ئه‌ڤرۆ:

بالیۆزخانا ئه‌مریكا ل سووریێ دلگرانیا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر سۆتنا باره‌گایێن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دیار كریه‌ و داخواز ژ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر كریه‌ كو ئێدی رێ نه‌ده‌ن ئالۆزیێن وه‌سا دوباره‌ ببن.

ل گۆر راپۆرته‌كا رۆژناما شه‌رقولئه‌وسه‌ت بالیۆزخانا ئه‌مریكا ل سووریێ دلگرانیا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر ئالۆزیێن ڤێ دووماهیێ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دیار كریه‌ و داخواز ژ به‌رپرسێن رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ژی كریه‌ كو رێ نه‌ده‌ن ره‌وشا هه‌ی پتر ئالۆز ببیت و هه‌روه‌سا داخواز كریه‌ كو سۆتنا باره‌گایێن پارتێن سه‌ر ب ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ نه‌هێنه‌ دوباره‌ كرن.

هه‌مان رۆژنامێ دیار كریه‌ كو فه‌رماندارێ هێزێن ئه‌مریكا ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژی ب رێیا ته‌له‌فۆنێ ل گه‌ل فه‌رماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموكرات ئاخڤیه‌ و دلگرانیا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر كریارێن ڤێ دووماهیێ ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دیار كریه‌ و داخواز ژ فه‌رمانداریا گشتی یا هێزێن سووریا دیموكرات كریه‌ كو ئاسایشا رۆژئاڤایێ كوردستانێ بپارێزن و رێ نه‌ده‌ن هنده‌ك كه‌سێن توندره‌و ئێرشی باره‌گایێن پارتێن سیاسی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ بكه‌ن، چونكو ئه‌و یه‌ك دێ بیته‌ ئه‌گه‌رێ هندێ ره‌وشا هه‌ی پتر ئالۆز بیت و ئه‌مریكا ب چو ره‌نگه‌كێ ل گه‌ل هندێ نینه‌ نها ره‌وشا ناڤخوه‌یی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ یا ئالۆز بیت.

د راپۆرتێ‌ دا ئاماژه‌ ب هندێ ژی هاتیه‌ كرن كو بالیۆزخانا ئه‌مریكا داخواز ژ هه‌ر دو جڤاتێن كوردی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژی كریه‌ كو ده‌ست ب گه‌ره‌كا دی یا دانوستاندنان بكه‌ن و هه‌موو پرسێن هه‌ی د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌سه‌ر بكه‌ن، چونكو دڤێت پرسێن د ناڤبه‌را هێز و ئالیێن سیاسی یێن ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دا دوور ژ شه‌ری و ب رێیێن سیاسی بهێنه‌ چاره‌سه‌ر كرن و ئه‌مریكا ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ پشته‌ڤانیێ ل ده‌ستپێكرنا قۆناغه‌كا نوو ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دكه‌ت و ئه‌مریكا ئێرشێن ل سه‌ر باره‌گایێن پارتێن سه‌ر ب ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ژی ب توندی شه‌رمزار دكه‌ت و دڤێت كریارێن وه‌سا جاره‌كا دی نه‌هێنه‌ دوباره‌ كرن.

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو حه‌فتیا بۆری ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ هنده‌ك كه‌سان ئێرشی باره‌گایێن ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ كرن و چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو ئالۆزیێن نها د ناڤبه‌را هه‌ر دو جڤاتێن كوردی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ دا دێ زیانه‌كا خوه‌ یا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ پاشه‌رۆژا كوردان ل سووریێ هه‌بیت و دڤێت هه‌ر دو جڤاتێن كوردی ژ بۆ پاشه‌رۆژا كوردان و پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌یی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ پێكڤه‌ ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو بكه‌ن و هه‌موو پرسێن هه‌ی ژی دڤێت دوور ژ توندوتیژیێ و ب رێیێن سیاسی بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن، چونكو هه‌كه‌ كورد ل سووریێ د ناڤا خوه‌ دا ئێكگرتی نه‌بن دێ زیانێن مه‌زن گه‌هنه‌ دۆزا كوردی ل سووریێ.

هه‌ولێر، قائید میرۆ

ئه‌ندامه‌كا لژنا قانوونی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئاشكراكر، راگرتنا كۆمبوونێن په‌رله‌مانی ژئالیێ سه‌رۆكا په‌رله‌مانی ڤه‌ بۆ مه‌ره‌مێن حزبی و سیاسیه‌ و نابیت په‌رله‌مان بهێته‌ راگرتن و به‌رۆڤاژی هه‌رێما كوردستانێ یا د قۆناغه‌كا نازك دا ده‌رباز دبیت و پێدڤی ب كۆمبوونێن په‌رله‌مانی هه‌یه‌ هه‌روه‌سا دیاركر، پێدڤیه‌ د كۆمبوونا په‌رله‌مانی دا پرسا هه‌لبژارتنان و كاراكرنا كۆمسیۆنێ بهێته‌ ئێكلاكرن.

سارا دلشاد، ئه‌نداما لژنا قانوونی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” پشتی وه‌رزێ نوو یێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ هاتیه‌ ده‌ستپێكرن هه‌تا نوكه‌ تنێ ئێك كۆمبوونا په‌رله‌مانی هاتیه‌ ئه‌نجامدان، ب گۆره‌ی په‌یڕه‌وێ نافخوه‌یێ په‌رله‌مانی، ئه‌ركێ سه‌رۆكا په‌رله‌مانیه‌ داخوازا كۆمبوونێن په‌رله‌مانی بكه‌ت، به‌لێ دیاره‌ سه‌رۆكا په‌رله‌مانی داخوازا كۆمبوونێن په‌رله‌مانی نه‌كریه‌، دیاره‌ ئه‌و وه‌كی حزب مه‌ره‌مێن تایبه‌تێن خوه‌ هه‌نه‌، مخابن راگرتنا كۆمبوونێن په‌رله‌مانی دێ كاریگه‌ری لسه‌ر خه‌لكێ كوردستانێ هه‌بن، بتایبه‌تی قانوونا چاكسازیێ ژئالیێ سه‌رۆكایه‌تیا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هاتیه‌ هنارتن بۆ په‌رله‌مانی، هه‌روه‌سا هه‌رێم یا دده‌مه‌كێ نازك دا ده‌رباز دبیت به‌ر ب ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن ئه‌ڤساله‌ كو ١ی هه‌یڤا ئۆكتۆبه‌رێ ژئالیێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌ هاتیه‌ دیاركرن بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان، داخوازێ ژ سه‌رۆكا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دكه‌ین بۆ ئه‌نجامدانا كۆمبۆنێن په‌رله‌مانی و ئێكلاكرنا بابه‌تێ رێڤه‌چوونا هه‌لبژارتنێن هه‌رێما كوردستانێ د ده‌مێ خوه‌ یێ قانوونی دا، نابیت سه‌رۆكا په‌رله‌مانی ئیڕاده‌یا خوه‌ بسه‌ر مه‌زنترین ده‌زگه‌هێ قانوونی بسه‌پینیت و مافێ خه‌لكێ كوردستانێ و ئه‌ندامێن په‌رله‌مانی بخوت.

سارا دلشاد ئاماژه‌كر” كۆمسیۆنا سه‌ربخوه‌یا هه‌لبژارتنان پێدڤی ب شه‌ش هه‌یڤان هه‌یه‌ بۆ به‌رهه‌ڤیێن ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان، دیاره‌ ده‌م یێ د بۆریت و  پێدڤیه‌ كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنان بڕیارێ بده‌ت ده‌م هێشتا مایه‌ یان ژی نه‌شێن به‌رهه‌ڤیان بكه‌ن بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن ئه‌ڤساله‌، چونكه‌ رێكارێن قانوونی یێن هه‌ین بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان، ئه‌م داخوازێ دكه‌ین له‌ز بهێته‌كرن بۆ به‌رهه‌ڤیێن ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن داهاتی و كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنان ژئالیێ په‌رله‌مانی ڤه‌ بهێته‌ كاراكرن وقانوونا به‌رێ یا هه‌لبژارتنان بهێته‌ بجهئینان، چونكه‌ ئه‌م باوه‌رین قانوونا هه‌لبژارتنان چو ئاریشه‌ تێدا نینن و به‌ری نوكه‌ ژی هه‌لبژارتنێن بۆری هه‌موو ب گۆره‌ی ڤێ قانوونێ هاتینه‌ ئه‌نجامدان، وه‌ك پێكهاته‌ ژی دخوازین هه‌رێما كوردستانێ بۆ هه‌لبژارتنێن داهاتی هه‌موو ئێك بازنه‌ بیت، هه‌تا ده‌نگێن مه‌ به‌لاف نه‌بن و ئێك بازنه‌یی د به‌رژه‌وه‌ندیا مه‌یه‌، رێژا بۆ پێكهاته‌یێن هه‌رێما كوردستانێ هاتیه‌ دیاركرن نابیت ده‌ستكاری تێدا بهێته‌كرن و ئه‌م باوه‌رین هێشتا كێمه‌ژی نه‌كو بهێنه‌ كێمكرن وه‌كو هنده‌ك ئالی دبێژن، پێكهاته‌یێن هه‌رێما كوردستانێ بووینه‌ سومبۆله‌ك بۆ ده‌ڤه‌رێ و پێكڤه‌ژیانێ، هه‌روه‌سا رۆل هه‌بوویه‌ د ئاڤاكرن و به‌ر ب پێشڤه‌برنا هه‌رێما كوردستانێ و هه‌ر ده‌ستكاریه‌ك هه‌بیت، بێگومان دێ كاریگه‌ریێن خراپ بۆ هه‌بن.

ئه‌ڤرۆ:

جێگرێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دووپاتی ل سه‌ر گرنگیا ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ كر د ژڤانێ خوه‌ یێ دیاركری دا ئه‌وژی 1/10/2022.

هێمن هه‌ورامی، جێگرێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ د چارچۆڤێ پێشوازیێ ل كلێمنس زێمتنه‌ر، كونسۆلێ گشتیێ ئه‌لمانیا ل هه‌رێما كوردستانێ گۆت” پێدڤیه‌ ل نێزیكترین روونشتنا په‌رله‌مانێ كوردستانێ دا خواندنا ئێكێ بۆ راستڤه‌كرنا قانوونا هه‌لبژارتنان و كاراكرنا كۆمسیۆنا بلند یا هه‌لبژارتن و راپرسیان ل هه‌رێما كوردستانێ و ره‌وشا گشتی یا داراییا هه‌رێمێ بهێته‌ كرن، بۆ وێ چه‌ندێ رێره‌وا په‌یره‌وی و قانوونی یا خوه‌ بگریت”.

هێمن هه‌ورامی گۆت ژی” پێدڤی بوو كۆمسیۆنا بلند یا سه‌ربخوه‌ یا هه‌لبژارتن و راپرسیان هاتبا كاراكرن و جهێ كۆمسیاران ژی هاتبا پركرن، هه‌ڤده‌م ئه‌و بابه‌ت و یاداشت و راپۆرتێن گرێدای ب ره‌وشا دارایی و كارێ په‌رله‌مانی بهێنه‌ خستن دناڤ به‌رنامێ كارێ روونشتنا په‌رله‌مانی، چونكه‌ هیچ بیانوویه‌كا سیاسی بۆ پاشخستنا كاراكرنا كۆمسیۆنێ نه‌مایه‌”.

سه‌باره‌ت مافێن پێكهاتان ژی، جێگرێ سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دووپاتی ل سه‌ر وێ چه‌ندێ كر كو دڤێت ماف و نوونه‌راتیا پێكهاتان دپاراستی بن و خواستا پێكهاتان ژ فراكسیۆنان جودا جودا ل په‌رله‌مانی و ده‌زگه‌هێن سیاسی و ئایینی و رێكخراوێن جڤاكێ مه‌ده‌نی و پژارده‌یا پێكهاتان و جه‌ماوه‌رێ وان ل سه‌ر شێوه‌ و جۆر و كورسیێن وان ژ ئالیێ وان ب خوه‌ڤه‌ بریار ل سه‌ر بهێته‌ دان.

ئه‌ڤرۆ، سه‌رجان مه‌حمود:

ئالۆزیێن د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤایێ كوردستانێ و رژێما ئه‌سه‌دی دا به‌رده‌وام دكه‌ن و هێزێن سه‌ربازی ل ده‌ڤه‌را حه‌له‌بێ كو ماهر ئه‌سه‌دێ برایێ به‌شار ئه‌سه‌دێ سه‌رۆكێ رژێما سووریێ فه‌رمانداریا وێ دكه‌ت هه‌ول دده‌ن ب دارێ زۆرێ تاخێن ئه‌شره‌فیه‌، شێخ مه‌قسود و ئه‌لشه‌هبا بكه‌نه‌ ژێر كۆنترۆلا خوه‌ و بۆ ڤێ چه‌ندێ هه‌موو رێیێن كو دچنه‌ ڤان تاخان داخستینه‌ و تاخێن كوردان ب ته‌مامی هاتینه‌ دۆرپێچ كرن، هێزێن رژێما سووریێ داخواز ژ كوردێن وان تاخان كرینه‌ یان دڤێت هه‌موو داخوازیێن هێزێن سووریێ بجه بینن یان ژی دڤێت تاخێن خوه‌ چۆل بكه‌ن.

د ڤێ مژارێ دا ئه‌ڤین عه‌فرین چالاكڤانا مافێن مرۆڤان بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ راگه‌هاند كو به‌ری نها ژی چه‌ندین جاران رژێما سووریێ ئه‌و تاخ دۆرپێچ كرینه‌ و ئاریشه‌ بۆ كوردان دروست كرینه‌ و گۆت: (هێزێن هه‌والگریێ به‌ری نها داخواز ژ هنده‌ك وه‌لاتیێن كورد یێن وان تاخان كربوون كو دڤێت زانیاریان ل دۆر هێزێن كوردی و چالاكیێن كوردان بده‌نه‌ وان، لێ ئه‌و یه‌ك ژی ئالیێ خه‌لكی ڤه‌ ب توندی هاتبوو ره‌تكرن، ژ به‌ر هندێ ژی دو حه‌فتینه‌ كو هێزێن رژێما سووریێ رێ ناده‌ن خوارن و ده‌رمان بگه‌هیته‌ ده‌ستێ كوردان و ره‌وشا ئاكنجیێن كورد نها گه‌له‌ك خرابه‌، لێ وه‌لاتی به‌رهه‌ڤ نینن كو داخوازیێن هێزێن رژێما به‌شاری قه‌بوول بكه‌ن، وه‌لاتیێن كورد خوه‌ بۆ هه‌ر ئه‌گه‌ره‌كێ ژی به‌رهه‌ڤ كرینه‌).

د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌ڤینێ ئه‌و یه‌ك ژی راگه‌هاند ل دووڤ زانیاریێن كو گه‌هشتینه‌ وان شانده‌كێ رۆسیا د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و حوكمه‌تا ئه‌سه‌دی دا ناڤبه‌ینكاریێ دكه‌ت دا كو دۆرپێچا ئابووری ل سه‌ر تاخێن كوردان بهێته‌ راكرن و گۆت: (پشتی كو رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر به‌رسڤا دۆرپێچا ئابووری یا ل سه‌ر تاخێن كوردان ل حه‌له‌بێ دا و هه‌موو بنگه‌هێن ئێمناهیێ ئانكۆ بنگه‌هێن د ده‌ستێ رژێما ئه‌سه‌دی دۆرپێچ كر ره‌وش هاتیه‌ گوهۆرین، چونكو هێزێن سه‌ر ب رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ناهێلن نها هێزێن ئێمناهیێ یێن رژێما سووریێ فرۆكه‌خانا قامشلۆ ژی بكار بینن و گه‌له‌ك رێیێن ستراتیژی هاتینه‌ كۆنترۆلكرن، پشتی ڤێ پێنگاڤا رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر رۆسیا ده‌ست ب بزاڤه‌كا نوو كریه‌ و ئه‌م چاڤه‌رێ دكه‌ین د چه‌ند رۆژێن بهێت دا ئالۆزیێن هه‌ی بهێنه‌ چاره‌سه‌ر كرن).

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی، دسالڤه‌گه‌را  تاوانا ئه‌نفالێ په‌یامه‌ك به‌لاڤكر و رادگه‌هینیت، تاوانا ئه‌نفالێ ئێك ژ نه‌ مروڤانه‌ترین و تاریترین قۆناغێن ده‌وله‌تا ئیراقێ یه‌.

سه‌رۆك بارزانی د پێگه‌هێ خوه‌ ل سه‌ر تۆرا جڤاكی یا (تویته‌ری) په‌یامه‌ك ل سالڤه‌گه‌را كاره‌ساتا ئه‌نفالێ به‌لاڤكر و د په‌یامێ دا هاتیه‌، هه‌وا جینۆسایدا ئه‌نفالێ ئێك ژ نه‌ مرۆڤانه‌ترین زنجیرێن دیرۆكا ئیراقێ یه‌ ل چه‌رخێ بۆری.

سه‌رۆك بارزانی ب پێدڤی زانی ده‌وله‌تا ئیراقێ قه‌ره‌بوویا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان بكه‌ت و رادگه‌هینیت، پێدڤیه‌ ده‌وله‌تا ئیراقێ ده‌ست ب پرۆسا قه‌ره‌بووكرنا مالباتێن قوربانیێن وێ تاوانێ بكه‌ت.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی د سالڤه‌گه‌را كاره‌ساتا ئه‌نفالی، په‌یامه‌ك به‌لاڤكر و تێدا دبێژیت، ب رێز ڤه‌بیرئینانا 182 هزار وه‌لاتیێن بێتاوانێن كوردستانێ دكه‌ین و سه‌رێ رێزێ ل به‌رده‌م گیانێ پاقژێ شه‌هیدان د چه‌مینین كو ل سالا 1988 ل ئێك ژ دره‌نده‌ترین تاوانێ دیرۆكێ دا، ده‌ستهه‌لاتا وی ده‌می یا ئیراقێ جینۆسایدكرین و گیانێ خوه‌ سپاردی. هه‌روه‌سا دیاركر، ئه‌نفال كو ب هه‌شت قۆناغان بوو هه‌ژماره‌كا زۆر یا ده‌ڤه‌رێن هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌گرت، هه‌تا هه‌تایێ خاله‌كا ره‌شه‌ ب ناڤچاڤێن دیرۆكێ و ئه‌نجامده‌رێن وێڤه‌ و به‌رپرسیاره‌تیا تمام یا مرۆڤایه‌تیێ یه‌ كو چ جاران رێ نه‌ده‌ت ئه‌ڤ تاوانه‌ ل هیچ جهه‌كی دووباره‌ ببن و ب هه‌موو شێوه‌كی رێ لێ بهێته‌ گرتن. د ده‌مه‌كی دا هه‌رێما كوردستانێ ب ره‌وشه‌كا هه‌ستیاردا ده‌رباز دبیت، باشترین بیرئینان و بلند راگرتنا سالیادا شه‌هیدێن ئه‌نفالێ و هه‌موو شه‌هیدێن كوردستانێ، ته‌بایی و ئێكرێزیا هێز وئالیێن كوردستانێ و پێكهاتێن وێ یه‌ ژ پێخه‌مه‌ت مسۆگه‌ركرن و پاراستنا مافێن دستووری و قه‌وارێ سیاسی و فیدرالی وپاشه‌رۆژا هه‌رێما كوردستانێ یه‌.

دیاركر ژی، د ده‌مه‌كی دا دادگه‌ها بلند یا تاوانان ل ئیراقێ، ئه‌نفال ب جینۆساید و تاوانا دژی مرۆڤایه‌تیێ و تاوانا شه‌ری هه‌ژمارتیه‌، ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ دخوازین و دووپاتیێ دكه‌ین كو حوكمه‌تا فیدرالی یا ئیراقێ ل به‌رده‌م ئه‌ركه‌كێ قانوونی و ئه‌خلاقی و مرۆڤایه‌تی دایه‌ بۆ وێ چه‌ندێ قه‌ره‌بوویا كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان بكه‌ت تاكو هنده‌ك ژ برینێن وان سڤك ببن. ل هه‌رێما كوردستانێ ژی هه‌ر چ د شیاندایه‌ پێدڤیه‌ خزمه‌تا باشتر یا مالبات و كه‌سوكارێن ئه‌نفالكریان بهێته‌ كرن و بزاڤێن ئاڤه‌دانكرنا ده‌ڤه‌رێن ئه‌نفالكری و زڤراندنا روفاتێن شه‌هیدان به‌رده‌وام بن، هه‌روه‌سا ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تی ژی دێ د به‌رده‌وامبین د بزاڤێن خوه‌ دا بۆ هه‌ژمارتنا ئه‌نفالێ وه‌كو جینۆساید.