ئەڤرۆ:
دناڤ گەنجان دا دیاردەیا ب کارئینانا جھگرێن پرچێ ئەوا دبێژنێ ( جێلی) یا بەربەلاڤ بووی و ھەلبەت چ سالون و سەرتراشخانە نینن کو د ڤالا بن ژڤان کەرستەیان.
پێکھێنەرێن سەرەکی یێن جیلیێ پێکھاتینە ژ ژێدەرێن ئاڤێ و کحول و ھندەک کەرستێن تەیساندنێ و جھگیرکرنا پرچێ و کەرستەیێن پاراستنێ و کارتێکرنا وان ئەوە کو پرچی رەق دراوەستینن یان نەرم دکەن و د تەیسینن بۆ دەمەکی پشتی شەکرنا پرچێ و دەرکەتنا مرۆڤی ژمال.
ژ نیشانێن کو پەیدادبن پشتی ب کارئینانا جێلی یا پرچێ ئەوە کو ھەستداری بۆ ھندەک کەسان پەیدادبیت ژبەر ھندەک پێکھێنەرێن دناڤ جیلیێ دا و دگەل ڤێ ھەستداریێ خوریان ل پیستی و کەڤلێ سەری ب شێوەیەکێ گشتی دیاردبیت و ھەلبەت ھەکە گەلەک کحول دناڤ پێکھاتێ جیلێی دابیت دێ بیتە ئەگەر کو کەڤلێ پرچێ ھشک ببیت، لەورا ل دەمێ ھەر نیشانەک ژ نیشانێن ل سەری دیارکری پەیدادبیت خۆ ژ ب کارئینانا جێلی یا پرچێ دوور بکەن و باشترە چارەسەریا ڤان نیشانان ل دەڤ نوشدارەکێ تایبەتمەندێ پیستی بھێتە کرن.
ھەروەسان ھندی دشیان دابیت خۆ ژ کارئینانا جێلیێ دوور بکەن و ل جھێ وێ باشترە شامپو بھێنە ب کارئینان و زێرەڤانی ل پرچێ و کەڤلێ وێ بھێتە کرن و ھەر دەمێ دیاربوو کو ھەستداری تێدا ھەیە باشترە بێ گیروبوون پرچ بھێتە شووشتن و ئێکسەر ھزر ل چوونا نوشدارەکێ پیستی بکەن.
ئێک ژ نوشدارێن پیستی و جوانکاریێ دیاردکەت کو جێلی ھەموو پرچێ ڤەدگریت و دگەھیتە رەھێن موویان و پاشان کاردکەت بۆ گرتنا کونکێن موویان و ئەڤە دبیتە ئەگەر کو ئوکسجین ب دروستی نەگەھیتە پرچێ و پرچ دبیتە دوسەرک و موویێن پرچێ دشکێن.
یا ژڤێ ھەمیێ ب زیانتر ژی ئەوە کو ل دەمێ مرۆڤ پرچێ خۆ جێلی دکەت و فیڕێ پرچێ ب کاردئینیت، ئێکسەر دبیتە ئەگەرێ ھشکبوون و وەریانا پرچێ و ئەگەر ھەر مرۆڤ یێ بەردەوام بوو ل سەر ب کارئینانێ دێ بیتە ھویێ شکەستنا موویان و دوسەرک بوونا موویان.
نوشدار شیرەتان ل مە دکەن کو ھەردو رەگەز نێر و مێ ھندی دشیان دابیت خوە ژ کارئینانا جێلیێ ب پارێزن و ل شوونا وێ زەیتا زەیتینا و زەیتا گیزا ھندێ و باھیڤان ب کاربینن ب مەرجەکی کو ئەوژی ب کێمی بھێنە ب کارئینان، کو ئەو پرچێ ب ھێز دکەن و د تەیسینن و دیسان ناھێلن ب وەریێت.
ب دەھان ژ کەسانێن کارێ سەرتراشیێ و سالوونێن ژنان دکەن دیاردکەن کو جێلی بنێن موویان پووچ دکەت و پرچێ دوەرینیت و ئەڤ چەندە ب چاڤ دیتی یە و دبێژن کو مخابن ھێشتا گەنج ل دووڤ وان سەرتراشان دگەرن یێن کو جێلیێ بکاردئینن کو زیانەکا مەزن لێ دبیت.

ئەڤرۆ:
چایا سپی پێکھاتینە ژ ھندەک بەلگێن بچووک ھێشتا د قوناغا گەھشتنێ دا دھێنە ژێڤەکرن و ھەر بەلگەک ژ خەرزەکێ پنیێن سپی پێکھاتیە لەورا دبێژنێ چایا سپی، وەلاتێن چینێ و یابانێ پتر ژ ھەموو وەلاتان ڤی رەنگێ چایێ بەرھەم دئینن.
ب سەدەھان ڤەکولین ل دور سالوخەتێن ساخلەم د چایێن کەسک و رەش دا ھاتینە کرن، بەلێ ڤەکولینێن نوو دیاردکەن کۆ گرنگیدان ب چایا سپی باشترە و پتر مفایێن ساخلەمیێ دناڤدا ھەنە.
ڤەکولەران دیت ئەگەر بەلگێن چایێ چ جورێن رەش یان کەسک بیت ب دروستی نەھێنە چارەسەرکرن دبێژنێ چایا سپی و دناڤ ڤی جورێ چایێ دا رێژەیەکا زور یا کەرستێ ( بولیفینول) ھەیە و ئەو کەرستە یێ ب مفایە بو ب ھێزکرنا ھەستیان و کێمکرنا رێژا کولیسترولی و شیانا وی ژ چایا کەسک باشترە ژبەرکو کەرستێن ( کافایین و تیوبرومین) ژی زێدەتر دناڤدا ھەنە و ئەڤەژی بەرگریا لەشێ مرۆڤی ب دژی نەخوشیان زێدە دکەن.
ھەروەسان ڤەکولەر دبێژن چایا سپی ھاریکاریێ دکەت بو کێمکرنا سەنگێ مرۆڤی و ھەر تەنگەزاریەکا گرێدای قەلەویێ چارەسەردکەت و دگەلدا ژی نەخوشیێن دلی و شەکرێ ژی کێم دبن.
بەری نوکە ڤەکولینان دگوت کۆ چایا کەسک ل رێزا ئیکێ دھێت ، بەلێ نوکە و ژبەر خوشیا تاما چایا سپی سەر ژێ ستاندیە و چایا سپی سێ جاران پتر کەرستێن دژی ژەنگاتیێ بو لەشی دابین دکەت.
چایا سپی دیسان گەدەی ب ھێزدئێخیت و دەماران چالاک دکەت و شەھێ و گەرماتیێ ژی ژناڤ دبەت و د گەلەک دەلیڤەیان دا ژی وەکو دەرمانێن پزیشکی دھێتە ب کارئینان.
چایا سپی ژ ھندەک بەلگێن ھێشتا نەڤەبوین دھێتە چێکرن، دناڤ ھلمێ دا و پاشی دێ ھشک کەن و ئەڤە دبیتە ئەگەرێ وێ چەندێ تامەکا خوش ژێ پەیداببیت وسەرەرای کو بەھایێ وی گرانترە بەلێ ل دووڤ ژمارا فروتنێ دیاردبیت حەزەکا مەزن ل سەر کرینا وێ ھەیە ژبەرکو کێم کافایین دناڤدایە و بو ساخلەمیا مرۆڤی باشە و سالوخەتێن باش بو ئێشکێمکرنێ ھەنە و ئەڤەژی بوویە ئەگەر ھەر کەسەکێ گرنگیێ ب ساخلەمیا خو بدەت دەست ب ڤەخوارنا وێ بکەت.
بروس گینبیرگ، رێڤەبەرێ ب جھئینانێ ل کومپانیا دراگون فلای دیاردکەت کو ب کارئینانا جورێ چایا ئەفریقیا باشوور ( رویبوس) رۆژانە د زێدەبوونێدایە ژبەرکو چ کافایین دناڤدا نینە و مرۆڤ دشێت گەلەکێ ڤەخوت بێی کارتێکرنێ ل لەشێ مرۆڤی بکەت.