NO IORG
نووترين نووچه

دیبلۆماتكارەكێ بەرێ یێ ئەمریكی ل ئیراقێ و پسپۆر د وارێ وزێ دا دبێژیت، بەغدا خوە بریندار دكەت تنێ بۆ وێ چەندێ زیانێ بگەهینیتە ئابوورێ كوردستانێ، هەڤدەم پەیڤدارێ كۆمەلا پیشەسازییا پەترۆلا كوردستانێ (ئەپیكۆر) ژی دبێژیت، كۆمپانیێن ئەپیكۆر هەموو بەرهەڤی یێن كرین بۆ هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ،بەلێ پێدڤییە ئەو بهێنە دوورئێخستن ژ كێشەیێن سیاسی یێن د ناڤبەرا هەولێرێ و بەغدایێ دا و مافێن وان بهێنە دان.
مایكل كاكێنز، پەیڤدارێ كۆمەلا پیشەسازییا پەترۆلا كوردستانێ (ئەپیكۆر) گۆت» كارێ مە یێ بەراهیێ ئەوە هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب رێكا بۆرییا پەترۆلا ئیراق – توركیا دەستپێبكەت، بۆ دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلێ ژی پێدڤییە پێشوەخت مە رێككەفتنا نوو ل گەل حوكمەتا ئیراقێ و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هەبیت».
خویاكر ژی» مە پێدڤی ب پارەی و گرەنتیێ یا هەی، دڤێت بزانین ژ نوكە و وێڤە دێ چاوان وی پارەی وەرگرین، پێدڤییە گرەنتییەك ژ ئالیێ (سۆمۆ) و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆمە بهێتە دان».
كاكێنز ئاماژە ب وێ چەندێ كر» ژ ئەگەرێ كێشەیێن سیاسی، پارە و مووچێ خەلكێ كوردستانێ ژ ئالیێ بەغدایێ ڤە بۆ هەرێما كوردستانێ ناهێت، ئەم ژی یێن تێكهەلی وێ ناكۆكییا سیاسی بووین ، ل گەل وێ چەندێ پێدڤییە راستەوخوە پارە بۆ مە بهێتە دان، ئەم ناخوازین چاڤەڕێی هاتنا پارەیێ بەغدایێ بكەین ومە دڤێت ب رێكا فروشتنا پەترۆلێ، پارە بۆ مە بهێتە دان و د دوور بێن ژ كێشەیێن سیاسی د ناڤبەرا هەولێرێ و بەغدایێ دا».
گۆت ژی» ئەپیكۆر داخوازێ ژ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ دكەت ل سەر پرسا پەترۆلێ رێكبكەڤن».
پەیڤدارێ ئەپیكۆر ئاشكراكر ژی كو نێزیكی دو هزار كارمەند ل هەرێما كوردستانێ یێن هەین كو 80% ژ وان خەلكێ هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ نە و گۆت» ل ئادارا 2023 مە فرۆشتنا ناڤخوەیی یا پەترۆلێ ل هەرێما كوردستانێ یا دەستپێكری بۆ وێ چەندێ مە دەستكەفتەك هەبیت، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژی هەڤپشكییەك یا هەی د فرۆشتنا وێ پەترۆلێدا ب گۆڕەی رێككەفتنێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و كۆمپانیێن نێڤدەولەتی دا هەین».
ژ ئالیێ خوەڤە ڤینسنت كامپۆس، دیبلۆماتكارێ بەرێ یێ ئەمریكی ل ئیراقێ و پسپۆرێ كاروبارێن وزێ گۆت» پێدڤییە هەولێر و بەغدا چارەسەرییەكی بۆ كێشەیێن د ناڤبەرا واندا هەین ببینن، كوردستانەكا ب هێزتر و سەقامگیرتر ژ روویێ وزێ ڤە دێ ئیراقێ ژ روویێ سەقامگیری و ئابووریڤە ب هێزتر كەت».
كامپۆسی ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر كو ئیراقێ كاریگەری هەبوو ل سەر رێگریكرنێ ل پێشڤەچوونا ئابوورێ هەرێما كوردستانێ و وارێ وزێ و هنارتنا پەترۆلێ و گۆت» نەدانا پارەی بۆ ئەپیكۆرێ، كێشەیەكا مەزنە و وێ وێنەی نیشان ددەت كو بەغدا ناخوازیت ژ نێزیكڤە ل گەل هەولێرێ كار بكەت، ل گەل وێ چەندێ پەترۆل و وزە گەلەك د گرنگن بۆ ب هێزبوونا هەرێما كوردستانێ».
ناڤبری دیاركر ژی» هندەك ئالیێن شیعی شیرەتێن خراب ل بەغدا دكەن، ئەو پەیوەندیێن د ناڤبەرا تەهرانێ و بەغدایێ دا هەین، وەكریە هەرێما كوردستانێ وەكو گەفەكێ ل سەر بەغدا ببینن».
رۆهنكر ژی» حوكمەتا ئیراقێ یا هاریكار نینە بۆ هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ و بەغدا ب مەبەست بزاڤێ دكەت رێگریێ ل پێشڤەچوونا هەرێما كوردستانێ بكەت، یان ژی خوە بریندار دكەت و زیانێ دگەهینیتە خوە تنێ بۆ وێ چەندێ زیانێ ب گەهینیتە هەرێما كوردستانێ».
وی پسپۆرێ وزێ و دیبلۆماتكارێ ئەمریكی یێ بەرێ ل ئیراقێ گۆت ژی» بەغدا دخوازیت دەستهەلاتا خوە ب سەر هەولێرێ دا ب سەپینیت، ئەو ب تمامی یا لۆژیكی نینە، راگرتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ مفا بۆ هیچ ئالییەكی تێدا نینە، بۆ بەغدا ئاسایی یە خەلكێ ئیراقێ د ئابوورەكێ خرابدا ب نالیت، بەلێ رێككەفتنێ ل گەل هەرێما كوردستانێ نەكەت».
ل دووماهیێ گۆت» پێدڤییە ئیدارەیا ئەمریكا رۆلەكێ مەزنتر هەبیت بۆ فشاركرنێ ل سەر محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ و حوكمەتا وی بۆ بەر ب پێشڤەچوونا پەیوەندیێن بەغدا و هەولێرێ».

سەرەدانا دەم پارتی بۆ پارتێن سیاسی یێن تورکیا ب دووماهی هات و د هەڤدیتنان دا هەموو پارتێن سیاسی یێن تورکیا پشتەڤانیا خوە بۆ قۆناغا ئاشتیێ و چارەسەرکرنا پرسا کوردی ل تورکیا دیار کرن و ئەحمەد تورک ژی دبێژیت دڤێت ڤێ دەلیڤا دیرۆکی ژ دەست نەدەین.

شاندێ پارتا دەم ب سەرۆکاتیا ئەحمەد تورک دوهی ل گەل پارتا کۆماریا گەل کۆمبوو و پشتی کۆمبوونێ سەرۆکێ پارتا کۆماریا گەل ئۆزگور ئۆزەل راگەهاند کو وان بەری نها ژی دیار کرینە کو پێدڤیا تورکیا ب ئاشتیێ و چارەسەرکرنا پرسا کوردی هەیە، دڤێت پرسا کوردی ل پەرلەمانێ تورکیا بهێتە چارەسەرکرن، وەکو پارتا کۆماری ئەو نابنە پشکەک ژ پرۆژەیێن چو هێزەکێ، لێ وان دڤێت شەڕێ نها ل تورکیا ب دووماهی بهێت و گۆت: (وەکو پارتا کۆماریا گەل ئەم پشتەڤانیێ ل دەستپێکرنا قۆناغەکا نوو بۆ راگرتنا شەڕی و دەستپێکرنا ئاشتیێ ل تورکیا دکەین، پرسا کوردی ژی دڤێت ل پەرلەمانێ تورکیا بهێتە چارەسەرکرن و ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی پێدڤیا تورکیا ب دستوورەکێ نوو هەیە).
هەر دوهی شاندێ پارتا دەم ل گەل عەلی باباجان سەرۆکێ پارتا DEVA کۆمبوو و پشتی کۆمبوونێ عەلی باباجان بۆ دەزگەهێن راگەهاندنا تورکیا دیار کر، وان بەری نها ژی پشتەڤانیا خوە بۆ چارەسەرکرنا پرسا کوردی دیار کرینە، دڤێت مافێن کوردان ل تورکیا بهێتە پاراستن و ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی ئەو پشتەڤانیێ ل قۆناغا نها ل تورکیا دکەن و دڤێت هەموو هێزێن سیاسی د چارەسەرکرنا پرسا کوردی دا پشکدار بن و گرنگە پرسا کوردی ل پەرلەمانێ تورکیا بهێتە چارەسەرکرن، دڤێت ڤێجارێ هەموو تشت ب رەنگەکێ ئاشکرا بهێنە ئەنجام دان و دڤێت جڤاکێ تورکیا هەموو تشتەکێ بزانیت.
ئەو یەک د دەمەکێ دایە کو بەری دو رۆژان شاندێ دەم پارتی ل گەل ئەحمەد داوود ئۆغلۆ سەرۆکێ پارتا پاشەرۆژێ یا تورکیا و سەرۆک وەزیرێن بەرێ یێ وی وەلاتی ژی کۆمبوو و پشتی کۆمبوونێ داوود ئۆغلۆ بۆ دەزگەهێن راگەهاندنێ دیار کر، ئێدی دەم یێ هاتی تورکیا پرسا کوردی چارەسەر بکەت، دڤێت مافێن گەلێ کورد ل تورکیا بهێنە پاراستن و دڤێت چو ئاستەنگی ل هەمبەر پەروەردەیا ب زمانێ کوردی ژی ل تورکیا نەمینن و گۆت: (ب چارەسەرکرنا پرسا کوردی دێ تورکیا ژی گەلەک بهێز کەڤیت، نها هندەک وەلاتێن جیهانێ دخوازن بابەتێ پرسا کوردی ل دژی تورکیا بکار بینن، لێ هەکە تورکیا پرسا کوردی چارەسەر بکەت ئێدی ئەو نەشێن وی بابەتی وەکو کارتەکێ ل دژی تورکیا بکار بینن).
هەر دوهی دەولەت باخچەلی سەرۆکێ پارتا بزاڤا نەتەوەپەرست یا تورکیا ژی راگەهاند دەرگەهێن ئاشتیێ ل تورکیا ڤەکرینە، ئێدی قۆناغەکا نوو دەستپێکریە و دڤێت هەر کەس هەست ب بەرپرسیاریا خوە یا دیرۆکی بکەت.

بەرپرسەكێ پارتی دیموكراتی كوردستان ئاشكراكر، ل نێزیك دی پارتی كۆنفرانسێن نافخوەیی ل دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ ئەنجامدەت و گۆت ژی، پارتی تێبینی ل سەر هەلبژارتنا ئیدارەیا پارێزگەها كەركووكێ یا هەی و سكالا یا تۆماركری.
محەمەد كەمال، بەرپرسێ لقێ 3 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل ‌كەركووكێ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گۆت « پارتی تێبینی ل سەر پڕۆسەیا هەلبژارتنا ئیدارەیا پارێزگەها كەركووكێ یا هەی و شێوازێ بجهئینانا ڤێ پڕۆسەیێ هەر ژ هەلبژارتنا سەرۆكێ جڤاتا پارێزگەهێ و پارێزگارێ كەركووكێ و هەموو پۆستێن هاتینە دیاركرن جهێ گومانێ نە، چونكە هەلبژارتنا وان ب پڕۆسەیەكا ئاسایی دەرباز نەبوو، ب دیتنا مە پڕۆسەیا هەلبژارتنا وان یا نە قانوونی و نە فەرمیی بوو، پێدڤییە دەرگەهێ خوە بەربژاركرنێ بۆ پۆستێ سەرۆكێ جڤاتا پارێزگەهێ بهێتە ڤەكرن و د دووڤدا بۆ پۆستێن دی ژی یێن پارێزگەهێ، هەتا دڤێت دو سێ رۆژان دەلیڤێ بدەن خەلكەك هەبیت خوە بەربژار بكەت، نابیت تە ئاڤاهیێ جڤاتا پارێزگەهێ ل كەركووكی هەبیت و كۆمبوونا جڤاتێ ل ئوتێلەكا بەغدا ب رێڤەببەی هەكە پڕۆسە یا ئاسایی یە و چو گومان تێدا نەبن بۆچی كۆمبوون ل كەركووكێ نەهاتەكرن، مە سكالا یا تۆماركری و هەتا نوكە دو جارا یا هاتیە پاشئێخستن، بڕیارە ل 22ی ڤێ مەهێ جارەكادی دادگەه بڕیارێ بدەت و هیڤیدارین ڤێجارێ نەهێتە پاشئێخستن، بەلكو بهێتە ئێكلاكرن ل دۆر شێوازێ هەلبژارتنا ڤێ دووماهیێ ل كەركووكێ.
بەرپرسی لقێ 3 یێ پارتی ل كەركووكێ گۆت ژی» پارتی دیموكراتی كوردستان باوەری ب پێكڤەژیان و برایەتییا دناڤبەرا هەموو پێكهاتەیاندا یا هەی ول دەف پارتی ل ئیراقێ كێم نەتەوە نینن، بەرۆڤاژی پارتی وەسا دبینیت نەتەوە و پێكهاتەیێن جودا یێن ئایینی و نەتەوەیی یێن هەین و هەر ئێك ژوان نوونەرایەتییا خوە دكەت، هەژمارا هەر نەتەوە و ئاینەكی چەندە و قەبارێ وان هەرچەند بیت ئەڤە ئاریشە نینە بۆ پارتی و كار بۆ مافێن هەموو پێكهاتەیان دكەت».
محەمەد كەمال رۆهنكر ژی» بڕیاربوو ل دووماهییا سالا بۆری كۆنفرانسێن نافخوەیی یێن پارتی ل دەڤەرێن كوردستانی یێن ژ دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ بهێنە ئەنجامدان، بەلێ ژبەر هاتنا بهێنڤەدانێن سەرێ سالێ و هەتا زێدەتر بەرهەڤی بهێنەكرن ئەنجامدانا كۆنفڕانسێن نافخوەیی هاتبوو پاشئێخستن بۆ ئەڤسالە و ئەز باوەرم ل دەمەكێ گەلەك نێزیك دێ پارتی دیموكراتی كوردستان كۆنفرانسێن خوە یێن حزبی بۆ هەلبژارتنا ئورگانێن حزبی ل هەموو دەڤەرێن كوردستانی یێن ژ دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ ب رێڤەبەت، ئەڤەژی پێنگاڤەكا ئاسایی یە بۆ پارتی، چونكە پشتی ئەنجامدانا كۆنگرەیێ 14ێ كۆنفرانسێن نافخوەیی بۆ ئۆرگان و لقێن هەرێما كوردستانێ هاتینە ئەنجامدان و كۆمەكا هەڤال و كەسێن دی هاتبوونە هەلبژارتن بۆ ئۆرگانێن پارتی».

ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان راگەهاند، چەندین جاران دەمێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ یێ هاتیە درێژكرن، دەم یێ هاتی كۆمسیۆنەكا نوو بهێتە دانان نەكو دەم بۆ بهێتە درێژكرن، لەوما ئەم وەكو پارتی ل گەل درێژكرنا دەمێ كۆمسیۆنێ نینین.
د. محەمەد سدیق خوشناو، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت» چەندین جاران دەمێ كۆمسیۆنا هەلبژارتنان ل ئیراقێ بۆ شەش مەهان یێ هاتیە زێدەكرن، ئەو درێژكرن باش نینە و زیانێ دگەهینیتە دیموكراسیێ، لەوما مە پێ باشە كۆمسیۆنەكا نوو بهێتە دانان، ئەوژی د دەستهەلاتا جڤاتا دادوەری دایە، لەوما جڤاتا نوونەران دخوازیت جارەكادی ژڤانێ كۆمسیۆنێ بهێتە درێژكرن، ئەم ژی ل گەل وێ چەندێ نینین، مە پێ باشە كۆمسیۆنەكا نوو بهێتە دانان، چونكە دەمەكێ باش بۆ هەلبژارتنان یێ مای و د شیاندایە د وی دەمی دا ئەو ستافێ دهێتە دانان ب باشی شارەزایێن هەلبژارتنان بن».
د. محەمەد سدیق گۆت ژی» سەرۆكێ جڤاتا نوونەران ب خوە داخوازكربوو روونشتنا جڤاتا نوونەران بۆ درێژكرنا دەمێ كۆمسیۆنێ بهێتە كرن، بەلێ بۆ هەر روونشتنەكێ پێدڤییە سەرۆكێ جڤاتا نوونەران و هەردو جێگرێن وی ئیمزایی ل سەر كارنامەیێ بكەن، نوونەرێ مە د. شاخەوان عەبدوللا ئیمزا ل سەر نەكربوو و رازی نەبوویە دەمێ كۆمسیۆنێ بهێتە درێژكرن، چونكە مە پێ باشە كۆمسیۆنەكا نوو ژ ئالیێ جڤاتا بلند یا دادوەری ڤە بهێتە دانان».
باس ل وێ چەندێ ژی كر» پێشتر پارتی دیموكراتی كوردستان نوونەر ل كۆمسیۆنا هەلبژارتنان هەبوو، خوە ڤەكێشا، نوكە هەكە كۆمسیۆن بهێتە دانان مافێ مەیە مە نوونەر ل كۆمسیۆنێ هەبیت، لەوما باشترە كۆمسیۆنەكا نوو بهێتە دانان»».

ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان راگەهاند، هندەك بەرپرس ل بەغدا پێگیری رێككەفتنان نەبوون و دخوازن كێشەیان بۆ هەرێما كوردستانێ دروست بكەن، هەر ڤێ چەندێ ژی وەكریە مووچە ب تمامی نەهێنە هنارتن و ب ئەنقەست هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ گیرۆ بكەن.
شوان كەلاری، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت» كاربدەستێن بەغدا هەردەم دخوازن كێشەیان بۆ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دروست بكەن، بەلكو كێشەیان بۆ حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی ژی دروست دكەن».
كەلاری گۆت ژی» ل دووماهی كۆمبوونا د ناڤبەرا شاندێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل گەل وەزیرا داراییا ئیراقێ سۆزا هنارتنا مووچێ مەها 12 ب تمامی دابوو، ب تمامییا مووچێ مەها 11 ژی ڤە، بەلێ هێشتا مووچێ مەها 12 نەهنارتیە».
شوان كەلاری ئاماژە كر» ل هەردو مەهێن 10 و 11 حوكمەتا ئیراقێ 600 ملیار دینار نەهنارتینە، ئەڤە ژی كورتئینانە».
پتر رۆهنكر» بەغدا 50 مادەیێن دستووری یێن تایبەت ب ماف و شایستەیێن هەرێما كوردستانێ یێن پێشێلكرین، هەر بۆ گرفت دروستكرنێ هەتا نوكە قانوونا پەترۆل و غازێ بجهنەئینایە، كو ژ ئەگەرێ وێ چەندێ 25 ملیار دۆلار زیان یێن گەهشتینە ئابوورێ ئیراقێ، ئەڤە ژی ب مەبەستە و تنێ بۆ وێ چەندێیە هەرێما كوردستانێ پەترۆلی نەهنێریت».
كارڤەدانێن بەرامبەر داخوازیێن نێڤدەولەتی ل دۆر هەلوەشاندنا حەشدا شەعبی د بەردەوام

ئەمریکا داخواز ژ ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ دکەت ل گەل هێزێن دی یێن کوردی پێکڤە وەکو ئێک شاند بچنە شامێ و د ئاڤاکرنا حوکمەتا نوو یا سووریێ دا خوەدان رۆل بن و ئەمریکا پشتەڤانیێ ل مافێن کوردان ل سووریێ دکەت.

فەیسەل یوسف پەیڤدارێ ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ راگەهاند د چەند رۆژێن بۆری دا وەکو ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ ئەو ل گەل شاندەکێ ئەمریکی ل باژێرێ قاشملۆ یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ کۆمبووینە و د کۆمبوونێ دا شاندێ ئەمریکی دیار کریە، نها سووریێ د قۆناغەکا نوو دایە، دڤێت کورد هەموو پرسێن هەی د ناڤبەرا خوە دا چارەسەر بکەن و وەکو ئێک شاند بچنە شامێ، پشکداریا کوردان د قۆناغا بهێت یا سووریێ دا گەلەک گرنگە، دڤێت کوردان رۆلەکێ کاریگەر د ئاڤاکرنا حوکمەتا نوو یا سووریێ دا هەبیت.
ناڤهاتی ئەو یەک ژی دیار کر، شاندێ ئەمریکی داخواز ژ وان کریە ل گەل هەموو هێزێن دی یێن کوردی ل سووریێ دەست ب قۆناغەکا نوو بکەن، چونکی گەلەک گرنگە کورد ب رەنگەکێ بهێز پشکداریێ د قۆناغا نوو ل سووریێ دا بکەن و وەکو ئەمریکا ئەو پشتەڤانیێ ل مافێن کوردان ل سووریێ دکەن، لێ گرنگە کورد ژی د ناڤ خوە دا ئێکگرتی بن و پێکڤە کار بکەن و گۆت: (بەری نها ژی شاندێن ئەمریکی و فرەنسی هەمان داخوازی ژ ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ کرینە و وەکو ئەنەکەسە وان دڤێت ل گەل هەموو هێزێن کوردی پێکڤە دەست ب قۆناغەکا نوو بکەن و هەموو پرسێن هەی چارەسەر بکەن، چونکی گرنگە د سیستەمێ بهێت یێ سووریێ دا کورد خوەدان پێگەهەک بهێز بن و ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی پێکڤەکارکرنا هێزێن کوردی ل سووریێ گەلەک یا گرنگە).
ئەو یەک د دەمەکێ دایە کو نها پڕانیا وەلاتێن ئێکەتیا ئۆرۆپا ب تایبەتی ژی فرەنسا و ئەلمانیا ب رەنگەکێ ئاشکرا پشتەڤانیا خوە بۆ مافێن رەوا یێن گەلێ کورد ل سووریێ دیار دکەن و پشتی هەر دو وەزیرێن دەرڤە یێن فرەنسا و ئەلمانیا سەرەدانا سووریێ کری بۆ دەزگەهێن راگەهاندنێ دیار کرن دڤێت کوردان رۆلەکێ بەرچاڤ د سیستەمێ بهێت یێ سووریێ دا هەبیت، بێی پشکداریا کوردان پرسێن هەی چارەسەر نابن و وەکو ئەلمانیا و فرەنسا مەرجێ وان بۆ حوکمەتا نوو یا سووریێ ئەوە کو دڤێت مافێن کوردان بهێنە پاراستن.
چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دکەن، نها دەلیڤەیەکا گەلەک مەزن بۆ کوردان ل سووریێ هاتیە پێش و گەلەک وەلاتێن جیهانێ پشتەڤانیێ ل کوردان دکەن، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی گەلەک گرنگە هەر دو جڤاتێن کوردی یێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ هەموو پرسێن هەی د ناڤبەرا خوە دا چارەسەر بکەن و وەکو ئێک شاند بچنە شامێ.

سوپاسالارێ بەرێ یێ وەزارەتا كاروبارێن پێشمەرگەی راگەهاند، هەتا نوكە داعش مەترسییە ل سەر ئیراقێ ب تایبەت پشتی وێ رەوشا ل سووریێ هاتییە پێش ئەو مەترسییە یا زێدەتر بووی، هەڤدەم ب دیتنا وی بۆ رێگریكرنێ ل مەترسیێن داعشێ پێدڤییە ئیراق هەماهەنگییا زێدەتر ل گەل هێزا پێشمەرگەی بكەت و زێدەتر پشتبەستنێ ب هەڤپەیمانان بكەن.
فەریق (جەمال ئێمینكی) سوپاسالارێ بەرێ یێ وەزارەتا كاروبارێن پێشمەرگەی گۆت» داعش ب دوماهی نەهاتیە و هەتا نوكە یا ل سووریێ و ئیراقێ ژی مای ب تایبەت ل وان دەڤەرێن ڤالاهییا ئەمنی تێدا هەی، كریارێن وان یێن تیرۆرستی یێن زێدەتر بووین، چونكە پشتی نەمانا رژێما سووریێ وان ژی ب دەلیڤە یا زانی كریارێن خوە زێدەتر لێ بكەن و خوە رێكبێخن، لەوما داعش ب دوماهی نەهاتیە و رۆژانە كریارێن وان یێن تیرۆرستی زێدەتر دبن».
ب دیتنا فەەریق جەمال ئێمینكی» ئەو مەترسییا داعشێ ل سەر سووریێ مەترسی ل سەر ئیراقێ ژی یا هەی ژ ئەگەرێ وێ رەوشا ل سووریێ پەیدابووی و جارێ نوكە دەستپێكە، لەوما هەر مەترسییەكا ل سەر سووریێ دروست دبیت دێ كاریگەریێ ل سەر ئیراقێ ژی دروست كەت، چونكە ل ئیراقێ ژی ڤالاهییا ئەمنی یا هەی ب تایبەت ل دەڤەرێن كوردستانی یێن ژ دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ د ناڤبەرا هێزا پێشمەرگەی و هێزێن ئیراقی، چونكە بەردەوام ل كەركووكێ و مووسلێ و دیالا داعش كریاران ئەنجام ددەت».
ئێمینكی باس ل چارەسەریێ ژی كر و گۆت» بۆ وێ چەندێ رێگری ل دوبارە دیاربوونا داعشێ بهێتە گرتن، باشترین چارەسەری ئەوە هەماهەنگییا زێدەتر د ناڤبەرا پێشمەرگەی و لەشكرێ ئیراقێ دا هەبیت و لێكگوهارتنا پێزانین و هەوالگیری هەبیت، هەڤدەم ئەو دەڤەرێن ڤالاهییا ئەمنی لێ هەی ئەو ڤالاهی لێ نەمینیت، هەروەسا نوكە دو لیوایێن هەڤپشك یێن هاتینە پێكئینان بۆ وان دەڤەران، ب دیتنا من ئەو ڤالاهی ب دو لیوایان ناهێتە پڕكرن و پێدڤییە لیوایێن زێدەتر بهێنە دروستكرن و زێدەتر پشتبەستنێ ب هەڤپەیمانان بكەن، چونكە ژ دەستپێكا شەڕێ داعشێ هەڤپەیمان د هاریكار و پشتەڤانن».
سوپاسالارێ بەرێ یێ پێشمەرگەی باس ل وێ چەندێ ژی كر» هەڤپەیمان یێن ل هەرێما كوردستانێ هەین و هاریكارییا هێزا پێشمەرگەی و هێزێن ئیراقی دكەن، لەوما ئیراقێ پێدڤییەكا مەزن ب هەڤپەیمانان یا هەی، پێدڤییە مەترسیێن داعشێ ب گرنگ وەربگرن و نابیتە بهێنە پشت گوه هاڤێتن ژ بەر كو دێ پاشی مەترسییەكا مەزن ل سەر ئیراقێ دروست كەن».

سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ راگەهاند، دۆنالد تڕەمپ نامەیەك بۆ محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ هنارتییە و تێدا داخوازیە كو پێدڤییە ل ئیراقێ چەك تنێ د دەستێ دەولەتێدا بیت.
مەحمود مەشهەدانی، سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ د چاڤپێكەفتنەكا رۆژنامەڤانیدا ئاشكراكر كو سەرۆكێ هەلبژارتیێ ئەمریكا دۆنالد تڕەمپ داخواز ژ محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ كریە كو دڤێت چەك تنێ د دەستێ دەولەتێدا بیت نەكو گرۆپێن چەكدار.
د پشكەكا دی یا ئاخڤتنێن خوە دا، سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ راگەهاند» گرۆپێن چەكدار ل ئیراقێ هێرشێن خوە ل سەر هێزێن ئەمریكی یێن راوەستاندین و ل نێزیك دێ هەبوونا هێزێن ئەمریكی ل ئیراقێ هێتە رێكخستن».
ل رۆژا 26 مەها بۆری، شاندەكێ ئیراقی ب سەرۆكایەتییا حەمید شەتری، سەرۆكێ دەزگەهێ هەوالگیریێ سەرەدانا دیمەشقێ كربوو و ل گەل ئەحمەد شەرع، سەرۆكێ دەستهەلاتا نوو ل سووریێ كۆمبوو و ل دۆر وێ سەرەدانێ ژی مەحمود مەشهەدانی دوپاتی ل وێ چەندێ كر كو سەرەدانەكا ئەرێنی بوو.
هەڤدەم ل دۆر هەلویستێ ئیرانێ سەبارەت رەوشا سووریێ، سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ گۆت» ئیران یا نەرازییە ژ وێ رەوشا ل سووریێ روودای».
مەشهەدانی دیاركر ژی» سەرۆكێ هەلبژارتیێ ئەمریكا دۆنالد تڕەمپ د نامەیەكێدا بۆ محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ داخواز ژێ كریە كو پێدڤییە چەك تنێ د دەستێ دەولەتێدا بیت نەكو گرۆپێن چەكدار».
ب گۆڕەی وان پێزانینێن د هندەك دەزگەهێن راگەهاندنێ ل ئیراقێ بەلاڤبووین د نامەیا تڕەمپی دا بۆ سۆدانی چەند تەوەرێن دی هاتینە بەرچاڤكرن ژ وان دوپاتی ل وێ چەندێ كریە كو چالاكیێن گرۆپێن چەكدار یێن ب سەر ئیرانێ ڤە ل ئیراقێ بهێنە راگرتن، هەروەسا ئیراق دەستێوەردانێ د رەوشا سووریێ دا نەكەت و پێدڤییە ئیراق پشتەڤانیێ ل دەستهەلاتا نوو یا سووریێ بكەت.
ژ ئالییەكێ دی ڤە محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ د رێوڕەسمێ رۆژا شەهیدێ ئیراقێ و بیرئینانا شەهید محەمەد باقر ئەلحەكیم، د پەیڤەكێدا گۆت» هندەك ئالییان بزاڤكر ئیراقێ بێخنە دناڤ گوهۆڕینێن سووریێ دا و باس ل گوهۆڕینا سیستەمێ سیاسیێ ئیراقێ دكر، بەلێ بۆ هیچ دەولەت و ئالییەكی نینە گوهۆڕینێن سیاسی و ئەمنی ل سەر مە ب سەپینیت».
سۆدانی گۆت ژی» ل چەند مەهێن بۆری، ب راوێژ و پەیوەندی ل گەل چەند وەلاتێن دۆست، مە بزاڤەكا مەزن كر بۆ وێ چەندێ شەڕی ژ ئیراقێ دووربێخین و وەلاتێ مە نەبیتە مەیدانا ئێكلاكرنا ململانییا دەڤەرێ». هەروەسا گۆت» ل سەر ئاستێ نێڤدەولەتی، مە پەیوەندیێن ئیراقێ ل گەل وەلاتان، ل سەر بنەمایێ دیبلۆماسی ئاڤاكرینە».
دهێتە زانین بڕیارە ل رۆژا چارشەمبی 8/1/2025 ، محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ سەرەدانا ئیرانێ بكەت و ل سەر چەند تەوەران دانوستاندنان بكەت ژوان ژی رەوشا سووریێ.

پەیڤدارێ وەزارەتا كۆچ و كۆچبەرێن ئیراقێ راگەهاند، ژ ئەگەرێ زڤرینا ئاوارەیان، هەژمارەكا كەمپێن ئاوارەیان ل هەرێما كوردستانێ دێ هێنە دائێخستن.
دهێتە زانین ل هەرێما كوردستانێ 20 كەمپێن ئاوارەیان یێن ماین كو 16 ژ وان ل دهۆكێ نە و 4 ژی ل هەولێرێ.
عەلی عەباس، پەیڤدارێ وەزارەتا كۆچ و كۆچبەرێن ئیراقێ گۆت» هەژمارەكا كێم یا ئاوارەیان ل هندەك كەمپان یێن ماین، ئەو كەمپە دێ ل گەل كەمپێن دی هێنە تێكهەلكرن، وەكو كەمپێن حەسەن شام و خازر».
پەیڤدارێ وەزارەتا كۆچ و كۆچبەرێن ئیراقێ ئەوژی بەرچاڤكر» ل ڤێ مەهێ دێ كەمپێن نوو و گونجای ل سنوورێ پارێزگەها هەولێرێ بەرهەڤ كەین و دێ پێدڤیێن وان دابین كەین، بۆ وێ چەندێ ئاوارەیێن ل كەمپێن دێ هێنە دائێخستن بۆ وان كەمپێن نوو بهێنە ڤەگۆهاستن».

سەرۆكێ هەڤپەیمانییا دەولەتا قانوونێ هۆشداری دا و راگەهاند: ئیسرائیلێ پلان یا هەی دەڤەرێ پارچە بكەت، ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر، روودانێن ڤێ دوماهیێ یێن سووریێ درێژەپێدەرێن وێ پلانێیە.
نوری مالكی، سەرۆكێ هەڤپەیمانییا دەولەتا قانوونێ د پەیڤەكێ دا ل رێوڕەسمێ سالڤەگەرا كوشتنا قاسم سلێمانی، فەرماندەیێ فەیلەقا قودس یا پاسدارێن ئیرانێ و ئەبو مەهدی موهەندس هۆشداری ژ پارچەكرنا دەڤەرێ ژ ئالیێ ئیسرائیلێ ڤە دا كو ب گۆڕەی ئاخڤتنا وی پلانا وێ پارچەكرنێ ل سالا 1967 و 1982 یا هاتییە نڤیسین، ب شێوەیەكی ل دووڤ وێ پلانێ هەموو وەلاتێن دەڤەرێ دێ بنە كانتۆنێن بچووك بچووك كو چ ژ وان نەشێن ببنە گەف ل سەر ئیسرائیلێ.
نوری مالكی د پەیڤا خوە دا دیاركر ژی كو پێشتر ئەركێ وان پاراستنا غەزە و باشوورێ لوبنانێ بوو، بەلێ نوكە ئەركێ وان یێ ئالۆز بووی، ب شێوەیەكی ژ ئەگەرێ ژناڤچوونا رژێما بەشار ئەسەدی، مەترسییا كەفتییە سەر ئیراقێ و دبیت جارەكادی نەخشەیەك بهێتە داڕێشتن.
سەرۆكێ هەڤپەیمانییا دەولەتا قانوونێ باس ل وێ چەندێ ژی كر، ئەوا ل ڤێ دوماهیێ ل سووریێ روودای، دەستپێكەكە بۆ بەردەوامییا پڕۆسەیا پارچەكرنا وەلاتێن دەڤەرێ بۆ چەند وەلاتێن بچووك و لاوازكرنا وان كو نەشێن بەرانبەر ئیسرائیلێ ب راوەستن.
مالكی رۆناهی ئێخستە سەر وێ چەندێ كو دوژمنێن وان ئیراقییان پالددەن بۆ كارێن تێكدەرانە و ل سەر بنەمایێ شیانێن گوهۆڕینا رەوشا وەلاتی، بەلێ دێ روو ب روویێ وان بن و دێ پلان و پڕۆژەیێن وان ژناڤ بەن و دێ وەلاتێن دەڤەرێ پێكڤە دەڤەرێ پارێزن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com