما كوردستانێ ب هه‌ڤپه‌یمانه‌كا سه‌ره‌كی یا خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ دبینیت”.

دیاركر ژی” نابیت ل بیر بكه‌ین كو پێگه‌هێ ستراتیژی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژروویێ جوگرافی و جیۆپۆلیتیكی ڤه‌، ل ده‌ف ئه‌مریكا یێ گرنگه‌، ب تایبه‌ت ژ روویێ یه‌ده‌كێ په‌ترۆلێ ڤه‌ ل سه‌ر نه‌خشێ وزا جیهانی، ژبلی وێ ئه‌مریكا د وێ چه‌ندێ گه‌هشتیه‌ كو هه‌رێما كوردستانێ فاكته‌ره‌كێ ب هێ زیێ سه‌قامگیریێ یه‌ ل ده‌ڤه‌رێ و دخوازیت هه‌روه‌سا بمینیت، نوكه‌ ژی چه‌ندین مه‌زنه‌ كۆمپانیێن ئه‌مریكی هه‌تا یێن وه‌لاتێن دی ژی ل هه‌رێمێ یێن هه‌ین و كارێ وه‌به‌رئێنانێ دكه‌ن، له‌وما هه‌تا نوكه‌ ژی ئه‌مریكا خوه‌ ب دۆستا نێزیك یا گه‌لێ كوردستانێ دزانیت”.

ئه‌ڤرۆ، له‌زگین جوقی

شاره‌زایه‌كێ‌ له‌شكرێ ل دهۆكێ‌  راگه‌هاند،  هه‌بوونا له‌شكرێ ئیراقێ ل قه‌زا شنگالێ بتنێ‌ سیناریۆیه‌كه‌ دا بێژن له‌شكرێ ئیراقێ یێ تێدا هه‌ی و پاراستنا ده‌ڤه‌رێ‌ دكه‌ت، به‌لێ‌ د راستی دا رێڤه‌برنا وی یا د ده‌ستێ‌ حه‌شدا شه‌عبی دا و له‌شكرێ ئیراقێ نه‌شێت چو ئۆپه‌راسیۆنان ئه‌نجام بده‌ت.

گوهدار عه‌لی جوقی، شاره‌زایێ‌ له‌شكرێ ل دهۆكی گۆت” له‌شكرێ ئیراقێ دبن ده‌ستهه‌لاتا حه‌شدا شه‌عبی دایه‌ هه‌كه‌ ئه‌و رێ پێ‌ نه‌ده‌ن، له‌شكرێ ئیراقێ نه‌شێت چو ئۆپه‌راسیونێن له‌شكری ل شنگالێ بكه‌ت چونكو هێزا سه‌ره‌كی د ده‌ستێ‌ حه‌شدا شه‌عبی دایه‌ و هه‌بوونا له‌شكرێ ئیراقێ     د قه‌زا شنگالێ بتنێ‌ سیناریۆیه‌كه‌ دا بهێته‌ گۆتن له‌شكرێ ئیراقێ یێ هه‌ی و پاراستنا ده‌ڤه‌رێ‌ دكه‌ت لێ‌ رێڤه‌برنا وان د ده‌ستێ‌ حه‌شدا شه‌عبی ولایه‌نگه‌رێن ده‌وله‌تان دایه‌ ئه‌وێن مه‌ره‌مێن تایبه‌ت ل ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ‌ هه‌ین”.

گۆت ژی” له‌شكره‌كێ وه‌كو یێ‌ ئیراقێ خودان چه‌ك وفرۆكه‌ وهه‌موو پێدڤێن پێشكه‌فتی د وارێ‌ له‌شكرێ دا بۆ وان تشته‌كێ‌ ب زه‌حمه‌ت نینه‌ هه‌كه‌ ئۆپه‌راسیونه‌كێ‌ دژی PKK ل شنگالێ ئه‌نجام بده‌ت، لێ‌ چونكو د ده‌ستێ‌ حه‌شدا شه‌عبی دایه‌، له‌ورا نه‌شێن ئه‌نجام بده‌ن كو د هه‌لبژارتنان دا خه‌لكێ‌ شنگالێ گوتن ئه‌م كوردستانی نه‌ و مه‌ پارتی دڤیت، لێ‌ چه‌كدارێن دناڤ شنگالێ دا دبیژن نه‌خێر شنگالێ پێدڤی ب هیزه‌كا له‌شكری یا ده‌وله‌تا ئیراقێ هه‌یه‌”.

ئاماژه‌ كر ژی” دوو بۆجوون بۆ مانا PKK دناڤ ئاخا ئیراقێ دا هه‌نه‌ كو شه‌رێ‌ دگه‌ل له‌شكرێ ئیراقێ كه‌ن  چ جۆره‌ هێزه‌ كو هێزه‌كا چێكریه‌ یان پشته‌ڤانیكریه‌ ئه‌ڤه‌ دكه‌ڤیته‌ دچارچۆڤێ‌ سیناریۆیه‌كێ‌ دا بۆچی ل شنگالێ ماینه‌، پشتی هه‌لبژارتنێن ئه‌ڤ ساله‌ یێن په‌رله‌مانێ‌ ئیراقێ خه‌لكێ‌ شنگالێ سه‌پاند كو كوردستانی نه‌ و ناسناما وان كوردی یه‌ و ب ده‌نگێن خوه‌ گوتن ئه‌م پارتی نه‌، لێ‌ د به‌رامبه‌ر دا سیناریۆیه‌ك ل شنگالێ هاتیه‌ كرن كو شنگال نه‌ جهێ‌ ئارامی یه‌ وهێزین د ناڤ شنگالێ دا ئالۆزیان دروست دكه‌ن وئه‌ڤ سیناریۆیه‌ دهێته‌ كرن كو PKK شه‌رێ‌ له‌شكرێ ئیراقێ بكه‌ت وداگیرانێ بۆ له‌شكرێ ئیراقێ نه‌كه‌ت د جه‌ركێ‌ ئاخا ئیراقێ دا “.

گوهدار عه‌لی جوقی، ئه‌وژی دیاركر” بۆجی هه‌موو ئالۆزی ل ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ‌ بهێنه‌ چێكرن وبۆجی PKK و هێزین ده‌رڤه‌ی ئیراقێ د ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ دا بن ئه‌ڤه‌ ژبه‌ر هندێ‌ یه‌ وان دڤیت سه‌ركه‌فتنا كوردستانێ‌ وئارامیا وێ تێكبده‌ن وئالۆزیان و پیشكه‌فتنێن هه‌رێما كوردستانێ‌ بده‌ستڤه‌ئیناین لاواز بكه‌ن داكو هه‌موو تشته‌كێ‌ بێخنه‌ بن ده‌ستهه‌لاتا ئیراقێ دا وبێژن ئیراقه‌كا ئیكگرتی یه‌ وده‌ڤه‌رێن كوردستانێ‌ دبن ده‌ستهه‌لاتا ئیراقێ دا بن”.

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسێ دۆسێیا ئیراقێ ل باره‌گایێ بارزانی راگه‌هاند، ب هه‌موو شێوه‌كی وی ده‌نگوباسی ره‌ت دكه‌ین كو چه‌ند ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ به‌لاڤكرین، كو سه‌رۆك بارزانی وه‌رگرتنا محه‌مه‌د حه‌لبووسی بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ ئیراقێ بۆ خۆله‌كا دی ره‌ت كریه‌”.

عه‌ره‌فا كه‌ره‌م، به‌رپرسێ دۆسێیا ئیراقێ ل باره‌گایێ بارزانی دوهی دوشه‌مبی 20/12/2021 گۆت” ب هه‌موو شێوه‌كی وی ده‌نگوباسی ره‌ت دكه‌ین كو چه‌ند ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ به‌لاڤكری كو سه‌رۆك بارزانی وه‌رگرتنا محه‌مه‌د حه‌لبووسی، سه‌رۆكێ هه‌ڤپه‌یمانیا (ته‌قه‌دوم) بۆ پۆستێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ ئیراقێ بۆ خۆله‌كا دی ره‌ت كریه‌، ئه‌و ده‌نگوباسێ نه‌راست ل چه‌ند كه‌نالان هاتیه‌ به‌لاڤكرن كو د ناڤدارن ب به‌لاڤركرنا ئاخڤتنێن نه‌راست بێی هووربینی و ڤه‌كۆلین”.

ئه‌ڤه‌ د ده‌مه‌كی دایه‌ هه‌ڤركی دناڤبه‌را هه‌ردو مه‌زنترین هه‌ڤپه‌یمانیێن سوننی ل ئیراقێ، ئه‌وژی هه‌ڤپه‌یمانیا (ته‌قه‌دوم) ب سه‌رۆكایه‌تیا محه‌مه‌د حه‌لبووسی و هه‌ڤپه‌یمانیا (عه‌زم) ب سه‌رۆكایه‌تیا خه‌میس خه‌نجه‌ر ل سه‌ر پۆستێ سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانێ ئیراقێ بوویه‌ مژار.

ب گۆره‌ی ئه‌نجامێن دووماهیێ یێن هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ ئیراقێ، كو هێشتا دادگه‌ها فیدرالی په‌سه‌ند نه‌كرینه‌ و چه‌ند كه‌سایه‌تی و ئالیان سكالا دژی تۆماركرینه‌، ره‌وتێ سه‌در 73 كورسیێن په‌رله‌مانی بده‌ستڤه‌ئیناینه‌، هه‌ڤپه‌یمانیا ته‌قه‌دوم ب سه‌رۆكایه‌تیا محه‌مه‌د حه‌لبووسی 37 كورسی، پارتی دیموكراتی كوردستان 31 كورسی، ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان 18 كورسی بده‌ستڤه‌ئیناینه‌.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كێ جڤاتا سه‌ركردایه‌تیا پارتی دیموكراتی كوردستان، راگه‌هاند، پارتی دیموكراتی كوردستان و ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان پرۆژه‌ك یێ هه‌ی بۆ وێ چه‌ندێ كورد ب ئێكده‌نگی بچنه‌ به‌غدا، چونكه‌ ب وی شێوه‌ی دێ ب هێزتر بیت، له‌وما بریار ئه‌وه‌ پارتی و ئێكه‌تی ب ئێك پرۆژه‌ بچنه‌ به‌غدا بۆ دانوستاندنێ ل دۆر پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ.

د. ئاراس حه‌سو میرخان، ئه‌ندامێ جڤاتا سه‌ركردایه‌تیا پارتی، گۆت” به‌رنامه‌ و پرۆژێ پارتی به‌ری هه‌لبژارتنان و پشتی هه‌لبژارتنان ژی ئه‌و بوو كو كورد ب ئێكده‌نگی بچنه‌ به‌غدا، چونكه‌ د چار سالێن بۆری دا ژ ئه‌گه‌رێ نه‌بوونا ئێكده‌نگیێ گه‌له‌ك كێشه‌ بۆمه‌ دروست بوون و كۆمه‌كا په‌رله‌مانتارا نه‌ك د هه‌ڤكار نه‌بوون، بگره‌ دژی به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ راوه‌ستابوون، له‌وما مه‌ دڤێت بۆ ڤێجارێ د قۆناغا ئێكێ ل گه‌ل ئێكه‌تیێ و پاشی ل گه‌ل ئالیێن دی ئێكرێزیێ دروست بكه‌ین، بێگومان دشێین ب وی شێوه‌ی ب هێزتر ل گه‌ل ئالیێن ئیراقی دانوستاندنێ ورێككه‌فتنێ بكه‌ین”.

گۆت ژی” هه‌تا نوكه‌ ئالیان به‌رسڤه‌كا باش بۆ داخوازیێن پارتی هه‌بوو بۆ وێ چه‌ندێ كورد ئێكرێز بن و ئه‌نجام ژی دباش بوون، چونكه‌ ل گه‌ل ئێكه‌تی مه‌ كۆمبوون كریه‌، بۆچوونا وان ژی بۆ پرۆژێ مه‌ یا باش بوو”.

ژ ئالیێ خوه‌ڤه‌، سه‌عدی ئه‌حمه‌د پیره‌، ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان ئاماژه‌كر” كۆمبوونا ڤێ دووماهیێ د ناڤبه‌را شاندێ پارتی دیموكراتی كوردستان و ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان ل سلێمانیێ كۆمبوونه‌كا باش بوو، به‌حس ل وێ چه‌ندێ هاته‌ كرن كو ئالیێن سه‌ركه‌فتی یێن هه‌رێما كوردستانێ پێكڤه‌ كۆمببن و پرۆژه‌كی بۆ به‌غدا به‌رهه‌ڤ بكه‌ن، گرنگه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ د ئێكگرتی بین د به‌رگریێ ژ داخوازیێن خوه‌ ل به‌غدا”.

سه‌باره‌ت رێككه‌فتنێ ل دۆر پۆستان، سه‌عدی پیره‌ گۆت” د كۆمبوونا پارتی و ئێكه‌تی دا به‌حسێ پۆستان نه‌هاته‌ كرن و هاته‌ پاشخستن، ل سه‌ر وێ چه‌ندێ د هه‌ڤراینه‌ كو پۆستێ سه‌رۆك كۆماری بۆ كوردان بیت، مه‌ پێخوه‌شه‌ بۆ ئێكه‌تیێ بیت، به‌لێ هه‌ژی دانوستاندنێ یه‌ ل سه‌ر و ب دانوستاندنێ دێ هێته‌ ئێكلاكرن”.

ئه‌ڤرۆ، قائید میرۆ

ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان سێ هه‌فتیه‌ پێشكه‌شی دادگه‌ها فیدڕالی هاتیه‌كرن و هێشتا نه‌هاتینه‌ په‌سه‌ندكرن، شاره‌زایه‌كێ هه‌لبژارتنان ژی ئاشكراكر، دستوورێ ئیراقێ چو ده‌م بۆ په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان دیار نه‌كرینه‌ و دادگه‌ها فیدڕالی ده‌ستهه‌لاتێن ته‌مام هه‌نه‌ بۆ په‌سه‌ندكرن و ره‌تكرنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان.

سه‌ربه‌ست ئامێدی، ،شاره‌زایێ هه‌لبژارتنان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” ب گۆره‌ی بڕگا هه‌فت مادێ ٩٣ یێ دستووری هاتیه‌ پێدڤیه‌ ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان بهێنه‌ په‌سه‌ندكرن ژلایێ دادگه‌ها فیدڕالی ڤه‌، لێ ئه‌و بڕگا دستووری ب شێوه‌یه‌كی مه‌تاتی هاتیه‌ و ده‌م نه‌هاتینه‌ دیاركرن، هه‌تا دبێژیت بۆ چه‌ند رۆژا پێدڤیه‌ دادگه‌ها فیدڕالی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان په‌سه‌ند بكه‌ت، ئانكو بۆ دادگه‌ها فیدڕالی هه‌یه‌ دده‌مێ دو رۆژان دا ئه‌نجامان په‌سه‌ند بكه‌ت و دشیاندایه‌ بۆ ده‌مێ دو هه‌یڤان ژی گیروببیت هه‌تا دادگه‌ها فیدڕالی ئه‌و ده‌ستهه‌لات هه‌نه‌ هه‌ر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان په‌سه‌ند نه‌كه‌ت، به‌ربژارێن ده‌ركه‌فتی ژی هه‌كه‌ به‌لگه‌یێن تاوانان لسه‌ر هه‌بن ژلایێ دادگه‌هێ ڤه‌ دهێنه‌ ره‌تكرن، ده‌ستهه‌لاتێن دادگه‌هێ ب دروستی د دیار نینن ل دۆر هه‌لبژارتنان، له‌وڕاژی ئێك ژ ئه‌گه‌ران ئه‌وه‌ دبیت دادگه‌ها فیدڕالی هه‌لبژارتنان هه‌لوه‌شینیت، هه‌رچه‌نده‌ د دیرۆكا هه‌لبژارتنێن ئیراقێ نه‌بوویه‌ هه‌لبژارتن بهێنه‌ هه‌لوه‌شاندن، ب دیتنا من ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن ١٠ ئۆكتۆبه‌رێ دێ هه‌ر هێنه‌ په‌سه‌ندكرن.

سه‌ربه‌ست ئامێدی گۆت ژی” ئه‌گه‌رێ گیرۆبوونا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان بۆ ڤێ چه‌ندێ ڤه‌دگه‌ڕیت سكالا لسه‌ر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن ئیراقێ هه‌یه‌ چه‌ند لایه‌نه‌كان یا هه‌میا گرنگتر مه‌دیت (هادی عامری) سكالا تۆماركریه‌ و تانه‌ ل هه‌لبژارتنان داینه‌، دوور نینه‌ گیرۆكرن بۆ ڤێ چه‌ندێ بیت لایه‌نێن سه‌ركه‌فتی بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنه‌كێ بۆ پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ، دێ مینیت لسه‌ر به‌لگه‌یێن هاتینه‌ پێشكێشكرن، ئه‌ز وه‌سا دبینم پێشكێشكرنا سكالایێ ژلایێ هه‌ڤپه‌یمانیا (فه‌تح) بۆ هندێ یه‌ فشارێ پێخن سه‌ر كۆتلا مه‌زن، كو ئه‌وژی موقته‌دا سه‌دره‌، هه‌تا هنده‌ك داخوازیێن وان بهێنه‌ بجهئینان، قانوونێ رێ دایه‌ هه‌ر كه‌سه‌كی سكالایێ پێشكێشی دادگه‌ها فیدڕالێ بكه‌ت، چونكه‌ نه‌ك به‌ری په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامان، به‌لكو  پشتی په‌سه‌ندكرنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و ده‌مێ ده‌ست بكاربوونا په‌رله‌مانی ژی ماف دمینیت بۆ پێشكه‌ش كرنا هنده‌ك سكالایان لدۆر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان، ئه‌گه‌ر په‌رله‌مان ژی ده‌ست بكاربیت مافێ تانه‌لێدانێ هه‌ر دمینیت”.