بریكارێ وەزارەتا داراییا ئیراقێ ڕادگەهینیت، مەژیەك ل بەغدا هەیە كو هیچ تشتەك بۆ جادەیا ئیراقێ ڤێ نینە، تنێ كاركرن ل سەر پرسا كوردی و هەرێما كوردستانێ نەبیت، دبێژیت ژی: هەڤپەیمانیا بڕێڤەبرنا دەولەتێ یا پێگیرە ب ڕێككەفتنا د ناڤبەرا بەغدا و هەرێما كوردستانێ دا.
مەسعود حەیدر، بریكارێ وەزارەتا داراییا ئیراقێ گوت» دناڤ سەركردەیێن ئێكێ یێن چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ دا، بۆچوونەكا دی هەیە، ئەوژی پێگیری بوونە ب ڕێككەفتنا د ناڤبەرا بەغدا و هەرێما كوردستانێ دا، راستیەكێ ژی هەبوونا خوە هەیە ئەوژی كارنامەیا حوكمەتا محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دەنگ ل سەر هاتیە دان، ئێك ژ خالێن سەرەكی یێن وێ كارنامەیێ، ڕێككەفتنە ل گەل هەرێما كوردستانێ ل سەر دۆسێیا پەترۆل و غازێ و هەموو پرسێن ئابووری.
مەسعود حەیدەر ئاماژە كر» مخابن هندەك كەسایەتیێن سیاسی یێن ئیراقی كو هیچ تشتەك ل دەف نینە خوە پێ دەربێخن، تنێ كاركرن ل سەر دۆسێیا هەرێما كوردستانێ نەبیت».
هەروەسا ئاشكراكر» بزاڤێن مەزن هەنە كو رایا گشتی یا ئیراقێ بهێتە د سەردابرن».
بریكارێ وەزارەتا داراییا ئیراقێ ئەوژی گوت» هەڤپەیمانیا بڕێڤەبرنا دەولەتێ، یا پێگیرە ب ڕێككەفتنا د ناڤبەرا بەغدا و هەرێما كوردستانێ دا و سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ ب خوە ژی ڕۆلەكێ كاریگەر ل دۆر ڤێ چەندێ هەیە».
دیاركر ژی» پشكەك ژ ئەندامێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ، دەستهەلاتا د ناڤ جڤاتا نوونەران دا بۆ خوە ب هێزكرنا خوە بكاردئینن».
سەبارەت هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ، مەسعود حەیدەر دبێژیت» ل دۆر وی بابەتی ڕەهندێ دەڤەری و نێڤدەولەتی هەیە، پێدڤیە سەبارەت وێ چەندێ ڕێككەفتن ل گەل توركیا بهێتە كرن».
سەبارەت پەسەندكرنا پرۆژە قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ، ئاماژەكر كو پێدڤیە پرۆژە قانوونا بودجەی ب ڕێككەفتن دەرباز ببیت، هەكە ئەو چەندە نەهێتە كرن، دێ زڤرین بۆ خالا سفرێ، كو د بەرژەوەندیا پێكهاتەیێن ئیراقێ دا نینە».
گوت ژی» بزاڤێن مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و كوردێن د ناڤ حوكمەتێ و جڤاتا نوونەران دا، ب وی ئاراستەیە كو چارەسەریا پرسان بهێتە كرن».
ل دۆر هنارتنا 400 ملیار دینارێن دی، بریكارێ وەزارەتا داراییا ئیراقێ گوت» چاڤەڕێینە بودجە بهێتە پەسەندكرن و شایستەیێن دارایی یێن د ناڤ بودجەی بهێنە هنارتن، هەكە پەسەندكرنا بودجەی گیرو ببیت، پێدڤیە جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ بڕیارێ بۆ هنارتنا 400 ملیار دینارێن دی بۆ مووچەیێ مەهەكا دی دەربكەت».

سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل شێخ خەلیفە بن تەحنون بن محەمەد ئال نهیان كر .
د دیدارەكێ دا ب بەرهەڤبوونا ئەحمەد ئەلزاهری، قونسۆلێ گشتیێ وەلاتێ ئیمارات ل هەرێما كوردستانێ دانوستاندن ل دۆر پێشڤەبرنا پەیوەندیان دناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و وەلاتێ ئیماراتێ هاتنە كرن و دووپاتی ل ب هێزكرنا هاریكاریێ و هەماهەنگیێ د ناڤبەرا هەردوو ئالیان دا د بوارێن جۆراو جۆر دا هاتە كرن.

پەیڤدارێ جڤاتا بلند یا ئیسلامی ل ئیراقێ، ڕاگەهاند: د كۆمبوونا هەڤپەیمانیا بڕێڤەبرنا دەولەتێ دا ڕێككەفتنا دەستپێكی ل سەر پشكا هەرێما كوردستانێ د پڕۆژە قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ دا هاتیە كرن و تنێ داڕێشتنا دووماهیێ مایە و هەردو ئالی ڕێككەفتن فرۆتنا پەترۆلێ و مامەلەكرن ب هەژمارا بەنكی یا داهاتی ب هەماهەنگی بیت د ناڤبەرا هەردوو ئالیان.
ل ڕۆژا سێشەمبی 30/5/2023 د. عەلی دفاعی، پەیڤدارێ جڤاتا بلند یا ئیسلامی ل ئیراقێ، كو ئێك ژ ئالیێن هەڤپەیمانیا چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ یە گوت» د كۆمبوونا هەڤپەیمانیا بڕێڤەبرنا دەولەتێ دا ڕێككەفتنا دەستپێكی هاتە كرن ل دۆر هەردوو مادەیێن 13 و 14 یێن پڕۆژەیێ بودجەیا گشتی كو تایبەتن ب پشكا هەرێما كوردستانێ ڤە د وی پڕۆژەی دا و تنێ داڕێشتنا دووماهیێ یا وێ گوهۆڕینێ مایە یا كو ل دۆر رێككەفتین».
ل شەڤا 29/5/2023 هەڤپەیمانیا بڕێڤەبرنا دەولەتێ ل مالا فوئاد حسێن، بەرپرسێ مەكتەبا ڕێكخستنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل بەغدا كۆمبوون، ئێك ژ وان پرسێن هاتینە باسكرن ئەو گوهۆڕینە بوون كو لژنەیا دارایی یا جڤاتا نوونەران ل هەردوو مادەیێن 13 و 14 ژ پشكا هەرێما كوردستانێ كرین و جهێ نەرازیبوونا حوكمەتا هەرێمێ بوو.
د. عەلی دفاعی ڕاگەهاند» ل دۆر هنارتنا 400 هزار بەرمیلێن پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ڕۆژانە، هەردو ئالی ڕێككەفتن ب هەماهەنگی بیت د ناڤبەرا بەغدا و هەولێرێ دا ب ڕێكا كۆمپانیا ب بازاركرنا پەترۆلا ئیراقێ (سۆمۆ)، هەروەسا ڕێككەفتن هاتە كرن دەستهەلاتا مامەلەكرنێ ب پارێ داهاتێ پەترۆلا هەرێما كوردستانێ د هەژمارەكا بەنكی یا تایبەت دا ب هەماهەنگی بیت د ناڤبەرا هەردوو حوكمەتێن هەرێمێ و بەغدا.
د داڕێشتنا دەستكاریكری یا وان هەردو مادەیێن بودجەیا گشتی، دڤیا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژ ئالیێ وەزیرێ دارایی یێ حوكمەتا فیدرالی دەستهەلاتا مامەلەكرنێ ب داهاتێ د ناڤ هەژمارا بەنكی یا تایبەت ب هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ دا پێ بهێتە دان و ڕۆژانە 400 هزار بەرمیلێن پەترۆلێ ڕادەستی كۆمپانیا سۆمۆ بهێنە كرن و ئەو كۆمپانیا بڕیاردەر بیت كا دێ چاوا هنێریت یان ژی بۆ پارزینگەهێن ناڤخوەیی هنێریت.

پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د كۆنفرانسۆكێ ڕۆژنامەڤانی دا سەبارەت كۆمبوونا د گەل نوونەر و قونسۆلێن وەلاتان، ڕاگەهاند: ئەم بەردەوام د وی چارچۆڤەی داینە كو پەیاما حوكمەتێ وەكو خوە بگەهینینە نوونەرێن وەلاتێن دەوروبەر و بیانی و ڕایا گشتی.
جوتیار عادل، پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئاماژە كر» سەرۆكێ دیوانا جڤاتا وەزیرێن هەرێما كوردستانێ، پۆختەك ل سەر گەڕا دانوستاندنان و ئاستەنگێن سەبارەت ب وان پێشهاتێن سیاسی یێن ئەڤرۆ ل مەیدانا هەرێما كوردستانێ و بەغدا هەنە، بەرچاڤكرن».
جوتیار عادل گوت ژی» دووپاتی ل سەر وێ چەندێ هاتە كرن، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ یا پێگیرە ب وان ڕێككەفتنێن سیاسی ل گەل حوكمەتا ئیراقێ كرین، هەروەسا یا بەردەوامە ژی د دانوستاندنێ دا ل گەل حوكمەتا ئیراقێ».
پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د وی كۆنفرانسی دا باس ل وێ چەندێ كر كو ئەو د وێ باوەریێ دانە، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ د ڕژدن ل سەر بجهئینانا ڕێككەفتنا د ناڤبەرا وان دا هاتیە ئیمزاكرن.
خویاكر ژی» دۆستێن هەرێما كوردستانێ بەردەوام ل گەل وێ چەندێ دانە ئەو ڕێككەفتنا د ناڤبەرا بەغدا و هەرێما كوردستانێ دا هاتیە كرن، وەكو خوە بهێتە بجهئینان».
ب دیتنا پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێمێ، ب هێزبوونا هەر ئێك ژ حوكمەتا ئیراقێ و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ب هێزبوونا حوكمەتا دی یە.
دهێتە زانین دوهی سێشەمبی ل باژێرێ هەولێرێ، هەر ئێك ژ سەفین دزەیی، سەرۆكێ فەرمانگەها پەیوەندیێن دەرڤە یێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و ئۆمێد سەباح، سەرۆكێ دیوانا جڤاتا وەزیرێن هەرێما كوردستانێ و جوتیار عادل پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل گەل قونسۆل و نڤیسینگەهـ و نوونەرایەتیێن وەلاتان كۆمبوون و تەوەرێ سەرەكی یێ وێ كۆمبوونێ ژی دانوستاندن بوو ل دۆر مادەیێن 13 و 14 ژ پڕۆژەیێ قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ یێن تایبەت ب پشكا هەرێما كوردستانێ ڤە د پڕۆژەی دا و هەروەسا دانوستاندنێن بەغدا و هەولێرێ ل دۆر شایستەیێن دارایی.

هاریكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕادگەهینیت: د ڕژدین ل سەر ڕەتكرنا گوهۆڕینێن د مادەیێن 13 و 14 ژ پڕۆژەیێ قانوونا بودجەیا ئیراقێ دا هاتینە كرن، هەروەسا ئاماژەكر، وەزیرێ دەرڤەیێ ئیراقێ وەكو نوونەرێ پارتی، دێ هەموو ئالیێن هەڤپەیمانیا بڕێڤەبرنا دەولەتێ كۆمكەت و ئێك ژ بابەتێن دێ باس ل سەر هێتە كرن، ئەو گوهۆڕینەنە.
ڕێباز حەملان، هاریكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ سەبارەت گوهۆڕینێن د پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا هاتینە كرن ڕاگەهاند» پڕۆژە قانوون پێشتر ژ ئالیێ چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ و هەڤپەیمانیا بڕێڤەبرنا دەولەتێ دانوستاندن ل سەر هاتیە كرن وئەو گوهۆڕین جهێ گەنگەشێ و قبوولكرنێ نینن.
ئەو گوهۆڕینێن ل 25/5/2023 ل لژنەیا دارایی یا جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بێی بەرهەڤبوونا ئەندامێن فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان دەنگ ل سەر هاتیە دان، كو هەردوو مادەیێن 13 و 14 ژ پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی بخوەڤە گرتی. هەردوو مادە تایبەتن ب پشكا هەرێما كوردستانێ و چەند گوهۆڕین تێدا هاتنە كرن و چەند بڕگەیەك بۆ هاتنە زێدەكرن.
ڕێباز حەملان باس ل وێ چەندێ كر» حوكمەتا نوكە یا ئیراقێ، ب ڕێككەفتنەكا سیاسی د ناڤبەرا ئالیێن شیعی، ئالیێن سوننی پارتی و ئێكەتی پێكهاتیە و ئێك ئالی ب تنێ، نەشێت ل سەر بابەتەكێ گرنگ وەكو بودجەی بڕیارێ بدەت و ئەو گوهۆڕینێن هاتینە كرن ژی ل گەل بنەمایێ دەستوورێ ئیراقێ و ڕێككەفتنا سیاسی د ناڤبەرا هەردوو حوكمەتێن هەرێما كوردستانێ و بەغدا ئێك ناگرن».
بەری چەند ڕۆژان، سەركردەیێن چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ، ل دۆر گوهۆڕینێن د پڕۆژە قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ دا هاتینە كرن، كو ب گوتنا هاریكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، وەزیرێ دەرڤەیێ ئیراقێ، فوئاد حسێن، وەكو نوونەرێ پارتی د كۆمبوونێ دا پشكدار بوو بۆ وێ چەندێ بشێت ئاخڤتنا خوە بۆ چارەسەركرنا كێشەیان بكەت، كو ئەوژی ژ خەمخۆریا وی بوو».
ڕێباز حەملان ئەوژی گوت» فوئاد حسێن وەكو بەرپرسێ نڤیسینگەها ڕێكخستنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل بەغدا، ل دووڤ داخوازا سەرۆك مەسعود بارزانی، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پشكداری د كۆمبوونێ دا كریە و بەردەوام بزاڤا چارەسەریا كێشەیێ دكەت».
هاریكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دیاركر ژی» ل سەر ڕەتكرنا گوهۆڕینێن د مادەیێن 13 و 14 ژ پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا هاتینە كرن، د ڕژدین و هیچ جهێ قبوولكرنێ و گەنگەشێ نینە».
ب گۆرەی بڕیارەكا دادگەها فیدرالی یا ئیراقی، نابیت جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دەستكاریێ د خالێن جەوهەری یێن پرۆژە قانوونەكێ دا بكەت كو ژ جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ دهێتە هنارتن، بەلێ وەكو ڕێباز حەملان دبێژیت» نوكە نەكو تنێ دەستكاری د خالێن جەوهەری هاتیە كرن، بەلكو پێشیلكاریا بڕگەیا دەستووری ژی هاتیە كرن و دخوازن پێشێلكاریێ د كیانێ هەرێما كوردستانێ ژی دا بكەن».
هاریكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئەوژی گوت» د كۆمبوونا چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ دا، ئێك ژ ئالیان ب ئاشكرا گوتیە مە ب خوە ڕێنمایی داینە، كو ئەو پەرلەمانتار گوهۆڕینیان ل سەر وان هەردوو مادەیان بكەن».
ب دیتنا ڕێباز حەملان» چارچۆڤەیێ هەماهەنگیێ كو پێكهاتیە ژ ئالیێن شیعی، دخوازیت وێ چەندێ ب سەپینیت كو پرسا پەترۆلێ دێ تنێ ل دەف كۆمپانیا ب بازاركرنا پەترۆلا ئیراقێ (سۆمۆ) بیت، بەلێ مە ڕێككەفتنا پێشوەخت هەیە و یا هاتیە ئیمزاكرن ژی، كو پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب هەماهەنگی د ناڤبەرا وەزارەتا سامانێن سروشتی ل هەرێما كوردستانێ و سۆمۆ بهێتە فرۆتن».
پشتی گوهۆڕینێن لژنەیا دارایی یا جڤاتا نوونەران د پڕۆژەیێ قانوونێ دا، د بڕگەیا ئێك ژ مادەیا 14 هاتیە، وەزارەتا دارایی یا فیدرالی، دەستهەلاتا خەرجكرنا داهاتێ پەترۆلی و نە پەترۆلی یێ هەرێما كوردستانێ دێ دەتە سەرۆكێ حوكمەتێ، یان ئەو كەسێ ل جهێ وی بیت.
هاریكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، ڤێ چەندێ ب پێشێلكاریێن دەستووری دزانیت و دبێژیت» یا قبوولكری نینە هەژمارا بانكی ل بن چاڤدێریا وەزیرێ دارایی دا بیت و هەرێما كوردستانێ ژی وەكو پارێزگەهەك مامەلە ل گەل بهێتە كرن» .
د بڕگەیەكا دی دا هاتیە، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دڤێت ب دادپەروەرانە شایستەیێن دارایی یێن پارێزگەهان بەلاڤ بكەت، بەرۆڤاژی ئەو پارێزگەها هەرێما كوردستانێ كو نەیا قایلە ب پشكا خوە و تانێ لێ دگریت، پارێ وێ ژ پشكا هەرێما كوردستانێ دێ هێتە بڕین و ب شێوەیەكێ ڕاستەوخوە دێ بۆ وێ پارێزگەهێ هێتە دان. ڕێباز حەملان سەبارەت وێ چەندێ دبێژیت» هەكە پارێزگەها سلێمانیێ ڕاستەوخوە مامەلێ ل گەل حوكمەتا ئیراقێ بكەت، ئانكو ڕۆلێ جێگرێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، وەزیرێ دارایی و سەرۆكا پەرلەمانی چیە؟ ئەو بابەتە ب هیچ شێوەیەكی وەسا نینە و نەڤێت بۆ پاشڤە بزڤرین و نوكە د ڕەوشەكێ داینە، كو تێكگەهشتنەكا باش د ناڤبەرا پارتی و ئێكەتیێ دا هەیە».
دووماهی بڕگە كو بۆ مادەیا 14 ژ پڕۆژەیێ قانوونا بودجەیا ئیراقێ دا هاتیە زێدەكرن ئەوە، پێدڤیە حوكمەتا هەرێما كوردستانێ مەهانە 10% ژ مووچەیێ پاشكەفتكری یێ فەرمانبەرێن هەرێمێ بدەت. ل دۆر وێ چەندێ هاریكارێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گوت» بڕینا بودجەی ژئالیێ بەغدا ڤە، ئەگەرێ پاشكەفتكرنا مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بوو، دەمێ باسێ دانا پاشكەفتێ مووچەی دهێتە كرن، پێدڤیە حوكمەتا ئیراقێ، پشكا مەزن یا وی بابەتی ب ستوویێ خوەڤە بگریت و بدەت، نیڤا وی ژی بلا د ستوویێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دا بیت» .

ل رۆژا ئێكشەمبی 28/5/2023، سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەددین پێشوازی ل شاندەكێ هەڤپشكێ لاوێن سیاسی یێن جیهانی و كۆنگرێسێ لاوێن كورد كر.
د كۆمبوونەكێ دا مایكل دۆست، سەرۆكێ لاوێن دیموكراتی یێن جیهانێ د پەیڤەكێ دا باسێ خواستا ڕێكخراوا خوە كر بۆ ب هێزكرنا پەیوەندی و دۆستایەتیێ ل گەل گەلێ كورد و پشتەڤانیا ڕێكخراوا خوە ژی بۆ دۆزا گەلێ كوردستانێ ڕاگەهاند و ڕێز ژی بۆ خەباتا گەلێ كوردستانێ و قەهرەمانیا پێشمەرگێ كوردستانێ د شەڕێ دژی تیرۆڕێ دا و بەرگریكرنێ ژ مرۆڤایەتیێ دا هەبوو، هەروەسا حێبەتیا خوە ژی بۆ بەرفرەهبوونا فەرهەنگا پێكڤەژیانا نەتەوەیی و ئایینی ل هەرێما كوردستانێ دەڕبری.
هەر د وێ كۆمبوونێ دا سەرۆك بارزانی سەرەرای ب خێرهاتنێ ل شاندێ مێهڤان، كورتیەك ل دیرۆك و خەباتا گەلێ كوردستانێ ژ پێخەمەت گەهشتن ب ئازادیێ و پێكڤەژیانێ بۆ شاندێ مێهڤان بەرچاڤكر.
دهێتە زانین د پێكهاتەیێ وی شاندی دا، نوونەرێن پارتا كریستیان یا دیموكراتی یا ئەلمانی و سەرۆكایەتیا لاوێن سیاسی ل ئورۆپا وپارتا گەنجێن نوو یا سویسری و پارتا پێرلا لابێرتا یا ئیتالی و پارتا دیموكراتی یا سربی ژی بەرهەڤببوون.

ئەڤرۆ

دوهی ئێكشەمبی 28/5/2023 ل سەلاحەددین، سەرۆك مەسعود بارزانی پێشوازی ل شاندەكێ بلند یێ بزاڤا ئیسلامی ل كوردستانێ ب سەرۆكایەتیا عرفان عەلی عەبدولعەزیز ڕێبەرێ گشتیێ بزاڤا ئیسلامی ل كوردستانێ كر.
د دیدارەكێ دا بیروڕا ل دۆر دووماهی پێشهاتێن سیاسی یێن ئیراقێ و دەڤەرێ و پەیوەندیێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقا فیدرال هاتنە ئالوگۆركرن و هەروەسا باس ل ڕەوشا سیاسی و ناڤخوەیی یا هەرێما كوردستانێ و پێدڤیا ئەنجامدانا هەلبژارتنان و دەستگرتن ب بها و پرەنسیپێن بلند و وان بابەتێن ڕەهندێن نیشتمانی هەین.
هەر د وێ دیدارێ دا سەرۆك بارزانی پێزانین بۆ هەلوەستێن نیشتمانی و دیرۆكی یێن بزاڤا ئیسلامی ل كوردستانێ هەبوو و دووپاتی ل پێشڤەبرنا پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەردوو ئالیان كر.

ئەڤرۆ

وەزیرێ دارایی و ئابۆری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڕاگەهاند: حوكمەتا هەرێمێ پاشكەفتێ مووچەی كریە قەر و پلان هەیە وی قەری بدەت، هەروەسا دیاركر: ئەو كەسێ ل لژنەیا دارایی یا جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ برگەیا دانا پاشكەفتێ مووچەی زێدەكری خوازی ل بیرا وی با موزایەدا نەكربا و گۆژمەیێ پارەی ژی بۆ تەرخانكربا.
ئاوات جەناب نوری، وەزیرێ دارایی و ئابۆری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د كۆنگرەیەكێ ڕۆژنامەڤانی دا گوت» دووماهی ڕێككەفتنا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل گەل حوكمەتا فیدرالی ئەنجامێ چەندین كۆمبوونان بوو، ئەڤ ڕێككەفتنە ژ ئەنجامێ ڕێككەفتنا ئالیێن سیاسی یێن هەرێما كوردستانا ئیراقێ بوو كو دروستبوونا هەڤپەیمانیا دەولەتێ لێ پەیدابووی».
وەزیرێ دارایی و ئابۆری گوت ژی» ئەم د پێگیرین ب ڕێككەفتنا كو د ناڤبەرا هەردوو حوكمەتان و پرۆژەیێ قانوونا بودجەی دا هەی، ئەو ڕێككەفتنە كو ب بەرهەڤبوونا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ هاتیە ئیمزاكرن، ژ دەرڤەی وان ڕێككەفتنان هەر دەستكاریەك د پرۆژەیێ قانوونا بودجەی دا هاتبیتە كرن بەرۆڤاژی قانوون و دەستووری هاتیە كرن، هەروەسا بڕیارەك ژ دادگەها فیدرالی هەیە كو یا ناڤدارە ب بڕیارە هەژمار 35 ئەوژی ڕێگریێ دكەت ل دەستكاریكرنا وان مادەیێن بودجەی كو ژ حوكمەتێ بۆ جڤاتا نوونەران هاتیە هنارتن، لژنەیا دارایی ل جڤاتا نوونەران مافێ وێ چەندێ هەیە دەستكاریێ د هەژماران دا بكەت، بەلێ مافێ زێدەكرن یان لادانا نڤیسێنێ نینە».
دووپاتكری ژی» دەستكاریكرن د مادەیان دا كارەكێ نە دەستووری و نە قانوونی یە، ب دیتنا من وێ دەستكاریكرنێ تەلهە و لوغم بۆ ڕێككەفتنا د ناڤبەرا هەردوو ئالیان دا دروستكریە، ل شوونا ئاسانكاریێ، ئەڤە بۆ تێكدانا پەیوەندیێن هەولێرێ و بەغدایە».
ئاوات جەناب نوری، گوت ژی» د مادەیێن 13 و 14 دا ب تایبەتی گەلەك دەستكاری د پرۆژەیێ قانوونا بودجەی دا هاتیە كرن، د برگەیا دوویێ دا گوهۆڕینەك كریە كو بەرۆڤاژی ڕێككەفتنا د ناڤبەرا هەردو ئالیان دا هاتیە كرن، د وێ برگەیێ دا ئەو ماف ژ مە ستاندیە كو ب گۆرەی مادەیێن 111 و 112 ژ دەستوورێ ئیراقێ پاراستیە بۆ گەل، د وێ گوهۆڕینێ دا مافێ مە هاتیە پێشێلكرن، هەروەسا د برگەیەكا دی دا هاتیە زێدەكرن هەكە برگەیێن ئێكێ و دوویێ نەهاتنە بجهئینان ڕاستەوخوە بودجەیا هەرێما كوردستانێ بهێتە ڕاگرتن، كو ئەڤە پێشنیازەكا گەلەك شاشە، چونكە د هەر ئەگەرەكی دا وەلاتی و فەرمانبەر دێ زیاندار بن ژێ».
باس ل وێ چەندێ ژی كر» وەكو هەرێما كوردستانێ ب وی مەرجی ڕازی بووین پشكا بودجەی بهێتە كێمكرن كو ل مەها ئۆكتۆبەرا ئەڤسالە سەرژمێریا گشتی بهێتە كرن، وی دەمی ب گۆرەی وێ سەرژمێریێ پشكا بودجەی بهێتە دیاركرن».
وەزیرێ دارایی و ئابۆری ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر» هندەك ژ گوهۆڕینێن د مادەیێن 13 و 14 دا هاتیە كرن ژ نەبوونا پێزانین و نەزانینێ یە، ئەوا ئەنجامدای ژبلی دروستكرنا كێشێ و سەرئێشیێ چو تشتەكێ دی نینە».
سەبارەت پاشكەفتێ مووچەیێن فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ، گوت» پاشكەفتێ مووچەی چوویە د ناڤ موزایەدەیا سیاسی دا، هەر كەسەكێ ئەو برگەیە د پرۆژەیێ قانوونا بودجەی دا زێدەكری، خوازی ل بیرا وی ژی با دەست ژ موزایەدەیان بەردەت و گۆژمەك ژی بۆ تەرخانكربا، هەر كەسەكێ بزاڤێ بكەت پاشكەفتێ مووچەی بزڤرینیت ئەز ب خوە دێ دەستێ وی ماچی كەم، بەلێ دەمێ پێشنیازەكێ دكەی پێدڤیە بزانین چاوان دێ پارەی بۆ دیاركەین».
دیاركر ژی» حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پێنگاڤ بۆ دانا پاشكەفتێ مووچەی هاڤێتینە و ئێكەم پێنگاڤ ژی ئەو بوو كریە قەر ل سەر حوكمەتێ، چونكە پلان هەیە وی قەری بدەت، ل سالا 2013 حوكمەتا ئیراقێ بوو مووچە بۆ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ نە هنارتی، ئەركێ مە هەردو ئالیایە وی قەرێ فەرمانبەران بدەین» .

ئەڤرۆ

هەولێر، قائید میرۆ

جێگرێ سەرۆكا فڕاكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ئاماژە ب وێ چەندێ دكەت، هەموو بزاڤ دهێنەكرن كو ئەو گوهۆڕینێن د ناڤا پرۆژەیێ قانوونا بودجەیا گشتی یا ئیراقێ دا لدۆر هەرێما كوردستانێ هاتینەكرن بهێنە هەلوەشاندن و دبێژیت، پارتی دیموكراتی كوردستان دژی ڤەگەڕاندنا پاشەكەفتێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ نینە، بەلێ هندەك ئالیێن سیاسی یێن هەرێما كوردستانێ ل بەغدا دژی هەرێما كوردستانێ كار دكەن و موزایەدێ ب ڤەگەڕاندنا پاشەكەفتێ مووچێ فەرمانبەران دكەن.
مەریوان دزەیی، جێگرێ سەرۆكا فڕاكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بۆ ڕۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» بەری پێكئینانا حوكمەتا نوو یا ئیراقێ ڕێككەفتن هاتیەكرن ل دۆر پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا ئیراقێ و پارتی دیموكراتی كوردستان ژی د چوارچوڤەیێ هەڤپەیمانیا ئیدارەدانا دەولەتێ دا دگەل هێزێن ئیراقی پشكداری د حوكمەتا نوو یا ئیراقی دا كریە و كارنامەیا حوكمەتێ هاتیە بەرهەڤكرن، بێگومان ئەو كارنامە هاتیە جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ و دەنگ ل سەر هاتیەدان، ژئالیەكێ دیڤە ژی ڕێككەفتن د ناڤبەرا هەردو حوكمەتێن ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ دا هاتیەكرن وئەو ڕێككەفتن چوویە سەرۆكایەتیا جڤاتا وەزیران و هاتیە پەسەندكرن، ئانكو هەرێما كوردستانێ سەبارەت بابەتێ پشكا هەرێما كوردستانێ و كەرتێ پەترۆلێ و غازێ ڕێككەفتن دگەل حوكمەتا فیدرالی هەبوو، نابیت دەستكاریا مادەیێن دناڤا پڕۆژە قانوونا بودجەی دا بهێتەكرن، بەرۆڤاژی ڕێككەفتنا هەرێما كوردستانێ و بەغدا».
جێگرێ سەرۆكا فڕاكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ گوت ژی»مخابن هندەك ئالیێن سیاسی یێن هەرێما كوردستانێ ژی د پشكدارن د گوهۆڕینا مادەیێن پرۆژەیێ بودجەی دا كو ئەڤەژی بەرۆڤاژی ڕێككەفتنێ یە، هەموو بزاڤەك یا دهێتەكرن بۆ هەلوەشاندنا وان گوهۆڕینێن هاتینەكرن و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ نوكە یا دانوستاندنان دكەت بۆ دیتنا چارەسەریەكێ».
ناڤبری ئەوژی گوت» هەرێما كوردستانێ ل سەر ئاستێ پارتی دیموكراتی كوردستان و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دێ هەموو بزاڤەكێ كەن بۆ وێ چەندێ ئەوا هاتیە كرن نەهێتە بجهئینان، هەردەمێ گوهۆڕینێن مادەیێن د ناڤا پڕۆژەیێ قانوونا بودجەی دا بهێنە بجئینان و نەهێنە هەلوەشاندن دێ پارتی هەلویستێ خوە هەبیت، بەلێ ئەم دێ چاڤەڕێی بڕیارا سەركردایەتیا خوە بین وەكو فڕاكسیۆن ئەو دێ بڕیارێ دەت پشكداریێ د كۆمبوونا پەسەندكرنا پڕۆژە قانوونا بودجەی دا بكەین یان ژی بایكۆت كۆمبوونێ بكەین ، بەلێ هێشتا گەلەك مایە بۆ ڤی بابەتی، چونكە پێدڤیە ڕاپۆرتا لژنەیا دارایی بهێتە تەمام كرن و د دووڤدا ڕادەستی سەرۆكایەتیا جڤاتا نوونەران بهێتەكرن هەتا 48 دەمژمێران بەری بڕێڤەچوونا كۆمبوونا جڤاتا نوونەران بكەڤیتە كارنامەیا كۆمبوونا جڤاتا نوونەران بۆ دەنگدانێ ل سەر پڕۆژە قانوونا بودجەی».
مەریوان دزەیی ئاماژەكر» كەسێ هندی پارتی بەرگریێ ژ خەلكێ هەرێما كوردستانێ نەكریە ل بەغدا، مە نەڤێت چو موزایەدان بكەین، ئەم بەری هەموو كەس و لئالیەكی دخوازین پاشەكەفتێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بهێتە ڤەگەڕاندن و مافێ وانایە، ئانكو پارتی دیموكراتی كوردستان دژی ڤەگەڕاندنا پاشەكەفتێ مووچەی نینە، بەلێ مە دڤێت پارە بۆ ڤەگەڕاندنا پاشەكەفتی بهێتە مەزاختن، چونكە بێی مەزاختنا چو پارەیەكی دێ چاوا پاشەكەفت هێتە ڤەگەڕاندن، تنێ هندەك هێزێن سیاسی یێ ب خۆ موزایەدێ ب ڤەگەڕاندنا پاشەكەفتێ مووچێ فەرمانبەران دكەن و خوە ل بەر خەلكی شیرین دكەن، پێزانینێن شاش چەند ڕۆژە دهێنە بەلاڤكرن بابەت ڤەگەڕاندنا پاشەكەفتێ مووچەی نینە دەستهەلاتێن هەرێما كوردستانێ هاتینە كێمكرن و پارتی دژی كێمكرنا دەستهەلاتێن هەرێما كوردستانێ یە ژ ئالیێ بەغدا ڤە».