ئه‌ڤرۆ نيوز:
وه‌زاره‌تا دارايى و ئابوورى ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ خشتێ به‌لاڤكرنا مووچێ هه‌يڤا كانوونا دويێ يا سالا 2016ێ راگه‌هاند.
ب گۆره‌ى وێ راگه‌هاندنا وه‌زاره‌تا دارايى، بڕياره ئه‌ڤرۆ رۆژا سێشه‌مبى رێكه‌فتى 16ى شوباتا 2016ێ دێ مووچێ هه‌يڤا كانوونا دويێ يا سالا 2016ێ يێ وه‌زاره‌تا كاره‌بێ، وه‌زاره‌تا باژێرڤانى و گه‌شتوگۆزارێ، وه‌زاره‌تا ڤه‌گوهاستن و گه‌هاندنێ، ده‌زگه‌هێ مين، ديوانا چاڤدێريا دارايى و ده‌زگه‌هێ ده‌ستپاكيێ هێته به‌لاڤكرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
نڤێسینگه‌ها فازل میرانى سكرتێرێ پارتى دیمۆكراتى كوردستان به‌رسڤا میدیایێن گۆڕان دده‌ت و ئاشكرا دكه‌ت كو پارتى ب تنێ جاره‌كێ داخوازا كۆمبوونێ یا ژ گۆڕان كرى.
د رۆهنكرنا نڤێسینگه‌ها فازل میرانى دا هاتیه” ده‌مه‌كه میدیایێن بزاڤا گۆڕان به‌حسێ وێ چه‌ندێ دكه‌ن كو پارتى ب رێیا سكرتێرێ مه‌كته‌با سیاسى یا خوه داخوازا كۆمبوونێ كریه و گۆڕانێ ره‌ت كریه. ئه‌وێ گوه ل ڤى نووچه‌یێ رۆژانه یێ راگه‌هاندنێن گۆڕان ببیت دێ وه‌سا لێكده‌ت كو ئه‌ڤ داخوازه رۆژانه ئاراسته‌ى بزاڤا گۆڕان دهێته كرن.
د رۆهنكرنێ دا هاتیه” ب تنێ جاره‌كێ فازل میرانى ب ته‌له‌فۆنێ ل گه‌ل كاك عومه‌ر سه‌ید عه‌لى ئاخفتیه و بۆ دیرۆكێ كاك عومه‌ر ره‌ت نه‌كریه و گۆتبوو د ناڤ خوه دا دێ به‌حس كه‌ین و به‌رسڤا هه‌وه ده‌ین و هه‌ر ئه‌ڤ جاره بوویه. هه‌رچه‌نده ژ پێخه‌مه‌ت به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى یێن كوردستانێ كێماسى نینه چه‌ندین جاران داخوازا كۆمبوونێ ژ هه‌ڤدو بكه‌ین، لێ ب وى ره‌نگێ راگه‌هاندنێن گۆڕان نیشا دده‌ت وێ رامانێ ناگه‌هینیت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ل دووڤ ئاماره‌كا وه‌زاره‌تا ڤه‌گوهاستن و گه‌هاندنا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، داهاتێ سالا بوورى يا وه‌زاره‌تا وان زێده‌تر ژ شه‌شه مليار ديناران بوويه و خه‌رجيێن وان ژى زێده‌تر ژ 77 مليار دينار بوويه.
مەولود باوە موراد وه‌زيرێ ڤه‌گوهاستن و گه‌هاندنا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤرۆ د يه‌يجێ خوه دا ل فێسبوكێ ئامارا داهات و خه‌رجيێن وه‌زاره‌تا خوه به‌لاڤكريه و تێدا داهات و خه‌رجيێ فرۆكه‌خانه و پوسته و گه‌هاندنێ يێن باژێرێن هه‌رێمێ بۆ سالا 2015 دياركرينه.
ل دووڤ ئاماران داهاتێ فرۆكخانێن هه‌ولێر و سلێمانيێ ل سالا بوورى زێده‌تر ژ 26 مليون دولاران بوويه.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
ئه‌ڤرۆ ل سالڤه‌گه‌ڕا ده‌سته‌سه‌ركرنا عه‌بدولا ئوجه‌لا رێبه‌رێ پارتا كرێكارێن كوردستانێ په‌كه‌كێ خۆنیشاندانه‌كا به‌رفره‌ه بۆ هه‌مبه‌ر قونسولخانا توركیا ل هه‌ولێرێ ده‌ستپێكر.
رێباز یوسف، چالاكڤانێ مه‌ده‌نی و پشكدارێ خۆنیشاندانێ بو ئه‌ڤرۆ نیۆز راگه‌هاند” ئه‌ڤرۆ ب سه‌دان وه‌لاتی و لایه‌نگرێن په‌كه‌كێ بۆ ئازادكرنا عه‌بدولا ئوجه‌لان رێبه‌رێ په‌كه‌كێ ئه‌م هاتینه هه‌مبه‌ر قونسۆلخانا وه‌لاتێ توركیا ل باژێڕێ هه‌ولێرێ و داخوازا ئازادكرنا ئوجه‌لانی دكه‌ین.
رێبازی گۆتژی” خۆنیشانده‌ران دروشمێن جۆدا هه‌لگرتینه و ب گۆتنا سرودا ئه‌ی ره‌قیب گازی توركیا دكه‌ین بۆ ئازادكرنا ئوجه‌لان و راگرتنا شه‌ڕی ل باكورێ كوردستانێ.
ئەڤرۆ نیوز:
بەرپرسێ لقێ 3 یێ پارتی دیموکراتی کوردستان ل کەرکووکێ داخوازا پێکئینانا لژنەکێ ژ ھەموو پارتێن کوردستانی و ئیدارە و جڤاتا پارێزگەھا کەرکووکێ کر بۆ ئەنجامدانا ڤەکۆلینێ ل دۆر پرسا پەترۆلا کەرکووکێ.
بەری دەمەکی ب بریارا کوسرەت رەسول جێگرێ ئێکێ یێ سکرتێرێ گشتیێ ئێکەتی نیشتمانی کوردستان، لژنەک ل سەر پرسا پەترۆلا کەرکووکێ ھاتبوو پێکئینان، پارتی ژی دخوازیت ڤەکۆلین دپرسا پەترۆلا کەرکووکێ بھێتە ئەنجامدان.
محەمەد کەمال بەرپرسێ لقێ 3 یێ پارتی ل کەرکووکێ بۆ رووداوێ گوت ” دخوازین لژنەک بھێتە پێکئینان دا بزانین پەترۆلا کەرکووکێ ب چ ڕێککەفتنەکێ و ب چ گرێبەستەکێ و ب شێوەکی ڕەفتار ل گەل دھێتە کرن”.
گوت ژی” دەمێ سەرۆکێ پەرلەمانێ عیراقێ سەرەدانا کەرکووکێ کری، ئەز کەسێ ئێکێ بووم من داخواز ژێ کری پشکا پارێزگەھێ ژ پەترۆلا وێ بھێتە دابینکرن، چ پەترۆلا وێ ژلایێ بەغدا، یان ھەرێمێ ڤە بھێتە فرۆتن”.
بەری دەمەکی و ل سەر بریارا کوسرەت رەسول جێگرێ سکرتێرێ گشتیێ ئێکەتیێ، لژنەک ل سەر پەترۆلا کەرکووکێ ھاتبوو پێکئینان، ھرەچەندە ھەتا نوکە ژی ئەو لژنە دەست ب کار نەبوویە، بەلێ ئێکەتیێ دڤێت ب ڕێیا وێ لژنی بگەھیتە ڕاستیا ھندەک ئامار و داتایان ل سەر ھنارتنا پەترۆلا کەرکووکێ و داھاتیێ وێ.
رەوەند مەلا مەحمود جێگرێ بەرپرسێ مەلبەندێ 2 یێ ئێکەتیێ ل کەرکووکێ بۆ رووداوێ گوت” پێکئینانا وێ لژنێ بۆ وێ چەندێ بزانین چەند ژ پەترۆلا کەرکووکێ بۆ ھەرێما کوردستانێ دچیت و ڕێککەفتنا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا ل سەر پەترۆلا کەرکووکێ یا چاوانە و چەند ژ بودجا بۆ کەرکووکێ ژ پەترۆدۆلاری ھاتیە دیارکرن، گەھشتیە و پێدڤیە ڤەکۆلینێ ل سەر ڤان بابەتان بکەین و دخوازین دەستکەفتێن کەرکووکێ بۆ خەلکێ وێ بزڤرینین”.
ئەڤرۆ نیوز:
رێڤەبەرا گەشەپێدانا پیشەسازی ل دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر کو نوکە رێژەکا زۆرا کارگەھێن کواشێ کار ناکەن پیشبینی دھێتە کرن ھەتا سالە بھێت رێژا 90% کارگەھێن کواشی کارنەکەن بھێنە راوەستاندن ئەڤە ژێ دی زۆر زیانان گەھینتە کریکارێن ل وان کارگەە کاردکەن وگۆت ژێ سالە بۆری ھەتا 70 کارگەە سەرا سەرپیچیان ھاتبوونە ھایدارکرن ژوانا ژێ مۆلەتێن کارکرنی یێن ھەتا 30 کارگەە ھاتنە ھەلوەشاندن.
نازدار عەبدالقادر حسێن رێڤەبەرا گەشەپێدانا پیشەسازی ل دھۆکێ ئەو ژی دیار کر کو مۆلەتێن پارزینگەھێن نەفتی ھاتنە ھەلوەشاندن و نوکە وان پارزینگەھان چ پەیوەندی ب وان ڤە نینە و ھەر کارگەھەکەکا پێگیریێ ب مۆلەتا گەشەپێدانا پیشەسازی نەکەت دێ ھێتە ھایدارکرن و ھەکە کێماسیا خوە چارە نەکەت دێ مۆلەتا وێ ھێتە راوەستاندن و نابیت کار بکەت و گۆت “ب راستی ژی زۆر زیان گەھشتینە کارگەھێن کواشێ ژبەر قەیرانا دارایی و نەبوونا دەلیڤێن کاری”.
رێڤەبەرا گەشەپێدانا پیشەسازی ل دھۆکێ گۆت ژی “قانوونا گەشەپێدانا پیشەسازی نوکە ئاستەنگ بۆ زێدەکرنا بەرھەمێ پیشەسازی دروست کرینە و پێدڤیە پێداچوون د قانوونا گەشەپێدانا پیشەسازی دا بھێتە کرن بۆ ھندێ کەرتێ پیشەسازی پێشڤە بچیت و قانوونا گەشەپێدانا پیشەسازی رێک ناھێتە دان ژبلی وەلاتیێن عیراقی چ وەلاتیێن بیانی کارگەھێن پیشەسازی ل ھەرێمێ دامەزرینن، چونکی ئەڤە ئیکە ژ ئاریشێن پێشڤەنەچوونا پیشەسازی و ھەکە ریک بھێتە دان دێ وەلاتیێن بیانی ھێن دووڤ رێنمایان کارگەھێن پیشەسازی دانن و ئەڤە دێ بیتە ئەگەر بەرھەمێ زۆر زێدە ببیت”.
ئەڤرۆ نیوز:
کار ل سەر ناحیەکرنا کۆمەلگەھا خانکێ دھێتە کرن و ھەمی مەرجێن قانوونی یێن ناحیان تێدا ھەنە، بگرە ژ ئالیێ ئاکنجیان ڤە و ژمارا خێزانان و نھا چەندین فەرمانگەھێن رەسمی لێ ھەنە، مینا باژێرڤانیێ و بنگەھێ پۆلیسان و بنگەھێ ساخلەمیێ و ژمارەکا قوتابخانان، چەندین سالە ب ئاوایەکێ رەسمی داخواز دھێتەکرن کو ببیتە ناحیە.
بێریڤان سەلیم شەمو جێگرا سەرۆکێ ئەنجومەنێ پارێزگەھا دھۆکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو جڤاتا باژێرڤانیا خانکێ ب رەسمی داخواز ژ ئەنجومەنێ پارێزگەھێ کریە کو خانکێ ببیتە ناحیە و گۆت “من ل سالا بۆری (2015) داخوازیەک پێشکێشی سەرۆکێ ئەنجومەنی کر کو لیژنەکێ بۆ دووڤچوونا کۆمەلگەھا خانکێ پێک بینیت ژ بۆ بریاردانا ناحیەکرنا خانکێ، سەرۆکێ ئەنجومەنی ژی ژ ئالیێ خوە ڤە رازی بوو کو لیژنا خزمەتگوزاریان ب وی ئەرکی رابیت”.
کۆمەلگەھا خانکێ 21 گوندان ب خوەڤە دگریت و ژمارا ئاکنجیێن وێ 24 ھزار کەسن و 5% موسلمانن و رێژا دی ئێزدینە و رۆبەرێ وێ 33 ھزار 600 دونەمێن عەردینە، 11 کم دوورە ژ قەزا سێمێلێ دکەڤیتە باشوورێ سێمێلێ.
بێریڤان شەمو خویا ژی کر پشتی دووڤچوون ھاتیە کرن وەسا دیار بوویە کو ھەر ژ سالا 2006 وەرە داخوازی دھێتە کرن کو کۆمەلگەھا خانکێ ببیتە ناحیە، ب ئاوایەکی ل 29/5/2006 قائیمقامیا سێمێلێ نڤیسارا ژمارە 939 ئاراستەی کارگێریا پارێزگەھا دھۆکێ کریە و گۆت “کارگێریا پارێزگەھا دھۆکێ پەسەند کریە و وەزارەتا ناڤخۆ ژی مانع نینە کو خانکێ ببیتە ناحیە”.
ژ ئالیێ خوەڤە ئەکرەم فەتاح ئەندامێ ئەنجومەنێ پارێزگەھا دھۆکێژ فراکسیۆنا پارتی دیمۆکراتی کوردستان بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو ل دووڤ مەرجێن قانوونی کۆمەلگەھا خانکێ ماف یێ ھەی ببیتە ناحیە، چونکی نھا سەرۆکاتیا باژێرڤانیا پلە دو، بنگەھێ ساخلەمیێ، بنگەھێ پۆلیسان، بنگەھێ پۆلیسێن دەریا، ئاسایش، پۆستە و گەھاندن لێ ھەنە و گۆت “ل سالا 2006، 2009، 2011، 2013 و 2015 ب فەرمی داخواز ھاتیە کرن و بۆ ب نڤیسار بۆ ئالیێن پەیوەندیدار ھاتینە شاندن”.
ئەکرەم فەتاح دیار ژی کر کو پرۆژێ ئاڤا چەمبەرەکاتی ژ رووبارێ دیجلە بۆ کۆمەلگەھا خانکێ دھێت، ھەروەسا سێ ھۆلێن بیرەوەریان و سەنتەرێ رەوشەنبیری و تایەکێ بنگەھێ لالش و 11 قوتابخانە لێ ھەنە کو 16 دەوام لێ دھێنەکرن و 30% جادێن وێ سەبکرینە و شەس ھزار پارچێن عەردی ھاتینە بەلاڤکرن کو 5200 ھاتینە ئاڤاکرن و دگەل ناحیا باتێلێ دێ بیتە ناحیا دویێ سەر ب سێمێلێ ڤە و گۆت “جڤاتا باژێرڤانیێ ژی ھەیە کو ژ نەە ئەندامان پێک دھێت”.
ئەڤرۆ نیوز:
حەفتینامەکا ئەلمانی ئاشکرا کر کو ل دووڤ چەندین راپۆرتێن رۆژنامەڤانی نێزیکی دو ھزار کەسان د سالا بۆری دا ل دووڤ حەزا خوە وەلاتێ ئەلمانیا بجە ھێلایە و ڤەگەریاینە عیراقێ.
حەفتیناما (فیلیت ئێم زورنتارگ) یا ئەلمانی دیار کر کو بەھرا پتریا کۆچبەران گازندە ژ خرابیا جھێ ئاکنجیبوونێ و نەبوونا دەلیڤێن کاری ھەبوو ژبەر ڤێ چەندێ نێزیکی دو ھزار وەلاتیێن عیراقی ل دووڤ حەزا خوە وەلاتێ ئەلمانیا ب جە ھێلا و ڤەگەڕیانە وەلاتێ خوە.
ھەژی گۆتنێ یە کو ل دووڤ ئەو ئامارێن ھاتینە ئەنجامدان ل سالا بۆری 121 ھزار وەلاتیێن عیراقی گەھشتینە وەلاتێ ئەلمانیا.
ئەڤرۆ نیوز:
ئەندامەکا لژنا دارایی ل پەرلەمانێ کوردستانێ دیار کر کو ئەو داخوازا ھەلوەشاندنا خانەنشینیا ھژمارەکا شیرەتکارێن پەرلەمانی دکەت و دبێژیت: ھندەک ژ وان شیرەتکاران ب رەنگەکێ نەقانوونی ژ لایێ ھەموو فراکسیۆنان ڤە ھاتینە خانەنشینکرن، دیسا کەس ھەبوویە ھەیڤەکێ دەواما کری و چوویە دەرڤەی وەلاتی و ھاتیە خانەنشینکرن.
مەدینا شەرنەخی، ئەنداما لژنا دارایی ل پەرلەمانێ کوردستانێ ئاشکرا کر، د دەمێ بۆری دا 30 کەس وەکو شیرەتکار ل پەرلەمانی ھاتینە خانەنشینکرن و 22 ژ وان ب رەنگەکێ نەقانوونی و ب ناڤونیشانێن شیرەتکار ژ لایێ ھەموو فراکسیۆنان ھاتینە خانەنشینکرن و بۆ باسنیوز گۆت: “ھندەک ژ وان شیرەتکاران ھەیڤەکێ یان دو ھەیڤان یان چار بۆ شەش ھەیڤان خزمەتکریە و ھاتینە خانەنشینکرن، ب تنێ کەسەکی 10 سال خزمەت ھەنە و ھاتیە خانەنشینکرن”.
گۆتژی: “ب رەنگەکێ قانوونی، دڤێت ئەو کەسێ وەکو شیرەتکار بھێتە خانەنشینکرن 10 سال خزمەت ھەبن، لێ خانەنشینکرنا وان یێن ھەیڤەکێ یان دویان خزمەت ھەی، کارەکێ نەقانوونی یە”.
خویا ژی کر، وان ل سالا 2014 نڤیسارەک ئاراستەی سەرۆکاتیا پەرلەمانێ کوردستانێ کریە و تێدا داخواز ھەلوەشاندنا وان خانەنشینان کریە، لێ بەرسڤا نڤیسارا وان نەھاتیە دن.
وێ پەرلەمانتارێ دا زانین کو ھەبوویە ب تنێ ھەیڤەکێ مایە و پاشی چوویە ئورۆپا و ھاتیە خانەنشینکرن، ھەروەسا دناڤ وان خانەنشینکرن ھەیە ژ دایکبوویێ سالا 1982 یە، ئەڤ ژییە ژی بۆ شیرەتکارایا پەرلەمانی ناچێبیت و گۆت: “دڤێت ئەو کەسێ دبیتە شیرەتکار ب کێمی 25 ھەتا 30 سالان خزمەت ھەبیت، دا کو ببیتە شیرەتکار”.
مەدینا خانێ ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر، ئێک ژ وان خانەنشینکریان رۆژەکێ ھاتیە دامەزراندن و بوویە شیرەتکار و پاشی ھاتیە خانەنشینکرن، پاشی یێ چووی و نوکە ل ئورۆپا دژیت و مووچێ وی ژی یێ بەردەوامە.
ل دووڤ پێزانینان مووچێ ھەیڤانە یێ ھەر ئێک ژ وان خانەنشینان پتری دو ملیۆن دینارایە، پتریا وان ترۆمبێلا پەرلەمانی ژی ل نکە و ھێشتا نەڤەگەراندینە.
ئەڤرۆ نیوز:
ئەندامەکێ فراکسیۆنا پارتی دیموکراتی کوردستان ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ داخویانیەکا پەرلەمانتارەکێ گۆڕان ل دۆر ھنارتنا مووچێ چار ھەیڤان یێ فەرمانگەھێن رەگەزنامە، پاسپۆرت و ئاکنجیبوونێ و نڤێسینگەھا زانیاریان رەت دکەت و دبێژت: بەغدا مووچێ چو فەرمانگەھان بۆ ھەرێما کوردستانێ نەھنارتیە.
بەری نوکە ھوشیار عەبدوللا، ئەندامێ فراکسیۆنا گۆران ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ د کۆنفرانسەکێ رۆژنامەڤانی دا دیار کربوو، حوکمەتا عیراقێ مووچێ چار ھەیڤان یێ فەرمانگەھێن رەگەزنامە، پاسپۆرت و ئاکنجیبوونێ و نڤێسینگەھا زانیاریان بۆ ھەرێما کوردستانێ یێ ھنارتی، لێ حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ مووچێ وان یێ ڕاگرتی و بەلاڤ ناکەت.
ل دۆر ڤێ چەندێ، حاکم سەرحان سلێڤانەی، ئەندامێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ داخویانیا وی پەرلەمانتاری ل دۆر ھنارتنا مووچێ چەند فەرمانگەە و نڤێسینگەھان بۆ ھەرێمێ رەت دکەت بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئاشکرا کر کو چو ڕاستی بۆ ڤێ چەندێ نینە و گۆت: “بەغدا مووچێ چار ھەیڤێن چو فەرمانگەە و نڤێسینگەھان بۆ ھەرێما کوردستانێ نەھنارتیە، ھەتا کو حوکمەتا ھەرێمێ ببیتە رێگر و نەھێلیت بھێنە بەلاڤکرن، ئەڤ چەندە یا دوورە ژ ڕاستیێ و پێزانینێن وی دروست نینن”.
خویا ژی کر، ھەکەر بەغدا رێژا 17% یا پشکا ھەرێمێ بھنێریت دێ مووچێ ھەموو دام و دەزگەھێن حوکمەتێ ھێتە دان، لێ بەغدا ناھنێریت و گۆت: “ئەم نەھاتینە ئاگەھدارکرن کو حوکمەتا عیراقێ مووچێ ھندەک نڤسینگەە و فەرمانگەھان بۆ ھەرێمێ ھنارت بیت و ھاتبیتە ڕاگرتن”.
وی ئەندامێ لژنا دارایی ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر، ئەو فەرمانگەە و نڤێسینگەھێن گریدای بەغدا و کاروبارین وەلاتیێن ھەرێما کوردستانێ ب رێڤەدبەن، بەغدا مووچێ وان ژی ھنێریت و ھەموو گریدای رێژا 17% یا پشکا ھەرێما کوردستانێ نە، ھەتا نوکە بەغدا چو پارە بۆ ھەرێمێ نەھنارتینە.
نيشاندان