ئەڤرۆ نیوز:
دپتریا دەما دا کوئەندامێ بەرگریێ ل دەڤ ژنا دوگیان بێھێز دبیت و پتر تووشی وەرگرتنا ڤایرۆسان دبن،و یا پێدڤیە ژن خوەژ ئەنفلاوەنزایێ ب پارێزیت، چونکو نەخۆشیێن ڤایرۆسی کو ئێک ژوان ئەنفلاوەنزایە دەلیڤەیێن ژبەرچوونا زارۆی زێدەدکەت، ب تایبەت ژی ل ھەر سێ ھەیڤێن ئێکێ ژ دوگیانیێ، ھەروەسا زارۆبوونا پێشوەخت ژی پەیدادکەت و ژن پتر د نەخوشخانێ دا دھێنە نڤاندن و پێدڤی ب پتر چارەسەریێ دبن. بۆ خوپاراستنێ ژ ئەنفلاوەنزایێ پێدڤیە ل دووڤ ڤان رێیان کاربکەی:
1- ڤاکسینێ ئەنفلاوەنزایێ وەربگرە: وی ڤاکسینێ مفا بۆ دایکێ و زارۆی ھەردویان ھەیە، ب رێیا ھەڤالبچووکی دگەھیتە زارۆی و گەلەک ڤەکولین دیاردکەن کو ھاریکاریا وی دکەت ھەتا ژیێ شەش ھەیڤیێ وی ژ ئەنفلاوەنزایێ د پارێزیت.
2- دەستێن خوە باش بشوو: رۆژانە چەند جارا دەستێن خوە بشوو داکو ڤایرۆس پێڤە نەمینن، ئاڤا گەرم و سابوونێ ب کاربینە و بەر و پشتێن وان بشوو و پاشی دناڤ تلان دا و ل بن نینووکا و ب کێماتی 20 چرکا بشوو، ھەکە ئاڤ و سابوون نەبوون کەرستێن تافیلکەر ب کاربینە.
3- دەستێ خوە نەکە دێمێ خوە: ژبەرکو ب رێیا دەستان ڤایرۆس دھێتە ڤەگوھاستن بۆ دفنێ و چاڤا و تەئکید بکە کو دەستێن تە د شووشتینە و د پاقژن بەری بکەیە دێمێ خوە.
4- میکرۆبان بکوژە: ھەر تشتێ دمالدا تو دەست دکەیێ ھەول بدە باش پاقژ بکە و ب تایبەت ھەکە کەسەکێ نەساخ ل مال یان ل جھێ کارێ تە ھەبیت.
5- خوارنا ساخلەم بخوو: گەلەک فێقی و زەرزەواتی بخوو، رۆژانە 5-9 جارا، ئەڤە دێ ھاریکاربن بۆ بھێزکرنا بەرگریا لەشێ تە.
6- نەچە جھێن ب قەرەبالغ: ژبەرکو گەلەک کەسێن نەخوش ل جھێن ب قەرەبالغ ھەنە و مرۆڤ ب نەخۆشیێن وان نزانیت و ئەو دێ نەخوشیێ ڤەگوھێزن بۆ مرۆڤێن ساخلەم.
7- بێھنا خوە ڤەدە: رۆژانە ب تەمامی بێھنا خوە ڤەدە و خوە ئارام بکە داکو بەرگریا لەشێ تە بھێز بکەڤیت، بۆ ڤێ چەندێ تو دشێی راھێنانێن وەکو یوگایێ بکەی و ئەنجامدانا سێکسی ژی چو ئاریشە نینە.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ھندەک ژ زانایێن ئەمریکی راگەھاند کو گەلەک خوارنا خوێ و کێمکرنا دژوار د پوتاسیومی دا دبیتە ئەگەرێ مرنێ، ئەنجامێن نوو یێن سەنتەرێ ئەمریکی یێ بەرھنگاربوونا نەخوشیان و خوپاراستن ژ نەخوشیان بوونە ئەگەرێ گەنگەشەیێن دژوار لسەر ئاستێ جیھانێ، بەری چەندێ ژی ھاتبوو راگەھاندن کو چ گروڤە نینن کو کێمکرنا خوێ دبیتە ئەگەرێ کێمکرنا مەترسیێن تووشبۆنێن ب نەخوشیێن دلی و زوو مرنێ، بەلێ ئەنجامێن ڤەکولینێن نوو ڤێ چەندێ ب نەراست دەردئێخن.
د.توماس فارلی ژ ساخلەمیا نیویورک کو نوکە سەرکێشیا ھەوەکێ دکەت کو رادەیەک بۆ خوێ دناڤ خوارنێن داگرتی دا بھێتە دانان دیارکریە کو پێدڤیە ئەڤ چەندە د پێنج سالێن بھێت دا ب رێژا 5% بھێتە کێمکرن.
پتریا شارەزایێن خوارنێ ل گەا بوچوونێن د. فارلی نە کو خوارنا خوێ ب شێوەیەکێ زێدە چو مفایێن خۆ بۆ ساخلەمیێ نینن و کێمکرنا خوێ دێ بیتە ئەگەرێ کێمکرنا فشارا بلند یا خوینێ ئەوا د رادێ خۆ دا دبیتە ئەگەرێ زێدەکرنا ئێشێن دلی و جەلتەیێن دلی.
فارلی کو بابەتەک ل دەستپێکا ڤەکولینێ بەلاڤکریە دبێژیت بەرژەنگێن گەلەک ب کارئینانا خوێ ل پاشەرۆژێن نێزیک دیاردبن و ڤەکولەوران بۆ دەمێ 15 سالان ڤەکولینێن خۆ ل سەر بەرژەنگێن خوێ ئەنجام دان و ل دووماھیا ڤەکولینێ دیاربوو 2270 کەسێن پشکدار دڤەکولینێ دا گیانێ خۆ ژدەست دایە و ئەگەرێ مرنا 825 کەسان نەخوشیێن دلی بووینە، بەلێ 433 کەس ژ ئەگەرێ جەلتەیێن دلی مری بوون.