ئه‌ڤرۆ نیوز:
جڤاتا ئاسایشا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌نجامده‌رێ سه‌ره‌كى یێ ته‌قینا هه‌ولێرێ ئاشكرا كر و راگه‌هاندیه كو شه‌ڤا چوویى شیاینه ئه‌نجامده‌رێ سه‌ره‌كى ل عه‌ینكاوه بگرن.
رژدى ل سه‌ر وێ یه‌كێ كریه كو : ڤه‌كولین د روودانێ دا یا به‌رده‌وامه و دێ وه‌لاتیان ژ هویرده‌كاریان ئاگه‌هداركه‌ن.
د ئه‌نجامێ ته‌قینا عه‌ینكاوه یا تیرورستى دا ، دو وه‌لاتیێن باكوورێ كوردستانێ شه‌هید بوون و ل گه‌ل هژماره‌كا وه‌لاتیان.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
بڕياره سوبه‌هى په‌رله‌مانێ كوردستانێ دانوستاندنێ ل سه‌ر دو پرۆژێن قانوونان كه‌ت و خواندنا ئێكێ ژى بۆ حه‌فت پرۆژێن قانوونا كه‌ت و رۆژا جينوسايدا شنگال دێ هێته دياركرن.
په‌رله‌مانێ كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا ئاماژه ب وێ چه‌ندێ كريه كو سوبه‌هى په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ كۆمبوونا خوه يا ئاسايى يا نه‌هێ ژ وه‌رزێ بهايێ ئه‌نجام ده‌ت و ب گۆره‌يى به‌رنامێ كارى، كۆمبوون ژ سێ ته‌وه‌ران پێك دهێت؛ دانوستاندن ل سه‌ر پرۆژێ قانوونا پێكهاتێن ئاينى و نه‌ته‌وى وتيرێن ئياينى و دانوستاندن ل سه‌ر بڕگا راستڤه‌كرنا قانوونا ده‌سته‌يا ده‌سپاكيێ ژ به‌ر كو سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ڤه‌گه‌رانديه په‌رله‌مانى و په‌سه‌ند نه‌كريه.
د ته‌وه‌رێ سيێ ژى دا، خواندنا ئێكێ دێ بۆ چه‌ند پرۆژێن قانوونان و بڕيارهكێ بيت ژ وان ژى پرۆژێ قانوونا به‌ركاربرنێ و راستڤه‌كرنا قانوونا هژماره 9 يا سالا 2006ێ و ئينان و فرۆتنا به‌رهه‌مێن په‌ترۆلێ ل گه‌ل پرۆژێ قانوونا كۆمپانيا كوردستانێ بۆ پارزنينا په‌ترۆلێ و به‌رهه‌مێن وێ و پرۆژێ بڕيارا دياركرنا 8ى ته‌باخا 2014ێ وه‌كو رۆژا جينوسايدا شنگال.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
به‌رى ماوه‌كى مه‌سعود بارزانى، سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، ل پيرمام ل گه‌ل لايه‌نێن سياسى يێن پشكدار د حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا كۆمبوو و هێشتا ژى ئه‌ڤ كۆمبوونه يا به‌رده‌وامه.
ب گۆره‌يى ئه‌و پێزانينێن ب ده‌ست ئه‌ڤرۆ نيوز كه‌فتين ماوێ سه‌رۆكاتيا هه‌رێمێ و دستوورێ هه‌رێمێ ته‌وه‌رێ، سه‌ره‌كى يێن كۆمبوونێ نه ل گه‌ل دانوستاندنێ ل به‌رنامێ چوونا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئه‌مريكا.
بڕياره رۆژا سێشه‌مبى ژى 21ى نيسانا 2015 سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌ره‌دانه‌كا فه‌رمى به‌ر ب وه‌لاتێ ئه‌مريكا ب رێ ب كه‌ڤيت ژ بۆ دانوستاندنێ ل سه‌ر چه‌ند پرسێن گرێدايى عيراقێ و كوردستانێ و شه‌رێ داعش.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
د ده‌مه‌كى دا كو هێزێن پێشمه‌رگه‌يى و هێزێن ئه‌منى يێن عيراقى بۆ هێرشا ئێكلاكه‌ر ل سه‌ر مووسل و ئازادكرنا وى باژێرێ ژ ده‌ستێ داعش ئاماده‌كاريان دكه‌ن، مه‌سعود بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند كو ئيران پشكداريێ د شه‌رێ ئازادكرنا وى باژێرى دا ناكه‌ت.
باسنيوز به‌لاڤكريه كو مه‌سعود بارزانى د ديداره‌كێ دا ل پشكا فارسى يا راديۆيا ده‌نگێ ئه‌مريكا ئاماژه ب به‌رنامێ كارێ هه‌ڤپشكێ هێزێن پێشمه‌رگه‌يى و هێزێن ئه‌منى يێن عيراقێ بۆ ئازادكرنا باژێرێ مووسل ژ چه‌كدارێن داعش كر و گۆت: “وه‌كو ل گه‌ل عيراقێ رێكه‌فتين، ئيران پشكدارى شه‌رێ رزگاركرنا مووسل نابيت”.
د هه‌يڤێن بۆرى دا ب ره‌نگه‌كێ ئاشكه‌را چه‌كدارێن ئيرانى ب ره‌نگه‌كێ ئاشكه‌را ل گه‌ل ميليشياتێن شيعه پشكدارى د شه‌رێ دژى چه‌كدارێن داعش دا ل پارێزگه‌ها ئه‌نبار و سه‌لاحه‌دين كريه.
بارزانى ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كريه كو ئيران دشێت وه‌كو وه‌لاته‌كێ هه‌ڤسۆ هاريكاريا عيراقێ بكه‌ت و ب مه‌رجه‌كى شێوازێ هه‌ڤسه‌نگيا هه‌ڤسۆيێن خوه ب پارێزيت.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ب گۆره‌يى پێزانينێن رۆژناما سه‌باح جه‌ديد يا عيراقى رێكخراوا تيرۆرستى يا داعش هه‌موو بيرێن بيستانێن په‌ترۆلا نه‌جمه ل ده‌ڤه‌را عين جحش يا سه‌ر ب ناحيا گه‌ياره ل باشوورێ مووسل مينرێژكرينه و بۆ ته‌قاندنێ ئاماده‌كرينه.
ب گۆره‌يى ئه‌وى ژێده‌رێ رۆژنامێ پشت به‌ستن ل سه‌ر كرى و ناڤێ خوه ئاشكه‌را نه‌كرى مه‌ره‌ما داعش ژ ڤێ كرياريێ ئه‌وه كو پشتى ژ وى باژێرى دچيت ژێرخانا ئابوورى يا وان ژ ناڤ ببه‌ت و به‌رى نوكه هه‌موو ئاڤاهيێن گه‌ياره يێن حكومى ژى ته‌قاندينه و نوكه فرۆكخانه ژى هه‌موو يا مينرێژكرى.
ئەڤرۆ:
شیرەتکارێ وەزیرێ کار و کاروبارێن کۆمەلایەتی بۆ چاکسازیان سەرکەفتە رەش بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر نوکە ل چاکسازیێن ھەرێما کوردستانێ پتری 100 کەسان حوکمێ سێدارێ بۆ دەرچوویە، بەلێ ھاتیە راگرتن چونکو بجە ئینانا سزایێ سێدارێ ب تنێ د دەستھەلاتا سەرۆکێ ھەرێمێ دایە و ئەڤە چەند سالە نەھاتیە بجە ئینان و سەرۆک ئیمزا ناکەت.
سەرکەفتە رەش گۆت ژی بۆ چارەنڤیسێ ڤان کەسان ب تنێ دو رێ ھەنە یان سەرۆکاتیا ھەرێمێ یان پەرلەمانێ کوردستانێ چارەنڤیسێ وان دیار بکەت، چونکو چو قانوون نینن نوکە بۆ راگرتنا سزادانا وان، پەیوەندیا وەزارەتا کار و کاروبارێن کۆمەلایەتی ل گەل وان ب تنێ ئەڤ کەسە د ناڤ چاکسازیێن وان دانە.
سەرکەفتە رەش ھەروەسا گۆت وەزارەتێ ھەموو رێکخستینە و ل ھەرسێ چاکسازیێن ھەولێر و دھۆک و سلێمانیێ ئەڤ کەسێن سزایێ سێدارێ بۆ دەرچووی ژ کەسێن دی یێن گرتی ھاتینە جودا کرن و تێکھەلی ئێک نابن، ھەروەسا گورەی قانوونێ و مافێن مرۆڤی سەرەدەری ل گەل دھێتە کرن و ھەموو مافێن وان وەکو مرۆڤ دپاراستینە.
ئەڤرۆ:
وەزارەتا ناڤخوە یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بریار دا ئێدی کار ب پشتگیریا موختاران نەھێتە کرن و ب تنێ کار ب کارتا زانیاریان بھێتە کرن.
ل دووڤ نڤیسارەکا وەزارەتا ناڤخوە کو ئیمزا کەریم شنگالی وەزیرێ ناڤخوە ل سەرە ئاراستەی ھەموو وەزارەتان کریە، تێدا دیارکریە کو بۆ رێکخستنا کاروبارێن پشتگیریا ئاکنجی بوونا وەلاتیان و ب رێڤەبرنا مامەلان ژ نوکە پاش کاری ب پشتگیریا موختاران نەکەن.
بەری نوکە وەزارەتا ناڤخوە یا ھەرێما کوردستانێ کارتا زانیاریان بۆ وەلاتیان دروست کریە و ھەر سەرۆک خێزانەکی کارتەک یا بۆ ھاتیە چێکرن.
ئەڤرۆ:
ئەندامەکێ لیژنا سامانێن سرۆشتی ل پەرلەمانێ کوردستانێ راگەھاند، ل دۆر خرابیا کوالێتیا بەرھەمێن گاز و پانزین و گازوایلێ ئەڤرۆ 20ى نيسانێ دێ دووڤچوونا خرابیا بەرھەمێن ھندەک فرۆشیاران ھێتە کرن و داخوازا بەرسڤەدانەکا بلەز دھێتە کرن، بو ھندێ سزایێن سەرپێچکارا بھێنە دانان.
عەلی ھالۆ ئەندامێ لیژنەیا سامانێن سرۆشتی ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر پشتی گلەیێن وەلاتیان ل دۆر خرابیا بەرھەمێن پانزین و گازوایل گازا سپی گەھشتینە وان ئەڤرۆ دێ پرسا خرابیا ڤان بەرھەمان ل گەل وەزێرێ سامانێن سرۆشتی ل ھەرێمێ ل دۆر ھندەک فرۆشیاران ل سەرانسەری پارێزگەھا دھۆکێ گەنگەشە کەن.
عەلی ھالۆ ئاشکرا ژی کر چ جۆرێن بەرھەمێن سۆتەمەنیان نابیت ل سەر حسێبا جۆر و کوالێتیێ بھێنە فرۆشتن و گۆت “داخوازا کونترۆلکرنا پانزینخانەیێن پانزینێ ب ئەرزانی دفرۆشن نابیت کێماسیێن کوالێتی تێدا ھەبن”.
ئەڤرۆ:
بەرپرسێ بنگەھێ شوونوارێن قەزا ئاکرێ دیار کر کو ل رۆژا ئەینیا بۆری ١٧/٤ ئەو ھاتنە ئاگەھدارکرن کو ٨ کەسان دەستدرێژی یا ل سەر گرەکێ شوونواری یێ کەڤن ل ئاکرێ کری، کو بۆ خوە ل کەلوپەلێن شوونواری دگەریان و گۆت “پشتی دووڤچوونا مە دیار بوویە کو ھندەک پارچێن زێڕی ل وی جھی ھاتینە دیتن”.
ھیوا شەمال، بەرپرسێ بنگەھێ شوونوارێن قەزا ئاکرێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ خویا کر، ئەو گرێ شوونواری ل گوندێ (ئومەر خوشان)ە، سەر ب ناحیا گردەسێن یا سەر ب قەزا ئاکرێ ڤە و گۆت: “ئەم ب لەز گەھشتینە نێزیک وی جھی و بەری بگەھینە وی جھێ کولایی ژ لایێ وان ڤە رێگری ل مە و پاسەوانان ھاتە کرن کو نێزیک وان نەبین، لێ مە بزاڤ کرن و ئەم چووینە وی جھێ کولایی و ئەو کەس ب لەز ژ لایێ دەزگەھێن ئێمناھیێ ڤە د گەل شەش پارچێن زێڕی یێن باش و ھندەک ھەستیێن مرۆڤان ھاتنە دەستەسەرکرن، ئەو زێڕ و کەلوپەل ژ لایێ پۆلیسان ڤە ھاتنە دەستەسەرکرن و ئەو ژی بۆ دادگەھا ئاکرێ ھاتنە رەوانەکرن”.
ناڤبری ئاشکرا کر ژی کو د وی جھی دا وەسا دیار بوو کو وان کەسا ب شەڤ و رۆژ ئەو جە کولایە بێ راوەستیان ژ بۆ دەستڤەئینانا وان کەلوپەلان و گۆت: “ھەشت کەس بوون ئەو کارە کری و ھاتنە دەستەسەرکرن کو ھەموو خەلکێ گوندێ ئومەر خوشان بوون و نھا ب کەفالەت ھاتینە ئازادکرن، ھەتا رۆژا دادگەھکرنێ و ل دووڤ بڕیارا دادگەھێ دێ گەھنە سزایێ خوە، چونکی شوونوار مولکێ دەولەتێ نە”.
بەرپرسێ بنگەھێ شوونوارێن قەزا ئاکرێ ئاشکرا ژی کر کو ل دووڤ داخوازا رێڤەبەریا شوونواران ل دھۆک لیژنەک ھاتیە پێکئینان، ب ئارمانجا وێ ئێکێ کو پتر لێکۆلینێ ل سەر وی جھی و کەلوپەلێن ھاتینە دیتن بھێتە کرن، دا کو ئێدی خەلک دەستدرێژی ل سەر ڤی جھی نەکەت و گۆت “وەسا دیارە ل سەردەمەکی ئەو گرە گۆڕستان بوویە، چونکی ھەستیێن مرۆڤان لێ ھاتینە دیتن و بێگومان ئەو پارچێن زێڕی ژی ل گەل تەرمان ھاتینە ڤەشارتن”.
ل دووماھیێ ھیوا شەمال گۆت “ل چەند ھەیڤێن بۆری دەمێ تیمەکا پۆلونی یا شوونواران ھاتیە دەڤەرا ئاکرێ، سەرەدانا ڤی جھی کربوو و دیار کربوو کو پێدڤیە ب لەز لێکولینەکا زانستی ژ لایێ بسپور و شارەزایێن وارێ شینوارا ل سەر ڤی گرێ شوونواری بێتە کرن”.
ئەڤرۆ:
بڕیارە ئەڤرۆ سەرۆک بارزانی ل گەل لایەنێن سیاسی و نوونەرێن پێکھاتێن ھەرێما کوردستانێ کۆمبیت و نوونەرەکێ تورکومانان ژی دبێژیت، کۆمبوونەکا گرنگە دڤی دەمیدا سەرۆک بارزانی دگەل لایەنێن سیاسی و پێکھاتێن ھەرێمێ کومبوونێ بکەت و دیارکر، ئەم تورکومان نەتەوا دویێ نە ل ھەرێما کوردستانێ و دخوازین ڤێ جارێ جێگرەکێ سەرۆکێ ھەرێمێ بۆمە بیت.
ئایدن مەعرۆف، ئەندامێ مەکتەبا سیاسی یا بەرەیێ تورکومانی و سەرۆکێ لیستا بەرەیێ تورکمانی ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” ئەم ژی وەکو لایەنێ تورکومانی ژلایێ سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ ڤە یێن ھاتینە داخوازکرن بۆ کۆمبوونا ئەڤرۆ یا ل گەل لایەنێن سیاسی یێن ھەرێما کوردستانێ، بەلێ مە گازندە ژڤێ چەندێ یا ھەی، چار لایەنێن تورکومانی یێن سەرەکی یێن ھەین، بەلێ تنێ نوونەرەک بۆ ھەموو نەتەوا تورکومان ھاتیە داخوازکرن ، راستە مە کەسەک دەستنیشانکریە بۆ پشکداریێ د کۆمبوونێ دا، بەلێ ھەر لایەنەکێ تورکومانی نێڕینەک یا ھەی ل دۆر ھەر پرسەکێ و پێدڤی بوو ھەر لایەنەکی نوونەرەک ھەبایە، سوپاسیا سەرۆکێ ھەرێمی َدکەین بۆ مێھفانداریا وی و کۆمبوونەکا گرنگە، چونکە گەلەک پرس یێن ھەین و پێدڤی ب دانوستاندنان ھەیە و بۆچوونا ھەموو لایەکی ژی بھێتە وەرگرتن”.
ئایدنی خۆیاکر”مە وەکی تورکومان چو داخوازی بەرھەڤ نەکرینە بۆ کۆمبوونا ئەڤرۆ، چونکی ب شێوەکێ گشتی دێ دانوستاندن ل دۆر ڤێ رەوشی و دستووری ھێنەکرن”.
ل دۆر بوچوونا وان ل سەر پرۆژێ قانوونا دستوورێ ھەرێما کوردستانێ ، دبێژیت”مە وەکی نەتەوا تورکومان داخوازیێن خوە یێن ھەین بۆ پڕۆژە قانوونا دستوورێ ھەرێما کوردستانێ و ئەم ژی دخوازین ھەرێم ببیتە خوەدی دستوورێ خوە د چوارچۆڤێ عێراقەکا فیدڕالدا، ئەم وەکی نەتەوا دوێی نە ل ھەرێما کوردستانێ و نەتەوا سیێ نە ل عێراقێ، لەوما پێدڤیە حسابەک بۆمە ژی بھێتەکرن و دخوازین جێگرێ دویێ یێ سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ بۆ تورکومانان بیت، چونکی ئەم نەتەوەکا ھەری رەسەنین ل ھەرێما کوردستانێ و داخوازیێن مەژی دناڤ دستووری دا بھێنە بەرچاڤکرن و پۆستەکێ گرنگ بدەنە مە، وەک بەھر ژی بەھرامەیە پۆستەکێ سیادی بۆمە بیت وەکو نەتەوا تورکومان لھەرێما کوردستانێ”.
نيشاندان