ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسێ په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه‌ یێن رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا باكورێ سووریێ راگه‌هاند كو ئه‌و ب توندی ئاخڤتنێن وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ رۆسیا ره‌ت دكه‌ن و وه‌كو رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ئه‌و كار بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا جودا ل سووریێ ناكه‌ن و ئه‌و ب توندی پارچه‌كرنا ئاخا سووریێ ژی ره‌ت دكه‌ن.

به‌دران چیا به‌رپرسێ په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه‌ یێن رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا باكورێ سووریێ راگه‌هاند كو ده‌مه‌كه‌ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ سووریێ دبێژیت رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ب هاریكاریا ئه‌مریكا دڤێت ئاخا سووریێ پارچه‌ بكه‌ت و ئه‌و كار بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا جودا ل سووریێ دكه‌ن و گۆت: (ئه‌م وه‌كو رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ب توندی داخۆیانیێن لاڤرۆڤی ره‌ت دكه‌ین، وه‌كو رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر چو پرۆژێن مه‌ بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا جودا ل سووریێ نینن، ئه‌م وه‌كو رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر كار دكه‌ین دا هه‌موو نه‌ته‌وه‌ و پێكهاتێن ل سووریێ د ناڤ سیسته‌مه‌كێ دیموكراتی دا پێكڤه‌ بژین و هه‌تا نها ژی ب كریاری مه‌ چو تشته‌ك ل دژی ئێكپارچه‌یا ئاخا سووریێ نه‌كریه‌، ژ به‌ر هندێ ژی هه‌لوه‌ستێ رۆسیا و ب تایبه‌تی ژی داخۆیانیێن ڤێ دووماهیێ یێن لاڤرۆڤی ره‌ت دكه‌ین و دڤێت رۆسیا هه‌لوه‌ستێ خوه‌ ل هه‌مبه‌ر مافێن كوردان بگوهۆریت، نابیت رۆسیا به‌رده‌وام رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و كوردان ب پارچه‌كرنا ئاخا سووریێ تومه‌تبار بكه‌ت، چونكی چو راستی بۆ هندێ نینن).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هه‌تا نها گه‌له‌ك جاران وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ رۆسیا بخوه‌ دیار كریه‌ كو ئه‌و به‌رهه‌ڤن ناڤبژیڤانیێ د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و شامێ دا بكه‌ن، مه‌ ژی پێشوازی ل هه‌لوه‌ستێ رۆسیا كریه‌، لێ مخابن هه‌تا نها ژی شام به‌رهه‌ڤ نینه‌ كو راستیا كوردان ل سووریێ قه‌بوول بكه‌ت، شامێ هه‌تا نها ژی ب ره‌نگه‌كێ ئه‌رێنی به‌رسڤا ناڤبژیڤانیا رۆسیا نه‌دایه‌، د ده‌مه‌كێ وه‌سا دا راست نینه‌ كو رۆسیا مه‌ ب هندێ تومه‌تبار بكه‌ت كو ئه‌م كار بۆ پارچه‌كرنا ئاخا سووریێ دكه‌ین و گۆت: (هه‌تا نها ژی كورد نه‌بووینه‌ مه‌ترسی ل سه‌ر پاشه‌رۆژا سووریێ، به‌لكو هه‌لوه‌ستێ رۆسیا و ب تایبه‌تی ژی هه‌لوه‌ستێ خراب یێ شامێ بخوه‌ مه‌ترسیێ دروست دكه‌ت، چونكی هه‌تا شام راستیا نها قه‌بوول نه‌كه‌ت و ل گه‌ل كوردان و رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو نه‌كه‌ت چو گوهۆرینێن ئه‌رێنی ل سووریێ روو ناده‌ن).

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو به‌ری چه‌ند رۆژان سیرگێی لاڤرۆڤ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ رۆسیا راگه‌هاند كو ئه‌مریكا كار بۆ ئاڤاكرنا ده‌وله‌ته‌كا جودا ل باكورێ سووریێ دكه‌ت و ژ بۆ هندێ ژی ئه‌مریكا به‌رده‌وام هاریكاریا رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و هێزێن سووریا دیموكرات دكه‌ت، ژ به‌ر هه‌لوه‌ست و پشته‌ڤانیا ئه‌مریكا ژی هه‌تا نها چو ئه‌نجامه‌ك ژ دانوستاندنێن د ناڤبه‌را كوردان و شامێ دا بده‌ستڤه‌ نه‌هاتینه‌ و نها رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر بوویه‌ مه‌ترسی ل سه‌ر ئێكپارچه‌یا ئاخا سووریێ و ئه‌و یه‌ك ژی ب چو ره‌نگه‌كێ ناهێته‌ قه‌بوول كرن، چونكی ژ بۆ رۆسیا پاراستنا ئێكپارچه‌یا ئاخا سووریێ گه‌له‌ك گرنگه‌، ئاڤاكرنا هه‌ر رێڤه‌به‌ریه‌كا جودا ل باكورێ سووریێ دێ مه‌ترسیێن خوه‌ یێن مه‌زن بۆ پاشه‌رۆژا سووریێ هه‌بیت، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت كورد نه‌بنه‌ پشكه‌ك ژ پیلانێن مه‌ترسیدار یێن ئه‌مریكا بۆ پاشه‌رۆژا سووریێ.

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو نها دو پرۆژه‌ و ستراتیژیێن جودا بۆ سووریێ هه‌نه‌، رۆسیا دڤێت په‌یوه‌ندیێن توركیا و سووریێ ئاسایی ببن و هه‌ر دو وه‌لات ل گۆر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ پرسێن هه‌ی چاره‌سه‌ر بكه‌ن، ژ به‌ر هندێ ژی بۆ رۆسیا گرنگ نینه‌ كا دێ پاشه‌رۆژا كوردان ل سووریێ چ لێ هێت، ئه‌و یه‌ك ژی بوویه‌ جهێ دلگرانیا كوردان و ل ئالیێ دی پرژه‌كێ جودا یێ ئه‌مریكا هه‌یه‌، ئه‌مریكا دڤێت بۆ ده‌مه‌كێ درێژ ل سووریێ ب تایبه‌تی ژی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بمینیت و ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌مریكا ب توندی ل دژی ئاساییكرنا په‌یوه‌ندیێن توركیا و شامێ یه‌، به‌ری نها ژی چه‌ندین جاران به‌رپرسێن ئه‌مریكا ئه‌و یه‌ك دیار كرینه‌، ئه‌مریكا ژ بۆ بهێزكرنا پێگه‌هێ خوه‌ ل باكورێ سووریێ ژی دڤێت پتر پشته‌ڤانیێ ل كوردان بكه‌ت و ئه‌و یه‌ك ژی بوویه‌ جهێ دلگرانیا رۆسیا.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی ل سه‌لاحه‌دین پێشوازی ل د. فه‌ریاد فازل، مامۆستایێ زمان، ئه‌ده‌ب و دیرۆكا كوردی و دامه‌زرێنه‌ر و سه‌رۆكێ ئینستیتیۆتا كوردی ل به‌رلین كر.

د دیداره‌كێ دا سه‌رۆك بارزانی پیرۆزباهی ل د. فه‌ریاد فازل كر بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا خه‌لاتێ ژێهاتنێ ل ئه‌لمانیا كو ژ ئالیێ سه‌رۆك كۆمارێ ئه‌لمانیا پێ هاته‌ به‌خشین و پێزانین هه‌بوو بۆ بزاڤ و نڤیسینا وان به‌رهه‌مێن زانستی كو ڕۆله‌كێ گرنگ د پێشخستنا زمان و ئه‌ده‌بێ كوردی دا هه‌بوو و هیڤیا سه‌ركه‌فتنێ و به‌رده‌وامیێ بۆ خواست.

هه‌ر د وێ دیدارێ دا، د. فه‌ریاد فازل سوپاسیا پشته‌ڤانیا سه‌رۆك بارزانی كر و ڕاگه‌هاند كو ئه‌و خه‌لاتێ پێشكێشی وی هاتیه‌ كرن پێشكێشێ گه‌لێ كورد دكه‌ت و داخوازكر ژی حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ گرنگیا زێده‌تر ب زمان و ئه‌ده‌بێ كوردی و پاراستن و پێشخستنا وی بده‌ت.

ئه‌ڤرۆ:

دوهی ئێكشه‌مبی 15 كانوونا دویێ 2023، مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، پێشوازی ل جه‌نه‌رال ماتیۆ ماكفه‌رلین، فه‌رمانده‌یێ گشتیێ هێزێن هه‌ڤپه‌یمان ل ئیراقێ و سووریێ كر.

د كۆمبوونه‌كێ دا، دووماهی پێشهات و گۆرانكاریێن ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و به‌رده‌وامبوونا پشته‌ڤانیكرنا هێزا پێشمه‌رگه‌ی ل به‌رهنگاربوونا تیرۆرێ و گه‌فێن تیرۆرستێن داعشێ و گرنگیا پاراستنا ئاسایشا سنووران هاته‌ باسكرن.

فه‌رمانده‌یێ گشتیێ هێزێن هه‌ڤپه‌یمان ل ئیراقێ و سووریێ، ئاماژه‌ ب پێشڤه‌چوونا هاریكاری و هه‌ماهه‌نگیا ئه‌منی د ناڤبه‌را پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ كر دڕوو ب ڕووبوونا تیرۆرێ بتایبه‌تی ل سالا بۆری و دووپاتی ل گرنگیا پێشڤه‌برنێ ب وێ هه‌ماهه‌نگیێ كر ب ئاراسته‌یا پڕكرنا ڤالاهیا ئه‌منی ل ده‌ڤه‌رێن ماده‌یێ 140 یێ دستووری.

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ سوپاسیا هاریكاری و پشته‌ڤانیا به‌رده‌وام یا ئه‌مریكا و هێزێن هه‌ڤپه‌یمان ل پێشمه‌رگه‌ی كر د شه‌ڕێ دژی تیرۆرێ و چاكسازیێن وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ی، هه‌روه‌سا كورتیه‌ك ده‌رباه‌ری ئه‌نجامێن سه‌ره‌دانا شاندێ بلند یێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ به‌غدا و كۆمبوون ل گه‌ل سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ، ب تایبه‌تی پێشڤه‌برنا هاریكاری و هه‌ماهه‌نگیا ئه‌منی د ناڤبه‌را پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ دا به‌رچاڤكر.

ئه‌ڤرۆ:

وه‌لاتیێن خوه‌شتڤی..

من و كابینه‌یا خوه‌ ل به‌رده‌م په‌رله‌مانێ كوردستانێ و هه‌وه‌یێن خوه‌شتڤی سویند یا خاری كو كار بكه‌ین بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن بلند یێن گه‌ل و نیشتمانی و پاراستنا كیانێ دستووری یێ هه‌رێما كوردستانێ، له‌وما ل ده‌ستپێكا ڤێ كابینه‌یێ، وه‌سا ڕێككه‌فتین كو شوونوارێن دوئیداره‌ییێ نه‌هێلین و بڕیارێن حوكمه‌تێ، ل سه‌رانسه‌ری هه‌رێما كوردستانێ، ب ئێك شێوه‌ بهێنه‌ بجهئینان.

نابیت ل هیچ پشكه‌كا هه‌رێما كوردستانێ، بڕیارێن حزبی یان تاكه‌كه‌سی، ڕێ ل جهئینانا كار و به‌رنامه‌یێ حوكمه‌تێ بگریت. ئه‌ز ب یه‌كسانی، سه‌حدكه‌مه‌ سه‌رانسه‌ری هه‌رێما كوردستانێ و خوه‌ ب به‌رپرسیار دزانم به‌رامبه‌ر هه‌موو وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ ل هه‌موو پارێزگا و ئیداره‌یێن سه‌ربخوه‌. به‌لێ مخابن، ڕێگری هاتیه‌ كرن و ئاسته‌نگ بۆ حوكمه‌تا هه‌رێمێ هاتینه‌ دروستكرن، كو ڤێ چه‌ندێ ژی زیان ب ژیانا وه‌لاتیان گه‌هاندیه‌.

نێزیكی دو سالایه‌، كێشه‌یا كۆمكرنا داهاتی و نه‌مانا پاره‌ی ل بانكێن سنوورێ سلێمانیێ و گه‌رمیان و هه‌له‌بجه‌ و ڕاپه‌رین یا هه‌ی. مه‌ دووڤچوونا ڤێ كێشه‌یێ كریه‌ و لژنه‌یه‌ك ژ وه‌زاره‌تێن دارایی و ناڤخوه‌، بۆ دووڤچوونا ڤێ كێشه‌یێ هاته‌ پێكئینان، به‌لێ ئه‌گه‌رێ ڤێ كێشه‌یێ ئه‌وه‌، كو هنده‌ك كه‌س و ئالی ژ پێخه‌مه‌ت به‌رژه‌وه‌ندیا خوه‌، ده‌ستێن خوه‌ دئێخنه‌ دناڤ پرۆسه‌یا كۆمكرنا داهاتێ وان سنووراندا، له‌وما هه‌ر ئه‌و كه‌س و ئالی به‌رپرسیارن ل به‌رامبه‌ر وان زیانێن ب وه‌لاتی و داموده‌زگه‌هێن حوكمه‌تێ دگه‌هن.

شه‌فافیه‌ت ئه‌وه‌ كو حوكمه‌ت، بخوه‌ چاڤدێریێ ل سه‌ر هه‌موو پرۆسه‌یا كۆمكرنا داهاتێن خوه‌ بكه‌ت، نه‌كو تنێ ئاگه‌هداری وێ پشكێ بیت كو بۆ حوكمه‌تێ دهێته‌ جوداكرن. ل ده‌ستپێكا ڤێ كابینه‌یێ، مه‌ بزاڤكریه‌ داهاتێن هه‌رێمێ ڕێكبێخین و هه‌تا ئاسته‌كێ باش ژی د سه‌ركه‌فتی بووین و هه‌ر ژ به‌ر وی ئه‌گه‌ری، مه‌ شیا قۆناغا دژوار یا بێ داهاتی ل ده‌ستپێكا دیاربوونا په‌تایا كورۆنایێ ده‌رباز بكه‌ین.

وه‌لاتیێن به‌رێز…

ده‌مه‌كه‌ ژ ئالیێ داموده‌زگه‌هێن ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان، كه‌ هه‌ڤپشكه‌كێ سه‌ره‌كیێ ڤێ كابینه‌یێ نه‌، وه‌سا دهێته‌ باسكرن كو دوورپێچی ل سه‌ر سنوورێ سلێمانیێ هه‌یه‌، هه‌موو شه‌هره‌زایێن ڕه‌وشا دارایی یا هه‌رێما كوردستانێ دزانن كو داهاتی په‌ترۆلێ و هه‌روه‌سا ئه‌و پشكا بودجه‌یا هنده‌ك جاران ژ به‌غدا هاتی، ب شێوه‌یه‌كێ یه‌كسان هاتیه‌ به‌لاڤكرن و مووچه‌یێ كارمه‌ندان پێ هاتیه‌ دان، ئه‌وا جهێ پرسیارێ، داهاتێ نه‌په‌ترۆلی یێ ناڤخوه‌یا هه‌رێما كوردستانێ بوو كو پشكه‌كا مه‌زن ژی داهاتێ ده‌روازێن سنووری یه‌، به‌لێ مخابن، ڕێ نه‌هاتیه‌ دان ئه‌ڤ بواره‌ ل سنوورێ سلێمانیێ و گه‌رمیان و هه‌له‌بجه‌ و ڕاپه‌رین بهێته‌ ڕێكخستن، له‌وما سه‌ركردایه‌تیا ئێكه‌تیێ، به‌رپرسیاره‌ به‌رامبه‌ر وێ ڕه‌وشا ل وان ده‌ڤه‌ران دروست بووی.

هه‌كه‌ به‌رژه‌وه‌ندیا وه‌لاتیێن مه‌، ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیا حزبی بهێته‌ دانان، چاره‌سه‌ریا ڤێ ڕه‌وشێ ژی یا ب ساناهی یه‌ و مه‌ پلان و به‌رنامه‌یێ كارا هه‌یه‌ بۆ چاره‌سه‌ركرنا ڤێ كێشه‌یێ و گاڤێن باش ژی مه‌ هاڤێتبوون بۆ چاره‌سه‌ریێ، به‌لێ مخابن ڕێگری هاته‌ كرن ل جهئینانێ و پاشی كریارا تیرۆركرنا هاوكار جاف ئه‌و پرۆسانه‌ ب تمامی ئیفلیجكر.

كێشه‌یێن دارایی و بابه‌تێ كۆمكرنا داهاتی، نێزیكی دو سالایه‌ هه‌ی و ده‌هان كۆمبوون ل سه‌ر ڤی بابه‌تی هاتینه‌ كرن و به‌رچاڤ ڕۆهنیه‌كا باش هه‌بوو بۆ چاره‌سه‌ریێ. بریارا جڤاتا وه‌زیران ژی یا هه‌ی بۆ هنارتنا هێزا هه‌ڤپشك بۆ ده‌روازه‌یێن سنووری، به‌لێ ئێكه‌تی نیشتمانی ڕێگر بوو و گه‌فێن وێ چه‌ندێ كر كو هه‌كه‌ ئه‌و بهێته‌ كرن دێ شه‌ڕێ ناڤخوه‌یی ڕووده‌ت، له‌وما د ڤی ده‌می دا، زه‌قكرنا ڤی بابه‌تی، تنێ بۆ وێ چه‌ندێ بوو ڕۆناهی نه‌هێته‌ خستن ل سه‌ر بابه‌تێ تیرۆركرنا هاوكار جاف ل جه‌رگێ پایته‌ختا هه‌رێما كوردستانێ. هه‌رێما كوردستانێ و پێشمه‌رگه‌، هێمایێن ڕوو ب ڕووبوونا تیرۆر بوون و نابیت ل ناڤخوه‌یا هه‌رێمێ، هنده‌ك كه‌س بۆ ئێكلاكرنا كێشه‌یێن خوه‌ په‌نایێ بۆ تیرۆرێ ببه‌ن.

د ڤێ كه‌یسێ دا، مه‌ هیچ ئالیه‌ك تۆمه‌تبار نه‌كریه‌، تنێ ناڤێن چه‌ند كه‌سێن تۆمه‌تبار یێن هه‌ی كو پێدڤیه‌ بهێنه‌ ڕاده‌ستكرن بۆ دادگه‌هێ و بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ ژی، ب فه‌رمی نڤیسیار ئاراسته‌ی ئالیێ په‌یوه‌ندیدار ل سلێمانیێ هاتیه‌ كرن. هه‌ر ژ ده‌ستپێكێ، مه‌ گوتیه‌ بلا لژنه‌یه‌كا ڤه‌كۆلینی یا هه‌ڤپشك هه‌بیت و بلا ئالیێ سیێ ژی، هه‌تاكو ل ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا ژی، پشكداریێ د ڤه‌كۆلینێ دا بكه‌ن، به‌لێ مخابن، هه‌تا نوكه‌ به‌رسڤه‌ك بۆ ڤێ داخوازیێ نینه‌. ئانكو كێشه‌ داهات و ڕه‌وشا دارایی یا سلێمانیێ نینه‌، ئه‌وا هه‌ی ئه‌وه‌، داخواز ژ مه‌ دهێته‌ كرن كه‌یسا تیرۆرا هاوكار جاف بهێته‌ بێ ده‌نگكرن كو ئه‌ڤه‌ژی داخوازیه‌كا نه‌ڕه‌وایه‌ و نابیت وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ قبوول بكه‌ن.

ڕه‌وشا ده‌ڤه‌رێ ژ مه‌ دخوازیت كو كێشه‌یێن خوه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ین و ب هێز ڤه‌ به‌ر ب پاشه‌ڕۆژێ گاڤان بهاڤێژین. ل ڤێرێ ژ پێخه‌مه‌ت به‌ژه‌وه‌ندیا گشتی و ده‌ربازكرنا ڤێ قۆناغێ، ڤان چه‌ند خالێن ل خوارێ، د ئێخمه‌ به‌رده‌م ڕایا گشتی و هه‌موو ئالیان:

ئێك: ل دۆر كه‌یسا تیرۆركرنا هاوكار جاف كو هۆكارێ سه‌ره‌كیێ وێ ڕه‌وشا ئالۆزه‌، داخواز دكه‌م، ل ده‌ستپێكێ تۆمه‌تبار بهێنه‌ ڕاده‌ستكرن بۆ دادگه‌هێ و پاشی بلا لژنه‌یه‌كا هه‌ڤپشك ب به‌رهه‌ڤبوونا ئالیێ نێڤده‌وله‌تی و نوونه‌رێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ یان هه‌ر وه‌لاته‌كێ دۆست كو بخوازیت پشكدار بیت، بهێته‌ پێكئینان، تاكو هه‌ر چ زووتر ڤه‌كۆلین دگه‌لدا بهێته‌ ده‌ستپێكرن و ئه‌نجام بۆ ڕایا گشتی بهێنه‌ ئاشكراكرن.

دو: ل ده‌ستپێكا ده‌ست بكاربوونا كابینه‌یا نه‌هێ، داخواز دهاته‌ كرن بابه‌تێ لامه‌ركه‌زیه‌ت و هاتنا خوارێ یا ده‌ستهه‌لاتێ ل داهات و خه‌رجیان بهێته‌ بجهئینان، له‌وما ئه‌و چه‌نده‌ هاته‌ بجهئینان. نوكه‌ ژ ئالیێ تیما وه‌زاری یا ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستانی، داخواز دهێته‌ كرن خه‌رجی ببنه‌ مه‌ركه‌زی، هه‌كه‌ ئه‌ڤه‌ بهێته‌ داخوازكرن، پێدڤیه‌ كۆمكرنا داهاتی ژی ببیته‌ مه‌ركه‌زی و پرۆسه‌یا كۆمكرنا داهاتی ب تایبه‌ت ل خالێن سنووری، ل بن سه‌رپه‌رشتی و چاڤدێریا چر یا مه‌ركه‌زی بیت. بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ ژی، پێدڤیه‌ هه‌ماهه‌نگی د ناڤبه‌را وه‌زاره‌تێن دارایی و ناڤخوه‌ و پێشمه‌رگه‌ دا هه‌بیت تاكو ڕێ ل قاچاخچیێ و ده‌ستبرن بۆ داهاتێ ده‌روازه‌یێن سنووری بهێته‌ گرتن و پێكئینانا هێزه‌كا هه‌ڤپشك بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ گه‌له‌ك یا پێدڤیه‌.

سێ: پێدڤیه‌ ئاسته‌نگ بۆ پرۆسه‌یا چاكسازیێ و ئێكگرتناهێزا پێشمه‌رگه‌ی نه‌هێنه‌ دروستكرن. د ڤێ كابینه‌یێ دا ب كریا مه‌ گاڤ بۆ چاكسازیێ د هێزا پێشمه‌رگه‌ی و ئێكگرتنا وێ هاڤێتینه‌ و پێدڤیه‌ هێزا پێشمه‌رگه‌ی، ببیته‌ هێزه‌كا نیشتمانی یا ب هێز بۆ به‌رگریێ ژ كیانێ دستووری یێ هه‌رێما كوردستانێ و دوورخستنا گه‌فان، دوور ژ ئه‌جنده‌یێن حزبی و تاكه‌كه‌سی.

چار: ژ پێخه‌مه‌ت به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی و پرۆسه‌یا دیموكراسی ل هه‌رێمێ، پێدڤیه‌ هه‌ر چ زووتر، په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڕوونشتنا خوه‌ ئه‌نجام بده‌ت بۆ كاراكرنا كۆمسیۆنا بلند یا هه‌لبژارتنان، تاكو ب كریار، گاڤا بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان بهاڤێژیت و پێدڤیه‌ ئه‌ڤساله‌، هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێنه‌ ئه‌نجامدان و ئه‌م ل حوكمه‌تا هه‌رێمێ، د به‌رهه‌ڤین هه‌موو پێدڤیێن هه‌لبژارتنان، د زووترینده‌م دا دابین بكه‌ین.

پێنج: پێدڤیه‌ ئالیێن سیاسی یێن پشكدار د حوكمه‌تێ دا، وه‌كو حزب، پشته‌ڤانێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ بن و نابیت د ناڤ حوكمه‌تێ دا بن و ڕۆلێ ئۆپۆزسیۆنێ ببینن. پێدڤیه‌ وه‌زیر و تیمێن وه‌زاری ژی، جێبه‌جێكارێن ئه‌جنده‌یێن حكومی بن ونابیت كێشه‌ و ئالۆزیێن سیاسی بهێنه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ ناڤ حوكمه‌تێ. پێدڤیه‌ بزاڤا چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یێن سیاسی، ل ده‌رڤه‌ی حوكمه‌تێ وان بهێته‌ كرن نه‌كو كارێ حوكمه‌تێ ئیفلیج بكه‌ن.

ئه‌ڤرۆ:

بابه‌تێ هه‌لبژارتنێن توركیا د رۆژه‌ڤێ دایه‌ و پارتێن كوردی یێن ل توركیا و باكورێ كوردستانێ ژی به‌حسێ هندێ دكه‌ن كو دڤێت به‌ره‌یه‌ك كوردستانی بهێته‌ ئاڤاكرن و ده‌م یێ هاتی كو پارتێن كوردی پێكڤه‌ كار بكه‌ن دا ده‌ستهه‌لاتا بهێت یا توركیا نه‌چار بیت هنده‌ك ژ داخوازیێن كوردان بجه بینیت.

بایرام بۆزیه‌ل سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتیا سوسیالیست یا كوردستانێ راگه‌هاند كو هه‌تا نها ژی داخوازیێن هه‌موو پارتێن كوردستانی ل توركیا ئێك نینه‌، ئه‌و یه‌ك ژی ئاریشه‌كا مه‌زنه‌ و دڤێت پارتێن كوردی ل سه‌ر به‌رنامه‌كێ هه‌ڤپشك پێكڤه‌ كار بكه‌ن، نها توركیا به‌ر ب هه‌لبژارتنان ڤه‌ دچیت و هه‌ر كه‌س چاڤه‌رێ هندێ یه‌ دا بزانیت كا دێ كورد ده‌نگێ خوه‌ ده‌نه‌ چ ئالیه‌كێ، چونكی بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ ئاشكرایه‌ كو ده‌نگێ كوردان دێ كاریگه‌ریه‌كا خوه‌ یا مه‌زن هه‌بیت و كورد پشته‌ڤانیێ ل كیژ به‌ره‌یی بكه‌ن ئه‌و دێ هێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ.

به‌ری دو رۆژان ل باژێرێ ئامه‌دێ د كۆمبوونه‌كا هه‌ڤپشك دا پارتێن كوردستانی دیار كرن كو وه‌كو پێنگاڤا ئێكێ دڤێت گرنگیه‌كا مه‌زن ب زمانێ كوردی بهێته‌ دان و دڤێت هه‌موو پارت و سازیێن كوردی كار بكه‌ن دا كو زمانێ كوردی ل توركیا ببیته‌ زمانێ فه‌رمی یێ په‌روه‌ردێ و ژ به‌ر هندێ ژی گرنگه‌ هه‌موو خێزانێن كورد زارۆیێن خوه‌ فێری كوردی بكه‌ن.

د كۆمبوونێ دا به‌حسێ ‌هندێ ژی هاته‌ كرن كو دڤێت داخوازیێن كوردان ل توركیا ئێدی زه‌لال بن، دڤێت كورد ب ره‌نگه‌كێ ئاشكرا و ب رێیێن قانوونی داخوازا مافێن خوه‌ یێن ره‌وا بكه‌ن، ب تایبه‌تی ژی بابه‌تێ په‌روه‌ردا ب زمانێ كوردی، چونكی ئه‌و یه‌ك دشێت ببیته‌ ده‌ستپێكه‌كا گه‌له‌ك گرنگ بۆ داخوازیێن هه‌ڤپشك یێن هه‌موو كوردان ل توركیا و د كۆمبوونێ دا هه‌موو پارتێن پشكدار پشته‌ڤانیا خوه‌ بۆ هه‌موو وان سازیێن كوردی دیار كرن یێن كو ده‌مه‌كه‌ كار بۆ فه‌رمیكرنا زمانێ كوردی ل توركیا دكه‌ن.

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو به‌رهه‌ڤیا هندێ دهێته‌ كرن كو به‌ری هه‌لبژارتنان هه‌ده‌په‌ بهێته‌ داخستن، چونكی ئاكپارتی باش دزانیت د ره‌وشا نها دا كورد ده‌نگێ خوه‌ ناده‌نه‌ وێ، ژ به‌ر هندێ ژی نها ئاكپارتی كار ل سه‌ر هندێ دكه‌ت كو ده‌نگێن كوردان به‌لاڤ ببیت، چونكی بۆ ئاكپارتیێ ئاشكرایه‌ هه‌كه‌ كورد ده‌نگێ خوه‌ بده‌نه‌ هه‌ده‌پێ دێ وی ده‌می رێژه‌یا ده‌نگێن هه‌ده‌پێ گه‌له‌ك زێده‌تر لێ هێت و ئه‌و یه‌ك ژی دشێت مه‌ترسیه‌كا مه‌زن بۆ ئاكپارتیێ دروست بكه‌ت، ژ به‌ر هندێ نها كار بۆ داخستنا هه‌ده‌پێ و به‌لاڤكرنا ده‌نگێن كوردان ل توركیا دهێته‌ كرن.

هنده‌ك ژ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا توركیا ژی دیار دكه‌ن كو نها هه‌ڤدیتن د ناڤبه‌را هه‌ده‌پێ و عه‌لی باباجانی دا هه‌نه‌ و هه‌كه‌ هه‌ده‌په‌ بهێته‌ داخستن ره‌نگه‌ ده‌نگده‌رێن هه‌ده‌پێ ده‌نگێن خوه‌ بده‌نه‌ پارتا عه‌لی باباجانی لێ چاڤدێرێن سیاسی یێن كورد و كه‌سێن نێزیكی هه‌ده‌پێ دبێژن كو چو راستی بۆ هندێ نینن.

چاڤدێرێن سیاسی ل توركیا و باكورێ كوردستانێ دیار دكه‌ن كو دڤێت هه‌ده‌په‌ ل گه‌ل هه‌موو پارتێن دی یێن كوردی ل توركیا به‌ره‌یه‌كێ ئاڤا بكه‌ت، ب جهێ كو هه‌ده‌په‌ خوه‌ نێزیكی پارته‌كا دی بكه‌ت دڤێت ل گه‌ل پارتێن كوردی كار بكه‌ت، چونكی ب سالانه‌ كوردان ده‌نگێن خوه‌ داینه‌ پارتێن توركی و هه‌تا نها ژی وان پارتان چو بۆ كوردان نه‌كرینه‌، نها ده‌م یێ هاتی كو كورد ئێدی به‌ره‌یه‌كێ ئاڤا بكه‌ن، دڤێت ده‌نگ و داخوازیێن كوردان بگه‌هیته‌ هه‌موو جیهانێ، چونكی ب سالانه‌ زۆرداری ل كوردان دهێته‌ كرن و مافێن وان دهێته‌ خوارن، هه‌كه‌ هه‌موو پارتێن كوردستانی ل توركیا پێكڤه‌ كار بكه‌ن و داخوازیێن وان ژی ئێك بیت ئه‌و یه‌ك دێ كاریگه‌ریه‌كا خوه‌ یا مه‌زن هه‌بیت، چونكی وی ده‌می ده‌ستهه‌لات دێ نه‌چار بیت داخوازیێن كوردان به‌رچاڤ وه‌ربگریت، لێ مخابن هه‌تا نها ژی پارچه‌بوونه‌كا به‌رچاڤ د ناڤ پارت و ئالیێن سیاسی ل باكورێ كوردستانێ دا هه‌یه‌ و ژ به‌ر هندێ ژی هه‌رده‌م ده‌نگێن كوردان به‌لاڤ دبیت و هه‌تا نها ژی كوردان نه‌شیاینه‌ ل توركیا ببنه‌ هێزه‌كا كاریگه‌ر و داخوازیێن خوه‌ ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ بسه‌پینن، لێ دڤێت ڤێجارێ كورد شاشیێن به‌ری چه‌ندین سالان دوباره‌ نه‌كه‌ن.

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو د هه‌لبژارتنێن هه‌ری دووماهیێ یێن باژێرڤانیان ل توركیا دا كوردان ل چه‌ندین باژێرێن مه‌زن یێن توركیا پشته‌ڤانی ل پارتا كۆماری كرن و ژ به‌ر هندێ ژی ئاكپارتی تووشی شكه‌ستنێ هات و چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن هه‌كه‌ كورد به‌ره‌یه‌كێ ئاڤا بكه‌ن و ده‌نگێ خوه‌ نه‌ده‌نه‌ چو ئالیه‌كێ دی دێ شێن بنه‌ هێزه‌كا هه‌ری كاریگه‌ر ل توركیا و وی ده‌می چو هێزه‌كا سیاسی نه‌شێت داخوازیێن كوردان پشتگوه بهاڤێژیت.

ئه‌ڤرۆ، سالار محه‌مه‌د دۆسكی:

ئه‌ندامه‌كێ كۆمیته‌یا ناڤین یا پارتی دیموكراتی كوردستانی ڕاگه‌هاند، نێزیكبوونه‌كا باش د ناڤبه‌را پارتی و ئێكه‌تیێ دا ل ڤێ قوناغێ هه‌یه‌ و گه‌شبینم كۆمبوونه‌ك بهێته‌كرن و ب دانوستاندنێ هه‌موو كێشه‌ بهێنه‌ باسكرن و هه‌ر دو ئالیان تێبینی هه‌نه‌ و ئه‌ڤه‌ ژی دێ ل سه‌ر ئێك مێز هێنه‌ باسكرن و چاره‌سه‌كرن.

هیوا گه‌یلانی، ئه‌ندامێ كۆمیته‌یا ناڤین یا پارتی دیموكراتی كوردستان  بۆ ڕۆژنامه‌یا (ئه‌ڤرۆ) گوت”پارتی و ئێكه‌تی دو حزبێن جودانه‌ ل ده‌ڤه‌رێ و هه‌ردویان دیرۆكه‌ك یا هه‌ی هه‌ر ژ ململانێ و ناكۆكیێ و شه‌ڕێ ناڤخوه‌یی و په‌یوه‌ندیێن باش و هه‌ڤپه‌یمانیێ و ئه‌و ده‌مێ په‌یوه‌ندیێن مه‌ ل گه‌ل ئێك دباش ئه‌م پێكڤه‌ شیاینه‌ كارێن باش بكه‌ین و هه‌ر ده‌مێ ناكۆكی د ناڤبه‌را هه‌ردو ئالیان دا هه‌ین زیان ب مه‌ هه‌ردویان كه‌فتیه‌”.

هیوای زێده‌تر گوت” ل دووڤ ده‌ستپێشخه‌ریا پارتی و به‌رسفدانه‌كا باش ژئالیێ ئێكه‌تی نشتیمانی كوردستان ڤه‌ نوكه‌ په‌یوه‌ندیێن پارتی و ئیكه‌تیێ گه‌له‌ك دباشن و تێكگه‌هشتن و نێزیكبوون هه‌یه‌ و ئه‌م هه‌ردو ئالی دخوازین په‌یوه‌ندیه‌كا دروست هه‌بیت و مه‌ ئومێد هه‌یه‌ ل نێزیك هه‌ردو كۆمبن و بگه‌هینه‌ قوناغێن باشتر و هزر ل دانانا ڕێككه‌فتنه‌كا نوو بكه‌ین و په‌یوه‌ندیێن باش و به‌رده‌اوم هه‌بن پێخه‌مه‌ت خه‌لكێ كوردستانێ”.

خویاكر ژی” ده‌ستپێشخه‌ری ژئالیێ پارتی بوویه‌ و به‌رسڤا باش ژی ژ ئالیێ ئێكه‌تیێ ڤه‌ هه‌بوو و مه‌ هه‌ردویان تێبینی یێن هه‌ین و ئه‌وا ل ده‌ف مه‌ گرنگ خزمه‌تا خه‌لكێ كوردستانێ بكه‌ین و پێكڤه‌ ڤی وه‌لاتی بڕێڤه‌ ببه‌ین و نابیت د حوكمه‌تێ دا پشكداربین ود ڕاگه‌هاندنێ دا ژی ئۆپۆزسیۆن بین و نابیت ژ ده‌رڤه‌ی فه‌رمانگه‌هێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ په‌یوه‌ندی ل گه‌ل به‌غدا و هنده‌ك جهێن دی هه‌بیت، هه‌روه‌سا نابیت هنده‌ك بابه‌تان د ڕاگه‌هاندنێ دا بێژن و ل جڤاتا وه‌زیران نه‌بێژن و دهه‌مان ده‌م ڕاسته‌ كێشه‌ و ناكۆكی د ناڤبه‌را مه‌ هه‌ردویان دا هه‌بووینه‌ لێ ئه‌م ل گه‌ل دروستكرنا په‌یوه‌ندیه‌كا ساخله‌مین د ناڤبه‌را پارتی و ئێكه‌تیێ دا و كێشه‌ و گازندا ل سه‌ر مێزا دانوستاندنێ باس بكه‌ین نه‌كو ل سه‌ر كه‌نالێن ڕاگه‌هاندنێ دژی هه‌ڤدو ڕاوه‌ستین و ئه‌ڤه‌ د به‌رژوه‌ندیا چ ئالیان دا نینه‌ “.

هیوا گه‌یلانی گوت ژی”هێشتا هه‌ردو ئالینه‌ چووینه‌ تشتێ هوور لێ یا گرنگ ل ده‌ف پارتی ئه‌وه‌ هنده‌ك بابه‌ت هه‌نه‌ گرێدای  ئاسایشا نه‌ته‌وی نه‌ و پێدڤیه‌ هه‌ردو ئالیان ئێك گوتار هه‌بیت و دبیت مه‌ ل كوردستانێ هنده‌ك بۆچوونێن جودا هه‌بن لێ ل به‌غدا بۆ به‌رژوه‌ندیێن خه‌لكێ كوردستانێ پێدڤیه‌ مه‌ ئێك گوتار و ئێك هه‌لویست هه‌بیت”.

ل دووماهیێ گوت” یێ گه‌شبینم ل ده‌مه‌كێ نێزیك پارتی و ئێكه‌تی كۆمبوونه‌كێ ئه‌نجام بده‌ن و چاره‌سه‌ریا كێشه‌یان د ناڤبه‌را هه‌ردوئالیان دا ب دانوستاندنێ بهێته‌كرن”.

ئه‌ڤرۆ، سلێمانیێ، عه‌زیز هه‌ورامی

ئه‌ندامه‌كێ مه‌كته‌با سیاسی یا ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان ڕاگه‌هاند، ل ده‌مه‌كێ نێزیك ئێكه‌تی و پارتی دێ دانوستاندنان ل سه‌ر هه‌موو كێشه‌یان كه‌ن و هه‌ردو ئالی ل سه‌ر گوهۆڕینێن وه‌زاری یێن تیمێن خوه‌ د حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا یێن ڕێككه‌فتین و ل ڕۆژانێن داهاتی دێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ كۆمبیت، و قوباد تاله‌بانی ژی دێ زڤریت بۆ پشكداریكرنێ د كۆمبوونێن جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێمێ دا.

سه‌عدی پیره‌، ئه‌ندامێ مه‌كته‌با سیاسی یا ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان بۆ ڕۆژنامه‌یا (ئه‌ڤرۆ) گوت” د ده‌مه‌كێ نێزیك دا دێ شاندێن بلند یێن پارتی دیموكراتی كوردستان و ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان كۆمبن به‌لێ ژڤانێ وێ كۆمبوونێ نه‌هاتیه‌ دیاركرن، به‌رهه‌ڤیێن ئه‌نجامدانا كۆمبوونێ یێن ده‌ستپێكرین”.

سه‌عدی پیره‌ گوت ژی” ئه‌و بابه‌تێن شاندێ بلند یێ پارتی و ئێكه‌تی دێ دانوستاندنان ل سه‌ر كه‌ن پێك دهێن ژ  دانوستاندن دا ل گه‌ل به‌غدا وخالێن دیالۆكا نیشتمانی و بودجه‌ی و په‌یوه‌ندی ل گه‌ل ده‌وله‌تێن هه‌رێمی و دارایی و گرفتێن پارێزگه‌هان”.

زێده‌تر گوت” گرژیێن د ناڤبه‌را پارتی و ئێكه‌تیێ دا یێن خاڤ بووین و شه‌ڕێ ڕاگه‌هاندنێ یێ ڕاوه‌ستیای، د نوكه‌ دا هه‌موو پشته‌ڤانین بۆ سه‌رخستنا پرۆسه‌یا دانوستاندنێ د ناڤبه‌را هه‌ردو ئالیان دا”.

ئاماژه‌كر” ئه‌م و پارتی ل سه‌ر گوهۆڕینێن د ناڤ تیمێن مه‌ یێن وه‌زاری د حوكمه‌تێ دا یێن ڕێككه‌فتین و د ڕوونشتنه‌كا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دا دێ ئه‌و ڕێككه‌فتین هیچته‌ بجهئینان”.