ئه‌ڤرۆ نيوز، رۆندک زەکی:
گەلەک کەسان ئاریشا کەڤشکێ پرچی یا ھەی، ھەر چەندە کەڤشک نە نەخوشیەکا مەترسی دارە، بەلێ پتریا خەلکی نەخۆشیا خوە ژێ د بینن ژ بەر کو شێوێ پرچێ کرێت دکەت، ژ بەر ڤێ یەکێ زانایێن چینی یێن نێزیک بووین کو ئەفێ نەخۆشیێ ب ئێکچاری بنبر بکەن.
زانایێن چینی گۆتیە: “سەرێ مرۆڤان پێک دھێت ژ گەلەک بەکتریا کو دبنە ئەگەرێ چێکرنا کەڤشکێ د ناڤ پرچێ دا”.
دەربارەی بابەتێ کەڤشکێ پرچێ دکتور “زیجۆ کسۆ” د گەل تيمه‌كا ھەفالێن خوە ژ زانکۆیا “جیۆ تونگ” ئەوا ل شنگنھای، پشکنین ل سەر 59 زەلام و ژنان کریە و کرینە دو پشک کو پشکەک ئەوێن ئاریشا کەڤشکێ ھەی و پشکا دوێ ئەو ئاریشە نه‌ين”.
بەری پشکنین بھێتە ئەنجام دان پشکداران بۆ ماوێ دو رۆژان ل سەرئێک سەرێ خوە د شووشت دا رێژا ئاڤێ و دوھنی د ناڤ پيستێ سەری دا بھێتە دیارکرن.
ھەروەسا ئەو بەکتریایێن د ناڤ سەری دا ژی ل تاقيگه‌هان پشکنین بۆ دھاتنەکرن، پشکنین ھوسا دیار بوون کو ئەو سەرێ رێژا پڕ ژ دوھنی تێدا نەبیت، ھەروەسا بەکتریایێ وان ئەوێ ب نافێ (بروبینی) یێ کێم بیت ئەوان مروفان پتر کەفشک دکەفیتە سەرێ وان و ئەو کەسێن پتر بەکتریایێ “Staphylococcus” ئانکو بەرکێ تری کو شێوازێ ئەڤی بەکتریای وەکو بەرکێ تریە.
دیارکریە ژی کو بەکتریایێن سەری گەلەگ جور ھەنە و ژێک جودانە.
بۆچوونا وێ تيما چینی ئەوێن رابووین ب ئەنچام دانا ئەڤێ پشکنینێ، ھندی دوھن د سەری دا زێدە ببیت دێ بیتە ئەگەر کو بەکتریا پروبینی چێببیت و ئەفە ژی زۆڕ باشە و ب ڤی شێوەی دێ بەکتریایێ ب ناڤێ بەرکێ تری ئانکو “Staphylococcus” کێمتر لێ ھێت، ئەو دەما ئەف بەکتریایە کێم بوو، وی دەمی دشێن ب ئێکچار کەفشکێ د ناڤ سەری دا نەھێلن و بھێتە بنبرکرن.

ئه‌ڤرۆ نيوز:
گەلەک حوکمەت و رێکخراوێن ژینگەھێ بزاڤێ دکەن پیساتیا بای کێم بکەن و ھشیاریا خەلکی ل مەترسیا ڤێ چەندێ بکەن، بەلێ گەلەک کەس نزانن کو مەترسیا پیسبوونا ژینگەھێ ب شێوەکێ ب ترس و بەرزە د ناڤ مالێن مەدا مەزن دبیت.
وەسا دیار بوو کو کوژەکەکێ بێدەنگ یێ د ناڤ مالێن مەدا ڤێ ئاریشێ مەزن دکەن، ڤەکۆلینەکا ھەڤپشک یا کولیژا شاھانە یا نۆژداران و کولیژا شاھانە یا پزیشکیا زارۆیان ل بریتانیا دیار کریە کو بێھنخۆشکەر و شەمالکێن بێھنێ و کەرستێن نەھێلانا بێھنێن نەخۆش و سپرێن پرچێ و دەرمانێن پاقژکرنێ و گەلەک کەرستێن دیێن ئەم ل ناڤ مالێ بکاردئینین، ژینگەھا مالێ پیس دکەن و د ئەنجام دا دبنە ئەگەرێ گەلەک جۆرێن نەخۆشیان کو گەلەک ژ وان بمەترسی نە.
ئەڤ راپۆرتە ل سەر 40 ھزار حالەتێن مرنێ یێن سالانە ل بریتانیا چێدبن ژ ئەگەرێ پیسبوونا بایێ ژ دەرڤە و ژ ناڤ دا یێ مالێ ھاتیە بەرھەڤکرن و ھۆشداریێ ددەن.
ل دووڤ یا د راپۆرتێ دا ھاتی کو گەلەک ئەو سپرێن ئەم رۆژانە ل مالێن خوە بکاردئینین ھندەک کەرستێن کیمیاوی د ناڤ دا یێن ھەین کو زوو دبنە ھەلم و د ناڤ بای دا دفڕن.
ڤەکۆلینان دیار کریە کو مەترسیا ل سەر ھلکێشانا وی بای ھەی کو بساناھی دبنە کەرستێن پەنجەشێرکری و چاڤا دسۆژن و خوریانێ دئێخنە پیستی و کوخکێ و گێژبوونێ پەیدا دکەن، ھەروەسا باندۆرێ ل دفنێ و گەریێ دکەن ب تایبەت دەمێ ل گەل ھندەک کەرستێن دیێن د ناڤ بای دا تێکھەل دبن.
ھەروەسا ئەو کەرستێن بیولۆژی یێن د ناڤ مالێ دا ھەین زیانێ دگەھیننە ساخلەمیا مرۆڤی، وەکو تۆزێ و کەرستێن کیفکوویی و بەرامایکێن گیانەوەرێن کەھی.