ئەڤرۆ نيوز:
دلنیا قەرەداغی سترانبێژا کورد ل مسرێ نووترین بەرھەمێ خوە ب زمانێ عەرەبی ب ناڤێ ( روح وە سبنی ) ئانکو ھەرە و من بھێلە بەلاڤکر.
تێکستا ڤێ سترانێ ژ ئالیێ عەلی ئەلسەیوفی ھاتە دانان و محەمەد ئیبراھیم ئاواز بو دانایە، ھەروەسا ستران ل ستودیا عەنتاب ل مسرێ ھاتیە تومارکرن.
دلنیا قەرەداغی بەری 2 سالان شوو ب قونسولێ بەرێ یێ مسرێ ل ھەولێرێ کر و ل گەل ھەڤژینێ خوە بریاردان بچنە مسرێ، دلنیایێ ل مسرێ چەندین ستران و ڤیدیو کلیپ ب زمانێ عەرەبی بەلاڤ کرینە و پشکداری د چەندین چالاکیێن ھونەری دا کریە.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
زانایێن ئوسترالی شیان دەرمانەکی بەرھەم بینن یێ ھاریکار بۆ سۆتن و بوھژاندنا روون و بەزان لەشێ مرۆڤی دا، ھەروەھا باندۆرەکا ئەرێنی ل سەر سیستەمێ دلی و دەمارێن خوینێ دکەت.
گۆڤارا “Cell Reports” ئاشکرا کر، شون ماگی و ھەڤالێن وی ل زانکۆیا دیکن، پرۆسا بوھژینا بەزی د لەشێ مشکان دا شرۆڤەکر دەمێ لڤین و راھێنان دکرن، وێ یەکێ ھاریکاریا وان کر وی پرۆتینی ببینن یێ رۆلەکێ سەرەکی د بوھژاندن و سۆتنا بەزێ لەشی دا دگێریت، زنجیرەکا نموونێن وی پرۆتینێ راستڤەکری کرنە د لەشێ وان مشکان دا، وەسا دیار بوو کو لەزاتی کەتە بوھژاندنێ بێی چو وەستیانێ ببینن.
پشتی زانا گەھشتینە وی ئەنجامی، رابوون ب بەرھەمئینانا دەرمانەکی ئەو پرۆتین یێ سەرەکیە تێدا و کارتێکرنا راھێنانێن وەرزشی ل لەشی دکەت و بەزی د حەلینیت. زانایان ئاشکرا کر، ئەو دەرمان نە ب تنێ بەزی دحەلینیت، بەلکو وەکر ئەو مشک پتر خوارنێ ژی بخۆن.
ل بەرە وی دەرمانی ل سەر مرۆڤان تاقی بکەن، زانا ژی ب ھیڤی نە ھەمان باندۆر ل سەر مرۆڤان ژی ھەبیت.
ئەڤرۆ نیوز:
1- حەساسی و وەرمینا مەمکان: د گەل دەستپێکا دوگیانیێ ھندەک گوھۆرین د ھورمۆنێن لەشی دا چێدبن، دبنە ئەگەرێ حەساسی و وەرمینا مەمکی.
2- ھەستکرن ب وەستیانێ و حەزا بەردەواما نڤستنێ: ئەو ژ بەر بلندبوونا رێژەیا ھورمۆنێ بروجسترۆن چێدبیت.
3- دل ڤەبوون ل خوارنێ: ژ نیشانێن دەستپێکی یێن دوگیانیێ دلڤەبوونە ل خوارنێ و بۆ ھندەک جۆرێن خوارنێ یێن دیار، ئەو ژی ھەر ژبەر گوھۆرینا ھورمۆنایە د لەشی دا.
4- گەلەک میزتن: ب تێکرایەکا زێدەتر ژ یا سروشتی میز دھێت.
5- ھەستکرن ب گێژبوونێ: ژ نیشانێن دوگیانیێ دەمارێن خوینێ درێژ دبن و فشارا خوینێ نزم دبیت، ئەو یەک ژی ھەستا گێژبوونێ و ژ دەستدانا سەنگێ پەیدا دکەت.
6- گێول ھەستیاریەکا زێدە: گوھۆرینا سروشتی د ھورمۆنان دا ل دەستپێکا دوگیانیێ، باندۆرێ ل رەوشا گێولی دکەت و وەدکەت تو پتر نێزیکی گریێ و تۆرەبوونێ بی یان ژی رەفتارێ ب دلینیەکا زێدەتر بکەی.
7- گێژبوون حەزکرنا دلراکرنێ: ژ نیشانێن زوو دیار دبن بۆ دوگیانیێ، ھەستکرن ب گێژبوونێ چێدبیت و دبیت ھەستا دلرابوونێ ژی د گەل ھەبیت، ھەروەسا ژن ژ ھندەک بێھنێن گولاڤان و خورانان تۆرە دبیت.
8- سەرئێش و پشتئێشان: د ھندەک حالەتان دا دوگیانی سەرئێشێ و پشتئێشانێ د گەل خوە دئینیت.
9- قەپزبوون: بلندبوونا ھورمۆنێ بروجسترۆن د گەل دوگیانیێ دبیتە ئەگەرێ قەپزبوونەکا توند ژ بەر زەحمەتیا ھەرەسانا خوارنێ.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
پارێزەرەکێ دادگەھا زاخۆ بۆ ئەڤرۆ راگەھاند کو، سکالایەک ل دادگەھا زاخۆ ب ڤی رەنگێ ھاتیە تومار کرن، زەلامەکی تورک ژنەکا عیراقی بۆ خوە دئینیت و دەواتا خوە دکەن و پشتی ھێنگێ زەلام دبێژتە ھەڤژینا خوە بابێ تە زێرێن مە یێن دزین و پشتی بابی وێ ئامادە دبیت شەرەدەڤ دناڤبەرا واندا پەیدا دبیت و ھەردو لێک دکەڤن و زەلام چەقویەکێ ل دەستێ خەزوورێ خوە ددەت و ھەڤژینا وی سل دبیت و داخوازا بەردانێ دکەت.
پارێزەر دلوڤان عەبدولرەحمان شەعبان ل دادگەھا زاخۆ دیار کر کو، زەلامەکێ تورک کچەکا عیراقی بۆ خوە دخوازیت و دەواتا خوە دکەن و ھەڤبەستا ھەڤژینیێ ل دادگەھێ دروست دکەن و پشتی بورینا دەمی ئاریشەک دناڤبەرا واندا پەیدا دبیت و زێرێن وان دھێنە دزین و زەلام دبێژیتە ھەڤژنیا خوە بابێ تە زێرێن مە یێت دزین.
پارێزەری گوتژی: پشتی کچێ داخوازا بابێ خوە کری ئامادە ببیت ل مالا وان بابێ وێ دچیتە مالا وان و زەلامێ وێ روو ب روو دبێژتە بابێ وێ تە زێرێن من یێن دزین و شەرەدەڤ دناڤبەرا واندا پەیدا دبیت و ئێکسەر ھەردو لێک دکەڤن و زەلام چەقویەکێ ل خەزووری خوە ددەت و ھەڤژینا وی ژی سل دبیت و قەستا مالباتا خوە دکەت و دبێژیت ئێدی ل وی زەلامی نازڤرم ئەوێ کێر ل بابێ من دای.
دلوڤانێ پارێزەر ئەو چەندە ژی نەڤەشارت کو، ھندی زەلامی بزاڤ کرن ھەڤژینا خوە بزڤرینت بەلێ ھەڤژینا وی رازی نەبوو و داخازا بەردانێ کر و ھەموو مافین خوە یێن شەرعی و قانوونی بۆ زەلامی ھێلان و ئەڤ ژنە دھێتە بەردان.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤەبەرێ بەنکا ئاڤاھیان ل پارێزگەھا دھۆکێ دیار کر کو بڕیار ھاتەدان شەھید ژ قەرێن ئاڤاھیان بھێنە لێبۆرین و ئەڤ بڕیارە کەفتە د وارێ بجھئینانێ دا و گۆت: “داخواز ژ وارسێن شەھیدان دکەین قەستا بەنکا ئاڤاھیان بکەن بۆ رێڤەبرنا کاری ژ پێخەمەت لێبۆرینا شەھیدی ژ قەرێن ئاڤاھیان”.
نافع بامەرنی رێڤەبەرێ بەنکا ئاڤاھیان ل پارێزگەھا دھۆکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئاشکرا کر کو ھەر پێشمەرگەکێ ل سەنگەرێن شەرێ دژی تیرۆرستێن داعش ھاتبیتە شەھیدکرن دێ ژ قەرێن ئاڤاھیان ھێتە لێبۆرین و گۆت: “پێدڤیە کەس و کارێن شەھیدی پشتگیریێ ژ وەزارەتا شەھیدان و قەسام شەرعی و رەگەزنامە و ناسنامە بارێ شارستانی یا شەھیدی دگەل و خوە بینیتە بەنکا ئاڤاھیان ل دھۆکێ داکو کاروبارێن وی بھێنە ب رێڤەبرن و رەوانەکرن بۆ وەزارەتا دارایی و ژ قەرێن ئاڤاھیان بھێتە لێبۆرین”.
ناڤھاتی ئاماژە دا وێ چەندێ کو بەری نوکە پێشینەیا ئاڤاھیان 20 ھەتا 25 ملیۆنان ھاتنە دان و گۆت: “ھەر پێشمەرگەکێ ھاتبیتە شەھیدکرن دێ پێشینەیا ناڤھاتی ھێتە لێبۆرین”.
ئەڤرۆ نيوز:
تایبەتمەندەکێ ب کاروبارێن سیاسی دیارکر ھەرێما کوردستانێ ھەتا ھەتایێ بڤی رەنگی ل بەغدا نامینیت، ھەڤەدم پشتی ژناڤبرنا داعش ھەرێما سەربخوەیا سونیان دێ ھێتە راگەھاندن، زێدەباری وێ چەندێ خوەیاکر راگەھاندنا ھەرێما سونیان دێ کارتێکرنا خوە ل سەر ھەرێما کوردستانێ و بەغدایێ ھەبیت.
دداخوەیانینەکا تایبەتدا بۆ مالپەرێ پارتی دیموکراتی کوردستان، دکتور سالح مەلا عومەر مامۆستایێ زانکۆیا سەلاحەدین و شرۆڤەکارێ سیاسی گۆت: ھەرێما کوردستانێ ھەتا ھەتایێ بڤی رەنگی ل گەل بەغدایێ نامینیت، پێدڤیە ھەرێمێ و بەغدا خوە ئێک لابکەن ل دۆر وێ چەندێ کا ھەتا چو رادە ئێدی دێ شێن ل گەل ھەڤدو بمینن یان ژی جودا ببن، دیسا دیارکر، ھەرێما کوردستانێ زۆر جاران بزاڤ کرینە بۆ نەھێلان و ژناڤبرن یان گەھشتنا رێیەکا کونجایی بۆ چارەکرنا ناکوکیان و کێشێن ھەلاویستی، بەلێ حوکمەتا بەغدا ھەردەم پاشەکشی کریە و ل گۆڕ سۆز و پەیمانێن خوە نەھاتیە و یا رژد ژی نەبوویە بۆ چارەکرنا وان ناکوکیان، ل سالا 2015 ھەردو ئالیی ل دۆر دەرخستنا پەترۆلێ رێککەفتن، بەلێ حوکمەتا بەغدا ئەو رێککەفتن پێشێلکرن و مافێن ھەرێما کوردستانێ بنپێکرن و مفێن داریی ژ ھاتنە بڕین.
سەبارەت شەرێ دگەل چەکدارێن تیرۆریێن داعشێ ژی، د. سالح مەلا عومەر گۆت: دووماھیا داعشێ ل عیراقێ یا نێزیک بووی و گوھۆڕینێن مەزن دێ ل دەڤەرێ و عیراقێ پشتی نەمانا داعشێ دێ پەیدابن، سونیان بەرھەڤیێن خوە کرینە بۆ راگەھاندنا ھەرێما سونیان ب پشتەڤانیا سعودیێ و تێکەلیێن وانا ل گەل بەغدایێ دێ بشێوەکێ دیتر بن، ئەڤان گوھوڕینا دێ کارتێکرنا خوە ل سەر ھەرێما کوردستانێ ھەر سەبارەت پەیوەندیێن ھەرێمێ ل گەل بەغدا، لەورا پێدڤیە ل سەر سیاستمەدارێن کوردان دەست بدانوستاندنا ل دۆر مافێن کوردان یێن ھاتینە چەسپاندن ددستۆرێ عیراقێ دا ل گول بەغدا بەکەن، ئایە بەغدا یا ئامادەیە وان خالێن دستوری بجە بینیت ؟، یان نە، ھەکە بەغدا یا رژدە ل سەر ھەمان پەیرەوێ خوە ل گەل کوردان ئێدی دەولەتک بناڤێ عیراقێ نامینیت و ھەرێما کوردستانێ دێ بڕیارا خوەیا تایبەت دەت.
مامۆستایێ زانکۆیا سەلاحەدین ھەروەسا رونکر، ھەکە بڕیارا ل دۆر سەربخوەیێ ھاتە وەرگرتن، ھەموو کریارێن ریفراندۆما سەربخوەیێ و راگەھاندنا وێ دێ ھێنە ئەنجامدان، ل وی دەمی ھەرێما کوردستانێ دێ رێکێن دیتر ھەبن بۆ وەرگرتنا قەرێن نێڤدەولی ژ سندوقا نێڤدەولی یا جیھانی، زێدەباری ھندەک رێکێن دیتر ژی ھەنە بۆ دەربازکرنا ڤێ قەیرانا دارایی یا ھەرێما کوردستانێ تێدا دەرباز دبیت.
ئەڤرۆ نیوز:
سامی ئەترۆشی ئەندامێ بەرێ یێ پەرلەمانێ عێراقێ ل سەر لیستا ئێکگرتوویا ئیسلامی یا کوردستانێ، سەبارەت سەرەدانا سەرەدانا سەلاحەدین دەمیرتاش ھەڤسەرۆکێ ھەدەپێ بۆ ھەرێما کوردستانێ و ھەڤدیتنێن وی ل گەل لایەنێن سیاسی یێن کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دبێژیت: ئارمانج ژ سەرەدانا سەلاحەدین دەمیرتاشی بۆ ھەرێمێ ژبۆ لێک نێزیکرنا لایەنێن سیاسی یێن کوردستانێ بوویە، وی ھەولدایە کو لایەنێن کوردی نێزیکی ئێک بکەت، لەورا سەرەدانا وی زۆرا گرنگ بوو،کو شاندێ ھەدەپێ ل گەل ھەموو لایەنێن سیاسی یێن کوردی کوم بووی،ژ پێخەمەت دیتنا رێگە چارەیەکێ.
گۆت ژی: پرۆژێ ھەدەپێ یێ سەرەکی ئەوە کو پەیوەندیێن خوە ل گەل پارتێن ھەرێمێ ب ھێز بێخیت و بەردەوام ل گەل وان روونە خوار، ژلایەکێ دیڤە ھەولدایە کو ئاشتبوونەکا سیاسی ل کوردستانێ پەیدا ببیت و جارەکادی حزب و لایەنێن سیاسی ل گەل ئێک روونە خوار و دانوستاندنێ بکەن،ھەر چەندە ئەڤە پرۆژەیەکێ زۆرێ باشە، لێ دەمیرتاش نەشێت ل وی ئاستێ باش کارتێکرنێ بکەت، ل سەر ڤێ رەوشا ئالۆزا ل کوردستانێ ھەی،ژبەرکو کێشێن ھەرێمێ مەزن بووینە و دەمیرتاش نەشێت بتنێ لایەنێن سیاسی نێزیکی ھەڤ بکەت،ھەروەسا پلانا وی ژی یا ئاشکرا نینە.
ناڤھاتی گۆت ژی: دەمیرتاش و ھەدەپە دێ خزمەتەکا گشتی بۆ لایەنێن کوردی کەت، وەک پەیوەندی و نێزیکبوونا حزبێن کوردستانی ل گەل ھەدەپێ، دیسا پرۆژێ وان ژی تمامکەرەکە بۆ وان پرۆژێن بەری نوکە ھاتینە وەرگرتن، بتایبەتی نێزیکبوونا پارتی ل گەل گۆرانێ،ھەر چەندە ھندەک کێشێن دی دناڤبەرا لایەنێن کوردی دا ھەنە،لەورا ب دەمیرتاشی ڤە ناھێت کو بشێت پارتی و گۆرانێ نێزیکی ئێک بکەت.
سامی دیارکر ژی: ناکۆکیێن دناڤبەرا لایەنێن کوردستانی دا بوویە ئەگەرێ ھندێ، کو دەمیرتاش نە شیایە ل گەل ھەموو لایەنێن سیاسی پێکڤە کوم بیت، لەورا نەچاربوویە جۆدا جۆدا سەرەدانا لایەنان کر، چونکی لایەنێن سیاسی لدووڤ گازیا وی نە دچوون، کو ھەموو پێکڤە کوم بن،چونکی بەری نوکەژی سەرۆکاتیا ھەرێمێ داخواز کریە کو ھەموو لایەنێن سیاسی پێکڤە کوم بن،بەلێ ناکۆکیێن دناڤبەرا وان دا ئەڤ چەندە پێکنەھاتیە،لەورا دەمیرتاشی ڤیایە جۆدا و بتنێ ل گەل لایەنێن سیاسی کوم بیت و پرۆژێ خوە پێشکێشی وان کریە،داخواز ژێکریە کو جارەکادی پەیوەندیێن وان ل گەل ئێک ئاسایی ب بنەڤە.
ھێشتا دبێژیت: ئێک ژ ئارمانجێن سەرەدانا وی بۆ ھەرێمێ بۆ ھندێ بوویە، کو جارەکادی سەرۆکێ ھەرێمێ ل گەل تورکیا ھەول بدەت، کو پێڤاژۆیا ئاشتی یێ ل تورکیا دەست پێ بکەتەڤە، لەورا بتنێ یێ بشێت ب ڤی رۆلی رابیت سەرۆکێ ھەرێمێ مەسعود بارزانی یە، دیسا ھەکە پارتێن کوردی ل نافخۆیا کوردستانێ ئێک بن و بھێز بن،دێ بنە ھوکار و رێخۆشکەر کو ھەدەپە و لایەنێن دی یێن کوردی ل دەرڤەی ھەرێمێ ژی بھێز ب کەڤن.
ئەترۆشی زێدەتر دبێژیت:بەری نوکە چەندین دەست پێشخەری ژلایێ سەرۆکێ ھەرێمێ و ئەمیندارێ گشتی یێ ئێکگرتوویا ئیسلامی ھاتینەدان،ھەر چەندە ئەنجامێن راستەوخۆ نەھاتینە دیتن،لێ ھەکە پارتێن کوردی نە گەھنە چ چارەسەری و رێککەفتنا،ئێدی چ ئاییندەیێ گەشبین بۆ کوردستانێ نابیت،لێ گەشبین یەکا ھەی جارەکادی پارتێن کوردی بزڤرنە سەر مێزا دانوستاندنێ،چونکی ئەو گوھۆرینێن چاڤەرێکری یێن کو ل ڤێ دەڤەرێ روو ددەن،وەلێ دکەت کو لایەنێن دەرەکی یێن کاریگەر جارەکادی رۆلێ خوە ب گێرن و لایەنێن کوردی پالدەن کو نێزیکی ئێک ببن و بگەھینە رێککەفتنێ، چونکی دووماھی ھەر رێککەفتنە،زێدەتر دبێژیت: دەستپێکرنا پێڤاژۆیا ئاشتی یێ ل باکوور بۆ ھەرێمێ زۆرا گرنگە،چونکی ھەبوونا ھێزێن پەکەکێ ل ناڤ ئاخا ھەرێما کوردستانێ رۆلەکێ مەزن دبینن، ھەکە ئاشتی دناڤبەرا وان و تورکیا دا پەیدا ببیت، دێ گەلەک کێشە و گرفتێن دناڤبەرا ھەرێمێ و ل سەر سنۆری و ل سەر ئاسایشا گشتی یا ھەرێمێ نامینن، دێ بارودۆخێ ھەرێمێ بەرەف باشتر ڤەچیت،ھەروەسا پەیوەندیێن پەکەکێ و ئەو لایەنێن ب سەرڤە دێ ل گەل لایەنێن سیاسی یێن کوردستانێ موکومتر لێ ھێن و دێ ئەو ژی ھەول دەن،کو لایەنێن کوردی نێزیکی ئێک بن.
سامی ئەترۆشی ئەوژی خۆیاکر:کلیلا پەیداکرنا ئاشتی یێ بۆ ھەرێما کوردستانێ یا ددەستێ سەرۆک بارزاای دا،چونکی کارێن مەزن ب دەستێ کەسێن مەزن دھێتە کرن،لەورا پێدڤیە سھرۆکێ ھەرێمێ ھەول بدەت،جارەکادی پارت و لایەنێن سیاسی نێزیکی ئێک بکەت و ھندەک داخوازی و مەرجێن وان لایەنان بجە بینیت،ژبەرکو بتنێ ئەو دشێت ڤی رۆلی ب گێریت،کەسەک نەشێت ل کوردستانێ ڤی رۆلی ب گێریت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌ندیكا كارمه‌ندێن ساخله‌میێ ل كوردستانێ دووماهى هه‌لویستێ خوه سه‌باره‌ت ره‌وشا كارمه‌ندان و ژیانا وان راگه‌هاند و دیاركریه” دووماهى مووله‌ت ب به‌رپرسێن سیاسى و حكومى یێن هه‌رێمێ دده‌ین كو تاوه‌كو 15 هه‌یڤا بهێت ئه‌گه‌ر به‌رسڤا داخوازیێن وان نه‌ده‌ن دێ هه‌موو نه‌خوشخانه و یه‌كه‌یێن ساخله‌میێ چۆل كه‌ن”.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
سه‌رۆكايه‌تيا جڤاتا وه‌زيران د راگه‌هاندنه‌كێ دا ئاماژه ب وێ يه‌كێ كريه كو راگه‌هاندنا چار لايه‌نێن پشكدار د حكومه‌تێ دا جهێ سه‌رسورمانێ يه چونكه ئه‌و باش كێشان دزانن و ديسا ئه‌گه‌رێن وان ژى دزانن و بزاڤێن حوكمه‌تێ ژى بۆ چاره‌كرنا كێشان دزانن.
جڤاتا وه‌زيران داخوازا كومبوونا لايه‌نێن پشكدار د حكومه‌ت و په‌رله‌مانى دا كريه بۆ ديتنا چاره‌كێ بۆ كێش و قه‌يرانان.
نيشاندان