ئه‌ڤرۆ نيوز:

بابەتێ ھەبوونا دەرمانان ژبۆ کێمکرنا سەنگی ئێک ژ بابەتێن ھەرە سەرەکی یە و نوکە نشتەرگەری ژی دەرکەتینە بۆ سەنگ کێمکرنێ و ھەتا ھندەک کەسان پێدڤی ژی نینە بەلێ بۆ دھێنە ئەنجامدان و ھەلبەت ئەڤەژی گەلەک سەربارکان ل دووڤ خو دھێلن. گەلەک جە ژی ھەنە ل سەر نڤیسایە جھێ فرۆتنا دەرمانێن سەنگ کێمکرنێ کو دبیت گەلەک گیا و روەەک دناڤدا ھەبن و دبێژن ئەڤە وەکو سەحربەندان سەنگێ مرۆڤی کێم دکەن.
ئەڤرۆ، بەرپەرێ ساخلەمیێ:
ئاژانسا خوارن و دەرمانێن ئەمریکی پێنچ رێک داناینە بۆ کێمکرنا کێشا لەشی ئەوژی دەرمانێن ( زینیکال) کو کەرستێ ( ئورلیستات) دناڤدا ھەیە و دیسان دەرمانێ ( ئدبیکس) کو کەرستێ ( فینترمین) دناڤدا ھەیە و دەرمانێ ( میریدیا) کو کەرستێ ( سبیترامین) دناڤدا ھەیە و دەرمانێ ( تنویت) کو کەرستەیێ ( دای ئیتایلبروتین) دناڤدا ھەیە و دەرزیکا ( پونتریل) کو کەرستێ (فیندیمیترازین) دناڤدا ھەیە.
ھەر دەرمانەک ژڤان دەرمانان ب رێکەکا تایبەت کاردکەت و ب رەنگەکێ گشتی ھەر ئێک پیچەک ژ سەنگی کێم دکەت و ئەم نەشێین پالپشتیێ ل سەر چ ژوان دەرمانان بکەین بۆ سەنگ کێمکرنێ.
نوشدار ژی ل وێ ھیڤیێ نە کو دەرمانەکێ باش دوور ژ کارتێکرنێن لاوەکی بھێتە دابینکرن، کو کاریگەریا خۆ ھەبیت د کێمکرنا سەنگی دا و ئەڤەژی ھێشتا پەیدانەبوویە و ئەو دەرمانێن ھەین ژی گەلەک جاران نابیت مرۆڤ بخوتن و کێم نوشدار ژی ھەنە کو نوکە ڤان جورێن دەرمانان بۆ نەخۆشان دنڤیسن ژبەرکو بۆ وانژی دیاربوویە کاریگەریا وان یا کێمە.
ژڤان دەرمانان ژی دەرمانێ زینیکال رەنگە ژ دەرمانێن دی ئێمنتر بیت بەلێ ئەو کاردکەت کو شیانێن رووڤیکا بۆ ھەرسکرنێ کێم بکەت ب تایبەت روونی و رێکێ ل شەکرێ و پرۆتینان ناگریت. ھەڤ نەچاردبیت ھەروەسان ئەڤ دەرمانە دەستئاڤا ستوور یا مرۆڤی گەلەک دئینیت و کەرستێن روینی گەلەک دناڤدا ھەنە و غازاتا پەیدادکەت و دەمێ مرۆڤ دخوت مرۆڤ نەچار دبیت خوارنێن کێم روین بخوت و ھەکە گەلەک ھاتە ب کارئینان دێ بیتە ئەگەرێ کێمبوونا ھندەک ڤیتامینێن گرنگ دلەشیدا وەکو ڤیتامین A, D, E, K.
بەلێ ب خوارنا دەرمانێ ڤینترمین دلێ مرۆڤی ژ خوارنێ رەش دبیت ب تایبەت د حەفتیێن ئێکێ ژ کارئینانا وی و باشترە بھێتە ب کارئینان وەکو دەستپێکەک بۆ پروگرامەکێ سەنگ کێمکرنێ و فشارا خوینێ بلند دکەت و لێدانێن دلی و ئالوزیێ و زکچوونێ ژی زێدەدکەت.
دەرمانێ ( سیبیترامین) دیسان دلێ مرۆڤی ناچیتە خوارنێ و نابیت ئەوێن فشارا خوینا وان یا بلند بیت یان ئەوێن ئێشێن دلی و بێھێزیا دلی ھەین یێن کەسێن بەری دەمی تووشی جەلتەیێن دلی بووین ب کاربینن.
ئەو دەرمان گەلەک سەربارکان ل دووڤ خو دھێلیت وەک وەستیان و ب زەحمەت نڤستن و سەرئێشان و ھشکبوونا دەڤی و قەبزبوون و ئەڤ دەرمانە وەکو دەرمانێ ( فینفلورامین)ە کو تەنگەزاریان ددلی دا پەیدادکەت و ئەو دەرمان ھاتە قەدەغەکرن و ل بازاری ھاتە ڤەکێشان.
گوڤارا پزیشکی یا بریتانی ل سالا 2007ێ ڤەکولینەک ل سەر ڤان دەرمانان بەلاڤکربوو و دیارکربوو کو گەلەک کارتێکرنێ ل مرۆڤی دکەن و ژ تشتێن ھەرە سەرەکی دڤێ گوڤارێ دا ئەوبوو کو گەلەک کەسان بۆ دەمێ چەند سالان ژی ئەڤ دەرمانە ب کارئیناینە و چ مفایەکێ باش ژێ وەرنەگرتینە.
نوکە دەرمانێ شەشێ ژی بناڤێ ( ریمونایانت) کەتیە بازارێن ئەورۆپی بەلێ بازارێن ئەمریکی رێک نەدایە بفڕشن ژبەرکو ب رێژا 25% مرۆڤی بەرئاتافی تەنگەزاریێن دەماران و دەروونی دکەت.
ئەڤجا بۆ ھەر کەسەکێ بڤێت خۆ زەعیف بکەت باشترە خوارنا خۆ کێم بکەت و وەرزشێ ئەنجام بدەت.