وه‌لاتيان راستیا ڤێ رۆژا پیرۆز ڤەدگێرا ب خوشترین رۆژ و پیرۆزترین رۆژ د دازانین و تایبەت دەمێ ھێرشا سەر ئەمنا دھۆک دەسپێکری و دەنگێ تلیلێن ئافرەتان کولان تژی کرین.

ل ئێڤاری یا رۆژا ١٣-٣ -١٩٩١ ل دەمژمێر پێنجی ئێڤاری پتریا خەلکێ دھۆک خرڤەبوون و کەسانێن پێشمەرگاتی کرین کەس و کار و ھەڤال و مرۆڤێن خوە ئاگەھداردکرن و کومبوون ل مالێن خوە ئەنجام د دان و ھەتا پشتی بانگێ مەغرەب بەر ب مالا (ئیبراھیمێ عەلی) ب رێکەفتن و ھەتا ٣٠٠ زەلامان ل مالا وی کومبوون و ھەتا ٣ و نیڤی شەڤ، ب سەرپەرشتیا وی کوم ھاتنە پێکئینان و جە ھاتنە دابەشکرن ژ رۆژھەلاتێ رویبارێ باژێرێ دھۆک، ژ شندوخا ھەتا گەلیێ دھۆک ئانکۆ رۆژ ھەلاتێ رویباری و رۆژئاڤا چ کەس نەبووینە، ھێزا دوژمی تێدا بوو و ھەتا بەری رۆژ ب ھەلیت ئەڤ جھە ھاتنە ب چەکداران ھاتنە تژیکرن، دیسان بازارێ دھۆک نێزیک سینەما نەورۆز  و نیزیک بازارێ گوشت فرۆشان یێ بەرێ کوم لێ ھاتنەدانان.

ل دووڤ گۆتنا کەسێن سەرھلدانا سەنتەرێ باژێرێ دھۆک کرین کو دەمژمێر چاری شەڤ ھاتبوو دانان کو دەمژمێر(سفر) ھێرش بچیتە سەر بنگەھێ پولیسان و ێ دەمژمێرێ ب (سه‌ماعە) شەھید (محەمەد سەعید) گازی کر کو کەسانێن دناڤ بنگەھێ پولیسان دا خوە رادەست بکەن، پشتی ڤێ چەندێ چەند گولێن (ئارپیچی) ل بنگەھێ پولیسان ھاتنەدان و پشتی ب سەرداگرتین، دیار بوو بنگەھێ پولیسێن دھۆک پێشتر ھاتیە ڤالاکرن و ھەر چ پولیس تێدا نەماینە و بنگەھێ پولیسان ھاتبوو چولکرن، دیسان خەلکێ دھۆک ئەوێ چەکدار زڤرینە جھێ خوە و چاڤەرێی بجھئینانا پلانێ بوون، چونکە (ئەمنا) دھۆک ل ھنداڤ بنگەھێ پولیسان بوو و ب لائێت و فانوسان ھاتن و چوون دکر وی دەمی کارەب نەبوویە و دیسان جھێن خوە گرت بوون و بەرنەدابوو.

کەسانێن پشکدار دسەرھلدانا باژێرێ دھۆک دا، دیار دکەن کو پشتی دونیا زەلال بووی و ب ھەموو جورێن چەکی (ئارپیچکی، بیکەسی، کلاشینکوف) شەر ھاتەکرن و ھەتا رۆژ ھاتیە ھەلاتن و ل گەل ھەلاتنێ، خەلکێ باژێرێ دھۆکێ ژ نزارکێ ھەتا رۆیبارێ دھۆکێ ژ تاخێن(شێلێ، کوچەرا، قەرچان، بەرۆشکێ) ھەموو  بەر ب کولانا بنگەھێ پولیسان و بازارێ گوشت فرۆشان و ب چەک بەر ب کەمنا بەعسیان چوون، ھەتا دەمژمێر (١١) بەری نیڤرۆ و ژ ھەموو لایان ڤە خەلکێ دھۆکێ ئەمنا دھۆک گولە باراندکر و ب ھەموو چەکان و بەرامبەر ئەوانژی شەر دکر، دووڤ دا ھێرش بۆ سەر (ئەمنا) دھۆک دەسپێکر و ھاتە ستانددن.

خەلکێ سەرھلدانکرین و ب چاڤ ئەڤ بویەرێن دیرۆکی دیتین، ڤەدگۆھێزن کو چەندین شەھید ھاتنەدان تایبەت ل بەر دەرگەھێ (ئەمنا) دھۆک و بریندار ژی ھەبووینە، لێ کەیف و خوشیا د دلێ ھەر کەسەکێ کورد دا ھەر ھەموو خەم ھاتنە ژبیرکرن و بتنێ تلییلی و دەست قوتان و ستران پێشوازی ل رۆژەکا نوو دھاتەکرن، دیسان خەلکێ سەرھلدانکری چەندین چەکدار و کەسانێن دناف ئەمنا دھۆک دا دەست سەرکن و دیسان گەلەک کوشتن.

پشتی (ئەمنا) دھۆک ھاتیەرزگارکرن، کەسانێن پشکدار دسەرھلدانێ دا دبێژن دو فرۆکە ھاتن و ل ھنداف ئاسمانێ ئەمنا دھۆک ھاتن و چوونکرن و ب ژڤان بوو رەمیێ ل وەلاتیان بکەن، لێ خەلکێ باژێری ئەو دەلیڤە نەدایێ و چەند (ئارپێچی) بەر ب فرۆکان ھاڤێتن و پاشان ئەو فرۆکە چوون و خەلک بەر ب (لیوایێ) جھێ چوون و دیسان شەر نەھاتەکرن و بتنێ جھێ سەرۆکاتیا زانکۆیا دھۆک یا نوکە کو دگۆتنێ(شوعبە) یا گرێدایی ب حزبا بەعس بوو شەر ھاتەکرن، تەقە نەما و ھەتا بەر ب ئالوکا چووین.

کەسانێن سەرھلدانکرین، دیار دکەن کو بتنێ باژێرێ دھۆک ب رۆژەکێ ھاتە پاقژکرن و رۆژا دووڤ دا بەر ب چیایێ زاوا و ئالوکان چووین و دیسان بۆ شاریا و چیایێ داکا و بۆ فەیدیێ و گرێ میری .

کەسانێن ل شەڤا بەری ببیتە سەرھلدان ئانکۆ ١٣-٣ ل مالا (ئيبراهيم عه‌لى) کومبووین، دبێژێن وێ شەڤێ وی بنداڤا خوە شکاند و گەلەک چەک تێدا بوو و ل سەر زەلامان بەلاڤەدکر و چ کەس نەھێلا بێ چەک و ھەر ھەموو ب چەک کەفتن.

چیرۆک نەھێنە ژبیرکرن بۆ دمێژوو دھێتە ڤەگێران کو پشتی ئازادکرنا (ئەمنا) دھۆک ئافرەتەک ژ مال دەرکەفت و گازیکر کو چەند کەسێن ئەمنێ جھەکی نە و خوە ڤەشارتینە و خەلکێ سەرھلدانکرین بەر ب چوون و دەستە سەرکرن.

کەسانێن ئەڤرۆ چیرۆکە ڤەگێراین، دیارکرن کو ئەڤە خوشترین رۆژ و پیرۆزترین رۆژ بووینە و چ جاران ژبیرامە ناچنە و تایبەت دەمێ ئارپێچی چوونە ئەمنا دھۆک و تلیلێن ژنان بەر ب ئەسمانان دچوون.