NO IORG
نووترين نووچه
نوچێن گرنگ

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ كورد راگه‌هاند كو 11 سالن توركیا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت دا نه‌هێلیت چو كیانێن كوردی ل سووریێ دروست ببن، نها ژی دڤێت ل دژی كوردان ل گه‌ل شامێ دانوستاندنان بكه‌ت لێ ئه‌مریكا ل دژی پیلانێن توركیا یه‌ و ئه‌مریكا دشێت رێگریێ ل گه‌له‌ك كاره‌ساتان بكه‌ت.

عه‌بدوللا حیجاب چاڤدێرێ سیاسی د دیداره‌كا تایبه‌ت دا بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو هه‌ر ژ رۆژا كو ئالۆزی ل سووریێ دروست بوون هه‌تا نها توركیا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ت دا نه‌هێلیت چو كیانێن كوردی ل سووریێ ئاڤا ببن، ژ به‌ر هندێ ژی توركیا ل ژێر ناڤێن جودا جودا كۆمێن چه‌كدار ل دژی كوردان ئاڤا كرن و خواست ب رێیا كۆمێن چه‌كدارێن توندره‌و نه‌هێلیت كورد ل سووریێ بگه‌هنه‌ مافێن خوه‌، بێگومان ئه‌و سیاسه‌تا توركیا زیانێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك مه‌زن بۆ ئه‌مریكا هه‌بوون و گۆت: (یا كو توركیا دخواست نه‌شیا ل سووریێ بده‌ستڤه‌ بینیت و نها گه‌له‌ك ئاریشه‌ بۆ توركیا و ئه‌ردۆغانی دروست بووینه‌، ب تایبه‌تی ژی بابه‌تێ په‌نابه‌رێن سووری، چونكی ئه‌ردۆغانی بابه‌تێ په‌نابه‌ران بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ بكار ئینا و هه‌روه‌سا وه‌كو كارته‌كێ ژی ل دژی وه‌لاتێن ئێكه‌تیا ئۆرۆپا بكارئینا لێ نها ره‌وش هاتیه‌ گوهۆرین و بابه‌تێن په‌نابه‌رێن سووری ژی بوویه‌ ئاریشه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ ئه‌ردۆغانی، ئه‌ردۆغان نها دڤێت ب رێیا دانوستاندنێن ل گه‌ل شامێ ڤی بابه‌تی ل گۆر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ ئێكلا بكه‌ت).

چاڤدێرێ سیاسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو په‌یوه‌ندیێن توركیا و رۆسیا ژی نها بۆ ئه‌مریكا بووینه‌ جهێ مه‌ترسیێ، به‌ری ده‌مه‌كێ به‌رپرسێن ئه‌مریكا سه‌باره‌ت ب هندێ هۆشداری ژی دانه‌ توركیا، ئانكۆ ب كورتی یا نها توركیا دڤێت ل سووریێ بكه‌ت دیسان د به‌رژه‌وه‌ندیا ئه‌مریكا دا نینه‌، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌مریكا هه‌ر زوو دژبه‌ریا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر دانوستاندنێن د ناڤبه‌را توركیا و رژێما به‌شاری دا دیار كر، هه‌بوونا ئه‌مریكا ل سووریێ ب تایبه‌تی ژی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دشێت ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر پیلانێن توركیا دروست بكه‌ت.

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو توركیا دڤێت خوه‌ ژ بابه‌تێ په‌نابه‌رێن سووری قورتال بكه‌ت، لێ دڤێت وی بابه‌تی ل سه‌ر حسابێ كوردان ئێكلا بكه‌ت، ب سالانه‌ توركیا كار دكه‌ت كو په‌نابه‌رێن سووری ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بجه بكه‌ت و وه‌سا دیمۆگرافیا رۆژئاڤایێ كوردستانێ ب گوهۆریت، ئانكۆ یا ب سالانه‌ رژێما سووریێ نه‌شیا بكه‌ت نها توركیا دڤێت ل دژی كوردان بكه‌ت، پیلانه‌ك مه‌زن ل دژی رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌یه‌ و گۆت: (هه‌كه‌ توركیا و سووریێ ل دژی كوردان رێككه‌فتنه‌كێ بكه‌ن ئه‌و یه‌ك دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ روودانا كاره‌ساتێن گه‌له‌ك مه‌زن، ره‌نگه‌ وه‌كو سالا ١٩٩١ یا هه‌رێما كوردستانێ بیت، لێ ئه‌مریكا هه‌ر زوو هه‌ست ب پیلانا توركیا كریه‌ و هه‌رچه‌نده‌ سیاسه‌تا ئه‌مریكا هه‌تا نها ل هه‌مبه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانێ گه‌له‌ك زه‌لال ژی نه‌بیت لێ ئه‌مریكا نها رێ ناده‌ت كو توركیا تشته‌كێ وه‌سا بكه‌ت، داخۆیانیا ئه‌مریكا كو دبێژیت ئه‌و ل دژی هندێ نه‌ نها توركیا و شام دانوستاندنان بكه‌ن ژی ڤێ‌ راستیێ‌ باش نیشا دده‌ت).

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

نوونه‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل ئورۆپا ئاشكرا كر، مه‌ترسیا ڤه‌گه‌ڕاندنێ ل سه‌ر ب هزاران په‌نابه‌رێن كورد ل ده‌رڤه‌ هه‌یه‌ و دبێژیت: حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا ب زۆری نینه‌.

دلاوه‌ر ئاژگه‌یی، نوونه‌رێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ل ئێكه‌تیا ئورۆپا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، ژ لایێ وه‌لاتێن ئورۆپا گڤاشتنێن زۆر ل سه‌ر هه‌ردو حوكمه‌تێن ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌ بۆ ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌رێن ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و گۆت: “چه‌ندین جاران داخواز هاتیه‌ كرن، كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رازیبوونا خوه‌ دیار بكه‌ت بۆ ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌ران ب زۆری، به‌لێ سیاسه‌تا هه‌رێمێ یا دیاره‌ ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌ران ب زۆری نینه‌”.

دلاوه‌ر ئاژگه‌یی گۆتژی: “قانوونێن وه‌لاتان بۆ رێگریێ ل په‌نابه‌ران دژوار بووینه‌ و نوكه‌ وه‌ك به‌رێ مافێ په‌نابه‌ریێ ب خه‌لكێ بیانی ناده‌ن، ئه‌ڤه‌ ژی بوویه‌ ئه‌گه‌ر ژیانا په‌نابه‌ران دژوار ببیت، گه‌فێن ڤه‌گه‌ڕاندنێ ل سه‌ر هه‌ژماره‌كا به‌رچاڤ یا په‌نابه‌ران هه‌نه‌ و بزاڤان دكه‌ن ب زۆری ڤه‌گه‌ڕینن، ئه‌م ژی ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا ب زۆر نینین، هه‌رچه‌نده‌ هنده‌ك پرۆپاگنده‌ دهێنه‌ كرن، كو حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل گه‌ل ڤه‌گه‌ڕاندنا په‌نابه‌رانه‌، به‌لێ چو راستی بۆ نینه‌ و ئه‌م ل گه‌لڤه‌گه‌ڕاندنا ب زۆری نینین”.

ئه‌ڤرۆ، زنار تۆڤی:

رێڤینگ هرۆری، سه‌رۆكێ لژنا پێشمه‌رگه‌ی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ، بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، د كڤانێ چاكسازیێن حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا و ژ پێخه‌مه‌ت هه‌بوونا له‌شكه‌ره‌كێ رێكوپێك و ئه‌كادیمی، ئه‌و پێشمه‌رگێن ل دووڤ قانوونێ ژییێ وان ژ خانه‌نشینكرنێ دگرن دێ هێنه‌ خانه‌نشینكرن و مووچێ وان ژی ناهێته‌ كێمكرن و دێ هه‌ر وه‌كی خوه‌ مینیت.

ناڤهاتی گۆت: “خانه‌نشین دێ ژ وان پێشمه‌رگان گریت، یێ ژییێ وان ژ 45 سالان كێمتر نه‌بیت و خزمه‌تا وان ژی ژ 15 سالا كێمتر نه‌بیت، ئه‌و خانه‌نشینێن دیتر ژی دێ ل دووڤ پله‌یان بیت”.

رێڤنگ هرۆری ئه‌و ژی گۆت: “ناڤێ‌ وان پێشمه‌رگان ب لیسته‌كێ بۆ جڤاتا وه‌زیران و سه‌رۆكاتیا هه‌رێما كوردستانێ هاتینه‌ هنارتن، دهێته‌ چاڤه‌رێكرن د نێزیكترین ده‌م دا رازیبوون ل سه‌ر بهێته‌ كرن و ده‌ست ب خانه‌نشینكرنا وان بهێته‌ كرن، كو نێزیكی دو هزار پێشمه‌رگه‌یانه‌”.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ڤرۆ ئێڤاریا رۆژا پێنچشه‌مبی ٢٥ی ته‌باخا ٢٠٢٢ێ ب چاڤدێری و به‌رهه‌ڤبوونا د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ، ل رۆژا 25/8/2022 34 سالیا هه‌وێن ئه‌نفالێ ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان ب به‌رهه‌ڤبوونا ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ و ئه‌ندامێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ و سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ و بریكارێ وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هید و ئه‌نفالكریان و هه‌ژماره‌كا زۆرا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان و حزب و لایه‌نێن سیاسی هاته‌ بیرئینان.

رێوره‌سمێن بیرئینانا هه‌وێن ئه‌نفالێ‌ ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان ب دانانا تاجه‌ گۆلێن رێز و وه‌فایێ و ڤه‌كرنا پێشانگه‌ها ئه‌نفالان ده‌ست پێكر.

پارێزگارێ دهۆكێ د په‌یڤه‌كێ‌ دا باس ل هه‌وێن ئه‌نفالێ‌ و هشیاریا نه‌ته‌وه‌یی و نیشتمانی و دیكومێنتكرنا ئه‌نفالان و خزمه‌تكرنا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان كر.

دیسا د مه‌راسیمان دا فلمه‌كێ دیكۆمێنتاری ژ به‌رهه‌مئینانا وار تیڤی ل دۆر ئه‌نفالان هاتاه‌ نیشادان.

هه‌ر د رێوره‌سمان دا په‌یڤا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان ژ لایێ خانم ”كه‌سه‌ر ئه‌مین” هاته‌ خواندن و چه‌ندین داخوازی ژ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كرن و ژ لایێ پارێزگارێ دهۆكێ ڤه‌ هاتنه‌ وه‌رگرتن.

دیسا هه‌ر د هه‌مان رۆژ دا و ل ئاڤاهیێ دادگه‌ها دهۆكێ و ب به‌رهه‌ڤبوونا فه‌رسه‌ت ئه‌حمه‌د، وه‌زیرێ داد یێ حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و د. عه‌لی ته‌ته‌ر، پارێزگارێ دهۆكێ و فه‌هیم عه‌بدوللا، سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌هێ و بریكارێ وه‌زاره‌تا داد و سه‌رۆكێن دادگه‌ها شورایێ و دادگه‌ها دهۆكێ و چه‌ند رێڤه‌به‌رێن په‌یوه‌ندیدار دادگه‌ها كارگێری ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هاتنه‌ ڤه‌كرن.

ئه‌ڤرۆ:

هه‌تا نوكه‌ ئالیێن سیاسی یێن كوردستانی نه‌گه‌هشتینه‌ رێككه‌فتنێ ل سه‌ر نڤیسینا دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ كو پێدڤیه‌كا حوكمرانیێ یه‌ ل هه‌رێمێ، بسپۆرێن دستووری ژی دبێژن، دستوور دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ یه‌كخستن و ب هێزكرنا پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ.

د. نه‌جیبه‌ ئیبراهیم، بسپۆرا قانوونا دستووری بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گوت” هه‌بوونا دستووری و سه‌روه‌ریا دستووری بۆ ده‌وله‌ته‌كێ یان هه‌رێمه‌كێ كاكلكا سیسته‌مێ قانوونی یێ ده‌وله‌تێ یه‌، ژ به‌ر كو دستوور په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را ده‌وله‌تێ و وه‌لاتیان دا دیار دكه‌ت و د ناڤبه‌را ده‌وله‌تێ و سیسته‌مێ قانوونا نێڤده‌وله‌تی دیار دكه‌ت مه‌به‌ست ژێ ئه‌وه‌ رێنمایێن بنه‌ره‌تی یێن بلند كو شێوێ ده‌وله‌تێ و سیسته‌مێ حوكمرانیێ و رێیێن چاوانیا پێكئینانا ده‌ستهه‌لاتێن ده‌ستهه‌لاتداران دیار دكه‌ت هه‌روه‌سا ئه‌ڤ رێنمایه‌ روهنكرنێ دده‌ن ل سه‌ر چاوانیا چه‌سپاندنا ده‌ستهه‌لاتێ و چاوانیا بكارئینانا وێ زێده‌بارێ ورۆهنكرنێ ل سه‌ر تاكان و ئازادیێن وان”.

دیاركر ژی” دستوور وه‌كو قانوونا بنه‌ره‌تیه‌ و چارچۆڤێ سیاسی و جڤاكی و ئابووری ددانیت و تاكه‌ لایه‌نه‌ كو ده‌ستهه‌لاتان دیار دكه‌ت و پێدڤیه‌ ئه‌و ده‌ستهه‌لات رێزێ ل دستووری بگرن چونكه‌ ئه‌و پشته‌ڤانیا شه‌رعیه‌تا وان دكه‌ت”.

وێ بسپۆرا قانوونا دستووری خویاكر” دستوور دشێت رێكارێن حوكمرانیێ رێكبێخیت به‌لێ دڤێت نه‌هیچته‌ ڤه‌شارتن ئه‌م یێن ل هه‌رێمه‌كێ دژین كو ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤینه‌ كو دشێین بێژین زێده‌تر هێز رێكارێن حوكمرانیێ دكه‌ت”.

زێده‌تر دبێژیت” ئه‌و ب خوه‌ دستوور په‌یوه‌ندیێن نێڤده‌وله‌تی و هه‌رێمی رێك دئێخیت ژبه‌ر وێ چه‌ندێ دستووری سه‌روه‌ریا ره‌ها یا هه‌ی به‌لێ سه‌باره‌ت هه‌رێما كوردستانێ و ئیراق ژی دگه‌لدا یێن كه‌فتینه‌ دناڤ چارچۆڤه‌كێ هه‌رێمی و ڤێ چه‌ندێ وه‌كریه‌ هنده‌ك ئالی ل بن كاریگه‌ریا وه‌لاتێن هه‌ڤسنوور بن كو په‌یوه‌ندیێن وان زێده‌تر ب رێیا حزبان بن” .

ناڤبریێ ئاماژه‌كر ژی كو هه‌بوونا دستووری دێ گه‌له‌ك كێشێن هه‌رێما كوردستانێ چاره‌سه‌ركه‌ت و دێ بیته‌ هۆكار بۆ ئێكرێزیا كوردان و ب ده‌ستڤه‌ئینانا سه‌قامگیریێ ژبه‌ركو دستوور پێدڤیه‌كا نیشتمانیه‌ بۆ ئێكرێزیا ئالیێن سیاسی.

هه‌ولێر، قائید میرۆ

پتریا ئالیێن سیاسی د رازینه‌ ب ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت ل ئیراقێ و جێگرێ سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌ران ژی ئاشكرا دكه‌ت، بێی كاراكرنا جڤاتا نوونه‌ران هه‌لبژارتن ناهێنه‌كرن، چونكه‌ پێدڤی ب راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنایه‌ و بودجه‌یه‌كێ تایبه‌ت هه‌یه‌ هه‌روه‌سا دبێژیت، ئالیێن سیاسی داخوازا گره‌نتیێ دكه‌ن بۆ دوباره‌ كرنا هه‌لبژارتنان.

شاخه‌وان عه‌بدولا، جێگری سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گوت” جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ كۆمبوونێن خوه‌ ژبه‌ر خوه‌نیشادانان راگرتینه‌ و ژڤانێ كۆمبوونا جڤاتا نوونه‌ران یێ دیار نینه‌، ژ به‌ر كو هه‌كه‌ د ده‌مێ نوكه‌دا جڤاتا نوونه‌ران كۆمببیت دێ ره‌وش زێده‌تر به‌ر ب ئالۆزیان ڤه‌ چیت، چونكه‌ هێشتا خوه‌نیشاده‌ر دناڤا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دانه‌ و دوهی چووینه‌ دناڤ باره‌گه‌هێ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری ژی، ئه‌و پێزانینێن ل دۆر كۆمبوونا جڤاتا نوونه‌ران  ل هه‌ولێرێ ژی دهێنه‌كرن د فه‌رمی نینن، چونكه‌ هه‌كه‌ ره‌وش ته‌نا ببیت و لێكتێگه‌هشتن د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسی دا هه‌بیت، دێ جڤاتا نوونه‌ران هه‌ر ل ئاڤاهیێ خوه‌ كۆمبیت، هه‌تا ژلایێ سیاسی ره‌وش سه‌قامگیر نه‌بیت باوه‌رناكه‌م جڤاتا نوونه‌ران چ كۆمبوونان ئه‌نجامبده‌ت، ئه‌ز باوه‌رم پێدڤیه‌ ل ده‌ستپێكێ ره‌وتێ سه‌دری بهێته‌ رازیكرن بۆ ته‌ناكرنا ره‌وشێ، بێی چاره‌سه‌ریێن سیاسی كۆمبوون و رێككه‌فتنا ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی سه‌رناگریت ژ به‌ر ڤێ ره‌وشا نوكه‌ ئیراق تێدایه‌، بڕیاره‌جاره‌كادی ئالیێن سیاسی ل سه‌رۆكایه‌تیا جڤاتا وه‌زیران كۆمببن، به‌لێ مه‌رجێ كۆمبوونێ ئه‌وه‌ ره‌وتێ سه‌دری پشكداریێ بكه‌ت، چونكه‌ ئه‌و پشكه‌كێ سه‌ره‌كیێ ئاریشه‌یێن نوكه‌ یێن ئیراقێ یه‌ وبێی پشكداریا وان چ كۆمبوون سه‌رناگرن”.

شاخه‌وان عه‌بدولا ئاماژه‌كر” ره‌وشا ئیراقێ یا د قۆناغه‌كا مه‌ترسیدار دا و گه‌هشتیه‌ ئاسته‌كێ دژوار، راگرتنا كۆمبوونێن جڤاتا نوونه‌ران و پێكنه‌ئینانا حوكمه‌تێ كاریگه‌ری لسه‌ر بلندبوونا رێژا گه‌نده‌لیێ هه‌بوویه‌، چونكه‌ چاڤدێری نینه‌ و ب شێوه‌یه‌كێ نه‌ قانوونی ده‌ستكاریا پارێ بودجێ ئاسایشا خوارنێ دهێته‌كرن، ئه‌م وه‌كی كورد پشكداربووینه‌ د كۆمبوونا بۆری دا كو ژئالیێ سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ هاتبو رێكخستن، پتریا ئالیێن سیاسی دگه‌ل دوباره‌كرنا هه‌لبژارتنێن ئیراقێ نه‌، به‌لێ لدۆر شێوازێ رێڤه‌چوونا هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت نه‌گه‌هشتینه‌ ئه‌نجامه‌كێ دیار، ژ به‌ر كو هه‌كه‌ جڤاتا نوونه‌ران بهێته‌ هه‌لوه‌شاندن، ئیراق نه‌شێت هه‌لبژارتنان بكه‌ت، چونكه‌ پێدڤیه‌ په‌رله‌مان یێ كارا بیت بۆ راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان و دیاركرنا ژڤانێ هه‌لبژارتنان بێی په‌رله‌مان رێكارێن ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان بڕێڤه‌ناچن، ژئالیه‌كێ دیڤه‌ بودجه‌یه‌كا تایبه‌ت بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان پێدڤیه‌ و ئه‌ركێ حوكمه‌تێ یه‌ بودجه‌ بهێته‌ مه‌زاختن، ب دیتنا من دڤێت گه‌ره‌نتیه‌ك هه‌بیت بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان.

ئه‌ڤرۆ:

هه‌موو ئالیێن سیاسی یێن هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر وێ چه‌ندێ د هه‌ڤرانه‌ كو قانوونا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانی بهێته‌ راستڤه‌كرن و نوكه‌ چاڤه‌رێی ب دووماهی هاتنا بێهنڤه‌دانا په‌رله‌مانێ كوردستانێ نه‌.

دلشاد شه‌هاب، شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، دووپاتكر كو راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان و كۆمسیۆنا بلند یا سه‌ربخوه‌ یا هه‌لبژارتن و راپرسیان ل هه‌رێما كوردستانێ، گرێدای هه‌ڤدوونه‌.

دلشادی گوت ژی” نوكه‌ هه‌موو ئالیێن سیاسی ل سه‌ر راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان د هه‌ڤرانه‌، ئه‌و گرنگترین خاله‌، تنێ هوورده‌كاریێن دناڤ قانوونێدا یێن ماین ئه‌وژی دناڤ هۆلا په‌رله‌مانیدا دێ هێته‌ ئێكلاكرن”.

كۆمسیۆنا بلند یا سه‌ربخوه‌ یا هه‌لبژارتن و راپرسیان ل هه‌رێما كوردستانێ، قانوونا هه‌لبژارتنان و ب تایبه‌ت ئه‌و ماده‌ و برگێن په‌یوه‌ندی ب بازنێن هه‌لبژارتنان و كورسیێن كۆتا ڤه‌ هه‌ی، خالێن ناكۆكیێ نه‌ د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسی.

ب گۆره‌ی قانوونا (هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ – ئیراق) هه‌لبژارتن ب ده‌نگدانا نهێنی یا راسته‌وخوه‌ و ل دووڤ سیسته‌مێ لیستا ڤه‌كری یا سنوردار و ب شێوێ تاكبازنه‌یی دهێنه‌ ئه‌نجامدان.

ل رۆژا ئێك ئاب، سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی پێشوازی ل (جێنین هێنس پلاسخارت) هنارتیا تایبه‌ت یا سكرتێرێ گشتیێ نه‌ته‌وێن ئێكگرتی بۆ كاروبارێن ئیراقێ كربوو، وه‌كو دلشاد شه‌هاب دبێژیت” سه‌رۆك بارزانی د وێ كۆمبوونێ دا ده‌ستپێشخه‌ریك بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ راگه‌هاندبوو و ب جێنین پلاسخارتێ گوتبوو پێدڤیه‌ به‌ربه‌ستێن ل به‌رده‌م هه‌لبژارتنان نه‌مینن و هه‌لبژارتن د زووترین ده‌مدا بهێنه‌ ئه‌نجامدان و مافێن پێكهاته‌یێن نه‌ته‌وی و ئایینی ژی د پاراستی بن. بۆ وێ مه‌به‌ستێ ژی پارتی یا به‌رهه‌ڤه‌ ل هه‌رده‌مه‌كی هه‌لبژارتن بهێنه‌ ئه‌نجامدان”.

پارتی دیموكراتی كوردستان پێشنیازه‌كێ بۆ برێڤه‌چوونا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ ب شێوازێ (رێژه‌یا تێكهه‌ل) پێشكێش دكه‌ت. ب گۆره‌ی وێ پێشنیازێ 50 كورسیێن په‌رله‌مانی ب لیستا گرتی و ئیچك بازنه‌یی بهێنه‌ هه‌لبژارتن و 50 كورسیێن دی ژی ب شێوه‌ێ لیستا ڤه‌كری و فره‌بازنه‌یی بیت.

هاوار محه‌مه‌د، به‌پرسێ پشكا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتن یێ پارتی ل رۆژا 11 ئاب راگه‌هاندبوو، پێشنیازا پارتی چاره‌سه‌ریه‌كا گونجایه‌ بۆ هه‌ردو خواستێن سیسته‌مێ هه‌لبژارتنێن فره‌بازنه‌یی و تاكبازنه‌یی، ناڤه‌رۆكا پێشنیازێ ب دو شێوازان بوو، یا ئێكێ 50 كورسی كود بیته‌ 50% ژ كورسیێن په‌رله‌مانی ب شێوازێ ئێك بازنه‌ییا نیشتمانی بیت، شێوازێ دوویێ فره‌بازنه‌یی بیت ل سه‌ر ئاستێ پارێزگه‌هان بهێته‌ دابه‌شكرن كو 50% كورسیان بخوه‌ڤه‌ دگریت”.

دیاركربوو ژی” دبیت شرۆڤێن جودا جودا بۆ وێ پێشنیازا پارتی بهێته‌ كرن، دهێته‌ گوتن ئه‌و سیسته‌مه‌ پێشتر نه‌هاتیه‌ بكارئینان، به‌لێ ئه‌ڤه‌ سیسته‌مێ رێژه‌یا تێكهه‌له‌ كو ب (M.M.P) یێ ناڤداره‌ و ل گه‌له‌ك وه‌لاتان هاتیه‌ په‌یره‌وكرن”.

سه‌باره‌ت مافێ پێكهاته‌یان گوت” به‌رده‌وام بۆچوونا پارتی ئه‌و دڤێت پێكهاته‌ ب خوه‌ بریارێ بده‌ن، داخوازا وان نوكه‌ ئه‌وه‌ كو هه‌لبژارتن تاكبازنه‌ییا نیشتمانی بیت و ل هه‌موو جهه‌كی بشێن ده‌نگ ب به‌ربژارێن خوه‌ بده‌ن، هه‌روه‌سا ب شێوازێ لیستا گرتی بیت، بۆ وێ چه‌ندێ خه‌لكێ دیار و شایسته‌ بهێنه‌ هنارتن بۆ په‌رله‌مانی، ئه‌ڤه‌ ژی داخوازا پتریا لایه‌نایه‌.

٣٣ پارت و ئالیێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ داخواز ژ حوكمه‌تا سووریێ كرن كو چو رێككه‌فتنان ل گه‌ل توركیا نه‌كه‌ت، چونكی د ره‌وشا نها دا هه‌ر دانوستاندنه‌ك كو ل گه‌ل توركیا بهێته‌ كرن دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزیێن نوو و ئه‌و یه‌ك د به‌رژه‌وه‌ندیا سووریێ دا نینه‌.

٣٣ پارت و ئالیێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ د داخۆیانیه‌كا هه‌ڤپشك دا دیار كرن كو نها ره‌وشا سووریێ گه‌له‌ك خرابه‌ و د ره‌وشه‌كا وه‌سا خراب دا كو پێشبینیا گه‌له‌ك گوهۆرینان ژی دهێته‌ كرن نابیت شام خوه‌ نێزیكی توركیا بكه‌ت، چونكی هه‌تا نها ژی قه‌یرانا سووریێ نه‌هاتیه‌ چاره‌سه‌ركرن و وه‌لاتی چاڤه‌ریێ گوهۆرینێن مه‌زن ل سووریێ دكه‌ن، د ده‌مه‌كێ وه‌سا دا هه‌كه‌ شامێ بڤێت ل گه‌ل توركیا ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ت ئه‌و یه‌ك دێ ئه‌نجامێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك خراب بۆ خه‌لكێ سووریێ هه‌بیت، چونكی ل وان ده‌ڤه‌رێن كو ل ژێر كۆنترۆلا توركیا دانه‌ خه‌لكی ب توندی نه‌رازیبوونا خوه‌ دیار كر و راگه‌هاندن كو ئه‌و ب چو ره‌نگه‌كێ قه‌بوول ناكه‌ن توركیا ل سه‌ر خوونا وان سیاسه‌تێ بكه‌ت.

د داخۆیانیێ دا ئه‌و یه‌ك ژی هاتیه‌ دیار كرن كو به‌ری هه‌ر تشته‌كێ دڤێت پرسا سووریێ د ناڤ سووریێ دا بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن، دڤێت دستووری نها بهێته‌ گوهۆرین چونكی پێدڤیا سووریێ ب دستووره‌كێ‌ دیموكراتی هه‌یه‌، لێ هه‌كه‌ شامێ بڤێت ب جهێ چاره‌سه‌ركرنا قه‌یرانا نها ل گه‌ل توركیا دانوستاندنان بكه‌ت دێ گه‌لێ سووریێ ب توندی به‌رسڤا شامێ و ئه‌نقه‌ره‌ ده‌ن و دێ ئه‌و یه‌ك ژی بیته‌ ئه‌گه‌رێ ئالۆزیێن نوو ل سووریێ، چونكی هه‌ر دانوستاندنه‌ك د ناڤبه‌را شامێ و توركیا دا بهێته‌ كرن ژ بۆ خه‌لكێ سووریێ ب گشتی دێ یا خراب بیت و ژ به‌ر هندێ ژی باشتره‌ شام خوه‌ ژ كاره‌كێ وه‌سا دوور بكه‌ت.

ل ئالیێ دی دوهی مه‌ولوود چاڤوش ئوغلۆ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ توركیا ژی راگه‌هاند كو سه‌رۆك كۆمارێ ئه‌ردۆغان ل گه‌ل به‌شار ئه‌سه‌دێ سه‌رۆكێ رژێما سووریێ چو هه‌ڤدیتنان ناكه‌ت و ئه‌و تشتێن كو ل هنده‌ك ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ل دۆر وی بابه‌تی ژی به‌لاڤ بووینه‌ راست نینن و چو به‌رهه‌ڤی ژی بۆ هندێ نه‌هاتینه‌ كرن.

وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ توركیا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو دڤێت پرسا سووریێ ب رێیێن ئاشتیانه‌ بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن و نها توركیا ل گه‌ل رۆسیا و ئیرانێ بۆ ڤێ یه‌كێ كار دكه‌ت، لێ ژ بۆ چاره‌سه‌ریا قه‌یرانا سووریێ دڤێت شام ژی هه‌لوه‌ستێ خوه‌ ل هه‌مبه‌ر هێزێن ئۆپۆزسیۆنێ بگوهۆریت، نابیت شام ئۆپۆزسیۆنا سووریێ وه‌كو هێزێن تیرۆرست ببینیت، دڤێت شام ل گه‌ل هێزێن ئۆپۆزسیۆنێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ت و توركیا ژی به‌رهه‌ڤه‌ ژ بۆ چاره‌سه‌ریا قه‌یرانا نها ل سووریێ یا پێدڤی بكه‌ت.

ئه‌ڤرۆ، عه‌زیز هه‌ورامی

ل چه‌ند رۆژێن بهێت دێ 800 ئه‌ندامێن كۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان هێنه‌ هه‌لبژارتن، ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یی و ده‌رڤه‌ چاڤ ل سه‌ر ب رێڤه‌چوونا كۆنگره‌یێ پارتیه‌ كو ئێكه‌م حزبا مه‌زن یا هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ یه‌.

نه‌جات حه‌سه‌ن، جێگرێ سه‌رۆكێ لژنا كۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گوت” ل رۆژا 27 ڤێ مه‌هێ دێ كۆنفرانسێن ناڤخوه‌یی بۆ هه‌لبژارتنا ئه‌ندامێن گۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی ده‌ستپێكه‌ن، ب وره‌یه‌كا بلند و دیتنه‌كا نوو ئه‌ندامێن پارتی دێ به‌ر ب سندوقێن ده‌نگدانێ چن بۆ هه‌لبژارتنا ئه‌ندامێن كۆنگره‌ی”.

گوت ژی” ل پارێزگه‌هێن هه‌ولێرێ و سلێمانیێ و دهۆكێ و هه‌له‌بجه‌، هه‌روه‌سا ل پارێزگه‌هێن كه‌ركووك و نه‌ینه‌وا ژی، دێ هه‌لبژارتنا ئه‌ندامێن گۆنگره‌ی هێنه‌ ئه‌نجامدان و ده‌نگدان دێ ب ئازادانه‌ و شێوه‌كێ زه‌لال ب رێڤه‌چیت”.

جێگرێ سه‌رۆكێ لژنا كۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی ئاماژه‌كر” رێژه‌یا 25% ژ ئه‌ندامێن گۆنگره‌ی دێ ئافره‌ت بن”. هه‌روه‌سا پتر گوت” دخوازین كادرێن خودان شیان و كاریگه‌ر و شاره‌زایی د دیرۆكا پارتیدا هه‌بیت، سه‌ربكه‌ڤن”.

دیاركر ژی” مه‌ لژنا وه‌رگرتنا سكالایان یا هه‌ی، هه‌ر ئه‌ندامه‌كێ پارتی بخوازیت خوه‌ ب هه‌لبژێریت و رێگری لێ بهێته‌ كرن، دشێت سكالایێ تۆمار بكه‌ت و دێ ڤه‌گۆلین ل دۆر وێ سكالایێ هێته‌ كرن”.

ئاشكراكر ژی” پارتی حزبه‌كا جه‌ماوه‌ری یه‌، له‌وما بابه‌تێ باوه‌رنامێ بۆ وان كه‌سێن خوه‌ به‌ربژار دكه‌ن بۆ ئه‌ندامه‌تیا كۆنگره‌ی نه‌هاتیه‌ جهگیركرن و د په‌یره‌وێ نوو یێ پارتی ژی دا ناهێته‌ جهگیركرن”.

بریاره‌ ل دووماهیا مه‌ها ئۆكتۆبه‌را ئه‌ڤساله‌ یان ل ده‌ستپێكا مه‌ها چریا ئێكێ، كۆنگره‌یێ 14 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل باژێرێ دهۆكێ برێڤه‌بچیت. ل دووڤ په‌یره‌وێ ناڤخوه‌یێ كۆنگره‌ی تنێ ئه‌ندامێن مه‌كته‌با سیاسی و سه‌ركردایه‌تیێ بێی ده‌نگدان دبنه‌ ئه‌ندامێن كۆنگره‌ی.

هه‌ولێر، سولین سلێمان

وه‌زیرێ هه‌رێمێ بۆ كاروبارێن پێكهاته‌یان ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند، پارتی و سه‌رۆك بارزانی گرنگیه‌كا مه‌زن ب پێكهاته‌یان و پێكڤه‌ ژیانا نه‌ته‌وه‌ و ئاینان ل هه‌رێما كوردستانێ دده‌ن، چونكه‌ پارتی و سه‌رۆك بارزانی هه‌موو ده‌مان  د خه‌ما وان پێكهاته‌یان دا بۆینه‌.

ئایدن مه‌عروف، وه‌زیرێ هه‌رێمێ بۆ كاروبارێن پێكهاته‌یان ل حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گوت “وه‌كو دیار هه‌رێما كوردستانێ  ژ چه‌ندین پێكهاته‌یێن جودا جودا یێن نه‌ته‌وی و ئایینی  پێكدهێت و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بێی جوداهی خزمه‌تا هه‌موو پێكهاته‌یان كریه‌”.

ئایدنی گوت ژی ” جهێ شانازیێ یه‌ بۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كو ئه‌گه‌ره‌كێ سه‌ره‌كی یه‌ بۆ دروستكرنا پێَكڤه‌ژیانێ ل هه‌رێمێ و ڤێ چه‌ندێ پتر د ره‌وشا ته‌ناهیێ و سیاسی و جڤاكی ره‌نگ ڤه‌دایه‌”.

ئاماژه‌ كر”هه‌لویستێ سه‌رۆك بارزانی د پشته‌ڤانیا پێكهاته‌یان دا بۆ وان گه‌له‌ك یا گرنگ بوو ، ژ به‌ر كو ئه‌ڤ هه‌لویستێ سه‌رۆك بارزانی د كۆمبۆنا ل گه‌ل نوونه‌را نه‌ته‌وێن یێگرتی وێ چه‌ندێ د سه‌لمینیت كو سه‌رۆك بارزانی گرنگیه‌كا مه‌زن ب پێكهاته‌یان دده‌ت بێی جوداهی، و د وێ كۆمبۆنێدا ژی نوونه‌رێن نه‌ته‌وێن ئێگرتی دهیڤیخواز بوون پێكهاته‌ ب سه‌نگ پشكدار بن د په‌رله‌مانی و پرۆسا سیاسی دا ل هه‌رێما كوردستانێ، چونكی ئه‌و رێكخراوا نێڤده‌وله‌تی هه‌رێما كوردستانێ ب جهێ پێكڤه‌ژیانێ دبینیت وئه‌و چه‌نده‌ ژی یا گرنگه‌ بۆمه‌”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com