ئەڤرۆ نیوز:
پلا گەرماتیا لەشی دکەڤیتە دناڤبەرا 37-39 پلەیان ژ سەدێ، نوشدار ب رەنگەکێ گشتی وەسان دھژمێرن کو پلا گەرماتیێ ھەکە گەھشتە 40 پلا ئەو بلندبوونە و ل وی دەمی پلا گەرماتیا لەشی بلند دبیت، چ ژ ئەگەرەکێ ناڤیا لەشی یان ژ دەرڤەی لەشی بیت وەکو بەرھەڤبوون ب تیشکا رۆژێ، ئەڤ بەرھەمئینانا گەرماتیێ شیانێن لەشی زێدە دکەت کو لەش ب خۆ خۆساربکەتەڤە ب رێکا خوھدانێ و ھەناسێ و پالدانا خوینێ بۆ پیستی.
ھەکە مرۆڤی گەرماتیا لەشی ھێلا بێی چارەسەریەکا راستەوخو بۆ بکەت نەدوورە ببیتە ئەگەرێ لێدانا گەرماتیێ و د حالەتێن دژوار دا دبیتە ئەگەرێ مرنێ.
تایا سروشتی د پتریا دەمان دا یا ب مەترسی نینە، بەلکو بەرسڤدانەکە بۆ کونترولکرنا وێ کو ژ رادەیێ سروشتی نەبوریت، ئەڤە وەکو کێمبوون و زێدەببونا سپلێتا ناڤمالێ یە و ھەکە ژ رادێ سروشتی بوری دێ ھەول دەت ب رێکا خوھدان و پاراستنا گەرماتیێ کێم ببیت.
بلندبوونا پلا گەرماتیا لەشی دھێتە گوھارتن بێی پێدڤی ب ھندەک دەرمانان ژی بیت و ھێزا شانەیێن سپی زێدەدکەت بۆ بەرھنگاریا بەکتریا و ھەر ل وی دەمی تا رادەیەکی بۆ خوارنا مرۆڤی ژی دادنیت و ل دووماھیێ ئەو نامەیێن ب رێکا تایێ دگەھنە مێشکی ھەر وەکو وان نامەینە ئەوێن بەرگریا لەشی زێدەدکەن.
د پتریا دەمان دا مرۆڤ ھەول ددەت ب رێکا سەرشووشتنەکا تەزی یان کەمادەیان یان چوونا ل بەر پانک و سپلێتان وێ گەرماتیێ دابەزینیت، ئەو پێکولێن بۆ سارکرنا لەشی ژ دەرڤە دھێنە کرن، لەشی مرۆڤی نەچار دکەن کو گەلەک کاوریان بسوژیت ژ پێخەمەت پاراستنا ئاستێ بلندیا گەرماتیێ.
دەرمانێن دژی تایێ ( یێن کێمکرنا تایێ) وەکو ئەسپرین ھاریمارن بۆ تەزاندنا لەشی ب کاریگەریەکا باش و پتر ژ وان تشتێن بەری نوکە مە دیارکرین، ئەو دەرمان کاردکەن بۆ برینا وان رێکێن بەرسڤدانا بلندببونا گەرماتیێ دکەن، ئەوژی ب رێکا نەھێلانا دەرھاڤێتنا کەرستەیێن کیمیاوی یێن دبنە ئەگەرێ تایێ، ئەو دەرمانێن کو دبێژنێ ( بروستاگلاندین) بەلێ دبنە ئەگەرێ تێکچوونا ھەرسکرنێ و خوین بەربوونێ، ئەسپرین ئەوێ بۆ زارۆیان دھێتە دان رەنگە وان تووشی نەخوشیا ( رای) بکەت ئەوژی کێم جاران پەیدادبیت بەلێ مەترسیا مرنێ زێدەدکەت. و دیسان دەرمانێن ( ئەسیتامینوفین) باشتر و ئێمنترە بۆ زارۆیان، بەلێ ھەکە ب قورچەکا زێدە بۆ زارۆیان ھاتە دان دبیتە ئەگەرێ پووچکرنا مێلاکا رەش.
ھەر چ ئەگەر بیت، ھەکە تا گەھشتە 40 پلەیان بۆ دەمەکی، رەنگە کارتێکرنێ ل بەرگریا لەشی بکەت، لەورا باشترە سەرەدەریەکا ساخلەمانە دگەل پلا گەرماتیا بلند بکەین، ھەکە کەسەک بۆ دەمەکێ درێژ تووشی تایا د سەر 40 پلەیان دابوو پێدڤیە بێ گیروبوون قەستا نوشداری بکەتن، بەلێ ژبیرنەکەین ژی ھندەک جاران تووشبونا مرۆڤی ب پەرسیڤی ژی تایێ زێدەدکەت و ھندەک جاران ژی ھەودانێن بەکتری مرۆڤی دگرن و چ تایێ پەیداناکەن و ھەکە نوشداری گوتە تە دەرمانان ب کاربینە تو ب کاربینە، بەلێ نابیت دەرمانێن وەکو ئەسپرینی بۆ زارۆیان بھێنە دان ب تایبەت ھەکە تایا وی ژبەر پەرسیڤی و خوریکان بیت، ئەوژی داتووشی نەخۆشیا رای نەبیت ئەوا بەری نوکە مە بەحس ل سەرکری، ھەکە تو ژوان کەسان بی ئەوێن خۆ ل بەر رەجفێنێ و خوھدانێ دگرن، بزانە بێی ب کارئینانا دەرمانان ژی دێ چارەسەربی و باشترە بێھنا خۆ ڤەدەی و ئاڤێ و شلەمەنیان گەلەک ڤەخوی.