ئه‌ڤرۆ نيوز:

دەما تو خانیەکێ کەڤن و بێسەروبەر د کری ئێکەمین جار دێ نووژەن کەی، یان دەمێ تو خانیەکێ نوو ئاڤا دکەی، ھەلبەت ئێکەمین جار ژ بنیاتی دێ دەست پێکەی و ھەتا دەستئاڤێ ژی دروست کەی، دو ھەڤژین شەش ھەیڤان مانە ب نووکرن و لێکدان و کرینا ناڤمالیا خانیکێ خۆڤە، شەش ھەیڤ بوراندن ب ئاڤاکرنا دیواران و سەپکرنێ و دانانا کومباران و مەحفیران، ھەتا خانیێ خۆ وەلێ کری ھەر کەسێ لێ دبوری بەحس لێ دکر، رۆژ بۆ رۆژێ کابانیا مالێ ل کێمیێ دا و ھەتا چوویە د وی خانیڤە کەتە دناڤ نڤینان و ھەڤرکی دژی وەستیان و خەموکیێ و ئێشانان کر، ھەتا رۆژەکێ وێ تەماشەی تێلەفزیونێ کری دیت ژنەک یا دئاخڤیت کا چاوان ئەو نەشێت دناڤ خانیێ خۆ یێ نوو دا بژیت و نیشانێن نەخۆشیا خۆ گوتن کو وەکو نیشانێن نەخوشیا وێ بوون ئەوژی دامابوون و خەموکی و ئێشان بوون، ھەردو ھەڤژین حێبەتی مان ل سەر ڤێ چەندێ.
پشتی بوورینا چەند سالان ژنوو زانی کو ئەوێ ژنێ ھەستداری ب گەلەک کەرستەیێن کیمیاوی ھەیە و نە ب تنێ کەرستەیێن ئاڤاکرنێ، بەلکو گەلەک کەرستەیێن پاقژکرنێ و شووشتنێ ژی. پشتی ھێنگی دیاربوو ئەو ژن یا نەساخە ب نەخوشیەکێ کو دبێژنێ ( ھەستداریا کیمیاوی یا جورا و جور) و د بەرێ دا دگوتن نیشانێن وێ د ئاشوپی و ژ نەزانینێ نە و ژ قەستا وەدکەن. بەلێ ئەڤرۆ وەسان دیاربوویە کو ئەو نیشان دزانستینە و راستیەک یا بۆ ھەی، ب رێژا 5% کابانیێن مالان تووشی ڤی جورێ ھەستداریێ دبن و ڤەکولینان یا دیارکری کو ب رێژەیەکا مەزنتر ژی ژن تووشی ھندەک نیشانێن سڤکتر دبن، کو ژ ئەگەرێ بێھنا و ھلما ئەوێن ژ ھندەک کەرستەیێن مالێ دەردکەڤن بەلاڤە دبن.
د پرانیا دەمان دا ھندەک کەرستەیێن کیمیاوی ھەنە ئاریشەیان پەیدادکەن، بۆ نموونە کەرستێ ( فورمالدیھاید) ئەوێ دھێتە ب کارئینان بۆ ناڤمالیێ و خەزینا کو دشێت ئاریشەیان د ھەناسێ دا پەیدابکەت، ھەروەسا کەرستێ متیلین کلوراید ئەوێ دناڤ پێکھێنەرێن روینا دا ھەی پەنجەشێرێ پەیدادکەت.
رەنگە پرسیار بھێتە کرن، ئەرێ چاوان ئەم دێ زانین ئەو نیشانێن ئەم ھەست پێ دکەین ژڤی جورێ نەخوشیێ نە؟
ئەڤ نەخوشیە ب نیشانەک یان دو نیشانێن تەقلیدی دەست پێدکەت وەکو ئێشانا سەری یان بێ ھزری و مرۆڤ نەشێت تەرکیزێ ل سەر تشتەکی بکەت و بێھێزبوونەکا گشتی ل دەڤ مرۆڤی پەیدادبیت و مرۆڤ یێ گێژە و بەردەوام زەڤلەک و ماسولکێن لەشی دئێشن و نەخوشی دکەڤیتە بوریکێن ھەناسەدانێ یان گەلەک ئاریشە دکەڤنە مەعیدە و رووڤیکان، یان خوریان دلەشیدا پەیدادبیت، ھندەک جارا مرۆڤ بۆ دەمەکێ کێم ژ مالا خۆ دوور دکەڤیت و ئەڤ نیشانە نامینن و دەمێ دھێتە مال دوبارە پەیدادبنەڤە، شارەزا شیرەتا ل مە دکەن ھەر تشتەکی دناڤ مالا خۆ دا ب رێکێن ساخلەمیێ ب کاربینین کو نوکە رێکێن ب سانەھی ھەنە و مرۆڤ دشێت ل دووڤ بچیت.
ل ڤێرێ ئەم دێ ناڤێ ھندەک ژوان کەرستەیان بێژین ئەوێن مەترسیێ زێدە دکەن و ناڤێ ھندەکێن دی کو شوونگرێن وانن:
1- کەرستێن پاقژکرنێ و تەیساندنێ: کەرستەیێن تەیساندنێ ھەکە ب زێدەیی ھاتنە ب کارئینان، سەرئێشان، دامابوون و گێژبوونێ پەیدادکەن و گێولێ مرۆڤی تێک دبەن و تەرکیزا مرۆڤی نامینیت.
ڤەکرنا پەنجەران بۆ تێبوورینا تیرێژا رۆژێ و ھەوایێ ژ دەرڤە باشترین تشتە بۆ کێمکرنا تیراتیا وان غازێن دمالێ دا کومڤەدبن، وان پانکا ب کاربینە ئەوێن ھەوایێ نەباش ژ ژوورێ دەردئێخن و دەمێ تو مال پاقژ دکەی دەروک و پەنجەران بۆ دەمەکێ درێژ ڤەکری بھێلە و دەما تەھویەکرنا مالێ پلێتێن شیرەتان باش بخوینە و پێشنیازێن وان بجھبینە و رەنگە ئەو شیرەت بێژنە کابانیا مالێ دەڤێ خۆ ب پێچیت یان دەزگورکا ل دەستێن خۆ بکەت بۆ کێمکرنا زیانێن وان کەرستەیان و دڤێت ئەو وەبکەت.
2- بێھن خوشکەرێن بای: ئەو بێھنێن ئەم ب کاردئینین بۆ خوشکرنا ھەوایێ ژوورێن خۆ د پێکھاتینە ژ کومەکا کەرستەیان و کوژەکێن میکروبان کو ئەوژی تارادەیەکی کەرستەیێن ژەھراوی نە و بەرگریا بێھنێن خۆش دکەن، بەلێ دھندەک دەلیڤەیان دا ھێرشێ ل سەر ژێدەرێ نەخۆشیان دکەن و ئەڤ بێھنە نەشێن کونترولا بێھنێن نەخوش بکەن و ب تنێ بێھنێ بەرزە دکەن و باشترە ل شوونا وان کەرستەیێن سروشتی بھێنە ب کارئینان.
3- دەرمانێن کێزک کوژ: بزانە ژ ناڤبەرێن کێزا ژی وەکو کەرستێن کیمیاوینە و ئەوژی وەستیانا چاڤا و گوھان دگەل ئاریشەیێن ئینان و برنا ھەناسێ پەیدادکەن و بزانە زارۆک پتر ژ مرۆڤێن دی ھەست ب شوونوارێن پەنجەشێرێ ب ڤان کەرستەیان دکەن، چەند باشترە ھەکە ب شێوەیەکێ سروشتی کاربکەی بۆ کوشتنا ڤان کێزان وەکو گرتنا ھەموو کەند و کورێن مالێ و ھەلگرتنا خوارنێ ب شێوەیەکێ باش و سەقایێ مالێ ب پارێزی.