سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ راگەهاند: پێدڤییە بەغدا كەسوكار و بنەمال و هەموو زیانڤێكەفتیێن جینۆسایدا ئەنفالێ و هەموو ستەملێكریێن دی یێن دەستێ رژێما بەعس، ژ روویێ مادی و مەعنەوی ڤە قەرەبوو بكەت.
مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گۆت» ل سالڤەگەڕا 35 یا هەوێن ئەنفالێ، ب رێزڤە بیرئینانا شەهیدان و قوربایێن جینۆسایدا (ئەنفال)ێ دكەین، كو رژێما بەرێ یا ئیراقێ، ب دەهان هزار خەلكێ بێتاوانێ كوردستانێ راكێشایە بیابانێن باشوور و ناڤەڕاستا ئیراقێ و ل گۆڕێن ب كۆم بێسەروشوین كرن».
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گۆت ژی» جینۆسایدا ئەنفالێ، تاوانكارییەكا مەزن بوو ل دژی ئاخ و خەلكێ كوردستانێ هاتیە ئەنجامدان و هەتا نوكە ژی، دەرئەنجامێن وێ كۆمكۆژیێ هەر یێن ماین».
مەسرور بارزانی دیاركر ژی» پێدڤییە حوكمەتا فیدرال، ب هەستكرن ب ئەرك و بەرپرسیارەتییا قانوونی و دستووری و ئەخلاقی یا خوە، كەسوكار و بنەمال و هەموو زیانڤێكەفتیێن جینۆسایدا ئەنفالێ و هەموو ستەملێكریێن دی یێن دەستێ رژێما بەعس، ژ روویێ مادی و مەعنەویڤە قەرەبوو بكەت».
د ڤێ هەلكەفتێدا، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پێگیریبوونا حوكمەتێ» ب زێدەتر خزمەتكرنا كەسوكار و بنەمالێن سەربلندێن ئەنفالكری و شەهیدێن كوردستانێ دوپات دكەت».

مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پەیامەكا پیرۆزباهیێ ئاراستەی نووری مالكی، ئەمیندارێ گشتیێ حزبا دەعوەیا ئیسلامی كر، ب هەلكەفتا سەركەفتنا كۆنگرەیێ گشتیێ 19 یێ حزبا ناڤبری و هەلبژارتنا وی وەك ئەمیندارێ گشتی.
د پشكەكا دی یا پەیاما خوە دا، مەسرور بارزانی، سەرەرای پیرۆزباهیێ، هیڤییا سەركەفتنێ بۆ مالكی د ئەرك و بەرپرسیارەتییا وی دا خواست.

دوهی دوشەمبی 14 نیسانا 2025، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل تۆماسۆ سانسۆنێ، قۆنسلێ گشتیێ نوو یێ ئیتالیا ل هەرێما كوردستانێ كر.
ب گۆڕەی بەیاننامەیەكا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ» مەسرور بارزانی پیرۆزباهییا دەستبكاربوونێ ل قۆنسلێ گشتیێ نوو یێ ئیتالیا ل هەرێما كوردستانێ كر و هیڤییا سەركەفتنێ د ئەركێ وی دا بۆ خواست، هەڤدەم پشتەڤانییا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژی بۆ دیاركر».
د بەیاننامەیا حوكمەتا هەرێمێ دا ئاماژە هاتیە كرن» قۆنسلێ گشتیێ نوو ئیتالیا ل هەرێما كوردستانێ، بەرهەڤییا وەلاتێ خوە بۆ زێدەتر پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو ئالییانە د وارێن جۆرا و جۆردا دوپاتكر».
بزاڤ و دانوستاندنێن پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و رەوشا گشتییا ئیراقێ و دەڤەرێ، پشكەكا دی یا دانوستاندنان بوو.

د هەلبژارتنێن هەرێمی ئانکۆ یێن باژێرڤانیان ل وەلاتێ فینلەندا کوردان شیان سەرکەفتنا دیرۆکی تۆمار بکەن و ٩ بەربژارێن کورد بوونە ئەندامێن جڤاتا باژێرڤانیان و هەروەسا ٧ بەربژارێن کورد ژی وەکو ئەندامێن یەدەک شیان دەنگێن باش بدەستڤە بینن.
د ڤێ دەربارێ دا د. مەجید حەقی بسپۆرێ کاروبارێن سیاسی ل وەلاتێ فینلەندا دیار کر، کوردێن ژ هەر چار پارچەیێن کوردستانێ شیان رێکخستنەکا باش دروست بکەن و د پرۆسیسا دەنگدانێ دا ژی کوردان گەلەک هاریکاریا هەڤدو کرن و بێگومان سەرکەفتنا کوردان د هەلبژارتنێن هەرێمی ل فینلەندا دا گەلەک گرنگە و دێ کاریگەریا خوە ل سەر پێگەهێ کوردان کەت، چونکی دەمێ نوونەرێن زێدە یێن کوردان بچنە جڤاتا باژێرڤانیان دێ شێن پتر خزمەتا کوردان کەن.
هەژی ئاماژەپێدانێ یە کو ل گۆر ئامارێن فەرمی زێدەتر ژ ١٨ هزار کورد ل وەلاتێ فینلەندا دژین و د ڤان هەلبژارتنان دا ٣٧ کوردێن ژ هەر چار پارچەیێن کوردستانێ خوە ژ بۆ هەلبژارتنان بەربژار کربوون.

فەرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموکرات دیار دکەت، وان دڤێت هەموو پرسێن هەی د ناڤبەرا هێزێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ دا چارەسەر بکەن دا کورد وەکو ئێک شاند ل گەل شامێ دانوستاندنان بکەن و ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی دێ کۆنگرە هێتە ساز کرن.

مەزلوم عەبدی فەرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموکرات د داخویانیەکێ دا راگەهاند، نها رەوشا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ئارامە و ئێرشێن تورکیا یێن ل سەر بەنداڤا تشرینێ ژی هاتینە راگرتن، وان ل گەل شامێ سەبارەت ب بەنداڤا تشرینێ رێککەفتنەک ئیمزا کرینە و ل گۆر رێککەفتنێ دێ رێڤەبەریا نها یا بەنداڤێ وەکو خوە مینیت و دێ ب هەڤپشکی ل گەل شامێ کاروبارێن پێدڤی بۆ بەنداڤێ هێنە کرن و گۆت: (مە هەتا نها چەندین رێککەفتن ل گەل شامێ ئیمزا کرینە و ئارمانجا مە یا سەرەکی ئەوە دا شەڕێ چەندین سالان ل سووریێ ب دووماهی بهێت، چونکی پێدڤیا هەموو خەلکێ سووریێ ب ئاشتیێ هەیە و بێگومان ئەمریکا و فرەنسا رۆلەکێ کاریگەر دگێرن و هەتا نها ژی رێککەفتن وەکو خوە دهێنە بجهئینان و ئەو یەک ژی جهێ دلخوەشیێ یە).
فەرماندارێ گشتی یێ هێزێن سووریا دیموکرات ئەو یەک ژی دیار کر، ژ بۆ وان گەلەک یا گرنگە ئاریشەیێن هەی ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ ب تەمامی بهێنە چارەسەرکرن و کورد ل سووریێ پێکڤە کار بکەن و ژ بۆ ڤێ یەکێ ژی نها بەرهەڤی بۆ سازکرنا کۆنگرەیەکێ نەتەوەیی دهێتە کرن، بێگومان ئارمانجا سەرەکی یا کۆنگرەی ئەوە دا پرسێن هەی بهێنە چارەسەرکرن و کورد وەکو ئێک شاند ل گەل شامێ دانوستاندنان بکەن.
سەبارەت ب پاشەرۆژا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی مەزلوم عەبدی دیار کر، هەلوەستێ تورکیا نها گەلەک باش هاتیە گوهۆڕین و ئەم وەسا هەست دکەین کو دێ تورکیا هەبوونا رێڤەبەریا خوەسەر قەبوول کەت، چونکی کوردان ل سووریێ دڤێت هەرێمەکا خوە هەبیت و خوە برێڤە ببەن، بێگومان هەتا نها تورکیا ئاریشە دروست دکرن، لێ نها هەلوەستێ تورکیا ژی باش بوویە و مە دڤێت ب رێیا دانوستاندنان ل گەل شامێ بابەتێ پاشەرۆژا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی ئێکلا بکەین و گۆت: (بێگومان هەموو وەلاتیێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ دخوازن رێڤەبەریا خوەسەر هەبیت و ئەو یەک ژی د چارچۆڤەیێ سووریایەک نوو دا بیت، بێگومان د دانوستاندنێن ل گەل شامێ دا ئەو یەک ژی دێ چارەسەر بیت).
چاڤدێرێن سیاسی ژی وەسا دبینن قۆناغا ئاشتیێ یا ل تورکیا دەستپێکریە کاریگەریا خوە یا باش ل سەر رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی کریە و پشتەڤانیا ئەمریکا و فرەنسا یا بۆ کوردان ل سووریێ ژی وەسا کریە تورکیا نەچار بیت هەلوەستێ خوە ل هەمبەر مافێن گەلێ کورد ل سووریێ بگوهۆڕیت.

سەرۆك بارزانی ل سالڤەگەڕا 45 یا جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلێ، د پەیامەكێدا ل تۆرا جڤاكی یا (ئێكس) دا دبێژیت: خوشك و برایێن فەیلی، رۆلەكێ گرنگ د بزاڤا رزگاریخوازا كوردستانی و دۆزا نەتەوەیی یا گەلێ مە دا هەبوو و جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلی، پشكەك بوو ژ پلانا داڕشتی یا رژێما بەرێ یا ئیراقێ بۆ ژ ناڤبرنا گەلێ كوردستانێ.
دەقێ پەیاما سەرۆك بارزانی:
ل سالڤەگەڕا 45 یا جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلی، سلاڤ بۆ گیانێ پاقژ یێ شەهیدێن كوردێن فەیلی و هەموو شەهیدێن رێكا ئازادییا كوردستانێ دهنێرین. خوشك و برایێن فەیلی رۆلەكێ گرنگ دبزاڤا رزگاریخوازا كوردستانی و دۆزا نەتەوەیی یا گەلێ مە دا هەبوو و جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلی، پشكەك بوو ژ پلانا داڕشتی یا رژێما بەرێ یا ئیراقێ بۆ ژناڤبرنا گەلێ كوردستانێ.
دهێتە زانین، جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلی ل ئیراقێ ب چەندین قۆناغان دەستپێكر و ل سەردەمێ پاشایەتیێ هەتاكو رژێما بەعس. مەزنترین قۆناغ ل سەردەمێ رژێما بەعس بوو، پشتی ل سالا 1980 ب گۆڕەی بڕیارا 666 یا رژێما بەعس، كوردێن فەیلی ژ مالێن خوە هاتنە دەركرن و هاتنە بێبەهركرن و بڕیار هاتە دان هەموو مولكێن وان ژێ بهێنە ستاندن.
ب گۆڕەی ئاماران ل سالێن هەشتییان ل چەرخێ بۆری، زێدەتر ژ 22 هزار گەنجێن فەیلی هاتنە بەرزەكرن، هەروەسا پێنج هزار كاسبكار و بازرگانێن فەیلی هاتنە بن ئاخكرن، هەروەسا 600 هزار كوردێن فەیلی ل ئیراقێ هاتنە دەركرن بۆ ئیرانێ، ئەڤە ژ بلی گیان ژدەستدانا چەندین كەسان ب رێكا دەربەدەریێدا.

سەرۆك بارزانی ل سالڤەگەڕا 66 یا دەرچوونا وێ، پیرۆزباهی ل سەرنڤیسەر و رۆژنامەڤان و كارمەندێن رۆژنامەیا (خەبات) كر .
سەرۆك بارزانی د پەیاما خوە یا پیرۆزباهیێ دا گۆت» ب هەلكەفتا سالڤەگەڕا 66 یا دەرچوونا ئاشكرا یا رۆژنامەیا (خەبات) پیرۆزباهییەكا گەرم ل هەوە دكەم، ب تایبەت كو رۆژنامەیا خەبات یا بوویە تۆمارگەهەكا گرنگ یا خەباتا گەلێ مە ل قۆناغێن جودا جودا».
سەرۆك بارزانی گۆت ژی» رۆژنامەیا (خەبات) ل هەموو ویستگەهێن خوە یێن كاری د پێگیریبوونێ ب بهایێن نەتەوەیی و نیشتمانی و گەهاندنا پەیاما پێكڤەژیانێ و ئاشتیخوازیێدا دەنگەكێ سەركەفتی و رەسەن یێ گەلێ مە بوو، ل سالڤەگەڕا ب ئاشكرا دەرچوونا رۆژنامەیا هەوە دەستخوەشیێ ل هەوە دكەم و هیڤییا زێدەتر سەركەفتنێ بۆ هەوە دكەم».
ژ ئالیێ خوەڤە مەسرور بارزانی، جێگرێ سەرۆكێ پارتی دیموكراتی كوردستان پەیامەكا پیرۆزباهیێ ئاراستەی سەنڤیسەر و دەستەیا نڤیسەران و كارمەندێن رۆژنامەیا (خەبات) كر و تێدا گۆت» رۆژنامەیا خەبات، دیرۆكەكا پڕ ژ سەروەریێ د كاروانێ رۆژنامەگەرییا كوردیدا یا هەی وخزمەتەكا مەزن یا زمان و كەلتوور و رەوشنبیرییا كوردی كریە و ئامرازەكا گرنگ و راستگۆیا گەهاندنا پەیاما ئاشتیخوازنەیا گەلێ كوردستانێ و پێشڤەبرنا هزر و بیرێن نیشتمانپەروەرانە و پێكڤەژیانا ئاشتییانە بوو».

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل سالڤەگەڕا جینۆسایدا كوردێن فەیلی دوپاتی ل داخوازیێن هەرێما كوردستانێ ژ ئیراقێ كر بۆ قەرەبووكرنا وان و زڤراندنا رەگەزنامێ و مال و سامانێن وان.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ د بەیاننامەیەكێدا گۆت» كوردێن فەیلی تنێ ژ بەر وێ چەندێ كورد بوون و پشتەڤانییا شۆڕەشا كوردستانێ دكر، تووشی كوشتن، دەستەسەركرن و دەربەدەركرن و بەرزەكرن و ژێ ستاندنا رەگەزنامێ و دەست ب سەرداگرتنا مال و سامانێن خوە بوون».
د ڤێ سالڤەگەڕێدا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ راگەهاند» دوپاتیێ ل سەر داخوازیێن مە ژ حوكمەتا فیدرالییا ئیراقێ دكەین ب گۆڕەی بڕیارا دادگەها بلند یا تاوانان ل ئیراقێ كو ئەو تاوانە ب جینۆساید دایە نیاسین، كوردێن فەیلی ژ هەموو روویەكیڤە قەرەبوو بكەت و رەگەزنامە و مال و سامانێن وان بۆ بزڤرینیت و كێشەیێن وان چارەسەر بكەت».
د پەیاما سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ هاتیە ژی» خوشك و برایێن خوە یێن فەیلی پشتڕاست دكەین كو هەردەم دێ بەردەوام بین د بزاڤێن خوە دا بۆ زڤراندنا مافێن وان و ب دەستڤەئینانا دادوەریێ بۆ وان و هەر چ یا پێدڤییە سەبارەت ڤی بابەتی، خەمساریێ ناكەین».
جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلی و هەموو بزاڤێن ژ ناڤبرنا وان و ئەو تاوانێن دژی گەلێ كوردستانێ هاتینە ئەنجامدان، وەكو د پەیاما سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دا هاتی» دیرۆكەكا رەش و بۆرییەكێ تەحلن كو ژ بلی نەهامەتیێ و نە ئارامیێ بۆ وەلاتی هیچ تشتەكێ دی نە ئینایە».
نێچیرڤان بارزانی دیاركر ژی» دڤێت ئەو بۆرییە ببیتە پەند ووانە بۆ ب دەستڤەئینانا پاشەڕۆژەكا باشتر كو ل سەر بنەمایێ تێكگەهشتنێ و هەڤپشكیێ و قەبوولكرنا هەڤدو و پاراستنا مافێن هەموو پێكهاتەیان ل ئیراقێ بهێتە ئاڤاكرن».

ل سالڤەگەڕا 45 یا جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلی ژ ئالیێ رژێما بەعسڤە، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ پەیامەك بەلاڤكر و تێدا راگەهاند: پێدڤییە حوكمەتا ئیراقێ ئەركێ خوە بجه بینیت و ب شێوەیەكێ هەژی كوردێن فەیلی قەرەبوو بكەت.
مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د پەیاما خوە دا گۆت» ئەڤرۆ بیرئینانا تاوانەكا هۆڤانەیە، بەرامبەر پشكەكا گرنگ یا گەلێ مە دكەین، كو هەوێن جینۆسایدكرنا كوردێن فەیلییە و رژێمێن ئێك ل دووڤ ئێك یێن ئیراقێ ،ب چەندین قۆناغان ئەنجامدا و ل سالا 1980 گەهشتە گۆپیتكا درندایەتیێ».
مەسرور بارزانی گۆت ژی» ئەو جینۆسایدە ژ ئەگەرێ وێ چەندێ بوو ئەو كەسە كورد بوون، رژێما بەرێ یا ئیراقێ سەدان هزار كوردێن فەیلی ل ئیراقێ دەركرن و ب هزاران ژی بەرزەكرن، دەست ب سەر مولك و سامانێن وان دا گرت و رەگەزنامە ژێ ستاندن».
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دوپاتكر» پێدڤییە حوكمەتا ئیراقێ، ئەرك و بەرپرسیارەتییا خوە یا قانوونی و دستووری بجه بینیت و بنەمال و كەسوكارێن قوربانیێن جینۆسایدا كوردێن فەیلی و جینۆساید و كۆمكوژیێن دی، ب شێوەیەكێ هەژی، قەرەبوو بكەت و مولك و مالێ وان بۆ بزڤرینیت».

بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان راگەهاند: ئەم نەهاتینە كەركووكێ، بەلكو ئەم هەر ل كەركووكێ بووین و دێ ل كەركووكێ ژی بین و دڤێت ب چاڤێ مللەتی و جەماوەری بنێرینە خوە، چ ژ روویێ حزبیڤە چ ژ روویێ بڕێڤەبرنا ئیداری و نەتەوایەتیڤە.
پشتی دەربازبوونا نێزیكی هەشت سالان ل سەر روودانێن 16 ئۆكتۆبەرێ، بارەگەهێ مەكتەبا رێكخستنا پارێزگەها كەركووك – گەرمیان یا پارتی دیموكراتی كوردستان دوهی شەمبیێ 5 نیسانا 2025 ب بەرهەڤبوونا بەرپرسێن بلند یێن پارتی، ل تاخێ عەرەفە ل باژێرێ كەركووكێ هاتە ڤەكرن.
فازل میرانی، بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان، ل رێوڕەسمێ ڤەكرنا بارەگەهێ مەكتەبا رێكخستنا پارێزگەها كەركووك – گەرمیان یێ پارتی دیموكراتی كوردستان، گۆت» ئەم نەهاتینە كەركووكێ، بەلكو ئەم هەر ل كەركووكێ بووین و دێ ل كەركووكێ ژی بین».
فازل میرانی ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر» بیر و باوەرێن كوردایەتیێ كو هەردەم بیر و باوەرێن پارتی دیموكراتی كوردستانە، ریهوریشال ل كەركووكێ هەبوون و رۆژ ب رۆژ ژی زێدە دبیت، ئەو زێدەبوونە ژی ژ هشیاربوونا نەتەوایەتییە، نەك ژ زووربوونا هەژمارا ئەندامێن حزبان، چونكە ل ناڤخوە باسێ چالاكیێن حزبی دكەین، بەلێ ل دەرڤە باسێ نەتەوایەتیێ دكەین».
بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان باس ل وێ چەندێ ژی كر» نابیت حوكمی ژ رۆخسارێ دەرڤە بكەین، دڤێت حوكمی ل جەوهەرێ كاران بكەین و دڤێت ب چاڤێ مللەتی و جەماوەری بنێرینە خوە، چ ژ روویێ حزبیڤە و چ ژ روویێ بڕێڤەبرنا ئیداری و نەتەوایەتیڤە».
میرانی ئاماژەكر ژی» سەرۆك مەسعود بارزانی و پارتی دیموكراتی كوردستان هەردەم ئارمانجا وان پێكڤەژیان و برایەتی و پاراستنا مافێن پێكهاتەیێن كەركووكێ بوو، هەروەسا ل دەمێ هێرشێن داعشێ، پێكهاتەیێن كەركووكێ داخواز ژ سەرۆك مەسعود بارزانی كر، پێشمەرگە كەركووكێ بپارێزیت، تاكو وەكو مووسلێ لێ نەهێت».
فازل میرانی رۆهنكر ژی» ئەوێن ئەڤرۆ خوە ب هێز دبینن ل سەر خالێن لاوازێن كوردایە، ئەگەر نە وەسا ب هێز نەبوون كو حاشاتیێ ژ دستوور و پێكڤەژیانێ و رێككەفتنان بكەن، كو ئەو خوە ب وی شێوەی دبینن تەحەكومێ ب مووچەی و بەلاڤكرنا خۆراكێ هەڤوەلاتییان بكەن».
دوپاتكر ژی» دڤێت ئەم هەموو پێداچوونێ د خوە دا بكەین، كا بۆچی مافێ مە یێ خوارییە؟ یان بۆچی د سەركەفتی نە؟ لەوما دڤێت ڤەكۆلینێ د ئەگەراندا بكەین نەك د دەرئەنجاماندا، ئەڤە ژی ئێك ژ خالانە كە ئەم هەردەم خوە ب دەرئەنجامان ڤە مژوول دكەین، هەروەسا ئەگەران پشت گوهڤە د هاڤێژین».
بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان دیاركر ژی» پارتی دیموكراتی كوردستان یا رژدە ل سەر وێ چەندێ پێداچوون د خوە دا بهێتە كرن، چونكە پێدڤییە بۆ ئێكڕێزیێ و ئێكهەلویستیێ بۆ زڤراندنا هێزا كوردستانی و لەزكرن د دامەزراندنا پەرلەمان و حوكمەتا نوو یا هەرێما كوردستانێ دا، بۆ وێ چەندێ ئەوێن حاشاتی كری بزڤرن بۆ هەڤپەیمانیێ».