کی ژ مە ھەیە حەز ژ گرنژینان نەکەت؟ گرنژین پارچەکە ژ جوانیا مرۆڤی و بساناھیترین رێیە بۆ گەھشتنا دلان. و دا گرنژینا تە یا جوان بیت پێدڤیە ددانێن تە د سپی بن.

تو دشێی بکارئینان کەرستێن سروشتی ددانێن خوە سپی بکەی وەکو بەفر ب وان کەرستێن تە ل مال ھەین.
ئێک: تێکەلێ فەراولێ بۆ سپیکرنا ددانان: کتەکا فەراولێ بھێرە ل گەل نیڤ کەچکێ سودایا نانی (بیکاربوناتێن سودیۆمی)، ھەتا دبیتە ھەڤیر، ددانێن خوە ب وی پێکھاتەی و ب فرچەی بشۆ بۆ دەمێ پێنج دەقیقان، پاشی فرچەی بشۆ و ددانێن خوە ب ھەڤیرێ ددانان بشۆ دێ بینی جوداھی کەتە رەنگێ ددانێن تە، ھەر حەفتیێ جارەکێ بکاربینە.
زەیتا زەیتوونان: پیچەکا زەیتا زەیتونان بکە سەر پیچەکا پامبی و ددانێن خوە پێ بھسووی، غەرغەرێ ژی ب زەیتا زەیتوونان بکە دا پدیێن تە ژی تووشی ھەودانان نەبن.
سیھێکا سێڤان: پێچەکا سیھێکا سێڤان ل گەل سودا نانی تێکەھەل بکە و ددانێن خوە پێ بشۆ دێ ددانێن تە سپی بن.
ئاڤا نیمۆکان: ھەروەکو فەراولێ و سیھێکا سێڤان پیچەکا ئاڤا نیمۆکان ل گەل سودا نانی تێکھەل بکە و ددانێن خوە پێ بشۆ.
سیواک: ھندەک پێکھاتێن سروشت یێن د ناڤ سیواکی دا ھەین ل دژی میکرۆبانە و ددان و پدیان دپارێزن و ناھێلیت نەخۆشی بکەڤنە دەڤی و زێدەباری بێھا خۆش ژ دەڤی دئینیت.

ئەڤرۆ نیوز:
خوێ ئێک ژ وان کەرستێن گرنگە د ژیانا ھەر گیاندارەکی دا، خوێ بۆ مرۆڤی و گیانەوەر و شینکاتیان یا فەرە، ئەو کار بۆ ھەڤسەنگیا ئاڤێ د لەشی دا دکەت، گرنگیا وێ بۆ شانێن گەلەک یا مەزنە، ئانکو یا فەرە بۆ مانا د ژیانێ دا، خوێ وەکو کانزایەکێ تۆز و یێ سپی بۆ پاراستنا خوارنێ دھێتە بکارئینان و تامەکا گونجای ددەتە خوارنێ، ھەروەسا ناڤێ “کلوریدا سودیۆمی” یە چونکو یا پێکھاتیە ژ کلورید و سودیۆم، ژێدەرێن خوێ ژی ئاڤا دەریا و ئۆقیانۆسان و خوێ یا ئەردی، دو جۆرێن خوێ یێن ھەین ئەو ژی خوێ یا دوبارەکری و “ئەیودین” لێ دھێتە زێدە کرن و خوێ یا دەریایی کو ناڤێ “ئەندرانی” یە، خوێ یا دەریایێ 95% کلوریدا سودیۆمی یە و 5% کانزایێن دی دناڤ دا نە وەکو ئەیودین و فسفۆر و مەنگیز و کالسیۆم و ھندەک کانزایێن دی، بەلێ خوێ یا دوبارەکری 99% کلوریدا سودیۆمی یە و 1% ئەیودین و پوتاسیۆم و کالسیۆم و کەرستێ ئەیودین لێ دھێتە زێدە کرن، ھەروەسا کەرستێ “سیلیکیتا ئەمینیۆم” یان شەکر لێ دھێتە زێدەکرن دا نەبیتە گومتل.
زیان و مەترسیێن خوێ بزانن:
• فشارا خوینێ بلند دکەت.
• ھەودانا رویڤیکا و مەعیدەی و دەمارێن خوینێ پەیدا دکەت.
• بۆریێن میزێ و گولچیسکان و مێلاکێ دوەستینیت.
• ئاریشان بۆ دلی پەیدا دکەت.
• ئاریشان بۆ کوئەندامێ ھەرەسانێ چێدکەت.
• زێدەبوونا خوێ د ناڤ لەشی دا ھشکاتیێ پەیدا دکەت و ئاڤا لەشی دمێژیت.
• زێدەبوونا خوێ د ناڤ لەشی دا سستاھیێ دئێخیتە ھەڤسەنگیا ھورمۆن و کانزایان.
• زێدەبوونا خوێ ھەستیان پش دکەت.