دوهی دوشەمبی 28 نیسانا 2025، هەردو شاندێن دانوستاندكارێن پارتی دیموكراتی كوردستان و ئێكەتی نیشتمانی كوردستان ل هاڤینگەها دوكان هاتە ئەنجامدان.
د وێ كۆمبوونێدا مەسرور بارزانی، جێگرێ سەرۆكێ پارتی دیموكراتی كوردستان سەرۆكایەتییا شاندێ پارتی دكر و بافل تالەبانی، سەرۆكێ ئێكەتی نیشتمانی كوردستان سەرۆكایەتییا شاندێ ئێكەتیێ دكر، كو ئەو كۆمبوون یا تایبەت بوو ب دانوستاندنان ل دۆر پێكئینانا كابینەیا دەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و بەلاڤكرنا پۆستان د وێ كابینەیێدا.
شاندێ بلند یێ دانوستاندكار یێ پارتی دیموكراتی كوردستان پێك دهات ژ هشیار زێباری، ئەندامێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی، پشتیوان سادق، ئەندامێ مەكتەبا سیاسییا پارتی، دلشاد شەهاب، ئەندامێ كۆمیتەیا ناڤەندییا پارتی، ئومێد سەباح، ئەندامێ كۆمیتەیا ناڤەندییا پارتی.
هەروەسا شاندێ بلند یێ دانوستانكارێ ئێكەتیێ پێك دهات ژ قوباد تالەبانی، سەرپەرشتێ مەكتەبا سكرتارییەتا مام جەلالی، دەرباز كۆسرەت رەسول، نزار ئامێدی، رێواز فائیق, شالاو سەلاح شێخ شەرەف، ئەندامێن مەكتەبا سیاسییا ئێكەتیێ و ئامانج رەحیم، سكرتێرێ جڤاتا وەزیرێن هەرێما كوردستانێ ل سەر پشكا ئێكەتیێ.
هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ ل 20/10/2024 هاتنە ئەنجامدان. پارتی دیموكراتی كوردستان 39 كورسی و ئێكەتی نیشتمانی كوردستان 23 كورسی ب دەستڤەئینابوون.
د هەلبژارتنێن خولا پێنجێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ، پارتی دیموكراتی كوردستان 45 كورسی، ئێكەتی نیشتمانی كوردستان 21 كورسی، بزاڤا گۆڕان 12 كورسی و بەرەیێ توركمانی ئێك كورسی ب دەستڤەئینابوون و وان هەر چار ئالییان ب هەڤپشكی كابینەیا نەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پێكئینابوو.
كابینەیا نەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، ژ 18 وەزارەتا و سێ وەزیرێن هەرێمێ پیكهاتبوو، هەر ئێك ژ پۆستێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان و جێگرێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ بۆ ئێكەتیێ بوو، هەروەسا 9 وەزارەت بۆ پارتی، پێنج وەزارەت بۆ ئێكەتیێ و چار وەزارەت ژی بۆ بزاڤا گۆڕان بوون.

شیرەتكارێ مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان، باسێ گرنگییا كۆنفرانسێ ئێكڕێزییا كوردان ل رۆژئاڤایێ كوردستان دكەت و رادگەهینیت كو ڤی كۆنفرانسی ل ئاستێ جیهانێ دەنگڤەدان هەبوو. هەروەسا دوپاتكر كو سەرۆك بارزانی ب رێكا ئێكڕێزییا گەلێ كورد بزاڤا خوە بەرهەڤكرنێ بۆ روو ب رووبوونا گوهۆڕینێن دەڤەرێ دكەت.
ل رۆژا شەمبیێ بۆری، كۆنفرانسێ ئێكڕێزی و ئێكهەلوەستیێ ئالیێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ بڕێڤەچوو كو بەرسڤدانا داخوازییا سەرۆك بارزانی بوو بۆ ئێكگرتنا هەلوەستێ كوردان ل سووریێ و تێدا نوونەرێ تایبەت یێ سەرۆك بارزانی ژی بەرهەڤ بوو.
سەبارەت ڤێ چەندێ عارف روشدی، شیرەتكارێ مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت» كورد ئەكتەرەكێ كاریگەرە ل رۆژهەلاتا ناڤین، چ ل ئیراقێ یان ل سووریێ و توركیا و ئیرانێ ژی، هەكە ئەڤ بزاڤە خوە ل سەر رێبازا كوردایەتیێ و ئێكڕێزیێ خوە رێكبێخیت، ئەوا سەرۆك بارزانی بۆ رێبازا كوردایەتیێ و بزاڤا رزگاریخوازا كوردستانی كری، كەس نەشێت ل بەرچاڤ نەگریت. سەبارەت ب رۆژئاڤایێ كوردستانێ سەرۆك بارزانی دەمێ مەترسییا داگیركرنا كۆبانی ژ ئالیێ تیرۆرستێن داعشێڤە ل سەر هەی، هێزا پێشمەرگەی هنارتە كۆبانی و پاراست، هەلوەستێ سەرۆك بارزانی یێ دیرۆكی بوو، هەروەسا سەرۆك بارزانی دو جاران ل هەولێرێ و جارەكێ ل دهۆكێ د ناڤبەرا جڤاتا نیشتمانییا كوردی ل سووریێ (ئەنەكەسە) و پارتییا ئێكەتییا دیموكرات( پەیەدە) رێككەفتن سازكر، نوكە ژی رێككەفتنا نوو د ناڤبەرا ئالیێن رۆژئاڤایێ كوردستانێدا ژ ئەگەرێ دەستپێشخەرییا سەرۆك بارزانی هاتە كرن» .
گۆت ژی» ئەڤ بزاڤا سەرۆك بارزانی پشتەڤانییا نێڤدەولەتییا بۆ هەی و دۆستێن مە گەلەك جاران ژ هندەك ئالیێن كوردی د خەمخۆرترن بۆمە. ئەڤە دەلیڤەیە بۆ مە هاتیە پێش، گرنگە بهێتە پاراستن و گوهۆڕینێن مەزن ل رۆژهەلاتا ناڤین یێن پەیدا بووین كو پڕۆژەیێ رۆژهەلاتا ناڤەراست یا نوویە. هەكە كورد بەرهەڤیێن باش نەكەن و نەبنە پشكەكا ئەرێنی، باش نابیت، بەلێ نوكە رەوشا كوردان گەلەك یا باشە، نوكە هیچ دەستهەلاتدارەك ل جیهانێ هەكە سەرەدانا بارەگەهێ بارزانی نەكەت ناهێتە ئیراقێ، چونكە گرنگییا جیۆپۆلیتیكی و هەبوونا رێبەرێ دیرۆكی و ئاشتیێ و پێكڤەژیانێ ل هەرێما كوردستانێ هۆكارن بۆ ڤێ لڤینا دیپلۆماسی».
شیرەتكارێ مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان خویاكر» ئەڤ دەستپێشخەرییا سەرۆك بارزانی ل سەر ئاستێ جیهانێ دەنگڤەدانەكا مەزن هەبوو، ئێكگۆتار ل كۆنفرانسی نەهاتە پێشكێشكرن كو سوپاسییا سەرۆك بارزانی نەكەت، چونكە ئەڤ رێككەفتنە ب گەلەك قۆناغاندا دەربازبوو و سەرۆك بارزانی رۆلەكێ مەزن تێدا دیت».

بالیۆزێ ئیراقێ ل ئیتالیا راگەهاند: كاردینال لویس ساكۆ ژناڤ 135 كاردینالان ل جیهانێ، وەكو سەرۆكێ كەنیسەسا كلدانی ل ئیراقێ و جیهانێ، دەلیڤەیا هەی ببیتە پاپایێ ڤاتیكانێ.
سەیوان بارزانی، بالیۆزێ ئیراقێ ل ئیتالیا گۆت» پاپا فرەنسیس یێ وەغەركری، ئێكەم پاپایێ ڤاتیكانێ بوو دیرۆكێدا سەرەدانا هەولێرێ كری و نڤێژ ل یاریگەها فرانسوا هەریری كری. ئێكەم پاپا بوو ب وی شێوەیێ ب هێز پشتەڤانیێ ل كوردستانێ و ئیراقێ بكەت. لەوما، پشكدارییا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ د رێوڕەسمێ خاترخاستنێ ژ پاپای، رێزگرتنە ل هەلوەست و پشتەڤانیێن وی».
سەیوان بارزانی گۆت ژی» نوكە ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، لویس ساكۆ یێ هەی كو تەنها كاردینالە ژ ناڤ 135 كاردینالێن جیهانێ كو دشێن ببن پاپا، دشێن دەنگی ژی بدەنە پاپایێ داهاتی، لەوما پشكدارییا نێچیرڤان بارزانی د رێوڕەسمێ خاترخاستنێ ژ پاپا فرەنسیسی گەلەك یا گرنگ بوو».
بالیۆزێ ئیراقێ ل ئیتالیا دوپاتكر ژی» لویس ساكۆ، بەربژارەكێ ب هێزە ژ ناڤ 135 كاردینالێن ماف هەی ببنە پاپا، پێشتر ژی پاپا فرەنسیسی بۆ جارا ئێكێ لویس ساكۆ هەلبژارت بۆ وێ چەندێ ببیتە كاردینال، ئەو بڕیارا پاپای ژی رێزگرتن بوو ل هەرێما كوردستانێ، چونكە لویس ساكۆ، خەلكێ دەڤەرەكا نێزیك زاخۆیە ل هەرێما كوردستانێ».

دوهی ئێكشەمبی 27 نیسانا 2025، ستیڤ بیتنەر، قونسلێ گشتیێ ئەمریكا ل هەرێما كوردستانێ راگەهاند: هەڤپشكییا بازرگانی د ناڤبەرا ئەمریكا و هەرێما كوردستانێدا بەردەوام د بەرفرەهبوونێ دایە ب تایبەتی د كەرتێ وزەیێ دا.
گۆت ژی» نوكە 90% كارەبا هەرێما كوردستانێ ژ ئالیێ تۆرباینێن كۆمپانییا جەنەرال ئەلیكتریك یا ئەمریكی دهێتە بەرهەمئینان».
قۆنسلێ گشتیێ ئەمریكا ل هەرێما كوردستانێ ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر» كارەب پێكهاتەیەكێ گرنگ و سەرەكییا پێشڤەچوونا هەر ئابوورەكییە، هەرێما كوردستانێ و ئەمریكا پەیوەندییەكا درێژخایەن یا هەی».
هەروەسا گۆت» كەرتێ وزەیێ ل هەرێما كوردستانێ دێ زێدەتر بەرفرەه بیت».
ستیڤ بیتنەر راگەهاند ژی» كۆمپانیێن ئەمریكی ل دووڤ دەلیڤەیێن وەبەرئێنانێ ل هەرێما كوردستانێ دگەریێن، ئەم دخوازین هەڤپشكییا خوە بەرفرەهتر بكەین».

فەرماندەیێ هێزا پاراستنا ئێزیدخانێ ل شنگالێ راگەهاند: هەكە پەكەكە ل شنگالێ نەمینیت، ئارامێ دێ ل دەڤەرێ پەیدا بیت، هەروەسا دیاركر: پێدڤییە پەكەككێ چەكی رادەستی وی خەلكی بكەت یێن شنگال پاراستی و داخوازێ ژ خەلكێ شنگالێ ژی دكەین بزڤرنەڤە سەر مال و حالێ خوە.
حەیدەر شەشۆ، فەرماندەیێ هێزا پاراستنا ئێزیدخانێ ل شنگالێ گۆت» وەك خەلكێ شنگالێ دخوازن، كێشەیێن د ناڤبەرا پەكەكێ و توركیا ب شێوازەكێ مەدەنی و دوور ژ بكارئینانا چەكی بهێنە چارەسەركرن و مافێن كوردان بهێنە مسۆگەركرن و د پاراستی بن».
گۆت ژی» پەیاما عەبدوللا ئۆجەلانی بۆ پەكەكێ ب شێوەیەكێ رۆهن ل سەر چالاكیێن وێ هێزێ دەرنەكەفتییە، چونكە چالاكیێن وان ل وان دەڤەران د بەردەوامن».
فەرماندەیێ هێزا پاراستنا ئێزیدخانێ ل شنگالێ داخواز ژ پەكەكێ كر پێگیری پەیاما عەبدوللا ئۆجەلانی بیت، هەروەسا هیڤی خواست چالاكیێن پەكەكێ كاریگەری ل سەر رەوشا شنگالێ نەبیت.
شەشۆی خویاكر ژی» پرسا پەكەكێ پرسەكا نێڤدەولەتییە و پرسا ناڤخوەییا ئیراقێ نینە، بەلێ پرسا زڤرینا ئاوارەیێن شنگالێ گرێدای رێككەفتنا حوكمەتا ئیراقێ و حوكمەتا هەرێما كوردستانێیە ب سەرپەرشتییا رێكخراوێن نێڤدەولەتی كو پێدڤییە بهێتە بجهئینان بۆ ئاساییبوونا رەوشا شنگالێ».
رۆهنكر ژی» هەكە پەكەكە چەكێ خوە رادەستی خەلكێ شنگالێ بكەت، دێ ئارامی بۆ دەڤەرێ زڤریت و خەلك ژی دێ ب ئارامی ژیت، پرسا مانا پەكەكێ ل شنگالێ پرسەكا سیاسییە و گرێدای ب رێككەفتنێن حوكمەتا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێیە، هەر دەمێ حوكمەتا ئیراقێ ئەركێ خوە بجهبینیت، پەكەكە ل دەڤەرێ نامینیت، بەلێ حوكمەتا ئیراقێ ئەركێ خوە بجهنائینیت، لەوما داخوازێ ژ خەلكێ شنگالێ دكەین بزڤرنە سەر مال و حالێ خوە، ئەو جه و مالێن پەكەكێ ل شنگالێ دەست ب سەرداگرتین، پشتی زڤرینا خەلكی و بجهئینانا رێككەفتنا حوكمەتا ئیراقێ ل گەل هەرێما كوردستانێ، دێ چۆل كەت و خەلك ژی دشێن بزڤرنە سەر مال و حالێ خوە».
خویاكر ژی كو هیچ پێزانینەك ل دۆر هێزێن پەكەكێ ل شنگالێ نینە، ب دیتنا وی پێزانین ل دۆر چەكێ گران یێ پەكەكێ، ل دەف حوكمەتا ئیراقێ یێن هەین.
ل دوماهیێ گۆت» پەكەكێ ل شنگالێ دەستهەلات یا هەی و ل هندەك دەڤەران ژی خەلك یێ نەرازییە ژ هەبوونا پەكەكێ، هێزێن ئیراقی ژی ل وێرێ یێن هەین، هەكە پەكەكە ژی چەكی رادەست بكەت، رەوشا شنگالێ دێ ئاسایی بیت، هیڤیدارین پەكەكە دەلیڤەیێ نەدەتە هیچ هێزەكێ هێرشێ بكەتە سەر شنگالێ».

ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ دیار دکەت ئێک ژ بەرهەمێن کۆنفرانسێ نەتەوەیی بابەتێ پێکئینانا شاندەکێ هەڤپشک یێ کوردی یە و ئێدی دێ دانوستاندنێن ل گەل شامێ ب رێیا شاندێ ئێکگرتی یێ کوردی هێتە کرن و ئەو یەک ژی جهێ دلخوەشیێ یە.

ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ دوهی د داخویانیەکێ دا دیار کر، ئێدی ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ و سووریێ بۆ کوردان قۆناغەکا نوو دەستپێکریە و دێ کورد وەکو ئێک شاند ل گەل شامێ دەست ب دانوستاندنان کەن و بێگومان کوردان دڤێت داخوازیێن وان د سیستەمێ نوو یێ سووریێ دا جه بگرن، گرنگە شام ژی راستیا نها قەبوول بکەت و رێزێ ل مافێن رەوا یێن گەلێ کورد و هەموو پێکهاتەیێن دی یێن سووریێ بگریت، چونکی بێی چارەسەرکرنا پرسا کوردی و پرسا پێکهاتەیێن دی یێن ل سووریێ قەیرانا نها ل سووریێ ژی ب دووماهی ناهێت و دێ کارەساتێن مەزن ژی روو دەن.
ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ ئەو یەک ژی دیار کریە، ئێدی شاندەکێ هەڤپشک یێ کوردی دێ نوونەراتیا هەموو کوردێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ کەت و دێ داخوازیێن کوردان ژی گەهیننە شامێ، بێگومان ئێک ژ داخوازیێن سەرەکی یێن گەلێ کورد ژی ئەوە سیستەمێ نوو یێ سووریێ نە ناڤەندی بیت و رێز ل داخوازیێن گەلێ کورد بهێتە گرتن، کۆنفرانسێ نەتەوەیی یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ نابیتە مەترسی ل سەر ئێکپارچەیا ئاخا سووریێ، بەلکو ئێکەتیا هێزێن سیاسی یێن کوردی ل سووریێ ژ بۆ پاشەرۆژا سووریێ گرنگە و مەترسی نینە، دڤێت بەرپرسێن شامێ ژی ب دیتنەکا نوو سەرەدەریێ ل گەل پرسێن نها بکەن.
ل ئالیێ دی پەروین یوسف هەڤسەرۆکا پەیەدێ ژی دیار کر، سازکرنا کۆنفرانسێ نەتەوەیی ژ بۆ کوردان ل سووریێ گەلەک گرنگ بوو، نها کورد ژ بەرێ بهێزترن و ئامادە نە د سووریایەک نوو و دیموکراتی دا هەموو پرسێن هەی ل گەل شامێ چارەسەر بکەن، بێگومان شاندەکێ هەڤپشک یێ کوردی ئێدی دێ نوونەراتیا هەموو کوردان ل سووریێ کەت و گرنگە ئێدی بەرپرسێن شامێ ژی رێزێ ل داخوازیێن گەلێ کورد بگرن، چونکی چو دەمەکێ کورد نەبووینە مەترسی بۆ سووریێ، نها ژی کورد پتر ژ هەر دەمەکێ داخوازا سووریایەک نوو و دیموکراتی دکەن، چونکی سووریێ تنێ یا عەرەبان نینە، د سووریێ دا کورد، عەلەوی، عەرەب، مەسیحی و گەلەک پێکهاتەیێن جودا جودا دژین و دڤێت هەموو پێکهاتەیێن ل سووریێ د رێڤەبرنا وەلاتی دا پشکدار بن، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی گرنگە سیستەمێ نوو یێ سووریێ سیستەمەک نە ناڤەندی بیت دا وەسا رێز ل هەموو پێکهاتەیێن ل سووریێ بهێتە گرتن و ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی دهێتە خواستن کورد د رێڤەبرنا دەولەتا نوو یا سووریێ دا پشکدار بن.

نوونەرێن سەرۆك بارزانی بۆ كۆنفرانسێ ئێكڕێزی و ئێكهەلویستییا كوردان ل قامیشلۆیێ، د پەیڤەكێدا پەیاما سەرۆك بارزانی خواند و راگەهاند: ئەڤ كۆنفرانسە دەلیڤەیەكا دیرۆكییە بۆ ئێكڕێزییا كودان و چارەسەركرنا دۆزا كوردی.
حەمید دەربەندی، نوونەرێن سەرۆك بارزانی بۆ كۆنفرانسێ ئێكڕێزی و ئێكهەلویستییا كوردان ل قامیشلۆیێ پەیاما سەرۆك بارزانی خواند و راگەهاند: ئەڤ كۆنفرانسە دەلیڤەیەكا دیرۆكییە بۆ ئێكڕێزییا كوردان و چارەسەركرنا دۆزا كوردی تاكو پشكدارییا كوردان د ڤی وەلاتیدا مسۆگەر بكەت.
دەقێ پەیاما سەرۆك بارزانی:
كەیفخوەشم كو د ڤێ هەلكەفتا گرنگدا، سلاڤێن خوە ژبۆ هەوەیێن بڕێز، ب ڕیكا هەوە ژی، ژبۆ گەلێ مە ل ڕۆژئاڤایێ كوردستانێ بهنێرم. ئەڤ كۆنفەرانس، پێنگاڤەكە گرنگ و دیرۆكی یا بزاڤێن ئاڤاكرنا ئێكڕێزیا كوردان و دەستنیشانكرنا دیتنەكا ئێكگرتی و هەڤپشك،‌ ژبۆ دیتنا چارەسەرییەكا دادپەروەرانە ژبۆ پرسا كوردی، كو پشكدارییا راستەقینەیا گەلێ كورد د وەلاتێ هەوە دا مسۆگەر بكەت، هەروسا ببیتە سەدەما پشكدارییا هەوە د ئاڤاكرنا پاشەرۆژەكا باشتر دا ژبۆ هەموو سوورییان.
د ڤی چارچۆڤەیدا، دخوازم سوپاسییا بزاڤێن ب ڕێز مەزلۆم عەبدی و ئێك ب ئێك بزاڤێن هەوەیێن هێژا بكەم، ژبۆ ڕێكخستن و بەرهەڤكارییا ئەنجامدانا ڤی كۆنفەرانسی. هێڤیدارم هوون هەموو د بزاڤێن خوەدا بەردەوام بن ژبۆ بلندكرنا ئاستێ تێكگەهشتنا هەڤدو و كارێ هەڤپشك، د ناڤبەرا ڕێزێن گەلێ مەدا.
دیارە كو گەلێ كورد ل سووریێ ب دەهان سالایە ژ بەر پشت گوه هاڤێتنێ و هەموو جۆرێن بێباربوون، ئینكاركرن و چەوساندنێ، دنالیت. ئەڤرۆ كو گوهۆڕینێن ب لەز ل سووریێ و دەڤەرێ روو ددەن و پاشەرۆژێ ژی دێ روودەن، دەلیڤەیێن گەلەك باش ژبۆ گەلێ مە پەیدابووینە و بەرپرسیارەتییەكە دیرۆكییا گران دكەڤیتە ستوویێ هەوە، ژبۆ زالبوونێ ل سەر ئاستەنگێن نوكە و بەرهەڤكرنا پرۆژەیەكێ فەرەهـ و گونجای، كو دەربڕینێ ژخواستێن گەلێ مە بكەت، د چارچۆڤەیێ سووریایەكا ئێكگرتی و ئازاد و دیمۆكراسیدا.
ل بەرامبەر دووماهی گەفێن دەڤەرێ، گرنگییا خەباتا دیمۆكراسی و ئاشتییانە وەك ئامرازەكا ستراتیژی ژبۆ مسۆگەركرنا مافێن گەلێ مە و بدەستئێخستنا خواستێن خوە،‌‌ دهێتە خویاكرن. دڤی چارچۆڤەیدا، ئەم دوبارە دكەین كو چارەسەرییا ئاشتیانە و دیپلۆماسی، ئەڤرۆ ژبۆ چارەسەركرنا مژارێن ئالۆز، ژ پڕ جاران گرنگترە و ئەنجامێن باشتر، ژێ دیار دبن.
هوونێن ڕێزدار گەلەك باش ئاگاهداری كاریگەرییێن نەرینی یێن راستەوخوە یێن شەڕ و توندوتیژیێ ل سەر گەلێ سووریێ نە، كو بوونە سەدەما وێرانبوونا ژێرخانەیا وەلاتی و ئاوارەبوونا ملیۆنان كەسان و هەلوەشاندنا ژێرخانەیا جڤاكی و تێكچوونا ژیانێ و بهێزبوونا مەترسیێن توندوتیژیێ، مەزهەبی و تیرۆرێ.
ژبەر ڤێ چەندێ، ئەم پشتگیرییا ئاڤاكرنا سووریایەكا نوو یا دیمۆكراسی، پڕرەنگ و وەكهەڤ دكەین كو تێدا مافێن گەلێ سووریێ ب هەموو پێكهاتەیێن خوەڤە، مسۆگەر ببن و هیچ شوونوارێن زۆرداریێ و دیكتاتۆریەتێ نەمینن. هەروەسا ئەم پشتگیرییا دروستكرنا دستوورەكی دكەین كو گرەنتییا ڤان پرەنسیپان بكەت و ئاسایش، ئارامی، پێكڤەژیان و لێبۆرینێ ل وەلاتی مسۆگەر بكەت و بپارێزیت. ئەڤە پێنگاڤەكا بنەڕەتییە بۆ ئاڤاكرنا پاشەرۆژەكا گەش ژبۆ هەموو سوورییان، كو گەرەنتییا مافێن مەدەنی، سیاسی، ئابووری و جڤاكی یێن هەموو هەڤوەلاتییان بكەت.
دخوازم دوبارە بكەم كو ئێكگرتنا كوردان و ئاڤاكرنا بنەمایەكێ هەڤپشك، كلیلا بنەڕەتییا چارەسەرییا دادپەروەرانە و ئێكجارییا پرسا كوردی یە ل سووریێ. ل سەر وی بنەمای ، پێكئینانا شاندەكێ كوردی یێ هەڤپشك ژبۆ دیالۆگێ دگەل رێڤەبەرییا نوو ل دیمەشقێ، پێنگاڤەكا پێدڤییە بەر ب پشكدارییەكا راستەقینە ژبۆ ئاڤاكرنا پاشەرۆژا وەلاتی و مسۆگەركرنا مافێن گەلێ مەیێ كورد و پشكدارییا كارا د پرۆسەیا بڕیاردانا سیاسیدا.
هەروەسا ئەم دوپاتیێ ل سەر گرنگییا خورتكرنا پەیوەندیا برایینی د ناڤبەرا كوردان و هەموو پێكهاتەیێن دی یێن گەلێ سووریێ یێ جیران مە، دكەین. بەر ب پێشڤەبرنا ئاشتییا سڤیل و پشتگیرییا كەلتوورێ لێبۆرینێ و لهەڤهاتنا نیشتمانی، پشتڕاستبوون ژ وێ چەندێ كو پاشەرۆژا سووریێ ل سەر بناغەیێن پێكڤەژیان، ڕێزگرتنا هەڤدو و هەڤوەلاتیبوونا وەكهەڤ، دێ هێتە ئاڤاكرن، بنیاتێن سەرەكەنە ژبۆ ئاڤاكرنا وەلاتەكێ ئارام و تەنا ژبۆ هەموویان.
ل دووماهیێ .. داخوازا سەركەفتنێ ژبۆ كۆنفرانسێ هەوە دكەم. هێڤیدارم ئەنجامێن وی ببن سەدەمێ بهێزكرنا خەباتا گەلێ مە و د ئاستێ ئێش و قوربانیدان و دیرۆكا گەلێ كورد دا، بیت. هەموو پشتگیرییا خوە ژبۆ هەر بزاڤەكا دلسۆز دوبارە دكەم كو مەرەما وێ ئێكخستنا ڕێزێن كوردان و خەباتا پێكڤە بیت، ژبۆ پاشەرۆژەكە ئارام و ب ڕوومەت ژبۆ گەلێ مە.

دوهی شەمبیێ 26 نیسانا 2025،ب بەرهەڤبوونا چەندین سەرۆك و سەركردەیێن وەلاتێن جیهانێ ژ وان ژی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، رێوڕەسمێ ڤەشارتنا پاپا فرەنسیس، پاپایێ وەغەركریێ ڤاتیكانێ ل باكوورێ رۆما پایتەختێ ئیتالیا ل كەنیسەیا (سانت ماری مەیجەر) بڕێڤەچوو.
پشكەك ژ سەرۆك و سەركردەیێن وەلاتێن جیهانی یێن بەرهەڤی رێوڕەسمێ ڤەشارتنا پاپایێ ڤاتیكانێ بووین ئەوژی هەر ئێك ژ دۆنالد ترەمپ، سەرۆكێ ئەمریكا و ئیمانوێل ماكرۆن، سەرۆكێ فرەنسا و كیەر ستامەر، سەرۆك وەزیرێن بریتانیا و نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ.
پاپا فرەنسیس پاپایێ ڤاتیكانێ یێ 266 بوو، ل رۆژا 21 ڤێ مەهێ ژ ئەنجامێ نەخوەشیێ د ژیێ 88 سالیێدا وەغەركر.
ژ ئالیێ خوەڤە رێزان سالح، نوونەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل ئیتالیا راگەهاند» ئەو كەسایەتییە هاتنە ڤەخواندن بۆ رێوڕەسمێ ڤەشارتنا پاپایێ ڤاتیكانێ كو گەلەك نێزیك بوون ژ پاپای و پەیوەندییا د ناڤبەرا پاپا فرەنسیسی و سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ گەلەك یا ب هێز بوو».
گۆت ژی» بۆ ڤان جۆرە هەلكەفتان شاند ناهێنە مێهڤانكرن، ئەو شاندێن تایبەت و سەرەخوەشیێ دهنێرن و بەرهەڤییا خوە بۆ پشكداربوونێ د رێوڕەسمێدا دیاردكەن، ڤاتیكان هەلسەنگاندنێ بۆ دكەت. ئەو شاندێن گەلەك نێزیك ژ پاپای، ئەو شاندێن كو پاپای ب خوە گەلەك جاران دیدار ل گەل هەبوو و ل دەف پاپای د گرنگ بوون، دهێنە هەلبژارتن بۆ بەرهەڤبوونێ د رێوڕەسمیدا»
گۆت ژی» مە وەكو نوونەرایەتییا هەرێما كوردستانێ، سەرەخوەشییا سەرۆكێ هەرێمێ گەهاندە ڤاتیكانێ و مە ئاگەهداركرن هەكە رێوڕەسم هەبن دێ خوەشحال بین پشكدار بین. چەند وەلاتێن دی ژی داخوازكر، بەلێ ڤاتیكانێ ب خوە هەلسەنگاندن بۆ كەسایەتی و وان وەلاتان دكەت كو گەلەك د نێزیكن. دووماهی نڤێژا پاپای ژی ل رۆژهەلاتا ناڤین بوو ل هەرێما كوردستانێ بوو، پەیوەندییا د ناڤبەرا پاپا فرەنسیسی و سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ژی
گەلەك یا ب هێز بوو».
دیاركر» سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ نوونەرایەتییا ئیراقێ ژی كر. راستە پترییا هەڤوەلاتیێن هەرێما كوردستانێ مەسیحی نینن، بەلێ پێكڤەژیانا ل هەرێما كوردستانێ هەی وەكر كو گەلەك یا تایبەت بیت».

ل رۆژا پێنجشەمبی 24 نیسانا 2025، پشكا رەوشەنبیری و راگەهاندنا پارتی دیموكراتی كوردستان ب سەرپەرشتییا د. سالار عوسمان، ئەندامێ كۆمیتەیا ناڤەندی و بەرپرسێ پشكا رەوشەنبیری و راگەهاندنا پارتی ل گەل هەموو دەزگەه و ئۆرگان و ناڤەندێن پشكێ و تۆرا میدیایا كوردستان ، ژ زاخۆ هەتا خانەقینێ، ژوان ژی ناڤەندا خانی یا رەوشەنبیری و راگەهاندنێ، پێكڤە سەرەدانا مەزارێ نەمران ل دەڤەرا بارزان كر و ژ ئالیێ خەلات بارزانی، نوونەرێ سەرۆك مەسعود بارزانی و لیژنەیا پێشوازیێ، پێشوازی ل هەڤالێن پشكا رەوشەنبیرێ و راگەهاندنا پارتی دیموكراتی كوردستان هاتە كرن.
د. سالار عوسمان د پەیڤەكێدا ل سەر مەزارێ نەمران ل بارزان گۆت» ب ناڤێ تۆرا میدیایا كوردستان و هەموو رۆژنامەڤان و راگەهاندنكار و ئەدیب و نڤیسەر و هونەرمەند و رەوشەنبیرێن كوردستانێ سەرفەرازین ل سەر مەزارێ نەمران ل ڤی جهێ پیرۆز یێ ئاخا كوردستانێ د راوەستاین و جارەكادی ژی ب ناڤێ هەموو ڤان رۆژنامەڤان و راگەهاندنكار و ئەدیب و نڤیسەر و قەلەم ب دەستێن وەلاتێ مە پەیمانێ دوپات دكەین كو سۆزا خوە نوو دكەین كو خەباتكەرێن رێبازا بارزانیێ نەمر بین».
د. سالار عوسمان د پەیڤا خوە دا دیاركر ژی» رێبازا بارزانی و پارتی دیموكراتی كوردستان خودانێن پترییا دەستكەفتێن بەرهەمدار یێن دیرۆكی یێن مللەتێ مەنە، هەروەسا خودانێن كابینەیێن ئێك ل دووڤ ئێكێ یێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ نە و پەرلەمانێ كوردستانێ و دەستكەفتێن سیاسی ل هەرێما كوردستانێ نە و هەموو گەلێ كوردستانێ پێكڤە ل بن سیبەرا ئازادیێ و پێكڤەژیانێ و تەباییا سیاسی كو خەسلەتا رێبازا بارزانی یە مە شیایە ڤان هەموو سالان ل حوكمڕانیێ ب بەرهەمداری دەرباز بكەین، هەروەسا ب خەوێن مەزنڤە دنێرینە پاشەڕۆژێ، پتشەڕۆژەكێ كو خەباتا گەلێ مە ژ مە دخوازیت ئاشتیخوازانە ژ رۆیێ تەباییا سیاسی پێنگاڤان ب هاڤێژین تاكو بشێین كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پێكبینین و بەر ب قۆناغەكا گەشتر و بەرهەمدارتر بچین بۆ هەموو گەلێ كوردستانێ».
بەپرسێ پشكا رەوشەنبیری و راگەهاندنا پارتی ئاماژەكر» ل ڤێرێ دوبارە سۆزا خوە بۆ رێبەرێ روحیێ گەلێ مە( مستەفا بارزانیێ نەمر) و (كاك ئدریسێ هەردەم ساخ) دوپات دكەین، كو ئەم فێر كرینە ئاخ، خوداپەرستی، وەلاتپارێزی، ژینگەهپارێزی، یەكسانی، ئاشتەواییا جڤاكی، پێكڤەژیان، لێبۆرین، فرەهی و فرەرەنگی، ژیاندۆستی و مرۆڤدۆستی، خەسلەتێن گەش یێن رێبازا بارزانی نە، ئەم فێر كرینە كوردستان ژ هەموویان پیرۆزترە و ئەم پڕۆژەیێن قوربانیدانێ نە، ئەم فێركرینە نێزیكبوون ژ داخوازیێن گەلێ خوە و تەباییا سیاسی و پێكڤەژیان پشكەكە ژ ئەركێن مە یێن پیرۆز و دڤێت بەردەوام ب هێز بكەین».
گۆت ژی»ل ڤی جهێ پیرۆز سۆزا خوە دوپات دكەین كو قەلەمێن خوە، پەیڤێن خوە، رستەیێن خوە، مانشێتێن خوە، مانفێستێن خوە بكەینە هێڤێنێ ئاشتیێ، تەبایێ، وەلاتپارێزیێ و نیشتمانسازیێ.».
ل دووماهیێ گۆت» سۆزێ بۆ سەرۆك و رێبەرێ گەلێ خوە (سەرۆك مەسعود بارزانی) دوبارە دكەین كو پێشمەرگێن دلسۆز یێن ڤێ رێبازی بین و راگەهاندنەكا نیشتیمانپەروەر پێشكێشی دۆزا رەوا یا گەلێ خوە و قۆناغا نوكە یا هەرێما كوردستانێ بكەین».

‏‎

ب، سه‌رجان مەحمود:

دوهی ل باژێرێ قامشلۆ یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ ب پشکداریا نوونەرێ سەرۆک بارزانی کۆنفرانسێ نەتەوەیی هاتە ساز کرن و د کۆنفرانسێ دا پەیاما سەرۆک بارزانی هاتە خواندن و فەرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموکرات ژی سوپاسیا سەرۆک بارزانی کر.

دوهی ل باژێرێ قامشلۆ یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ ب پشکداریا د. حەمید دەربەندی نوونەرێ سەرۆک بارزانی، فەرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموکرات، شاندێن ژ باکور و هەرێما کوردستانێ، کەسایەتیێن سیاسی، ئایینی، هونەرمەندان کۆنفرانسێ نەتەوەیێ یێ هەلوەستێ کوردی یێ رۆژئاڤایێ کوردستانێ هاتە ساز کرن.
کۆنفرانس ب سرودا نەتەوەیی یا ئەی رەقیب دەستپێکر و پاشی ژی مەزلوم عەبدی فەرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموکرات پەیڤەک پێشکێش کر و تێدا دیار کر، ١٤ سالن ئەو شەڕی بۆ پاراستنا رۆژئاڤایێ کوردستانێ دکەن و ب هزاران شەهید داینە، نها دەلیڤەیەکا گەلەک مەزن بۆ کوردان ل سووریێ هاتیە پێش و سازکرنا ڤێ کۆنفرانسێ سەرکەفتنا مەزنە و ژ بۆ سازکرنا ڤێ کۆنفرانسێ سوپاسیا سەرۆک بارزانی کر و گۆت: (ئەڤ کۆنفرانسە بۆ ئێک هەلوەستیا کوردان ل سووریا نوو گەلەک گرنگە، مە دڤێت کورد وەکو ئێک شاند بچنە شامێ، دڤێت مافێن کوردان د دستوورێ نوو یێ سووریێ دا بهێتە پاراستن و ئەڤ کۆنفرانسە دێ بریارێ ل دۆر پاشەرۆژا کوردان ل سووریێ دەت و ژ بەر ڤێ یەکێ ژی گەلەک گرنگە).
ناڤهاتی ئەو یەک ژی دیار کر، دڤێت سیستەمێ نوو یێ سووریێ سیستەمەک نە ناڤەندی بیت و گرنگە مافێ هەموو پێکهاتەیێن ل سووریێ دژین ژی بهێتە پاراستن و گۆت: (پەیاما بەرێز ئۆجەلانی کاریگەریا خوە ل سەر رۆژئاڤایێ کوردستانێ کریە و ئەم پشتەڤانیێ ل پەیاما بەرێز ئۆجەلانی بۆ ئاشتیێ دکەین).
پاشی د. حەمید دەربەندی نوونەرێ سەرۆک بارزانی ژی پەیاما سەرۆک بارزانی خواند و د پەیاما سەرۆک بارزانی دا ئەڤ خالێن ل خوارێ جه دگرن:
ئەڤ کۆنفرانسە پێنگاڤەکا دیرۆکی یە بۆ ئێکەتیا گەلێ کورد ل سووریێ و چارەسەریەکا دادپەروەردانە بۆ پرسا کوردی و ببیتە ئەگەرێ مسۆگەرکرنا پشکداریا کوردان ب رەنگەکێ راستەقینە د دەستهەلاتا نوو یا سووریێ دا و ژ بۆ سازکرنا ڤێ کۆنفرانسێ سوپاسیا مەزلوم عەبدی دکەم.
د پەیاما سەرۆک بارزانی دا ئەو یەک ژی هاتیە دیار کرن، ب سالانە ل سووریێ زۆرداری ل گەلێ کورد هاتیە کرن و کورد هاتینە ئینکارکرن، ئەڤرۆکە دەلیڤەکا گرنگ و دیرۆکی بۆ گەلێ مە هاتیە پێش، بەرپرسیاریەکا دیرۆکی کەفتیە سەر ملێن هەوە ژ بۆ دەربازکرنا ئاستەنگیان و ئامادەکرنا پرۆژەیەکێ بەرفرەه دا کورد ل سووریایەک نوو و دیموکرات دا بگەهنە هەموو مافێن خوە، چارەسەریا ئاشتیانە و دبلۆماسی ژ بۆ بابەتێن ئالۆز هەردەم گرنگە، پشتەڤانیێ ل سووریایەک نوو و هەمەرەنگ دکەین، کو تێدا مافێن هەموو پێکهاتەیان بهێتە پاراستن، پشتەڤانیێ ل دستوورەکێ نوو و دیموکراتی دکەین کو ئارامی و ئاسایش و لێبۆرینێ ل سووریێ دا مسۆگەر بکەت، ئەڤ کۆنفرانسە پێنگاڤەکا گەلەک گرنگە ژ بۆ ئاڤاکرنا سووریایەک نوو و دیموکراتی.
سەرۆک بارزان هەروەسا د پەیاما خوە دا دیار دکەت، ئێکگرتنا کوردان ل سووریێ دێ زەمینەکا گونجای دروست دکەت دا پرسا کوردی ل سەر بنامەیەکێ دادپەروەری ل سووریێ بهێتە چارەسەرکرن، پێکئینانا شاندەکێ ئێکگرتی یێ کوردی ژ بۆ دانوستاندنان ل گەل شامێ پێنگاڤەکا گەلەک گرنگە ژ بۆ پشکداریا راستەقینە یا گەلێ کورد د دەستهەلاتا نوو و مسۆگەرکرنا مافێ گەلێ کورد ل سووریێ دا.
پشتی خواندنا پەیاما سەرۆک بارزانی، نوونەرێن چەندین پارتێن سیاسی یێن پارچێن دی یێن کوردستانێ ژی پەیامێن خوە خواندن و تێدا پشتەڤانیا خوە بۆ سازکرنا کۆنفرانسێ نەتەوەیی دیار کرن و راگەهاندن، نها دەلیڤەیەکا گەلەک گرنگ و دیرۆکی بۆ کوردان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ هاتیە پێش و ئەڤ کۆنفرانسە ژ بۆ دروستکرنا شاندەکێ ئێکگرتی یێ کوردی گەلەک گرنگە، چونکی دڤێت کورد ب رەنگەکێ بهێز پشکداریێ د سووریا نوو دا بکەن.
ل ئالیێ دی فەیسەل یوسف پەیڤدارێ ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ ژی سەبارەت ب کۆنفرانسی دیار کر، براستی ژی ئەڤرۆکە رۆژەکا گەلەک گرنگ و دیرۆکی یە، قۆناغەکا نوو ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ دەستپێکریە، ئەم وەکو کوردێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژ بۆ سازکرنا ڤێ کۆنفرانسێ سوپاسیا جەنابێ سەرۆک بارزانی دکەین، بزاڤێن سەرۆک بارزانی ژ بۆ سازکرنا کۆنفرانسێ نەتەوەیی ئەڤرۆکە ئەنجامێ خوە ددەت و کۆنفرانس ب رەنگەکێ سەرکەفتی هاتە سازکرن و گۆت: (بێگومان کوردێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ دێ ب رێیا ڤێ کۆنفرانسێ دەست ب قۆناغەکا نوو کەن، کوردان دڤێت ب ئیرادەیەکا مەزن و پێکڤە د برێڤەبرنا سووریێ دا پشکدار بن، بێگومان مە دڤێت سیستەمێ نوو یێ سووریێ سیستەمەک نە ناڤەندی بیت و تێدا مافێن نەتەوەیی یێن گەلێ کورد و پێکهاتەیێن دی بهێنە پاراستن، ئەڤ کۆنفرانسە ژی دشێت ببیتە ئەگەرێ دەستپێکەکا نوو و گرنگ).
ئیلهام ئەحمەد بەرپرسا پەیوەندیێن دەرڤە یا رێڤەبەریا خوەسەر ژی دیار کر، ئەڤرۆکە ژ بۆ کوردێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ رۆژەکا گەلەک گرنگ و دیرۆکی یە، ئەڤرۆکە کورد ل سووریێ گەهشتنە ئاستەکێ گەلەک باش و دێ بریارا خوە دەن، بێگومان ئەڤ کۆنفرانسە نیشانا ئێکەتی و بهێزبوونا گەلێ کوردە ل سووریێ و ب سەرکەفتنا ڤێ کۆنفرانسێ ژی دێ پێگەهێ کوردان ل سووریێ بهێز بیت و دڤێت هەموو هێزێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی ژ بۆ سەرکەفتنا ڤێ کۆنفرانسێ و پاشەرۆژا گەلێ مە ل سووریێ هاریکاریا هەڤدو بکەن.
چاڤدێرێن سیاسی و کەسایەتیێن کورد یێن ل هەر چار پارچەیێن کوردستانێ ژی ب رەنگێن جودا جودا پشتەڤانیا خوە بۆ سازکرنا کۆنفرانسێ نەتەوەیی ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ دیار کرن و سوپاسیا سەرۆک بارزانی کرن و دیار کرن، دەمێ کورد ل پارچەکێ کوردستانێ بهێز بن ئەو یەک جهێ دلخۆشیا هەموو کوردانە، بهێزبوونا کوردان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ دێ کاریگەریا خوە یا گەلەک باش ل سەر پارچەیێن دی یێن کوردستانێ ژی هەبیت.
چاڤدێرێن سیاسی داخواز ژی کرن پشتی کۆنفرانسێ هێزێن سیاسی یێن کورد ل سووریێ و رۆژئاڤایێ کوردستانێ وەکو ئێک تیم پێکڤە کار بکەن و ل گەل شامێ دەست ب دانوستاندنان بکەن، چونکی نها شام یا لاوازە و هەروەسا د ئاستێ نێڤدەولەتی دا ژی گەلەک فشار ژ بۆ کوردان ل شامێ دهێنە کرن، هەکە کورد ژی ئێکگرتی بن دێ شام نەچار بیت پڕانیا داخوازیێن گەلێ کورد قەبوول بکەت.