سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل شاندەكێ بلند یێ هەڤپەیمانیا حەموورابی كر.
د كۆمبوونەكێ دا، ئەندامێن هەڤپەیمانیێ سوپاسیا ڕۆلێ سەرەكی یێ سەرۆك بارزانی كر بۆ هاریكاریا بریندارێن كارەساتا (بەخدیدا/ حەمەدانیە) و هەردو ئالیان هەڤخەمیا خوە یا مەزن بۆ كەسوكارێن قوربایێن ڕوودانا دلتەزین یا ئاگربەربوونێ ل قەزا حەمەدانیە ڕاگەهاند كو تێدا پتر ژ سەد وەلاتیان گیانێ خوە ژ دەستدا وچەندید وەلاتیێن دی ژی بریندار بوون.
شاندێ هەڤپەیمانیا حەمۆرابی سوپاسیا سەرۆك بارزانی كر بۆ پشتەڤانیكرنێ ل پاتریارك كاردینال مار لویس ساكۆ، سەرۆكێ كەنیسەیا كلدانی ل جیهانی.
د پشكەكا دی یا وێ دیدارێ دا نوونەرێن (دەستەیا سیاسی یا بلند یا كلدانی) كو پشكەكن ژ وێ هەڤپەیمانیێ باسێ ڕەوشا كریستیانێن كلدان و ئاشۆری و سریان و ئەرمەن ل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و ب تایبەت ل دەشتا نەینەوا كر ددەمەكی دا كو ئیراق بەر ب هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ پێنگاڤان د هاڤێژیت.
سەرۆك بارزانی سەرەرای دوپاتكرنێ ل پشتەڤانیا كریستیانان و هەموو پێكهاتەیان، دوبارە پشتەڤانی بۆ هەموو بزاڤێن ژ پێخەمەت مانا كریستیانان ل سەر ئەردێ باب و باپێرێن وان و مشەخت نەبوونا وان بۆ دەرڤەی وەلاتی دوپاتكر.
ڕەوشا سیاسی یا گشتی یا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و ب هێزكرنا بنەمایێن هەڤپشكیێ و لهەڤهاتنێ و هەڤسەنگیێ و ئێكڕێزیا سیاسی و پێكڤە ژیانێ و سەقامگیریا پێكهاتەیێن كوردستانێ تەوەرەكێ دی یێ وێ دیدارێ بوو.

سەرۆكێ فەرمانگەها میدیا و زانیاری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕادگەهینیت: پشتی پەسەندكرنا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ تەرازیا پێداچوونێ و هەموو پێزانین و داتایێن دارایی بۆ وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ هنارتیە. هەڤدەم دبێژیت: نابیت مووچە وەكو بارمتە دژی خەلكێ هەرێما كوردستانێ بهێتە بكارئینان.
جوتیار عادل، سەرۆكێ فەرمانگەها میدیا و زانیاری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گوت» هەردو دیوانێن چاڤدێری (یا فیدرال و هەرێما كوردستانێ) بەردەوام د هەماهەنگیێ دانە» گوت ژی» تەرازیا پێداچوونا شەش مەهێن ئێكێ یێن ئەڤسالە، كو ژ ئالیێ هەرێما كوردستانێ ڤە هاتیە هنارتن، ژ ئالیێ بەغدا ڤە هاتیە پەسەندكرن».
دیاركر» ب پشتبەستن ب قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ، پشتی ئێكلابوونا تەرازیا پێداچوونێ و پەسەندكرنێ، پێدڤیە شایستەیێن دارایی بهێنە هنارتن، كو هەتا نوكە پشكەكا گەلەك كێم هاتیە هنارتن».
جۆتیار عادل ڕۆهنكر ژی» ژ بلی شاندێ هەرێما كوردستانێ، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ مەسرور بارزانی سەردانا بەغدا كریە و ڕەوشا دارایی یا هەرێما كوردستانێ بۆ حوكمەتا ئیراقێ و ئالیێن سیاسی ڕۆهنكریە، ل شەش مەهێن دەستپێكا سالا 2023 هەموو پێرابوون ژ ئالیێ هەرێما كوردستانێ ڤە هاتینە بجهئینان، كو پێدڤیە مەهانە ترلیۆن دیناران بۆ هەرێما كوردستانێ بهنێرن».
ئەوژی بەرچاڤكر» هیچ گرفتەك ل بەردەم هنارتنا 700 ملیار دیناران نینە، دبیت هندەك بابەتێن تەكنیكی یێن هوور پشتی شەش مەهێن دەستپێكا ئەڤسالە، كو گرفت گەلەك دبچووكن، مابن، كو نابیت ببنە ڕێگر بۆ هنارتنا شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ».
خویاكر» ئەو 700 ملیار دینارێن كو بۆ مووچەیان دهێنە هنارتن، قەرە و نابیت مەرج ل سەر بهێتە دانان».
سەرۆكێ فەرمانگەها میدیا و زانیاری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ باس ل وێ چەندێ ژی كر» بەری ڕاگرتنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ، حوكمەتا هەرێمێ بەردەوام 30 ڕۆژان جارەكێ مووچە بەلاڤكریە». سەبارەت گیروبوونا هنارتنا 700 ملیاران، جوتیار عادل دبێژیت» وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ ئەگەرێ گیروبوونا هنارتنا 700 ملیار دینارێن مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ یە».
ناڤبری هوشداری ژی دا كو «بزاڤ ل بەغدا بۆ لاوازكرنا هەرێما كوردستانێ هەنە و نابیت حاشا لێ بكەین، ئەڤە زیانێ ب كوردان تنێ ناگەهینیت، بەلكو زیانێ دگەهینیتە هەموو ئیراقێ».
ل دۆر بەلاڤكرنا ڕاستەوخوە یا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێمێ ژ ئالیێ بەغدا ڤە، جوتیار عادل گوت» ئەو ئاخڤتنێن سەبارەت وێ چەندێ دهێنە گوتن، د ڕاست نینن و نابیت بابەتێ مووچەیان دژی خەلكێ هەرێما كوردستانێ بهێتە بكارئینان، ئەم ڕێككەفتنێ دكەین، بەلێ ل بەغدا پێگیریێ پێ ناكەن».
سەبارەت هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ، دبێژیت» وەكو حوكمەتا هەرێمێ، بۆ دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ مە هەموو پێگیریێن خوە نیشانداینە، ئەوا مای حوكمەتا ئیراقێ و توركیایە بگەهن تێكگەهشتنێ و دوبارە دەست ب هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب ڕێكا بەندەرێ جەیهان بهێتە كرن».

بریكارێ وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ ڕاگەهاند، د ڤێ هەفتیێ دا 700 ملیار دینارێن مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ دێ چنە سەر هەژمارا وەزارەتا دارایی و ئابۆری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ.
دوهی دوشەمبی 30/10/2023، مەسعود حەیدەر، بریكارێ وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ ب ڕێكا پێگەهێ خوە یێ تایبەت ل سەر تۆرا جڤاكی یا فەیسبووكێ بەلاڤكر» بۆ دانا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ، د ڤێ هەفتیێ دا گۆژمەیێ 700 ملیار دیناران دێ چیتە سەر هەژمارا وەزارەتا دارایی و ئابۆری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ».
سەبارەت ڤێ چەندێ، دوهی دوشەمبی وەزارەتا دارایی و ئابۆری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د بەیاننامەیەكێ دا ئاماژەكر» ل ڕۆژا دوشەمبی پێرابوونێن هنارتنا 700 ملیار دیناران ژ ئالیێ وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ بۆ هەرێما كوردستانێ دەستپێكر، پشتی تمامكرنا پێرابوونان، بڕیارە ل نێزیكترین دەم گۆژمەیێ 700 ملیار دیناران ب ڕێكا بانكێن ڕەشید و ڕافیدەین و بانكا بازرگانی یا ئیراقێ بچیتە سەر هەژمارا بانكی یا وەزارەتا دارایی و ئابۆری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ».

بەرپرسەكێ پشكا هەلبژارتن یا پارتی دیموكراتی كوردستان ئاشكراكر، بەرهەڤی بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ هاتینەكرن و چو بەربژارێن پارتی ژئالیێ كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ نەهاتینە ڕەتكرن هەروەسا دبێژیت، دێ بارەگەهێن پارتی بۆ دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڤەگەڕن.
نیازی حەمە عەزیز، بڕیاردەرێ پشكا هەلبژارتن یا پارتی بۆ ڕۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» پارتی بۆ هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ كو بڕیارە ل 25 شوباتا سالا داهاتی بهێنە ئەنجامدان و هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ كو ئەوژی بڕیارە ل دوماهیا ئەڤسالە بهێنە ئەنجامدان بەرهەڤی كرینە و بەردەوام هەماهەنگی هەیە د ناڤبەرا پشكا هەلبژارتن یا پارتی و مەكتەبێن ڕێكخستنێن پارێزگەهان و هەموو لقێن دكەڤنە وان سنورێن بڕیارە هەلبژارتن تێدا بهێنە ئەنجامدان، ژئالیەكێ دیڤە بەردەوام ئەم خولێن ڕاهێنانێ بۆ كادرێن خوە ڤەدكەین هەتا شارەزایی وپێزانینێن دروست ل دۆر پڕۆسەیا هەلبژارتنان هەبن، هەموو بزاڤان ژی دكەین بۆ وێ چەندێ ب گۆڕەی بڕیار و ڕێنمایێن كۆمسیۆنێ پشكداریێ د هەلبژارتناندا بكەین، پارتی بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ ل چار پارێزگەهان دێ پشكداریێ كەت ئەوژی ل پارێزگەهێن نەینەوا و كەركووك و دیالا و سەلاحەدین».
نیازی حەمە ئەوی گوت» جهێ كەیفخوەشیا مەیە هەموو ناڤێن وان بەربژاران پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهان پێشكێشی كۆمسیۆنا هەلبژارتنێن ئیراقێ كری نەهاتینە ڕەتكرن ، ئانكو چو بەربژاران پارتی بۆ هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ نەهاتینە لادان و ناڤێن هاتینە پەسەندكرن».
ئاماژەكر» ئەگەرێن دوورئێخستنا بەربژاران بۆ كەیسێن گەندەلیێ و گرێدانا وان ب حزبا بەعسا ژناڤچوی و چەند ئەگەر و تۆمەتێن دی ڤەدگەڕیت، بەلێ بەربژاران پارتی هەموو فلتەر دەرباز كرینە و كەسێن خودان شیان و ژێهاتینە».
ناڤبری ئاشكراكر ژی» ل دەمەكێ نێزیك دێ پارتی بارەگەهێن خوە ل دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ ڤەكەت و پارتی دێ ڤەگەڕیت بۆ چەندین دەڤەران ژوان كەركووك ، دێ هەموو بزاڤان ژی كەین بۆ وێ چەندێ ب بەرنامەیەكێ ڕێكوپێك ل ڕۆژا چارشەمبیا بهێت 1/11/2023 دەست ب هەوا هەلبژارتنان بكەین، چونكە ب گۆڕەی كۆمسیۆنا هەلبژارتنێن ئیراقێ بڕیارە سوباهی ڕۆژا چارشەمبی هەوا پرۆپاگندەیێن هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ بڕێڤەچیت و بۆ دەمێ 45 ڕۆژان دێ بەردەوام بیت».

محەمەد شاكر، چاڤدێرێ سیاسی و ئەندامێ بەرێ یێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان، ڕاگەهاند، پێدڤیە مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بێ كێشە بهێنە مەزاختن و پێدڤی ناكەت شاند بەردەوام بۆ مووچەیان بچیتە بەغدا.
محەمەد شاكر گوت ژی» مووچە مافەكێ سروشتیێ خەلكێ هەرێما كوردستانێ یە، مخابن كو ل بەغدا دبینین ب ڤی شێوەی ڕەفتارێ ل گەل پرسا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێمێ دهێتە كرن».
پتر گوت» كاكلكا كێشەیا مووچەیان د وێ چەندێ دایە كو ل دووماهی كۆمبوونا جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ، تەیف سامی، وەزیرا دارایی یا ئیراقێ ڕاگەهاندبوو، هەكە میزانیا پێداچوونا مەهێن تەمووز، ئاب و ئەیلوول یا هەرێما كوردستانێ نەهێتە هنارتن بۆ وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ، 700 ملیار دینارێن مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێمێ ناهێنە هنارتن، د دەمەكی دا پێشتر حوكمەتا هەرێما كوردستانێ میزانیا پێداچوونا شەش مەهێن دەستپێكا ئەڤسالە هنارتیە، ب د دیدەڤانیا وان ب خوە هەموو هەژمار و پێزانینێن د ناڤ دا د زەلال بوون» .
ل ڕۆژا 14 ئێلۆنا ئەڤسالە شاندەكێ بلند یێ هەرێما كوردستانێ ب سەرۆكایەتیا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن دناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا یێن تایبەت ب بودجەی و مووچەی سەرەدانا بەغدا كربوو، ژ بلی كۆمبوونێ ل گەل محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ، ل گەل بەرپرسێن دی یێن ئیراقێ و ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی كۆمببوو. پاشی جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ بڕیاردا گۆژمەیێ دو ترلیۆن و 100 ملیار دیناران ب قەر بدەتە هەرێما كوردستانێ بۆ دەمێ سێ مەهان، ئانكو مەهانە 700 ملیار دیناران، ئەوژی بۆ دابینكرنا مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ.
هەرێما كوردستانێ مەهانە پێدڤی ب 920 بۆ 940 ملیار دینارایە بۆ مەزاختنا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێمێ، پێشتر ژ داهاتێ پەترۆلا هەرێما كوردستانێ زێدەتر ژ 700 ملیار دیناران بۆ مووچەی دهاتە تەرخانكرن، بەلێ پشتی ڕاگرتنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ژ ئەگەرێ بڕیارەكا دادگەها ناڤبەریێ ل پاریس ل 25 ئادارا 2023 هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ هاتە ڕاگرتن و بۆ بەلاڤكرنا مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێمێ پشتبەستن ب داهاتێ ناڤخوەیی و ئەو پارەیێ ئیراق بۆ هەرێما كوردستانێ دهنێریت دهێتە كرن.

حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند: بڕیار بوو ل هەفتیا بۆری گۆژمەیێ 700 ملیار دینار وەكو مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بهێنە هنارتن و دەست ب بەلاڤكرنا مووچەی بهێتە كرن، بەلێ جارەكادی بەرۆڤاژی هەموو داخۆیانی و ئاخڤتن و باسێن دناڤ كۆمبوونان دا و ڕێككەفتنان هنارتنا وی پارەی هاتە پاشئێخستن.
پێشەوا هەورامانی، پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د بەیاننامەیەكێ گوت» د ڤێ هەفتیێ دا شاندێ هەرێما كوردستانێ دێ چیتە بەغدا و ل ڕۆژا سێشەمبی حوكمەتا فیدرالی كۆمبوون هەیە، دخوازین بڕیارەكا ڤەبر و دوماهیێ ل دۆر ڤێ چەندێ بدەت و ئێدی فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ د نە ڕەحەتیێ دا نەمینن».
پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گوت ژی» د دەمێ بۆری دا نیەتا ڕۆهن یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هاتینە نیشاندان بۆ ڕێككەفتنێ و گەهشتن ب ئەنجامەكی ل گەل حوكمەتا فیدرالی. هیچ تشتەك ل سەر مە نەمایە كو ئەنجام بدەی، بەلێ هەكە ڕەوش ب ڤی جۆری بەردەوام بیت، ل بەرانبەر پێشێلكرنا مافێ دەستووریێ خەلكێ هەرێما كوردستانێ نەشێین بێ دەنگ بین».
پێشەوا هەورامانی باس ل وێ چەندێ ژی كر» بڕیاربوو ل هەفتیا بۆری گۆژمەیێ 700 ملیار دینارێن مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بهێنە بهنارتن و دەست ب بەلاڤكرنا مووچەیان بكەین، بەلێ جارەكادی بەرۆڤاژی هەموو داخۆیانی و ئاخڤتن و باسێن دناڤ كۆمبوونان و ڕێككەفتنان دا هنارتنا پارەی هاتە پاشئێخستن».

ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ڕادگەهینیت: كابینەیا نوكە یا حوكمەتا ئیراقێ ژ هەموو حوكمەتێن پێشتر باشترە، هەروەسا دبێژیت: گەلەك بڕیار ب دلێ وێ حوكمەتێ نەبوون، بەلێ د بن فشارێن سیاسی دا دەركرینە.
سیپان شێروانی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل دۆر سەرەدانا شاندێ هەرێما كوردستانێ بۆ بەغدا گوت» مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، لژنە و شاندێ هەرێما كوردستانێ ڕاسپارد، بەرپرسێن حوكمەتا ئیراقێ هەر داخوازیەك هەبیت، د دەمێ خوە دا بجهبینن و هیچ گومانەكێ بۆ ئەوان نەهێلن».
سیپان شێروانی گوت ژی» حوكمەتا هەرێمێ ب بێهنفرەهی و ئارامی مامەلە ل گەل بەرپرسێن حوكمەتا ئیراقێ كریە، بۆ وێ چەندێ ب شێوازەكێ دستووری ئەو باوەریا مە بدەستڤەبینن. ئەو هووربینیا كو ل دەمێ خوە هەردو دیوانێن چاڤدێریا هەرێمێ و فیدرالی ئەنجامدای ب باشی بڕێڤەچووی، ل گەلەك قۆناغان دا جهێ دەستخوەشیێ بوو ل دەف ئەوان، سوپاسیا حوكمەتا هەرێمێ كریە بەرامبەر وان پێزانینێن كو پێ هاتینە دان».
دیاركر» د ئیراقا نوو دا حوكمەت گەلەك لاوازتر بوویە ل بەرامبەر چەند ئالیەكێن سیاسی، یان ژی حوكمەتا ئیراقێ چەندین جاران ل بن كاریگەریا حزبێن سیاسی دا بوویە، دبیت گەلەك بڕیار هەبن ب دلێ حوكمەتا ئیراقێ نەبن، بەلێ ئالیێ سیاسی فشار كریە و قەبوول كریە، یان ژی هندەك جاران هندەك ژ وەزیران پێگیر نابن ب بڕیارێن سەرۆكایەتیا جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ، یان پێگیرن ب ئەجندەیێن حزبێن خوە».
ڕۆهنكر ژی» كابینەیا نوكە یا حوكمەتا ئیراقێ، ب سەرۆكایەتیا محەمەد شیاع سودانی گەلەك باشترە ژ وان حوكمەتێن كو ل پێشتر هەبوون، حوكمەتا محەمەد شیاع سودانی حوكمەتەكا ڕژدە و ناخوازیت كێشەیێن هەلاویستی د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرال دا بمینن، بەلێ كێشە حزب و ئالیێن سیاسی نە».

ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ڕادگەهینیت، وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ یا پێگیر نینە ب ڕێككەفتنێ ل گەل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و بابەتێ مووچەی وەكو فشار دژی حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دهێتە بكارئینان.
شێروان دوبەردانی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی گوت» وەزارەتا دارایی یا ئیراقێ یا پێگیر نینە ب وێ ڕێككەفتنا كو د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ دا هاتیە كرن، ب گۆڕەی ڕێككەفتنێ پێدڤیە مەهانە 700 ملیار دینار وەكو قەر بۆ هەرێما كوردستانێ بهنێرن، تاكو قانوونا بودجەیا گشتی دهێتە بجهئینان و پشكا هەرێما كوردستانێ دهێتە هنارتن، نە هنارتنا وی گۆژمەیێ پارەی د دەمێ خوە دا ستەمە بەرامبەر هەرێما كوردستانێ دهێتە كرن».
شێروانی گوت ژی» هندەك ئالی دخوازن فشارێ ل سەر حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دروست بكەن، دەستێ هندەك ئالیێن سیاسی یێن كوردستانێ ژی تێدایە، ئەو گۆژمەیێ پارەی كو ڕێككەفتن ل سەر هاتیە كرن، پێدڤیە مەهانە ددەمێ خوە دا بۆ هەرێما كوردستانێ بهێتە هنارتن».
دوپاتكر ژی» ئەو فشارا ل سەر حوكمەتا هەرێما كوردستانێ وپارتی دیموكراتی كوردستان دهێتە كرن دبیت پەیوەندی ب هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهێن ئیراقێ و هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ڤە هەبیت، ئەوێن كو هەڤپشكێن پارتی نە د حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دا، بزاڤێ دكەن فشارێ بێخنە سەر حوكمەتێ وپارتی، بۆ وێ چەندێ موزایەدێ ب بابەتێ مووچەیێن فەرمانبەران بكەن».
ڕۆهنكر ژی» د كۆمبوونا جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ دا بڕیار ل سەر وێ چەندێ هاتیە دان مەهانە 700 ملیار دینار بۆ هەرێما كوردستانێ بهێنە هنارتن، كو وەزیرێ دارایی ب خوە بەرهەڤی كۆمبوونێ بوو، پرسیار ئەوە بۆچی نوكە ڕێگرە ل هنارتنا پارەی بۆ هەرێما كوردستانێ، ئەڤە ژ بلی فشارا سیاسی ل سەر هەرێما كوردستانێ چ دیتر نینە».
دەربارەی هەلویستێ كوردان ل بەرامبەر ب سیاسیكرنا مووچە و بودجەیا هەرێما كوردستانێ ل بەغدا، شێروان دوبەردانی دبێژیت» پێدڤیە كورد ل بەرامبەر بەغدا ئێك هەلویست بن و نابیت ئێدی یاری ب قوتێ خەلكێ هەرێما كوردستانێ بهێتە كرن».
سەبارەت كۆمبوونێن داهاتی یێن جڤاتا نوونەران، گوت» ل 9/11/2023 هەتا 9/1/2024 بێهنڤەدانا فەرمی یا جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ یە، بەلێ كۆمبوونێن شاندێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ ل سەر پرسێن گشتی دێ د بەردەوام بن».

چاڤدێرەكێ سیاسی دبێژیت، بۆ چارەسەركرنا كێشەیان د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێمێ و ئیراقێ دا بڕیارا بەغدا ل دەف هندەم ئالیێ سیاسی یە نەكو حوكمەتا ئیراقێ.
دانا جەزا چاڤدێرێ سیاسی و ئەندامێ بەرێ یێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ زێدەتر گوت» ل بەغدا بڕیار ل دەف حوكمەتا ئیراقێ نینە بۆ چارەسەركرنا كێشەیان، بەلكو بڕیار ل دەف ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی یە، ب تایبەتی ئەو بڕیارێن گرێدای بابەتێن ستراتیژی یێن گرنگ، ئەو ئالیێن سیاسی ل پشت پەردێ حوكمەتا ئیراقێ ب ڕێڤە دبەن و ئەوان كاریگەری ل سەر هەر پرسەكا گرێدای ب بڕیارێ ڤە بیت هەیە، لەوما دڤێت پرسیارێ ژ وان بكەین ئایا وان نیازا چارەسەریا كێشەیان هەیە یان نە؟».
گوت ژی» نەشێین بێژین ل بەغدا نیازەكا سەدا سەد هەیە بۆ چارەسەركرنا كێشەیان، لەوما هەر دەمەكێ ل سەر چەند مەلەفان بگەهینە ڕێككەفتنێ ئەو مەلەفەكێ دی دبینن، ئەڤ چەندە ژی هەم دروستكرنا فشارێ یە ل سەر هەرێما كوردستانێ و هەم ژی مژوولكرنا جادەیێ یە، هەروەسا دخوازن بێژن كو ل بەغدا ب شێوەیەكێ مەركەزی بڕیارێ ددەن».
ئاماژەكر» نوكە ئیراق مەیدانەكا بەرهەڤكریە بۆ وێ چەندێ گەلەك وەلاتێن دەڤەرێ و یێن دی ژی كێشەیێن خوە بینن وێ مەیدانێ، ئەو بابەتێن ڕوو ب ڕوویێ هەرێما كوردستانێ دبن، پشكەك ژێ گرێدای ب وێ چەندێ كو ناكۆكی و بۆچوونێن جودا ل سەر دەستووری هەنە، كێشە ل سەر ماغان هەیە و تێكگەهشتن نینە بۆ بابەتێ فیدرالیەتێ ل ئیراقێ، هەڤدەم پەشێمان بوونەك هەیە ل دەف هندەك ئالیێن ئیراقێ كو ب دیتنا وان پێدڤی بوو ئیراق یا فیدرالی نەبا، بەلكو وەكو پێشتر مەركەزی با و هەرێما كوردستانێ وەكو پارێزگەهەكێ با، لەوما نوكە ڕێگریێ ل سوننەیان دكەن هەرێمەكا دی ل ئیراقێ دروست بكەن، هەروەسا دەستێوەردانەكا هەرێمایەتی ل ئیراقێ هەیە كو كار بۆ بەرژەوەندیێن خوە دكەن، دبیت بزاڤێن هندەك ئالیان بۆ وێ چەندێ بیت هەرێما كوردستانێ لاواز بكەن یان ڕێگرێ ل گەشەكرنا وێ بكەن».

عەزیز هەورامی:

نڤیسەرەكێ دیار یێ كوردستانا ڕۆژهەلات دبێژیت پاراستنا قەوارەیێ دەستووریێ هەرێما كوردستانێ و كاركرنا حزبان بۆ بەرژەوەندیا هەرێما كوردستانێ بەری بەرژەوەندیێن حزبی، بلا كارێ سەرەكی یێ ڤێ قۆناغێ بیت، هەروسا دیاردكەت: حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بوویە جهێ ئومێدا هەموو كوردان.
حامد عەبدولمەلیك عارف، بۆ ڕۆژنامەیا ئەڤرۆ گوت» مە ل كوردستانا ڕۆژهەلات ئومێد ب هەرێما كوردستانێ هەیە و دخوازین یا سەركەفتی بیت».
دیاركر ژی» گەلەك گرنگە حزب و ئالیێن سیاسی ل هەرێما كوردستانێ پێكڤە كاربكەن و گەشێ ب حوكمەت و دەزگەهێن هەرێما كوردستانێ بدەن و ئەڤە دێ بیتە ئەگەرێ گەشەكرنا ڤێ هەرێمێ و پێدڤیە چو جاران هزر د دو هەرێمیێ دا نەهێتە كرن ژبەركو هەرێما كوردستانێ جهێ ئومێدا هەر كوردەكی یە».
ئاماژەكر» پێدڤیە ئالیێن سیاسی ل هەرێمێ پێگیر بن ب خواستا وەلاتیان د پاراستنا قەوارەیێ دەستووریێ هەرێما كوردستانێ دا كو ئومێدا 40 ملیۆن كوردایە، خەلك دخوازیت حوكمەتەكا ئێكگرتی ل هەرێمێ هەبیت كو حزب نەشێت پێگەهێ خوە ب سەر حوكمەتێ دا بلند بكەت».
هەروەسا دبێژیت» د دەستوورێ ئیراقێ دا هاتیە پێدڤیە هەرێما كوردستانێ یا سەربخوە بیت د وان دەستهەلاتێن هەین دا، دڤێت ئالیێن سیاسی ئاگەهدار بن و دەست ژ ئارمانجێن خوە یێن حزبی بەردەن و بۆ كوردستانەكا ئازاد كار بكەن تاكو بشێت خواستا گەلێ كورد بەرهەم بینیت، ئەوژی تاكە ڕێكە و وەلاتی ژی دێ پشتەڤانێن وێ بن ونابیت ئەو هزرە هەبیت هەرێما كوردستانێ جارەكادی بچیتە دبن دەستهەلاتا ئیراقێ دا».