NO IORG
نووترين نووچه
نووترين نووچه

ئه‌ڤرۆ نيوز:

وه‌زيرێ دارايى و ئابوورى ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند كو رۆژا دوشه‌مبى رێكه‌فتى  12ى چريا ئێكێ يا سالا 2015ێ دێ مووچێ مامۆستايان هێته‌ به‌لاڤكرن.

ب گۆره‌يى پێزانينێن ل به‌ر ده‌ست ل ده‌مێ كۆمبوونا وه‌زيرێ دارايى ل گه‌ل لژنا دارايى و ژ سامانێن سرۆشتى ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ، رێباز حه‌ملان وه‌زيرێ دارايى و ئابوورى راگه‌هانديه‌ كو رۆژا دوشه‌مبى 12ى چريا ئێكێ يا سالا 2015ێ دێ ده‌ست ب به‌لاڤكرنا مووچێ مامۆستايان هێته‌ كرن.

سۆرام عۆمه‌ر ئه‌ندامێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژى ب ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ راگه‌هانديه‌ كو رۆژا دوشه‌مبى مامۆستا دێ مووچێ تيرمه‌هێ وه‌رگرن.

ئەڤرۆ نيوز:
ل ئامەدێ، بۆتان، دێرسیمێ و سەرحەدێ شەرێ د ناڤبەرا گەریلان و سەربازێن تورک دا بەرفرەە دبیت و د رەوشا نھا دا پرانیا دەڤەرێن بۆتانێ یێن چیایی د بن کۆنترۆلا ھێزێن PKK دایە و ل باژێرێ، سیلڤان، نوسەیبین، شەمزینان، لیجێ، سووریێ، جزیرێ و ئەلکێ شەرێ کولان ب کولانان بەردەوام دکەت و د شەرێ باژێران دا پێنج گەریلا و ١٣ پۆلیس و تیمێن تایبەتێن دەولەتا تورکیا جانێ خوە ژ دەست دان و ١١ وەلاتیێن سڤیل ژی ژ ئالیێ ھێزێن ئێمناھیێن دەولەتێ ڤە ھاتینە کوشتن.
ھەلبژارتنێن پێشوەخت یێن تورکیا نێزیک دبنو ھەر چەندە پرانیا سیاسەتمەدار، سازیێن سڤیل و گەلێن کورد و تورک چاڤەرێ وێ یەکێ بوون ئاگربەستەکا دو ئالی بھێتە راگەھاندن لێ ئۆپەراسیۆنێن سیاسی و سەربازی یێن دەولەتێ ل باکورێ کوردستانێ بەردەوام دکەن و د ھەمبەر دا گەریلایێن کورد ب دژواری بەرسڤا ئۆپەراسیۆنێن تورکیا ددەن و شەر ب رەنگەکی بەرچاڤ دژوار بوویە.
ب تایبەتی شەرێ د ناڤبەرا تورکیا و PKK دا ل ھەرێمێن بۆتان، دێرسم، ئامەدێ و سەرحەدێ دژواریا شەری ژ سالێن ١٩٩٠ زێدەتر بوویە و کریارێن دەولەتێ ل ھەمبەر خەلکێ سڤیل ژی رۆژ ب رۆژێ دژوارتر دبیت و ئەو یەک مەترسیێ ل سەر یەک پارچەیا تورکیا دروست دکەت، ژ بەر کو شەرێ ل باژێران و جودابوونا ھەر دو جڤاکێن کورد و تورک مەترسیێ ل سەر پەیوەندیێن کورد و تورکان دروست دکەت.
رۆژنامەڤانێ ناڤدار یێ تورکیا جەنگیز چاندار ژی د نڤیسا خوە یا ڤێ داویێ دا دیار دکەت کو ئەڤینداریا سەرۆک کۆمارێ تورکیا بۆ ئاڤاکرنا دەستھەلاتا دکتاتۆری ئانکۆ سیستەمێ بەرێ یێ سولتانێن ئۆسمانیان یەک پارچەیا تورکیا دخیتە د مەترسیێ دا و رۆژانە ب دەھان کەس ژ ھەردو ئالیان دھێنە کوشتن و ھەردو جڤاکێن کورد و تورک د وارێ ھەستیاری دا ژ ھەڤدو جودا دبن، دڤێت شەر نەمینیت جارەکا دی ھەردو ئالی ڤەگەرنە سەر مێزا دانوستاندنان لێ ڤێجارێ د بن چاڤدێریا پەرلەمانی دا روونشتن بھێنە سازکرن و چ تشتەکی ڤەشارتی نەمینیت.
ل ئالیێ دی لاوەکێ کورد یێ سڤیل پشتی ژ ئالیێ پۆلیسان ڤە ھاتیە کوشتن و پۆلیسان تەرمێ وی ب پشتا ترۆمبێلا سەربازی ڤە گرێدان و د ناڤ جادەیان دا ل دووڤ ترۆمبێلا سەربازی کێشاندن و ل ھەمبەر ڤێ یەکێ سەلاحەدین دەمیرتاش ھەڤسەرۆکێ HDP راگەھاند کو یێن ئەڤ کریارە ئەنجام داینە کەسێن بێنامووس و بێ ویژدانن و ئەو حوکمەتا کو چاڤێن خوە ل بنپێکرنا مافێ مرۆڤان دگریت و فەرمانا کوشتنا لاوێن کورد ددەت و پشتی مرنێ ژی تەرمێ وی ل دووڤ ترۆمبێلا سەربازی دکشینن و ژ بلی مرنێ چو تشتەکێ ھەژی کوردان نابینن، نەشێت ببیتە حوکمەتا کوردان و گەلێ کورد ڤێ دەولەتێ و حوکمەتا بێ قانوون و بێ وژدان قەبوول ناکەت و گۆت: (ئەڤرۆ دەولەتا ھەوە یا داگیرکەر ھاتیە وەلاتێ مە و زۆلم و زۆرداریێ ل مە دکەت و ئەم زۆلم و زۆرداریا وە قەبوول ناکەین و ئەم دێ حوکمەتا وە ھلوەشینین).
ژ ئالیێ خوە ڤە ئەحمەد داوود ئوگلۆ سەرۆک وەزیرێن حوکمەتا بەروەخت یا تورکیا راگەھاند کو ئەو ژ دیمەنێن کێشانا تەرمێ کەسەکی ل دووڤ ترۆمبێلا سەربازی ڤە گەلەک خەمگین بوویە و گۆت: (مە دو کەسێن بەرپرسیار شاندینە شەرنەخێ و لێکۆلین ھاتینە دەستپێکرن و پشتی ب داوی ھاتنا ڤەکۆلینێ و لێپرسینێ دی دەربارێ کەسێن تۆمەتبار دا دێ پێرابوونێن قانوونی ھێنە وەرگرتن).

ئەڤرۆ نیوز:
رۆژنەماڤانەکی ناڤدار یێ بریتانی د داخۆیانیکی دا راگەھاند کو د رەوشا نھا دا رۆژھەلاتا ناڤین بوویە مەیدانا شەرێن دژوار و ئاگرێ کو د سالا ٢٠١٠ دا ل تونسێ، یەمەنێ، لیبیایێ دەستپێکری و ھەموو سووریێ و پشکەکا مەزنا عیراقێ ڤەگرتیە و نھا بۆ ڤەمراندنا ئاگری ئاڤ د دەستێ کوردێن رۆژئاڤا و باشور دایە و دڤێت ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی بۆ ژ نوو ڤە ئاڤاکرنا عیراقێ و سووریێ کوردان وەک بنگەە قەبوول بکەت.
پاتریک کۆکبورن رۆژنامەڤانێ ناڤدار یێ بریتانی د سمینارەکی دا ل باژێرێ لەندەنێ راگەھاند کو رۆژھەلاتا ناڤین بوویە ئاگر و ئاڤ د دەستێ کوردان و وەلاتێن دیمۆکراتیک دایە و گۆت: (سیستەمێن دەولەتێن رۆژھەلاتا ناڤین دوورن ژ دیمۆکراسیێ و سیستەمێن دکتاتۆرینە و ل ھەمبەر وان دەستھەلاتان سەرھلدانا خەلکی تشتەکی سروشتیە و د رۆژا مە یا ئەڤرۆ دا ئاگرەکی دژوار سووریێ، عیراقێ، لیبیایێ و مسرێ دسۆژیت و ل سووریێ و عیراقێ بۆ ڤەمراندنا ئاگری ئاڤ د دەستێ کوردان دایە و ھەکە جیھانا پێشکەڤتی ئانکۆ ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی دخوازیت ئاگری ڤەمرینیت و ژ نوو ڤە دەست ب ئاڤەدانکرنێ و بجە کرنا سیستەمەکێ نوو یێ دیمۆکراتیک بکەت دڤێت دەستێ کوردان بگریت و ل گەل کوردان ھەڤپەیمانیەکا نوو و بەرفرەە دروست بکەت).
پاتریک کۆکبورن د پشکەکا دی یا ئاخڤتنا خوە دا کو ھژمارەک زێدە سیاسەتمەدار و مامۆستایێن زانکۆیێن لەندەنێ بەرھەڤ بوون، راگەھاند کو مەترسیا ھەری مەزنا ل سەر جیھانێ رێکخستنێن وەک داعشێ، ئەل نوسرە، بۆکۆ حەرام و قاعیدە و وەلاتێن وەک عەرەبستانا سعوودیێ، ئیران و پاکستانە و گۆت: (ژ بەر کو ئالۆزیێن گەلەک دژوار د ناڤبەرا ئیرانێ و سعوودیێ دا ھەنە و ھەتا ئاستەکی بلند تورکیا و قەتەر ژی د ناڤ ڤێ ئالۆزیێ دانە، ھەموو رێکخستنێن تیرۆرست و یێن رادیکالێن ئیسلامی بنگەھێ خوە ئاڤاکرنێ و ب ھێزکرنێ پەیدا دکەن و ھندەک دەزگەھێن وان دەولەتان ژی بەردەوام ل گەل رێکخستنێن تیرۆرست د ناڤ پەیوەندیان دانە، ژ بەر ڤێ چەندێ ژی ئەم ئەڤرۆ دبینین کو رێکخستنێن تیرۆرست د وارێن سەربازی، ئابووری و پەیداکرنا بنگەھێن رێکخستنێ دا ژ گەلەک دەولەتان ب ھێزتر بووینە و بۆ نەھێلانا تیرۆرێ دڤێت بەری ھەر تشتەکی وان وەلاتێن کو مە بەحسێ وان کری، بھێنە رازیکرن).
رۆژنامەڤانێ ناڤدار یێ بریتانی ھەروەسا د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا بەحسێ عیراقێ و سووریێ ژی کر و راگەھاند کو بێ واتەیە ئەڤرۆ ھەڤپەیمانا نێڤدەولەتی ئانکۆ ئەمریکا و ئورۆپا رژدیێ ل سەر دەولەتا ناڤەندی ل عیراقێ و سووریێ بکەن و گۆت: (جڤاکێن ھەردو وەلاتێن عیراقێ و سووریێ د وارێن سیاسی، جۆگرافی، نەتەوی و ئابووری دا ژ ھەڤدو جودا بووینە و نابیت ب زۆرێ ئێکەتیا ئاخا عیراقێ و ئێکەتیا ئاخا سووریێ ل سەر کوردان بھێتە فەرزکرن و ئەڤرۆ ب راوەستیانا خوە و ب سیاسەت و رەوشا خوە یا تایبەت مافێ کوردایە ژ سووریێ و عیراقێ جودا ببن و یان دو دەولەتێن کوردی، یان ژی دەولەتەکا یەکگرتی ئاڤا بکەن، ژ بەر کو ئەڤرۆ ب کریاری ژی ھەم ھێزێن سەربازی یێن کوردان و ھەم ژی رێڤەبەر و گەلێ کورد د شەرێ داعشێ دا نامووسا جیھانێ پاراستن و خوەدان ل ئاخ و گەل و وەلاتێن خوە دەرکەڤتن و کێمنەتەوێن جودا و باوەریێن جودا ژی پاراستن و خوەدان ل وان دەرکەڤتن، ئەڤە ژی بۆ جیھانێ ددەتە نیشادان کو دڤێت کورد پاشەرۆژا خوە ب دەستێ خوە دیار بکەن و ئورۆپا، ئەمریکا و وەلاتێن دی یێن جیھانێ پشتەڤانیێ ل دەولەتبوونا کوردان بکەن. ل دووڤ ھزرا من چارەنڤیسێ ھەری باش یێ سووریێ و عیراقێ ژی ئەوەیە).

ئەڤرۆ نيوز:

چاڤدێرێن سیاسی بۆچوونێن جودا جودا یێن ھەین ل سەر پرسا شەرێ داعشێ ل سووریێ و د وێ باوەرێ دانە کو داعش نەشێت روسیا و ئەمریکا نێزیکی ئێک بکەت، ئاماژێ ددەنە وێ چەندێ کو مایتێکرنا روسیا د سووریێ دا و کارودان و روودانێن نو دێ د بەرژەوەندا کوردان دابیت.
د.ھەوار نێروەیی مامۆستایێ زانستێن سیاسی ل زانکۆیا دھۆکێ ، ھەمبەر کاودانێن نوکە ل سووریێ دەرباز دبن بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” چو نێزیک بوونەک د ناڤبەرا روسیا و ئەمریکا دروست نەبوویە، بەلکو پەیوەندیێن وان ھەردو وەلاتان یێن ئالۆزتر لێ ھاتین. ھەرچەندە روسیا بریار دا ب رێکا ھێرشێن ئەسمانی ل سووریێ ل داعشێ بدەت ، لێ ئەو مەترسیە ل دەڤ ئەمریکا یا ھەی کو روسیا ب ھێجەتا داعشێ، بارەگاێێن ئۆپۆزسیۆنا سووری کو دژی حوکمەتا بەشار ئەسەدی شەڕی دکەت، بکەتە ئارمانج د وان ھێرشێن ئەسمانی دا”.
ھەوار نێروەیی ھێشتا ژی گۆت” دبێت لێدانا بارەگایێن داعشێ ژلایێ روسیایێ ڤە وەک سیناریۆیەکێ بیت دا پتر پشتگیریا حوکمەتا بەشار ئەسەدی بکەت. ل گور ھەڤکێشا بەلانسا ھێزێ، دبیت ئەمریکا ل کێشا ئوکرانیا پاشڤە بچیت و ل ھەمبەر فێ چەندێ ژی روسیا دەست ژ ھاریکاریا حوکمەتا ئەسەدی بەردەت. ھەرچەندە روسیا داکۆکیێ بەردەوامیا حوکمەتا بەشار ئەسەدی ل پاشەرۆژێ دا دکەت، لێ پتریا دەولەتێن زلھێزێن جیھانێ وھەتا یێن ھەرێمی ژی ل سەر چونا ئەسەدی د ھەڤ دەنگن دەنگن، ھەکە ئیران، روسیا، چین وگەلەک دەولەتێن جیران ل گەل وێ چەندێ بن کو ئەسەد د حوکمرانیا سووریێ دا نەمینیت، بەلێ وان دەولەتان مەترسیژ وێ چەندێ ھەیە کا چ جورە حوکمەتەک دێ جھێ حوکومەتا ئەسەدی گریت.
ھەڤدەم موحسن عبدالرحمن نڤیسەر، ھەمبەر ڤی بابەتی گۆت” سووریێ بوویە مەیدانا شەرەکێ نێڤدەولەتی و ھەر دەولەت و لایەنەک بزاڤێ دکەت بەرژەوەندیێن خوە یێن ئابووری و پێگەیێ خوەیێ لەشکری و شوین پێ وەک جھەکێ جیوسیاسی بپارێزیت، ئەڤە ئەوە یا ھەموو ھێز ل سەر ئەردێ سووریێ دکەن، ئانکو بەرەڤانیێ ژ بەرژەوەندیێن خوە یێن ھەیی دکەن، یان بۆ خوە ل جھەکی دگەرھن بۆ پاشەرۆژێ. “محسنی گۆت ژی” ئەمریکا مالا مەزن یا مرۆڤینیێ ب رێڤەدبەت، لێ روسیا د بزاڤا پاراستنا ئەوا مای دایە، ژ ئەنجامێ شەرێ دومدرێژێ ئەرەبی- ئیسرائیلی کو ئەمریکا پارێزەر و بەرەڤانکەر ژ ئیسرائیلێ بوو، لەورا ئەرەب نەچاربوون بەر ب بلوکێ سوۆشیالیست (سوڤێتا کەڤن) بچن کو خوە ب پشتەڤانا بزاڤێن رزگاریخواز ددانیاسین، پتریا دەولەتێن ئەرەبی وەکو میسر، ئیراق، سووریا و یەمەنا باشوور… رێککەفتنێن ستراتیژی و دومدرێژ ل گەل ئێکەتیا سوڤێتی واژووکرن، ھوسا بو ھاوردەکەرا سەرەکی یا چەکی بو دەولەتێن ئەرەبی، ئەڤە ژبلی وەبەرھێنانێ د کەرتێ پەترولێ دا و بوارێن دی دا، لێ یا نھا روودەت و بەرھەڤبوونا روسیا بھێز د شەرێ سوریێ دا، ژبلی پاراستنا بەرژەوندیێن ئابووری کو نەڤێت بازارێ رۆژھەلاتا ناڤەراست یا جاران ھوسا ب ساناھی بو ئەمریکا و ئەورۆپا چۆلبکەت، ھەروەسا ب ژناڤچوونا رژێما بەشاری قەرێن روسیا یێن ھێش ژ سەردەمێ حافز ئەسەدی کی دێ ئەداکەت و ھەیبەتا دەولەتا روسی وەکو میراتگرا روسیا قەیسەری دێ ھێتە ژ دەستدان، و بەھانەیا ھەرە سەرەکی و ئارێشەیا ھەنۆکەیی یە، بابەتێ تیرۆرێ کو ب ھزاران روسێن موسلمان ل ناڤ رێزێن داعشێ دا شەری دکەن و پشتراست ئەو دێ وی شەری کێشن ناڤ روسیا ل داھاتییەکێ نێزیک، کو ئەمریکا و روسیا ڤان راستییان باش دزانن و دروست دھەلسەنگینن، لەورا دڤێت روسیا رۆلەکێ سەرەکی د کێشەیێ دا ھەبیت، ئەڤە و گەلەک خالێن دی روسیا و ئەمریکا دگەھینەتە ھەڤ، کو خالێن ھەڤبەش پترن ژ خالێن ھەڤدژ”.
ب دیتنا ناڤبری” یا گرنگ ئەوە ھەموو کاودان و روودان و مایتێکرنێن دھێنەکرن د بەرژەوەندا مە کوردان دانە، ھەکە سیاسەتڤانێن کورد دوبەرکی و بدەن لایەکی و ب زانابوون یاریێ بکەن، کو مخابن ئەڤە جھێ گۆمانێ یە”.

ئەڤرۆ نيوز:
ئەندامەکێ سەرکرداتیا برێڤەبرنا کۆما جڤاکێن کوردستانێ راگەھاند کو بارگرژی و پەیوەندیێن شەڕکرنێ ل گەل پارتی دیمۆکراتی کوردستان نەبینە و نابن ژی و گۆت:(چو لایەن بلا چاڤەرێ نەبن شەڕ د ناڤبەرا پارتی و پەکەکێ دا پەیدا ببیت).
دووران کالکان کو ئێک ژ دامەزرێنەرێن PKK یە دبێژیت:(ھندەک لایەن یێن ھەین ئاگرێ شەری د ناڤبەرا ھەردو لایان ھەل بکەن، لێ ھزرا وان یا خاڤە و چ جاران ئەڤ شاشیە روونادەت و ھیڤیدارم ئەو گرژیا ھەی ژی ب دیالۆگ و ریێن دیمۆکراسی ب دووماھی بھێت و نوکە بزاڤ بۆ ڤێ چەندێ یێ دھێنە کرن).
کالکان ھەروەسا دخوازیت ئەندامێن کۆنگرێ نەتەوی دوبارە روونشتنێن ب لەز ئەنجام بدەن و رێزێن ھێزا پێشمەرگەی و گەریلان بکەنە ئێک، ھەتا دگەھیتە ئاستێ ئێکگرتنا ھێزا نیشتمانی یا کوردستانی.

ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری
بەربژارەکێ حزبا کۆماری بۆ سەرۆکاتیا ئەمریکا رەخنە ل سیاسەتا ئەمریکا ل دەڤەرا رۆژھەلاتا ناڤین کر و دیارکر کو وێ سیاسەتێ بارودۆخێ عیراقێ و لیبیا گەھاندە ئاژاوێ.
دونالد ترامب بەربژارێ سەرۆکاتیا ئەمریکا د دیدارەکا تەلەڤزیونی دا ل ئەمریکا گوت” سیاسەتا واشنتۆن زیانەکا مەزن گەھاندە ئەمریکا و گوژمەکێ مەزن یێ پارەی ل سەر سیاسەتێن نە کاریگەر ل رۆژھەلاتا ناڤین یێ ھاتیە مەزاختن کو دو ترلیۆن دۆلار ل عیراقێ و ئێک ترلیۆن ل ئەفغانستانێ یێن ھاتینە مەزاختن بێ کو چو مفای بگەھیننە ئەمریکا”.
ترامبی پشتەڤانیا خوە بۆ ھێرشێن ئەسمانی یێن روسی دژی داعشێ دیارکر و گوت” سەرۆکێ روسیا بزاڤێ دکەت خوین رێتن نەگەھیتە روسیا”. ل دۆر ئۆپۆزسیۆنا میانرەو ل سووریێ، گوت” ئەم بەحسێ ھندەکان دکەین بێ کو بزانین ئەو کینە و مە چو پێزانین ل سەر وان نینن و ئەم یێ پشتەڤانیا ھندەکان ل سووریێ دکەین و مەشقێ پێ دکەین بێ کو بزانین ئەو کینە و د سەر ھندێ را ژی ئەم ب ملیارا دۆلاران ددەینێ بۆ شەڕێ بەشار ئەسەدی و دبیت ئەو گەلەک دخرابتر بن”.

ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری:

فرۆکێن روسی ١٣١ بنگەھێن سەرکردایەتیا گرۆپێن لەشکرێ ئیسلامی و ئەحرار شام و بەرەیێ نوسرە و لەشکرێ فەتح ل دووڤ راپۆرتەکا رۆژناما (النھار) یا لوبنانی، ژناڤبرن ب مەرەما ئاشکراکرنا نیەتا قولپا ناتۆی و فرۆکێن روسی تەشویش خستە سەر ئالاڤێن پەیوەندیکرنێ دناڤبەرا وان گرۆپێن تەکفیری کو د ئەنجامدا نەشیان موبایلان و ھەر ئامیرەکێ دی یێ پەیوەندیکرنێ بکاربینن و فرۆکێن روسی ژ جۆرێ سوخوی و مێگ ٣١ بۆ دەمێ پێنج رۆژان ھێرشێن ئەسمانی دژی بنگەھێن وان گرۆپان ئەنجامدان و ب تمامی ژناڤبرن کو پێک دھاتن ژ بارەگایێن سەرکردایەتیێن وان گرۆپان و عومبارێن چەکی و جھێن چەکدارێن و ترومبێلێن وان و فرۆکێن روسی وێنێن ھەیڤێن دەستکرد بۆ لێدانا وان ئارمانجان بکارئینان ب تایبەتی ل شەڤێ، دیسا فرۆکێن روسی ھێرش کرنە سەر ٣٠ کاروانێن ترومبێلێن بارھەلگر کو چەک ژ ئیدلب بۆ چیایێ زاویە ڤەدگوھاست و ژناڤبرن، د ئەنجامدا وەلاتێ قەتەرێ کو پشتەڤانیێ ل بەرەیێ نوسرە دکەت و تورکیا ئەوا پشتەڤانیێ ل لەشکرێ فەتح دکەت خوە دیت چو ھێز ھاریکاریا وان ناکەن و سەرۆکێ روسی فلادیمێر پۆتین چاڤدێریا ئێکسەر یا وان ھێرشێن روسی دکر ھەتا ژ ژناڤبرنا وان ئارمانجان پشت راست بووی و پوتینی ٢١ رۆژ ژ ھەموو دەمێ خوە یێ دایە سووریێ و فەرماندێن لەشکرێ روسی ژی ب ھووری چاڤدێریا بارودۆخێ سووریێ دکەن و دووماھی راپۆرت ددەنە پوتینی.
پۆتینی چو پیتە پێدان ب کۆمبوونا قۆلپا ناتۆی نەدا و ئاخڤتنا خوە یا بناڤ و دەنگ (ھەکە دێ شەڕ روودەت، بلا روو بدەت) کر و فرۆکێن روسی ب شەڤ و رۆژ ژ بنگەھێ ئەسمانی یێ روسی ل دەڤەرا (حمیمیم) ل لازقیە بەر ب لێدانا بنگەھێن ئوپۆزسیۆنا تەکفیری یا چەکدار دفرین و پوتینی ب ڤێ چەندی خواست رۆژئاڤای بێخیتە دبن ئەزموونێ ڤە و ھەموو بنگەھێن گرۆپێن چەکدار ژناڤببەت بێ کو تنێ ھێرشێ ل سەر داعشێ بکەت و ئەڤ چەندە بۆ جھێ نەرازیبوونا قۆلپا ناتۆی کو ل رۆژا پێنجێ ژ دەستپێکرنا ھێرشێن روسی کۆمبووی و داخواز ژ روسیا کری ھێرشێن خوە ب راوەستینیت و بەرسڤا بوتینی بۆ ناتۆی ئەوبوو دەمێ ھەوە ھێرش کرینە سەر عیراقێ و ئەفغانستانێ و لیبیایێ و يەمەنێ ھەوە پرسیارا ھەلویستێ روسیا نەکربوو و نوکە ژی لەشکرێ روسی یێ ئەرکەکێ پیرۆز ئەنجام ددەت ئەو ژی لێدانا گرۆپێن تەکفیری یە.
ھەتا نوکە ناتۆی چو بریار نە دەرکرینە کو روسیا نەچار بکەت ھێرشێن خوە ب راوەستینیت و روسیا یا بەردەوامە ل سەر وان ھێرشان و ئەڤ چەندە دێ بیتە شەرمزاری بۆ ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی کو ئەڤە پترە ژ سالەکێ ھێرشان دکەتە سەر گرۆپێن تەکفیری و ل شوینا وان گرۆپان ژناڤ ببەت، یێن ب ھێزتر لێکرین، پوتین ژی دێ بیتە وان د ١٠ رۆژان دا مە ھەموو بارودۆخ گوھۆری و ھەوە پتر ژ سالەکێ چ کریە.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

وه‌زاره‌تا دارایى یا هه‌رێمێ رادگه‌هینیت كو سوبه‌ دێ ده‌ست ب به‌لاڤكرنا موچێ هه‌یڤا 7 هێته‌ كرن.
وه‌زاره‌تا دارایى ئاماژه‌ ب وێ یه‌كێ كریه‌ كو رۆژا چوارشه‌مبى و پێنجشه‌مبى دێ موچێ فه‌رماندا پێشمه‌رگێ زێره‌ڤانى ل گه‌ل هێزا ئاماده‌ هێته‌ به‌لاڤكرن.

ئەڤرۆ نیوز، ئەیاد بەرواری

رۆژنامەکا بریتانی ئاشکراکر پشتی گەرا ئێکێ یا دانوستاندنان د ناڤبەرا حوکمەتا عیراقێ و بەرھنگارێن وێ یێن سونی ژوان حزبا بەعس ، دو کۆمبوونێن دی ژی دێ ھێنە کرن ب سەرپەرشتیا ئەمریکا و نەتەوێن ئێکگرتی و پێشڤەچوونێن باش ژی د وان دانوستاندنان دا ھەبوون ب تایبەتی ل گەل حزبا بەعس.
بۆ جارا ئێکێ پشتی ژناڤبرنا رژێما بەعسی ل سالا ٢٠٠٣ ێ، حوکمەتا عیراقێ دێ ل گەل نوونەرێن بەعسیان ل تەنزانیا کۆمبیت.
رۆژناما (ئەندبندنت) یا بریتانی د راپۆرتەکا خوەدا بەلاڤکریە و سایتێ (الخلیج اونلاین) ئاماژە پێدایە کو حوکمەتا عیراقی دەست ب ئەنجامدانا دانوستاندنان ل گەل گرۆپێن سونی یێن دژی پرۆسا سیاسی ل عیراقێ کریە کو ھندەک ژوان گرۆپان سەر ب حزبا بەعس ڤەنە و ھندەکێن دی ژی شەڕێ ھێزێن ئەمریکی دکر پشتی سالا ٢٠٠٣ ێ و تەنزانیا ویستگەھا دویێ بوو پشتی قەتەرێ، کو گەرا ئێکێ یا دانوستاندنان ل پایتەختێ وێ (دەوحە) ل دەستپێکا مەھا ئیلۆنا بۆری ھاتبوو ئەنجامدان.
رۆژناما بریتانی ئاماژە ب وێ چەندێ کریە ھو پلان ئەوە سێ گەرێن دانوستاندنان د ناڤبەرا حوکمەتا عیراقی و بەرھنگارێن وێ یێن سونە بھێنە ئەنجامدان و ل دووڤ ھندەک ژێدەرێن بۆ رۆژنامێ ئاخڤتین، پێشڤەچوونەکا باش د وان دانوستاندنان دا ھاتیە کرن ب تایبەتی ل گەل حزبا بەعس کو دبیتە جارا ئێکێ پشتی سالا ٢٠٠٣ ێ، نوونەرێن حزبا بەعس ل گەل نوونەرێن حوکمەتا عیراقێ کۆمببن.
ل دووڤ وێ رۆژنامێ، دانوستاندنێن حوکمەتا عیراقێ و گرۆپێن سونی ژلایێ ئەمریکا و نەتەوێن ئێکگرتی ڤە دھێنە سەرپەرشتیکرن و ئەمریکا دخوازیت سونە پشکداریێ د ب سەرپەرشتیا ئەمریکا و نەتەوێن ئێکگرتی، ئارمانج ژێ پشکداریکرنا سونایە د پرۆسا سیاسی دا بەرامبەر گرەنتیکرنا پشکداریا وان د شەڕێ دژی داعشێ دا.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

شیرەتکارێ جڤاتا ئاسایشا نیشتمانی یا عیراقی یێ بەری و ئێک ژ سەرکردێن دەولەتا قانوونی د دیدارەکێ دا ل گەل رۆژناما ئەڤرۆ ئەگەرێ نەگەھشتنا ھەرێمێ و بەغدا بۆ چارەسەریا کێشان د ناڤبەرا وان دا ب تایبەتی د وارێن فرۆتنا پەترۆلا ھەرێمێ و نە ڤرێکرنا بودجا ھەرێمێ بۆ ئیفلیجبوونا سیستەمێ سیاسی ل عیراقێ و ھەرێمێ د زڤرینیت د ھەمان دەمدا پێشنیار دکەت رێککەفتنەکا دیرۆکی د ناڤبەرا ھەرێمێ و بەغدا بھێتە کرن کو تێدا بریار بھێتە دان شێوێ پەیوەندیێ د ناڤبەرا ھەردو لایەنان دا چ بیت، خویا ژی دکەت کو ھێرشێن ئەسمانی یێن روسی د کاریگەرترن ژ ھێرشێن ئەمریکی، لێ ئاماژێ ب وێ چەندێ ژی ددەت کو شەڕێ دژی تیرۆرێ دێ ب سالان ڤەکێشیت.
د. موەفەق روبێعی شیرەتکارێ بەرێ یێ جڤاتا ئاسایشا نیشتمانی یا عیراقی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گوت” پشکداریا لەشکری یا روسیا دشەڕێ دژی تیرۆرستان دا، دێ مێزێ ل سەر تیرۆرستان ل سووریێ و عیراقێ قولپینیت، ژ بەر کو ھێزێن تیرۆرستان د ھەڤسەنگ بوون ل گەل لەشکرێ عیراقێ و لەشکرێ سووریێ، ھەڤپەیمانیا ب سەرۆکاتیا روسیا ھەڤپەیمانیەکا ستراتیژیە و چەکەکێ جۆرەیی یە کو ھاتیە دناڤ شەڕی دا دژی تیرۆرستان بۆ ب دووماھی ئینانا وی شەڕی د بەرژەوەندیا عیراقێ و سووریێ دا.
د. موەفەق روبێعی ب دوور نەزانی ب سەدان چەکدارێن تیرۆرستێن داعشێ ژبەر ھێرشێن ئەسمانی یێن روسی، پایتەختێ دەولەتا ئیسلامی یا داعشێ (باژێرێ رەقە یێ سووری) ب جە ھێلابیت و بەر ب مووسلێ و رومادی ڕەڤی بن و گوت” ئەگەرێ ڤێ چەندێ دزڤریت بۆ ھێز و دژواریا ھێرشێن ئەسمانی یێن روسی ل سەر بنگەە و چەکدارێن داعشێ ل سووریێ و شێوێ ھێرشێن ئەسمانی یێن روسی گەلەک یێ جودایە ژ شێوێ ھێرشێن ئەسمانی یێن ئەمریکی، لەوما ھێرشێن روسی گەلەک د کاریگەرترن ژ ھێرشێن ئەمریکی”.
ب دیتنا د. موەفەق روبێعی شەڕێ دژی داعشێ دێ یێ درێژ بیت، سەرەرای ھێرشین روسی و گوت” ھێشتا ئەبوبەکر بەغدادی ھێزەکا کاریگەر یا ھەی و دبیت ئەو بەرسڤا ھێرشێن روسی ل ھندەک دەڤەرێن دی بدەت و پێدڤیە ئەم بەرھەڤیان بۆ شەڕەکێ درێژ خایەن بکەین و ئەڤ شەڕە نە تنێ دێ ب ھەفتیان و ھەیڤان ڤەکێشیت، بەلکو دێ ب سالان ڤەکێشیت”.
زێدەتر گوت” ھەر بزاڤەکا لاوازکرنا داعشێ ل سووریێ دێ د بەرژەوەندیا عیراقێ دا بیت، ژ بەر کو ئەو تیرۆرا دھاتە دناڤ عیراقێ دا و ھەتا نوکە ژی بەردەوامە ژ سووریێ دھات، لەوما نوکە مەیدانا عیراقی و سووری ئێکە د شەڕێ مە دژی داعشێ”.
د بەرسڤا پەرسیارەکا ئەڤرۆ دا، ئایا روسیا دێ ھێرشێن خوە یێن ئەسمانی دژی داعشێ ل مووسلێ و رومادی ژی ئەنجام دەت کو نوکە د دەستێ داعشێ دانە،
د .موەفەق روبێعی گوت” ھەکە روسیا داخواز بکەت ھێرشێن ئەسمانی دژی داعشێ ل عیراقێ ئەنجامدەت، پێدڤیە ل سەر حوکمەتا عیراقی رازی ببیت ل سەر وێ چەندێ، ژ بەر کو ھێرشێن روسی دێ گەلەک د زیاندار و کاریگەر بن ل سەر داعشێ”.
ل دووڤ بۆچوونا روبێعی، شەڕێ جیھانیێ سیێ دژی تیرۆرێ بەری ١٠ سالان یێ دەستپێکری و نوکە ئەو شەڕە یێ بەرفرەە دبیت دژی گرۆپێن تیرۆرستی کو دھێنە ھژمارتن بالێ لەشکریێ دیاردا وەھابی، ئەوژی داعش ل عیراقێ و سووریێ و بەرەیێ نوسرە ل سووریێ و قاعیدە ل یەمەنێ و بوکو حەرام ل نایجیریا و تالیبان ل ئەفغانستانێ و باکستانێ.
ل دۆر داخویانیا حاکم زاملی ژ رەوتێ سەدری کو سەرۆکێ لژنا ئاسایش و بەرەڤانیێ یە ل پەرلەمانێ عیراقی کو راگەھاندبوو ( مایتێکرنا روسیا د شەڕێ دژی داعشێ دا و دروستبوونا ھەڤپەیمانیا چار قۆلی، دێ پرۆژێ ئەمریکی بۆ پارچەکرنا عیراقێ ژناڤبەت) ، روبێعی گوت” ئەم وەلاتەکێ فیدرالی نە و عیراق ب پرۆژێن ئەمریکی ناھێتە پارچەکرن، ھاتنا روسیا دناڤ سووریێ و عیراقێ دا تنێ بۆ پشتەڤانیا شەڕێ دژی داعشێ یە و ئەم پێشوازیێ ل روسیا دکەین”.
ل دۆر کارڤەدانێن مایتێکرنا روسی د عیراقێ دا، ب تایبەتی ئەمریکا ھەر ژ ٢٠٠٣ ێ و وێڤە ھەبوونا ئەمریکا ل عیراقێ یا ھەی و ئەمریکا گوھۆرین ل عیراقێ پەیداکر ب ژناڤبرنا رژێما بەعس، موەفەق روبێعی دبێژیت” دێ بزاڤێ کەین رۆلێ روسی تمامکەرێ رۆلێ ئەمریکی و ئیرانی بیت ل عیراقێ بۆ شکاندنا داعشێ و پەیداکرنا ھەڤسەنگیێ ژی د ناڤبەرا وان لایەنان دا بۆ ژێریا حوکمەتا عیراقێ و لایەنێن سیاسی دزڤریت”.
ل دۆر گوھۆرینا چاڤەرێکری یێ نەخشێ دەڤەرێ و ھەلوەشاندنا پەیمانا (سایکس – بیکۆ) و پەیدابوونا چەندین دەولەتێن نوو ل دەڤەرێ، ژ وان ژی دەولەتا کوردستانێ، گوت” ئەز ل گەل مافێ چارەنڤیسێ مللەتا مە ژوان ژی مللەتێ کورد، لێ پێدڤیە نوکە ھزر د چو کێشەکا سیاسی دا نەکەین، ھەتا کو پشتی تیرۆرێ و داعشێ ل کوردستانێ و عیراقێ و سووریێ ژناڤ دبەین”.
گوت ژی” ئەز ل گەل ژێکڤەبوونا گرێدانا بەغدا و ھەرێمێ مە ژ لایێن ئەمنی و سیاسی و لەشکری و ئابووری و ھەتا کو یێن رەوشەنبیری و پەیوەندی د ناڤبەرا بەغدا و ھەرێمێ دا فیدرالی یان کۆنفیدرالی بیت، ژ بەر کو د بەرژەوەندیا عیراقێ دایە ب شێوەکێ ھێدی ھێدی گرێدانا ھەرێمێ ب خوەڤە نەھێلیت، چونکی ھەبوونا کوردی ل بەغدا رێگریێ ل بریارێن پەرلەمانێ عیراقێ و حوکمەتا عیراقێ دکەت کو ئەو بۆ عیراقا عەرەبی د گرنگن، پەرلەمانتارێن کورد ل پەرلەمانێ عیراقێ مافێ ڤیتوی یێ ھەی ل سەر کاروبارێن کارتێکرنێ ل کوردستانێ دکەن، بۆ نموونە ھەکە مە ل پەرلەمانێ عیراقێ بریار دا نەخوەشخانەک ل باژێرێ عومارە یان قوتابخانەک ل بەعقوبە بھێتە ئاڤاکرن، دێ بۆچی پەرلەمانتارێن کورد ل پەرلەمانێ عیراقێ دەنگدانێ ل سەر ڤی بابەتی کەن؟ بەلکو بلا دەنگدانێ ل سەر وان بابەتان بکەن ئەوێن بۆ کاروبارێن کوردستانێ و گەلێ کوردستانێ دگرنگ، ئانکو پێدڤیە وان مافێ ڤیتوی ھەبیت ل سەر ھەر تشتەکێ کاریگەری ل سەر کاروبارێن ناڤخوەیی یێن ھەرێما کوردستانێ ھەی، لێ د گرێدای نەبن ب پرسێن دەرڤەی ھەرێما کوردستانێ ئانکو (عیراقا عەرەبی)”.
د بەرسڤا پرسیارەکا دی دا، ل دۆر ئەگەرێ نەگەھشتنا بەغدا و ھەرێمێ بۆ چو چارەیان بۆ کێشێن دناڤبەرا ھەردو لایەنان دا ھەین ب تایبەتی پرسا فرۆتنا پەترۆلا ھەرێمێ و بودجا ھەرێمێ، گوت” ژ بەر کو کێشێن سیاسی یێن دناڤ ھەرێما کوردستانێ دا ھەین و سیستەمێ سیاسی ل ھەرێما کوردستانێ یێ ئیفلیچ بووی، دیسا کێشێن سیاسی ل بەغدا ژی یێن ھەین کو ب راستی بارودۆخێ عیراقێ ژی یێ ئیفلیج بووی”.
ب دیتنا موەفەق روبێعی، چارەسەریا ھەرە گونجای بۆ کێشا کوور یا د ناڤبەرا عیراقێ و ھەرێما کوردستانێ، رێککەفتنەکا دیرۆکی یە د ناڤبەرا گەلێ عەرەبی ل عیراقێ و گەلێ کورد ل عیراقێ، تێدا بریار بھێتە دان ل سەر شێوێ پەیوەندیێ ئایا فیدرالی بیت، یان کۆنفیدرالی بیت، یان ژی ببنە دو دەولەت و پێدڤیە ئەڤ رێککەفتنە گەلەک بابەتان دەست نیشان بکەت وەکو سنۆرێن ناڤخوەیی و دەرڤە و دەرگەھێن گومرکان و دراڤی و چ بۆ تەیە و چ ل سەر تەیە و بالیۆزخانە ب چ شێوە بن.

ئه‌ڤ ديداره‌ ژ لايێ ئه‌ياد به‌روارى بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ يا ژماره‌ 1736 ئه‌ڤرۆ رۆژا سێشه‌مبى رێكه‌فتى 6ى چريا ئێكێ يا سالا 2015ێ هاتيه‌ ئاماده‌كرن و به‌لاڤ بوويه‌.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com