ئهڤرۆ نیوز ، نهوزاد هلۆرى:
حكومهتا ههرێما كوردستانێ بهرسڤا سهروك وهزیرێن عیراقێ ل بارا پێدانا موچه و شایستهیێن دارایى بو موچه خورێن ههرێما كوردستانێ دا و لدیڤ راگههاندنا وان ئهو ل گورهى دهستوورێ عیراقێ دهستپێشخهریا عهبادى پهسهند دكهن ، وهكو ل سالا 2005 هاتیهدیاركرن.
دهقا راگههاندنا حكومهتا ههرێما كوردستانێ
بهرێز حهیدهر عهبادى سهروك وهزیرێن عیراقا فیدرال دوپات ل وێ یهكێ كریه كو وهلاتیێن ههرێما كوردستانێ پله ئێكن و رێكێ نادهن كو زیان ب وان بكهڤیت و بهرههڤیێن خوه ژى نیشاندا بو خهرجكرنا شایستهیێن دارایێن موچه خورێن ههرێما كوردستانێ
ئهنجومهنا وهزیران یا ههرێما كوردستانێ پێشوازیێ ل دهستپێشخهریا حهیدهر عهبادى دكهت بو دابینكرنا شاسیتهیێن دارایێن موچه خورێن ههرێما كوردستانێ كو هژمارا وان ژى ملیونهك و 249 هزار 481 موچهخورن كو ههیڤانه كوژمێ 897 ملیار و 500 ملیون دینارن ، لسهر بنهمایێ فیعلیى یا بایومهترى بو ههموو موچه خورێن ههرێما كوردستانێ وهكو ل خوارێ هاتیه رونكرن و حكومهتا ههرێما كوردستانێ بهرههڤیێن خوه دهردبریت بو بهردهستكرنا هوركاریێن ئهڤان پیِزانینان.
108 ملیار دینار بو موچهیێن 224 هزار 656 خانهنشینان.
38.5 ملیار دینار بۆ مووچهیێن 96 هزار 53 كهس و كارێن شههید و ئهنفالكریان.
30 ملیار دینار بۆ مووچهیێن 159 هزار كێم ئهندام و مفادارێن چاڤدێریێن جڤاكى.
266 ملیار دینار بۆ مووچهیێن 266 هزار 465 پێشمهرگه و هێزهێن ئاسایشێ .
455 ملیار دینار بۆ مووچهێن 483 هزار 307 فهرمانبهران ب پولیس ڤه
د ههمان دهم دا ، ئهنجومهنا وهزیرێن ههرێما كوردستانێ داخوازێ ل ئهنجومهنا وهزیرێن عیراقا فیدرال دكهت كو رهشنڤیسێ پرۆژه قانونا بودجا عیراقا فیدال بو سالا 2018 پهسهند نهكهن كو ژلایێ وهزارهتا داراى یا حكومهتا فیدرالى بێى پشكداریا ههرێما كوردستانێ هاتیه بهرههڤكرن ل بهر ڤان خالێن ل خوارێ.
1- بو ئێكهمین جار پشتى سالا 2003 د رهشنڤیسێ قانونێ دا دهستهواژهیا دهستوورى دا ( ههرێما كورستان – عیراق ) هاتیه لادان و ل شوونا وێ دهستهواژهیا ( پارێزگههێن سهر ب ههرێما كوردستانێ ) هاتیه بكارئینان ، ئهڤ یهك ژى بهروڤاژى برگا ئێكێ یا ماددهیا 117 و برگا ئێكێ یا ماددهیا 121 یا دهستوورى یه كو دانپێدان ب ههرێما كوردستانێ و دهستههلاتێن وێ هاتیهكرن وهكوههرێمهكا فیدرالى و مافێ پیادهكرنا دهستههلاتێن یاسادانان و بجهكرن و دادوهرى ب ههرێما كوردستانێ هایته دان نه وهكو پارێزگه.
2- كێمكرنا پشكا بودجا ههرێما كوردستانێ بو ئێكهمین جار پشتى سالا 2005 كو رێژا وێ 17% بوویه بو رێژا 12،6% ، ئهڤ یهك ژى سهرپێچیه لسهر برگا سێ یا ماددهیا 121 یا دهستور كو پێدڤى یه لسهر حكومهتا فیدرالى پشكهكا دادپهروهرانهیه ل داهاتیێن فیدرالى بو ههرێما كوردستانێ تهرخانكرن بكهت ، ل گهل بهرچاڤ وهرگرتنا هژمارا ئاكنجیێن ههرێكا كوردستانێ ، ژبهركو ههتا نها سهرژمێرى ل عیراقێ نههاتیهكرن ، بهلكو ب رێكهفتنا ههردوو لایان رێژا ئاكنجیێن ههرێما كوردستانێ ب رێژا 17% یا ئاكنجیێن عیراقێ هاتیه دیاركرن ، لسهر ڤى بنهمایى سالانه ئهڤ رێژهیه له قانونێن بودجا عیراقێ نههاتیه جێگیركرن ژى ، ههر چهنده چو سالان ههرێما كوردستانێ ب فهعلى ئهڤ رێژهیه وهرنهگریته ، ژ ئهگهرا زێدهبوونا بهرچاڤ یا سالانهیا خهرجكرنێن سیادى ، بێى كو ههرێم رولێ خوه د دهستنیشانكرنا ئهوان خهرجیان دا ههبیت ،یان پشكا خوه وهرگرت بیت ، ژبهرڤێ كێمكرنا پشكا ههرێما كوردستانێ چو بنهمایێن دهستوورى نینه و ل دهرڤهیێ ئهوێ رێكهفتنا ههڤپشك هاتیه ئهنجام دان.
3- بهخشینا دهستههلاتێن ئێكسهر ب پارێزگههێن ههرێما كوردستانێ ل قانونا بودجا فیدالى و سهرهدهریكرن ل گهل پارێزگههێن ههرێما كوردستانێ وهك پارێزگههـ نهك وهكو ههرێم ، بهروڤاژى برگا ئێكێ یا ماددهیا 117 و برگا ئێكێ یا ماددهیا 121 یا دهستوورى و سهرهدهریكرنا ل گهل ههرێما كوردستانێ وهكو پارێزگههێن دن یێن عیراقێ نهك وهكو ههرێما فیدرالى دانپێدان ل گورهى دهستوورێ عیراقێ ، سهرپێچیه لسهر دهستوورى.
4- برگا چوار یا ماددهیا 126 یا دهستوورى ، رێكێ نادهن دهستههلاتێن دهستووریێن ههرێما كوردستانێ ژلایێ دهستههلاتێن فیدرالى ، بهێته كێمكرن یان ژى بهێته سنورداركرن ، ههتا خوه دهستوورى رێگرى كریه ل ههموو ههمواركرنێن دهستوورى كو ببیته سهدهما كێمكرنا دهستههلاتێن ههرێما كوردستانێ.
5- سهرهراى دووبارهبوونا كێم و كاسیێن سالانهیێن بهرى نها د رهشنوسێ قانونا بودجهیا فیدرالى ل سالا 2018 ، نها ئهڤ خالێن جهوههریێن نه دهستووریێن ل سهرى هاتینه زێدهكرن.
ل بهر تیشكێن ئهوان ماددێن دهستووریێن ل سهرى ، ب تایبهتى بهرێز عهبادى بهردهوام د گوتنێن خوه دا ئاماژه ب سهروهریا دهستوورى یا عیراقێ و زیانگههاندن ب وهلاتیێن ههرێما كوردستانێ دكهت ، داخوازێ ل ئهنجومهنا وهزیران یا ههرێما كوردستانێ دكهین ب مهرهما دارشتنا رهشنوسێ قانونا بودجا فیدرالى لسهر بنهمایێ دهستوور و دابینكرنا پشكا دادپهروهرانهیا ههرێما كوردستانێ.
ئەڤرۆ نیۆز،زنار تۆڤی:
ئەڤرۆ نرخێ نەفتێ د بازارێن جیهانیدا،ب شێوەیەکێ بەرچاڤ روو ل بلندبوونێ کر.
پێگەهێ (oilprice) یێ جیهانی بەلاڤکریە،کو ئەڤرۆ چارشەمبێ (2017/11/1)، ل دەمژمێر (4:20) خولەک ئێڤارێ ب دەمێ کوردستانێ، نرخێ ئێک بەرمیلێ نەفتا برێنت ب (61) دۆلار (44) سەنت مامەلە پێ هاتیە کرن و نرخێ ئێک بەرمیلێ نەفتا خاڤا ئەمریکی ژی ب (54) دۆلار (93) سەنتان هاتیە فروتن.
ئەڤە ژ هەیڤا تەمووزا سالا 2015 وەرە ئێکەم جارە نرخێ نەفتێ ب ڤی شێوەی بلند دبیت و دهێتە پێشبینی کرن،کو نرخێ وێ هێشتا بلند ببیت.
ئەڤرۆ نیۆر،زنار تۆڤی:
رووسیا ب فهرمی یهپهگە داخوازی گۆنگرێ وەلاتیێن سووریێ كریە ل ئاستانهیا پایتهختێ كازاخستانێ، توركیا ژی ب توندی ئیدانهیا ڤی ههلویستی دکەت.
ئیبراهیم كالن پەیڤدارێ سەرۆکاتیا تورکیا دا د كۆنگرهیهکێ رۆژنامهڤانیدتا،دەربارهی بهشداریكرنا یهپهگێ د كۆنگرێ وەلاتیێن سووریێ ل ئاستانا ئاماژه ب هندێ دا کو توركیا چو جاران ڤێ چەندی قەبوول ناكەت.
كالن دبێژیت،پێشتر رووسیا گوتیە مە کو یهپهگه بوویە ئهمرێ واقع، بهلێ ئەو ژی وهكو توركیا تاکو نوکە دبێژن کو بالەكێ سهرهكی یێ پهكهكێنە و تیرۆریستن.
كالن دبێژیت،ئهڤ بابهته تشتەک نینه کو توركیا قەبوول بكەت،دڤێت رووسیا ژی بزانیت ک توركیا قەبوول ناكەت کو یهپهگه ل ئاستانا ئامادهیا خۆ ههبیت.
ئهڤرۆ نیۆز ، نهوزاد هلۆرى:
ئهڤرۆ سهرۆكێ حكومهتا ههرێما كوردستانێ سهرهدانا مهكتهبا سیاسیا كومهلا ئیسلامیا كوردستانێ كر و ل گهل ئهمیرێ كومهلێ كومبوو و دهێته چاڤهرێكرن كو سهرهدانا لایهنێن سیاسیێن دن ژى بكهت.
ئهڤرۆ نێچیرڤان بارزانى سهرۆكێ حكومهتا ههرێما كوردستانێ دهست ب گهرهكا نوو یا كومبوونان ل گهل لایهنێن سیاسى كر و ئیرو د ئێكهم كومبوونا خوه دا سهرهدانا مهكتهبا سیاسیا كومهلا ئسیلامى كر و ل گهل عهلى باپیر ئهمریكێ كومهلا ئیسلامى كومبوو و بهحسى داوى گورانكاریێن ل كوردستان و عیراق و دهڤهرێ درۆست بووین كرن، ب تایبهتى پشتى هاتنا هێزێن حهشد شهعبى و سوپایێ عیراقێ بو كهركوك و دهڤهرێن كوردستانیێن دهرڤهیێ كارگێریا ههرێما كوردستانێ.
ههر ل گورهى زانیاریان شاندنێ حكومهتا ههرێما كوردستانێ ب سهروكاتیا نێچیرڤان بارزانى دێ بو لایێ ههموو لایهنێن سیاسى بیت بو ئاسایكرنا بارودوخێ كو نها كوردستان تێدا دبوریت و كومبوونا ئهڤرۆ ب ئێكهم كومبوون ژى دهێتهدانان.
ئهڤرۆ نيوز:
رێڤهبهريا چاڤدێريا بازرگانى راگههاند كو ئهڤرۆ رێكهفتى 2ى چريا دويێ 2017ێ بهايێ دراڤى ل بازارێن پارێزگهها دهۆكێ ب ڤى رهنگێ ل خوارێ يه:
1 دولارێ ئهمريكى | 1260 |
1 يۆرۆيێ ئهورۆپى | 1460 |
1 ليرێ توركى | 340 |
بۆ وهرگرتنا نووترين پێزانينان ل سهر رهوشا دراڤى ژماره “2” بۆ شورتكودێن “KOREK “2279 يان “Asiacell “4593 يان ژى ب رهنگهكێ بهردهوام سهرهدانا مالپهرێ ئهڤرۆ نيوز www.evronews.net بكه.
ئەڤرۆ نیوز، نەوزاد ھلۆری:
ئەڤرۆ رۆژا چوارشەمبی سەرۆک مەسعود بارزانی پەیامەکا ھەڤخەمیێ ئاراستەیێ بنەمال و کەس و کارێن شەھید ئەرکان شەریف وێنەگر و رۆژنامەڤانێ سەتەلایتا کوردستان تی ڤی ھنارت تێدا دیارکر کو ئەو کەسانێن کو ئەڤ یەک بەرامبەر شەھید ئەرکان شەریف کری ب چو رەنگان باوەری ب ئازادیا رادەربرینێ نینە و بەلکو فەرھەنگەکا شوفێنیا وان کەسان د سەلمینیت کو خوە ب زوری ل سەر دەڤەرێن کوردستانیان سەپاندنی.
سەرۆک بارزانی د پەیاما خوە دا دیارکر کو شەڤا 29 ل سهر30ى چریا ئێکێ 2017 رۆژنامەڤان و وێنەگرێ سەتەلایتا کوردستان تی ڤی “ئەرکان شەریف” ل باژێرکێ داقووق کو نھا ل بن دەستھەلاداریا حەشد شەعبی یە ب رەنگەکێ زور دراندانە ل مالا خوە ژلایێ کومەکا چەکدارێن دەمامکدارڤە ھاتە شەھیدکرن و شەھیدکرنا ئەرکان نموونەیەکا روون یا فەرھەنگا شوفێنیە کو ب رەنگەکێ نەحەق و ستەم و زورداری ڤە خوە ل دەڤەرێن کوردستانیێن دەرڤەیێ کارگێریا ھەرێما کوردستانێ سەپاندی و ب چوو رەنگان بیر و باوەری ب ئازادیا رادەربرین و ژیانا خەلکی نینە.
بارزانی د درێژاھیا ئاخفتنێن خودا دیارکر ژی کو بەرھپرسیارەتیا شەھیدکرنا ئەرکان شەریف و ئەزیەتدانا خەلکێ دەڤەرێ لسەر ملێن ئەوان ھێزێن نە دەستووری یە کو خوە لسەر خەلکی سەپاندی، ب ڤێ یەکی ژی سەرەخوشیێن خوە ئاراستەیێ بنەمال و کەس و کارێن شەھید ئەرکان و ھەموو رۆژنامەڤانێن کوردستان تی ڤی دکەین، سلاڤ ل گیانێ شەھید ئەرکان و ھەموو شەھیدێن کوردستانێ.