سەرۆكێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ راگەهاند: هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دێ د دەمەكێ گونجای دا هێنە ئەنجامدان. ژ ئالیێ خوەڤە پەیڤدارێ كۆمسیۆنێ دیاركر، د ئەڤێ حەفتیێ دا شاندەكێ جڤاتا كۆمسیارێن ئیراقێ دێ سەرەدانا هەرێما كوردستانێ كەت و ل گەل سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ كۆمبیت و دێ ژڤانەكێ نوو بۆ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دیاركەن.
جومانە غەلای، پەیڤدارا كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ گۆت: سەرۆكێ كۆمسیۆنێ و فەرمانگەها بڕێڤەبرنا هەلبژارتنان و هەموو ئەندامێن جڤاتا كۆمسیاران د ل گەل شاندی بن».
جومانە غەلای ئاماژەكر « دێ د ئەوێ سەرەدانا شاندێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ بۆ هەولێرێ ژڤانەكێ نوو بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ هێتە دیاركرن».
ژ ئالیێ خوەڤە، حاكم عومەر، سەرۆكێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ گوت» ژڤانێ هەلبژارتنان ب هەماهەنگی د ناڤبەرا سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ و سەرۆكێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ دێ هێتە دیاركرن» .
پێشتر نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ د مەرسوومەكێ هەرێمی دا رۆژا 25/2/2024 دیاركربوو بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان، بەلێ پاشی و ژ ئەگەرێ تۆماركرنا دو سكالایان دژی قانوونا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل دادگەها فیدرالی، بەرهەڤیێن كۆمسیۆنێ بۆ هەلبژارتنان هاتنە راگرتن پشتی ل رۆژا 3/1/2024 كۆمسیۆنێ د نڤیسارەكا فەرمی دا بۆ سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ ئاماژەكری كو نەشێت ل 25/2/2024 هەلبژارتنان بڕێڤەببەت.

بسپۆرەكێ وزێ رادگەهینیت:سێ مادەیێن سەرەكی د دستوورێ ئیراقێ دا، بەلگەنە ل سەر قانوونی بوونا گرێبەستێن پەترۆلێ یێن هەرێما كوردستانێ.
گۆڤەند شێروانی، پسپۆرێ وزێ و شرۆڤەكارێ ئابۆری د داخۆیانیەكا رۆژنامەڤانی دا گۆت: مادەیا 117 ژ دستوورێ ئیراقێ كو قەوارەیێ دستووری یێ هەرێما كوردستانێ دپارێزیت پشتەڤانیەكا ب هێزە بۆ ب قانوونی بوونا گرێبەستێن پەترۆلێ یێن هەرێما كوردستانێ ل گەل كۆمپانیان».
گۆت ژی: ب هەمان شێوە مادەیا 121 ژ دستوورێ ئیراقێ كو هەموو دەستهەلاتێن قانوون دانانێ و بجهئینانێ ب هەرێما كوردستانێ داینە، دیسان بەلگە و پشتەڤانیەكا دی یە بۆ قانوونی بوونا ئەوان گرێبەستێن هەرێما كوردستانێ كو ل گەل كۆمپانیێن پەترۆلی ئەنجامداین.
ناڤبری باس ل ئەوێ چەندێ ژی كر» پێدڤی دكەت هەرێما كوردستانێ دوپاتیێ ل سەر ئەوان مادەیێن دستووری بكەت و وەكو پشتەڤانی بۆ گرێبەستێن خوە یێن پەترۆلی پست بەستنێ ل سەر بكەت و بەرامبەر ئیراقێ بەرسڤ هەبیت.
گوڤەند شێروانی دیاركر ژی» مادەیا 141 ژ دستووری، ئێك ژ پشتەڤانێن دی یێن ب هێزە بۆ گرێبەستێن پەترۆلی یێن هەرێما كوردستانێ، چونكە ئەوێ مادەیا دستووری رۆهنكریە كو هەموو قانوون و بڕیارێن هەرێما كوردستانێ ب گرێبەستان ڤە ژی كو پشتی سالا 1992 ل هەرێما كوردستانێ هاتینە دەركرن، ب بجهئینای دهێنە هەژمارتن».

هەولێر، قائید میرۆ

بەرپرسەكێ پارتی راگەهاند، پارتی هەموو دەمان یا بەرهەڤە بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان. شارەزایەكێ هەلبژارتنان ژی دبێژیت، هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ دێ كەڤنە مەها گولانا ئەڤسالە و پێدڤیە سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ژڤانێ ئەنجامدانا هەلبژارتنان دیار بكەت و دبێژیت، هەر ژ دەستپێكێ دیاربوو هەلبژارتن ل مەها شوباتێ ناهێنە ئەنجامدان و ئەو سكالایێن ل سەر قانوونا هەلبژارتنان هاتینە كرن، دێ ئەڤێ مەهێ ژ ئالیێ دادگەها فیدڕال ڤە هێنە ئێكلاكرن،
كرمانج عەبدوللا، بەرپرسێ لقێ ١٦ یێ پارتی بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ ) گوت» پارتی دگەل بڕێڤەچوونا پرۆسەیا هەلبژارتنانە د دەمێ دیاركری دا، بەری نها ژی پارتی دكەل هەلبژارتنان بوویە و ب نەچاری ژیێ پەرلەمانی هاتبوو درێژكرن، بێگومان پرۆسەیا هەلبژارتنان هاتیە پاشئێخستن، چونكە هندەك ئالیێن سیاسی د بەرهەڤ نەبوون هەلبژارتن د دەمێ خوە دا بڕێڤەبچن و ب مەرەما تێكنەچوونا ئێكڕێزیا نیشتیمانی ژیێ خولا پێنجێ یا پەرلەمانی هاتبوو درێژكرن، بەلێ نوكە ژی پارتی یا رژدە ل سەر وێ چەندێ لەز بهێتەكرن بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان.
كرمانجی گۆت ژی: پارتی هەموو بەرهەڤیەك بۆ پرۆسەیا هەلبژارتنان كرینە، ژ بەر كو هەلبژارتن مافەكێ دەستپێكی یێ قانوونیێ وەلاتیانە و پێدڤیە وەلاتی ب رێكا هەلبژارتنان نوونەرێن خوە بۆ پەرلەمانێ كوردستانێ ب هەلبژێرن، هەكو ئالی ژی هەبن داخوازا ئەنجامنەدانا هەلبژارتنان بكەن، ئەركێ وەلاتیێن هەرێما كوردستانێ رازینەبن جارەكادی هەلبژارتن بهێتە پاشئێخستن و پرۆسەیا دیموكراسیێ بكەڤیتە بن پرسیاران».
ژ ئالیێ خوەڤە، سەربەست ئامێدی، شارەزایێ هەلبژارتنان و سەرۆكێ بەرێ یێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» ئەگەرێ پاشئێخستنا پرۆسەیا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بۆ وێ چەندێ ڤەدگەڕیت دادگەها فیدڕال هەتا نها بڕیار ل سەر ئەوان سكالایان نەدایە یێن ل دۆر قانوونا هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ هاتینە تۆماركرن و بڕیارە ئەڤێ مەهێ ئەو سكالا بهێنە ئێكلاكرن، چونكە ئەو سكالا یێن ژ ئالیێ ئێكەتی نیشتیمانی كوردستان ڤە هاتینە تۆماركرن ل دۆر قانوونا هەلبژارتنان هەتا نوكە دادگەها فیدڕال ئێكلا نەكرینە و بڕیارە ل رۆژا ٢١ی ئەڤێ مەهێ بڕیارا دوماهیێ ل سەر بهێتەدان ژ ئالیێ دادگەها فیدڕال ڤە».
سەربەست مستەفا ئاماژەكر» پێشبینی دهێتەكرن هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بكەڤنە مەها گولانا ئەڤسالە، هەروەكی كۆمسیۆنێ ئەو ژڤانە دیاركری، بەلێ پێدڤیە دوبارە سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ب فەرمانەكا هەرێمی ژڤانێ ئەنجامدانا هەلبژارتنان دیار بكەت و بێی فەرمانا هەرێمی چو پرۆسێن هەلبژارتنان بڕێڤە ناچن، چونكە نوكە دیاربوو دەمێ پێدڤی ل هەمبەر كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ نینە كو ل مەها شوباتا ئەڤسالە پرۆسەیا هەلبژارتنان بڕێڤە ببەت، ژ بەر كو پێدڤی بوو دوماهیا سالا بۆری لیستێن هەلبژارتنان بهێنە بەرهەڤكرن، بەلێ ژبەر ئێكلا نەكرنا سكالایان چو دیار نەبوو دێ چاوا بڕیار هێتەدان و كۆمسیۆن ژی نەشیا بەرهەڤیان بكەت».

سەرۆكێ دادگەها بلند یا فیدرال ل ئیراقێ راگەهاند: ب گۆڕەی دستووری، پێدڤیە فەرمانبەر و خانەنشینێن هەرێما كوردستانێ مووچەیێن خوە وەربگرن و ل دۆر ژڤانێ وەرگرتنا مووچەیان ژی هەڤشێوەیێ هەموو ئیراقێ بن و دیاركر ژی: نابیت هیچ كێشەیەك د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرال دا ببیتە هۆكار بۆ گیرۆبوون و پەككەفتنا مووچەی.
جاسم محەمەد عەبۆد، سەرۆكێ دادگەها فیدرال یا ئیراقێ بۆ راگەهاندنا فەرمی یا ئیراقێ گوت» دادگەهـ گەنگەشێ ل دۆر پرسا مووچەیێن فەرمانبەر و خانەنشینێن هەرێما كوردستانێ دكەت و ئەو پرسەكا گرنگە».
گوت ژی» دستووری دوپاتی ل سەر یەكسانیێ د ناڤبەرا ئیراقیان كریە و ئەو یەكسانیە ژی پێدڤیا ئەوێ چەندێ دیاردكەت كو دڤێت فەرمانبەر و خانەنشینێن هەرێما كوردستانێ مووچەیێن خوە وەربگرن و د ژڤانێ وەرگرتنا مووچەیێن خوە دا هەڤشێوەیێ ئیراقێ بن.
خویاكر» پێدڤیە چاوان رەفتار ل گەل فەرمانبەرەكی ل زاخۆ دهێتە كرن، هەمان رەفتار ل گەل فەرمانبەرێن بەغدا و سەلاحەدین ومیسان و دیالا و بەسرە بهێتە كرن، ژ بەر كو مووچە ئەو گۆژمەیێ پارەیە كو خەلك ب رێكا وی قۆتێ خوە دابین دكەن و كەرامەتا ئەوان دهێتە پاراستن، نابین رێك ب گیرۆبوونا مووچەی بهێتە دان».
گوت ژی: نابیت ئەو كێشەیێن ژ ئەگەرێ بجهنەئینانا ئەوا ل سەر ملێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ یە د قانوونا بودجەی دا، ببیتە هۆكار بۆ ئەوێ چەندێ بەلاڤكرنا مووچەیێن فەرمانبەر و خانەنشینێن هەرێما كوردستانێ بهێتە پەككەفتن، چونكە ئەو پشكەكن ژ گەلێ ئیراقێ و پێدڤیە حوكمەتا فیدرالی چارەسەریا ئەوێ كێشەیێ بكەت و ئەڤە ئەركەكێ نیشتمانی و جڤاكی و مرۆڤایەتی یە».
ل رۆژا 13/1/2024، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ سەرەدانا بەغدا كربوو و زنجیرەكا كۆمبوونان ل گەل سەرۆكایەتیان و بەرپرسێن حوكمەتا فیدرال ئەنجامدا بۆ پرسا مووچەی و شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ، ئێك ژ كۆمبوونێن وی ل گەل جاسم محەمەد عەبود، سەرۆكێ دادگەها بلند یا فیدرالی یا ئیراقێ بوو.
جاسم محەمەد عەبۆد ل دووماهیێ دبێژیت» نابیت هیچ كێشەیەك د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی ببیتە هۆكار بۆ گیرۆبوون و پەككەفتنا مووچەی و پێدڤیە هەردو ئالی بگەهنە چارەسەریا بنەڕەتی».

دوهی ئێكشەمبی 14/1/2024 سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل ئانو سارێلا، بالیۆزا نوو یا فینلەندا ل ئیراقێ كر.
د دیدارەكێ دا بالیۆزا فینلەندا دلخوەشیا خوە دەربڕی ب سەرەدانا هەرێما كوردستانێ، هەروەسا سەقامگیری و پێشكەفتنێن هەرێما كوردستانێ بلند هەلسەنگاندن. هەروەسا باس ل دووماهی گوهۆڕینێن ئیراقێ و دەڤەرێ ب گشتی و پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێمێ و بەغدا هاتە كرن و دوپاتی ل بەردەوامیا دانوستاندنان بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن دناڤبەرا هەرێمێ و بەغدا هاتە كرن.
سەرۆك بارزانی، سوپاسیا بالیۆزا فینلەندا كر و هیڤیا سەركەفتنێ د ئەركێ وێ دا بۆ خواست و سوپاسیا گەل و حوكمەتا فینلەندا كر بۆ هاریكاریا كوردستانێ و هەروەسا پەسنا رۆلێ هێزێن فینلەندی و هەڤپەیمانان كر د روو ب رووبوونا تیرۆرێ و پێشكێشكرنا هاریكاریێن خوە بۆ هەرێما كوردستانێ، ئاماژە ب ئەوێ چەندێ ژی كر، هەرێما كوردستانێ هەردەم بزاڤ كریە رۆلەكێ بەرچاڤ د سەقامگیریا ئیراقێ دا هەبیت.

دوهی ئێكشەمبی 14/1/2024، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل سینگ چۆل لیم، قۆنسلێ گشتیێ نوو یێ كۆمارا كۆریا باشوور ل هەرێما كوردستانێ كر.
سەرۆكێ حوكمەتێ پیرۆزباهیا دەستبكاربوونێ ل قۆنسلێ نوو یێ كۆریایێ كر وهیڤیا سەركەفتنێ د ئەركێ وی دا بۆ خواست و پشتەڤانیا حوكمەتێ بۆ دەربڕی ژ پێخەمەت پێشڤەبرنا زێدەتر یا پەیوەندیێن دۆستانە د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و كۆریا باشوور.
قۆنسلێ گشتیێ كۆریا باشوور، سەرەرای نیشاندانا خوەشحالیا خوە دەستیكاربوونێ ل هەرێما كوردستانێ، خواستا وەلاتێ خوە بۆ بهێزكرنا پەیوەندیێن دو قۆلی د بوارێن جۆرا و جۆر دا دوپاتكر، ب تایبەتی د بوارێ گەشەپێدانا ئابۆری و مفا وەرگرتن ژ ئەزموونا پێشكەفتی یا كۆریا باشوور.

د بەردەوامیا سەرەدانا خوە دا بۆ بەغدا، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و پشكداریا وی د سالڤەگەرا تیرۆركرنا محەمەد باقر ئەلحەكیم و دیدار ل گەل محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ، چەندین دیدار و كۆمبوون دی ل گەل هەژمارەكا سەركردەیێن ئالیێن ئیراقی ئەنجامدان ژ وان محەمەد حەلبۆسی، سەرۆكێ حزبا تەقەدووم، فایق زێدان، سەرۆكێ جڤاتا بلند یا دادوەریێ، قەیس خەزعەلی، سەرۆكێ عاسائیب ئەهلولحەق و نووری مالكی، سەرۆكێ هەڤپەیمانیا دەولەتا قانوونێ و پاشی ل گەل ئەلینا رۆمانۆسكی، بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ كۆمبوو، هەروەسا دوهی ل گەل هەر ئێك ژ لەتیف رەشید، سەرۆك كۆمارا ئیراقێ و فالح فەیاز، سەرۆكێ دەستەیا حەشدا شەعبی.
پشتی كۆمبوونێ ل گەل سەرۆك وەزیران، دوەمین كۆمبوونا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل بەغدا ل گەل محەمەد حەلبۆسی، سەرۆكێ حزبا تەقەدووم بوو، كو تێدا هەردو ئالیان باس ل رەوشا سیاسی و ئەمنی ل ئیراقێ، پەیوەندیێن هەولێرێ و بەغدا و دانوستاندنێن چارەسەركرنا كێشەیان د ناڤبەرا ئەوان دا كر و رۆناهی خستە سەر گەف و مەترسیێن تیرۆرێ و رەوشا دەڤەرێ.
ب گۆڕەی بەیاننامەیەكا سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ» د ئەوێ كۆمبوونێ دا هەردو ئالی د هەڤڕا بوون ل سەر گرنگیا هاریكاریا ئالیێن سیاسی بۆ بەرهنگاربوونا ئاستەنگێن نوكە و پاراستنا سەقامگیریا سیاسی یا وەلاتی و دووركەفتن ژ ڤەرێژێن رەوشا ئالۆز یا دەڤەرێ».
هەروەسا سەرۆكێ هەرێمێ و سەرۆكێ حزبا تەقەدوم دانوستاندن ل دۆر ئەنجامێن هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ و دەڤەرێن مادەیێ 140 یێ دستووری كر.
ژ ئالیەكێ دی سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل فایق زێدان، سەرۆكێ جڤاتا بلند یا دادوەریێ ل ئیراقێ كۆمبوو و هاریكاریا د ناڤبەرا دەستهەلاتا دادوەری ل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، هێرشكرن ل سەر نوونەرایەتیێن دیبلۆماسی و هێزێن هەڤپەیمانان باسكر و ب ئارمانجگرتنا پێشمەرگەی ب زیان بۆ سەقامگیری و ئارامیا ئیراقێ هەژمارت
ب گۆڕەی بەیاننامەیا سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ» هەردو ئالیان دوپاتی ل رۆل و پێگەهێ دەستهەلاتا دادوەری و هاریكاریا ئەوێ بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن وەلاتی كر، هەروەسا ئاماژە ب هێرشكرنێ ل سەر نوونەرایەتیێن دبلۆماسی و هێزێن هەڤپەیمانان و ب ئارمانجگرتنا پێشمەرگەی كر».
سەرۆكایەتیا هەرێما كوردستانێ ئاماژە دا» هەردو ئالی د هەڤڕا بوون كو دڤێت ئارامی و ئاسایشا وەلاتی یا پاراستی بیت و ئیراق نەچیتە دناڤ كێشە و ئالۆزیێن دەڤەرێ، هەروەسا ب ئارمانجگرتنا پێشمەرگەی ب زیان بۆ ئارامی و سەقامگیریا وەلاتی ل قەلەم دا».
د كۆمبوونا د ناڤبەرا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و قەیس خەزغەلی، سەرۆكێ عاسائیب ئەهلولحەق هەردو ئالیان دوپاتی ل گرنگیا پاراستنا ئارامی وسەقامگیریا وەلاتی و دووركەفتنا ئیراقێ ژ ئالۆزیێن دەڤەرێ كر و رۆناهی خستە سەر پەیوەندیێن هەولێر- بەغدا و پشتەڤانی بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن د ناڤبەرا ئەوان دا ب دانوستاندنێ و تێكگەهشتنێ، دەربڕی.
هەر د ئەوێ كۆمبوونێ دا هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ، پەیوەندیێن ئیراقێ ل گەل وەلاتێن دەڤەرێ و جیهانێ ل سەر بنەمایێ بەرژەوەندیێن هەڤپشك هاتنە باسكرن.
هەر ل بەغدا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل نووری مالكی، سەرۆكێ هەڤپەیمانیا دەولەتا قانوونێ كۆمبوو و هەردو ئالی د هەڤڕا بوون كو دڤێت ئالیێن سیاسی و پێكهاتەیێن ئیراقێ ب هاریكاری و تەبایی، روو ب روویێ ئاستەنگێن ئەڤێ قۆناغێ و رەوشا ئالۆز یا دەڤەرێ و گەف و مەترسیێن تیرۆرێ ببن، بۆ ئەڤێ مەبەستێ ژی پێدڤیە ئیراق نەچیتە دناڤ ئالۆزیێن دەڤەرێ دا و هەموو بەرژەوەندیێن وەلاتی بپارێزن.
ل دۆر بەردەوامیا دانوستاندنێن حوكمەتا فیدرالی یا ئیراقێ و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن هەولێر – بەغدا، هەردو ئالیان دوپاتی ل سەر چارەسەركرنا كێشەیان ب تێكگەهشتنێ و ل سەر بنەمایێ دستووری كر. ب شێوەیەكی ماف و شایستەیێن هەموو پێكهاتەیان د پاراستی بن.
هەردو ئالیان هێرشێن درۆنی ل سەر هەرێما كوردستانێ، پەیوەندیێن ئیراقێ و وەلاتێن جیران، گەفێن داعشێ و ئەنجامێن شەڕێ غەززە ل سەر دەڤەرێ گەنگەشە كر
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل بەغدا ل گەل ئەلینا رۆمنۆسكی، بالیۆزا ئەمریكا ل ئیراقێ كۆمبوو و تێدا هەردو ئالیان باس ل رەوشا سیاسی و ئەمنی یا ئیراقێ و پەیوەندیێن هەولێر – بەغدا و دانوستاندنێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالی یا ئیراقێ بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن د ناڤبەرا ئەوان دا، هەروەسا دووماهی پێشهاتێن رەوشا دەڤەرێ ب گشتی كر و هەردو ئالی د هەڤڕا بوون ل سەر گرنگیا پاراستنا ئارامی و سەقامگیریێ ل دەڤەرێ و رێگریكرنێ ل بەرفرەهبوونا ئالۆزیان.
د بەردەوامیا كۆمبوونێن خوە دا و د رۆژا دویێ یا سەرەدانا خوە دا بۆ بەغدا، دوهی ئێكشەمبی 14/1/2024 سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل لەتیف رەشید، سەرۆكێ كۆمارا ئیراقا فیدرالی كۆمبوو، هەردو ئالیان دوپاتی ل پێدڤیا چارەسەركرنا كێشەیێن هەولێر – بەغدا ل سەر بنەمایێ دستووری و هنارتنا شایستەیێن دارایی و بودجەی و مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێمێ و بەردەوامیا دانوستاندنێن حوكمەتا هەرێمێ و حوكمەتا فیدرالی بۆ ئەوی مەبەستی كر، هەروەسا د هەڤڕا بوون كو نابیت ژیانا خەلكێ هەرێما كوردستانێ تێكهەلی كێشەیێن سیاسی بهێتە كرن.
هەر دوهی 14/1/2024، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل فالح فەیاز، سەرۆكێ دەستەیا حەشدا شەعبی كۆمبوو، هەردو ئالیان دوپاتی ل ئەوێ چەندێ كر كو پێدڤیە ئیراق نەگەڤیتە دناڤ ئالۆزیێن دەڤەرێ دا، هەروەسا پاراستنا ئارامی سەقامگیری و بەرژەوەندیا بلند یا وەلاتی، كارێ سەرەكی یێ هەموویان بیت، هەروەسا د هەڤڕا بوون كو ب ئارمانجگرتنا پێشمەرگەی و هێرشێن درۆنی ل سەر هەرێما كوردستانێ، زیانێ ب ئارامی و سەقامگیریا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ دگەهینیت.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دوهی ئێكشەمبی ل بەغدا ل گەل حەیدەر عەبادی، سەرۆكێ هەڤپەیمانیا نەسر كۆمبوو و هەردو ئالیان باس ل رەوشا ئیراقێ و پەیوەندیێن هەولێر – بەغدا كر و رۆناهی خستە سەر دووماهی پێشهاتێن دەڤەرێ و هەردو ئالیان داكۆكی ل پێدڤیا پاراستنا ئیراقێ ژ دەرئەنجامێن رەوشا ئالۆز یا دەڤەرێ و گرنگیا هاریكاریا ئالیێن سیاسی و پێكهاتەیێن ئیراقێ كر بۆ دەربازكرنا ناكۆكیان و چارەسەركرنا كێشەیان ب دانوستاندنێ و تێكگەهشتنێ، هەروەسا د هەڤڕا بوون كو نابیت وەلاتی باجا كێشەیێن سیاسی بدەن.
هەر د بەردەوامیا دیدار و كۆمبوونێن خوە دا ل بەغدا، دوهی ئێكشەمبی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل بەغدا ل گەل محسن مەندەلاوی، جێگرێ ئێكێ یێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ كۆمبوو و هەردو ئالیان دوپاتی ل ئەوێ چەندێ كر كو ئارامی و سەقامگیریا ئیراقێ پێكڤە گرێدایە و تێكچوونا سەقامگیریا پشكەكا ئیراقێ، كاریگەری ل سەر ئارامی و سەقامگیریا هەموو وەلاتی هەیە، لەوما پێدڤیە ئەم هەموو ل ئیراقێ كار بكەین بۆ پاراستنا ئارامیێ و سەقامگیریێ.

ئەحمەد تورک ئەندامێ بەرێ یێ پەرلەمانێ تورکیا و ئێک ژ سیاسەتمەدارێن ناڤدارێن کورد ل تورکیا د داخۆیانیەکێ دا بۆ دەزگەهێن راگەهاندنێ دیار کر، من دەست ژ کاروبارێن سیاسی بەردایە و ب رەنگەکێ دی من دڤێت پشتەڤانیێ ل خەباتا گەلێ کورد بکەم و بلا رێ بۆ گەنجان بهێتە ڤەکرن.

ئەحمەد تورک سیاسەتمەدارێ ناڤدارێ کورد ل تورکیا و ئەندامێ بەرێ یێ پەرلەمانێ تورکیا راگەهاند، ژ بەر رەوشا وی یا ساخلەمیێ ئێدی وی دەست ژ سیاسەتێ بەردایە و هەکە دەلیڤە هەبیت دڤێت ب رەنگێن جودا پشتەڤانیێ ل خەباتا گەلێ کورد بکەت و ئێدی وەکو کەسەکێ سیاسی وی چو چالاکی نابن.
ناڤهاتی ئەو یەک ژی دیار کر، خەلکێ مێردینێ گەلەک حەز دکرن جارەکا دی ئەو ببیتە هەڤسەرۆکێ باژێرڤانیا مێردینێ، لێ وی بخوە نەڤێت سیاسەتێ بکەت و گۆت: (سەردەمەک نوو ل جیهانێ و دەڤەرێ دەستپێکریە، سالێن درێژ ئەز د ناڤ سیاسەتێ دا بووم، راستە ئەزموونا من یا سیاسەتێ گەلەکە، لێ ئێدی دەم هاتیە ئەز دەست ژ سیاسەتێ بەردەم و بلا ئەم رێ بۆ گەنجان خوەش بکەین بلا ئەو ژی پشکداریێ د کاروبارێن سیاسی دا بکەن، جڤاکێ کوردستانێ پێدڤی ب هێز و شیانێن گەنجان هەیە و ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دڤێت کەسێن وەکو من رێ بۆ گەنجان ڤەکەن و پشتەڤانیێ ل گەنجان بکەن).
سەبارەت ب رەوشا نها ل تورکیا ژی ناڤهاتی دیار کر، تورکیا د رەوشەکا گەلەک خراب دایە، تورکیا د قەیرانەکا گەلەک مەزن یا ئابووری دایە، ب سالانە ئەم دبێژین هەتا پرسا کورد ل تورکیا نەهێتە چارەسەرکرن پرسێن دی ژی چارەسەر نابن و دێ رەوشا تورکیا هەر یا خراب بیت، لێ مخابن بەرپرسێن تورکیا دیسان دخوازن ب شەڕی و توندوتیژیێ ل گۆر خوە پرسا کوردی چارەسەر بکەن، لێ ئەنجامێ سیاسەتا وان ژی دیارە، ب شەری ل جیهانێ چو پرسەک نەهاتیە چارەسەرکرن، دڤێت ئێدی یێن تورکیا برێڤە دبەن ڤێ راستیێ باش بزانن، ب شەری ئەو نەشێن کوردان ژناڤ ببەن و نەچارن ل گەل کوردان دەست ب دانوستاندنان بکەن، دڤێت پرسا کوردی دوور ژ شەری بهێتە چارەسەرن.
ئەحمەد تورک ئەو یەک ژی دیار کر، ئەڤرۆکە نەبیت ژی سوباهی دەولەتا تورکیا نەچارە پرسا کوردی چارەسەر بکەت، لێ ئەم دبێژین دەولەتا تورکیا هەر چەند د چارەسەرکرنا پرسا کوردی دا گیرۆ بیت دێ ئەو یەک زیانێن خوە بۆ تورکیا زێدەتر بیت، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دڤێت ل گۆر راستیا نها یا جیهانێ و دەڤەرێ سیاسەت بهێتە کرن، ئەم هێڤیدارین د زووترین دەم دا دەست ب قۆناغەکا نوو یا چارەسەرکرنا پرسا کوردی ل تورکیا بهێتە کرن، چونکی تورکیا نەچارە پرسا کوردی چاەرسەر بکەت.

پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێمێ، پێشەوا هەورامی راگەهاند، تەوەرەكێ دوماهی كۆمبوونا جڤاتا وەزیرێن هەرێمێ پرسا لادانا زێدەگاڤیان ل سەر جهێن گشتی بوو و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ ل دۆر سڤكاتیكرن ب خەلكێ هەژار ل بن ناڤێ رێگریێ ل زێدەگاڤیان گوت: ژ هیچ كەس و ئالیەكی قەبوول ناكەم دەستێ خوە بۆ خەلكێ كاسبكار و هەژار ببەت، لەوما هێرشكرن و سڤكاتیكرن ب خەلكێ هەژار ل بن ناڤێ رێگریێ ل زێدەگاڤیێ ناهێتە قەبوولكرن. هەروەسا سەرۆكێ حوكمەتێ ئاماژەكر هەكە ئالیێن ئیداری دخوازن زێدەگاڤیان رابگرن، پێدڤیە پلانێن دی بۆ وان كەسان هەبیت یێن نانێ ئەوان ل سەر ئەوی كاری یە و هاریكاریا وان بكەن و جهەكێ باشتر و گونجایتر ژ یێن وان پێ بهێتە دان.

مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل ڤیرجینیا گامبا، نوونەرا تایبەت یا سكرتێرێ گشتیێ UN بۆ كاروبارێن زارۆیان و ململانێیا چەكداری كر و ناڤبریێ كورتیەك ل دۆر ئارمانجا سەرەدانا خوە ئیراقێ و هەرێمێ بەرچاڤكر و بزاڤ و پلانێن حوكمەتا هەرێمێ ب بلند هەلسەنگاندن د بیاڤێ پاراستنا مافێن زارۆیان. سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ بەرهەڤیا تمام یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆ هاریكاری و هەماهەنگیكرنێ و ئەنجامدانا پڕۆژەیێن هەڤپشك ل گەل UN یێن تایبەت ب پاراستنا مافێن زارۆیان ڤە دیاركر.