جگارەکێشان و مەترسیێن وێ ل سەر پەنجەشێرێ

07/02/2016 12:22

478

ئه‌ڤرۆ نيوز:
جگارەکێشان کوژەکەکێ بێ دەنگە و دیسا کوژەکەکێ نھێنی یە و ئێک ژ مەزنترین مەترسیانە کو مرۆڤ تووش دبیتێ و ئەگەرێ ئێکێ یێ مرنێ یە ل سەرانسەری جیھانێ، دھێتە پێشبینی کرن کو ل سالێن بھێت رێژا مرنێن ژ ئەنجامێ وێ پەیدادبن ھێشتا زێدە ببیت، ب تایبەت ژی ل وەلاتێن پاشکەفتی کو بووینە ئارمانجا ستراتیژیێن کومپانیێن جگارەیان پشتی کو دەلیڤەیێن وان دناڤ وەلاتێن پیشەسازی دا کێم بووین ژبەرکو خەلکێ وەلاتێن پێشکەفتی زیانێن جگارەکێشانێ زانین و گەلەک باجە ل سەر ھاتە سەپاندن و دیسا گەلەک کێشەیێن قانوونی ژی ل سەر وان کومپانیان ھاتنە تومارکرن، لەورا وان کومپانیا دەست ب بەلاڤکرنا کارێن خوە کر ل وەلاتێن پاشکەفتی و رێژا زێدەبوونا ب کارئینانا وان ب شەش جارا پتر لێ ھاتیە و ژمارا کەسێن ژ ئەگەرێ جگارەکێشانێ ژی گیانێ خوە ژ دەست ددەن بۆ نموونە ل سالا 1955 دۆرێن 500 ھزار کەسان ژئەگەرێ جگارەکێشانێ گیانێ خوە ژ دەست دابوو بەلێ پێشبینی دھێتە کرن ل سالا 2020 بگەھیتە 10 ملیون کەسان و ژوانژی حەفت ملیون کەس دێ ل جیھانا سیێ بن، ھەر ئەو راپۆرت دیاردکەن ژی کو ژمارا جگارکێشان ل جیھانێ بگەھیتە ملیارەک و 100 ملیون کەسان کو 800 ملیون ژوان دێ ل جیھانا سیێ بن، ھەروەسان دیاردکەت کو جگارەکێشان بەرپرسیارە ژ مرنا 90% ژ ئەگەرێ پەنجەشێرا سیھان ل جیھانێ و 30% ژ ھەموو حالەتێن پەنجەشێرێ ژوانژی پەنجەشێرا سیھێ و دەڤی و سوریلانچکێ و گەدەی و قولونێ، ئەڤە ژبلی کو جگارەکێشان ئەگەرێ پەیداکرنا گەلەک ئاریشەیێن دی یێن ساخلەمیێ یە وەکو جلتا مێشکی و ئێشێن دلی.

ئەو مەترسیێن ل جگارێ پەیدادبن پێکھاتینە ژ:
• پەنجەشێرا گەوریێ: جگارەکێشان دبیتە ئەگەرێ پتر 90% ژ پەنجەشێرێن گەوریێ.
• پەنجەشێرا سیھان: جگارەکێشان دبیتە ئەگەرێ 87% ژ حالەتێن پەنجەشێرا سیھان.
• پەنجەشێرا دەڤی.
• پەنجەشێرا گەدەی: ژ 14-28% ژ مرنێن ژئەنجامێ پەنجەشێرا گەدەی پەیدادبن ژ ئەگەرێ جگارەکێشانێ یە.
• نەخۆشیێن دلی و دەمارێن خوینێ: نیکوتین کو بێھوشکەرێ سەرەکی یە دناڤ تووتنێ دا دبیتە ئەگەرێ بەرتەنگیا دەمارێن خوینێ و ئەڤەژی دبیتە ئەگەرێ بلندبوونا فشارا خوینێ و زێدەبوونا کارێ دلی و پاشی وەستیانا دلی.
جگارەکێشانا نێگەتیف ژی دیسا زیانێن مەزن ھەنە و باشتر ئەوە مرۆڤ کارتێکرنێن وێ بزانیت دا بشێت خوە ژێ ب پارێزیت.

دخوازن 8000 مەترێن کەسکاتیێ بکەنە جھێن ئاکنجیبوونێ

07/02/2016 12:00

443

ئەڤرۆ نیوز:
سەرۆکێ باژێرڤانیا زاخۆ راگەھاند، ل دۆ جھێن جۆدا دا گەلەک فشار ل سەر مە ھەبوون کو ھەشت ھزار مەترێن ئەردێ ھندەک کەسان ھەولدان رەگەزێ ئەردێ ژ کەسکاتیێ ب گوھۆرن و بکەنە جھێن ئاکنجیبوونێ و گۆت: دۆ بەرپرسێن پارتی پشتەڤان بوون کو مە ئەو ئەرد ژ وان کەسان ستاندیە. سەبارەت ڤان تۆمەتان قائیمقامێ زاخۆ رەد کر وان ئەڤ کارە ژ دەف خوە ئەنجام دابیت و گۆت: بەرژەوەندیا گشتی نەبیت، چو دەستکاری د نەخشێ ڤۆسینگ دا ناھێنە کرن.
ئەندازیارێ مافپەروەر بژار مۆنیب، سەرۆکێ باژێرڤانیا زاخۆ دیار کر، دو جۆرێن فشاران ل سەر مە ھەنە، یا ئێکێ ھندەک ھەول ھەنە بۆ گوھۆرینا رەگەزێ پارچە زەڤیان ژ کەسکاتیێ بکەنە جھێن ئاکنجیبوونێ، یان دی ژی زەڤیێن کێم بھا ب یێن ب بھا بگوھۆرین و گۆت: ڤان ھەردو جۆرێن ھەولان شکەستن ئینایە، ئەو ژی سیداد بارزانی پشتەڤانیا مە یا مەعنەوی کریە کو چۆ فشار ل سەر ئەرکێ مە ناھێنە قەبوولکرن و ھەکە ئاگەھداریا وی بکەین لێپیچینەوە دێ ل گەل وان ھێتە کرن، ھەروەسا بەرپرسێ لقێ ھەشتێ پارتی ل زاخۆ د کۆمبوونەکا ل گەل رێڤەبەرێن دام و دەزگەھێن زاخۆ دا ئاشکرا کریە کو نابیت چو سەرپێچی یان گڤاشتن کارێن باژێرڤانیێ لەنگ بکەن.
ھەروەسا خەلیل مەحموود قائیمەقامێ قەزا زاخۆ بۆ ئەڤرۆ پشتراستکر، ئەڤ جۆرێ داخوازیێ وان کریە بەرژەوەندیا گشتی کو رەگەزێ ئەردی ژ جھێن کەسکاتی بۆ ئاکنجیبوونان، لێ دیسا ژی ب پشتراستی ڤە وی تەکەستکر پشتی مە پوستێ قائیمەقامیێ وەرگرتی، ل سالا 2012 دەستکاری د ماستەر پلانا زاخۆ دا ھاتبووکرن، ل دووماھیا سالا 2014 نەخشە ھاتیە پەسەندکرن، بەری پەسەندکرنێ پێدڤی ب ھندەک گۆرانکاریان ھەبوو، چونکۆ ل سەر مێزێ دۆرھێلەک بوو، لێ د بنیات دا پشتی دووڤچوونێن مە یێن مەیدانی تشتەکێ دی بوو، دیسا کێم و کاسی د دیزاینێ دا ھەبوون، گەلەک حالەت ھەبوون پشتی نەخشە دیزانکرین ل ھندەک گەرەکان ژمارەکا ئاڤاھیان ھەنە، لێ ل سەر نەخشەی نینن، زێدەباری زاخۆ یا نھۆ دەە سالان بەری ماستەر پلانێ برێڤەچوویە، لەورا داخوازیا مە بۆ ڤان ھەردوو زەڤیا ئەگەرێن خوە ھەبوون و گۆت: بۆ ڤان ھەردوو زەڤیان کۆمپانیێ ڤۆسینک یا دیزاینەر رازی نەکریە.
سەرۆکێ باژێرڤانیا زاخۆ بژار مۆنیب بێ تۆمەتێ بۆ کەسەکێ یان لایەنەکێ دەستنیشانکری درێژ بکەت ل سەر فشار و ھەولێن برنا ڤان ھەردو زەڤیان دا زانین، زەڤیا ئێکێ ل نێزیک مزگەفتا فێردەوس یا دی ل نێزیک تاخێ پێشەسازی ل نێزیک پێشانگەھێن فرۆتنا ترۆمبێلان کو رۆبەرێ ھەردو زەڤیان ھەشت ھزار مەترێن ئەردی نە، دا کەنە جھێن ئاکنجیبوونێ، ئەم شیاین جاردەکا دی وی ئەردی راگرین کو د نەخشەی دا بکەینە کەسکاتی و گۆت: کێشە ئەوە پرۆژە ھاتبوو راگەھاندن و پەسەندکرن، پشتی ژ باژێرڤانیێ دەرباز بووی پاشی د فیلتەرێن پارێزگەھێ ژی دا دەربازبووین، ژ نوو ھەولێن بدەستڤەئینانا وان زەڤیان بھێتە کرن و رەگەزێ وان بگوھۆرن، ئەڤە پێدڤی ب ھێزەکا قانوونی یا مەزن ھەیە ھەتا کو قانوونێ ب قانوونەکا دی بشکێنن.
خەلیل مەحموود ل سەر ڤان تۆمەتان گۆتنێن خوە ھەبوون، ژبەر کو د رێیا وان دا ئەڤ کارە بۆ بەرژەوەندیا گشتی ھاتیە کرن، ژ بەر زەڤیا ل تاخێ پێشەسازی بلۆکەکە کو نێزیکی 40 خانی تێدانە، راستە د نەخشەی دا کەسکاتیە، مە بۆ ئاکجیبوونا ل داھاتی ژ کۆمپانیا دیزاینەر یا ڤۆسینک داخواز کریە، لێ وان رەزامەندی ل سەر نەکریە، چونکۆ دیتنا کۆمپانیێ ئەو بوو د ناڤبەرا تاخێ پێشەسازی و مالان دا جادێن 60 یان 100 مەتر ھەبن، ھەروەسا کەسکاتیەکا زێدە ژی ژبەر تۆزی ھەبیت و گۆت: پێشنیازا مە ئەو بوو ھەکە وان ئاڤاھیان راکەن، پێدڤی ب قەرەبووکرنێ یە، ئەڤە ژی بارێ حۆکمەتێ دا گرانتر دکەت، مادەم ئەو جە بۆ خوە مال تێدا بن، ل دووڤ پێشنیازا مە ببنە بۆ داھاتی ببنە جھێ ئاکنجیبوونان.
ھەروەسا سەبارەت زەڤیا ل نێزیک مزگەفتا فیردەوس ژی ل بەرامبەر قۆتابخانا خامتیر نە قائیمەقامێ زاخۆ خەلیل مەحموود ئاشکرا کر، سێ ئاڤاھی سەرپێچی ل سەر مۆلکێ باژێرڤانیێ ھاتینە کرن، لێ ھێشتا ئەو ژی نەھاتیە بجھئینان.
ل دووماھیێ خەلیل گۆت: کارێ گۆرانکاریکرنێ ژ ئەردێ کەسکاتی بۆ ئاکنجیبوون و بەرۆڤاژی ب من ناھێتە کرن، چونکۆ جڤاتا باژێرڤانیێ بریارێ ل سەر ددەن، ل دووڤ دا ژی رێڤەبەریا نەخشە و ئاڤاھیان ئەو ژی ھەکە بۆ بەرژەوەندیا گشتی نەبیت رەگەزێ چۆ جە ناھێتە گوھۆرین.

راھێنەرێ گرناتە: د شیان دایە سەرکەفتنێ ل سەر ریال مەدرید توماربکەین

07/02/2016 11:38

ئەڤرۆ نیوز:
راھێنەرێ یانا گرناتە یا ئیسپانی خوسی رامون ساندوڤال دیارکر د شیان دایە ئەو ئەڤ شەڤە بشێن سەرکەفتنێ ل سەر یانا ریال مەدرید توماربکەن و پشتەڤانێن یانێ دێ ھژمارە ئێک بن بۆ سەرکەفتنێ ژبەرکو ئەو دێ ئەڤرۆ یاریێ ل ناڤا ئەرد و جەماوەرێ خوە کەن.
خوسی بۆ د گونگرێ رۆژنامەڤانی دا ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر ئەو ل ڤێ حەفتیێ دا ژ ھەمی حەفتێن دی بوری دا چێاوازن ژبەرکو ھژمارەکا یاریکەران یانە ب جھـ ھێلا و چەند یاریکەرێن نوو ژی پەیوەندی ب یانێ کریە ئەو یاریکەر پێدڤی دەمی نە ھەتا ل گەل تیمێ ب گونجن لێ ب ھاتنا ئەوان دێ ھێزەکا مەزن دەنە یانێ .
ل دووماھیێ راھێنەرێ گرناتە دیارکر ئەو باش زانن کرنا یاریێ بەرامبەر یانا ریال مەدرید یا ب سانەھی نابیت لێ ئەوان بۆ ڤێ یاریێ باش خوە ئامادەکری یە و ماوێ حەفتیەکێ یە بەرھەڤیا کەن ژبوو سەرکەفتنێ و بشێن ھەڤرکیێ ل سەر ئێک ژ پلێتێن کاسا ئێکەتیا ئورۆپا بکەن.
ھەژی گوتنێ یە یاریا گرناتە ل گەل ریال مەدرید بریارە ئەڤ شەڤە ل دەمژمێر ١٠:٣٠ شەڤ بھێتەکرن

چاوا خوارن مرۆڤی ژ پەنجەشێرێ دپارێزیت؟

07/02/2016 11:30

298

ئه‌ڤرۆ نيوز:

تشتێ کو مە بڤێت ئەم ھزر لێ بکەین ئەوە کو ھەموو جورێن پەنجەشێرێ ل سەرانسەری جیھانێ ل دووڤ ژمارا مریان کو ل سەر ئاستێ جیھانێ پەیدادبن ب ڤی رەنگێ ل خوارێ نە:
• دناڤبەرا زەلامان دا: پەنجەشێرا سیھێ و گەدەی و جگەرێ و قولونێ و راستەکێ و سوریلانچکێ و پرۆستاتان ھەیە.
• دناڤبەرا ژنان دا: پەنجەشێرا مەمکی و سیھێ و گەدەی و قولونێ و ستویێ مالبچووکی ھەیە.
بێ گومان ژی جور و چاوانیا خوارنێ کارتێکرنێن خوە ب شێوەیەکێ مەزن ل سەر تووشبۆنێ ب پەنجەشێرێ ھەیە، ل دووڤ ڤەکولینەکا نوو یا رێکخراوا ئەمریکی یا بەرھنگاریا پەنجەشێرێ( AACR) دیاردبیت کو پەیوەندی دناڤبەرا کەسێن گەلەک روینێ ب کاردئینن و تووشبۆنێ ب پەنجەشێرا مەمکان دا ھەیە.
ھەروەسان ڤەکولینێ ئاماژە دا کو وەرەم ل ھەموو لەشێ مرۆڤی بلند دبن دەمێ رێژا روینا د لەشی دا بلند دبیت و ڤەکولەران ڤەکولینا خوە ب دووماھی ئینا ب کێمکرنا رێژا روینان بۆ کێمتر ژ 15% ژ رێژا کاوریان دشیاندایە ببیتە ئەگەرێ کێمکرنا ھندەک جورێن جودا جودا یێن پەنجەشێرێ و ب تایبەت پەنجەشێرا مەمکی و ستویێ مالبچووکی ل دەڤ ژنان و پەنجەشێرا قولونێ و پرۆستاتان ل دەڤ زەلامان.
ل دۆر گرنگیا خوارنێ بۆ خوپاراستنێ ژ تووشبۆنێ ب پەنجەشێرێ دێ چەند رێیان دەینە خویاکرن و ب تایبەت بۆ وان کەسێن مێژوویەکا خێزانی ب تووشبۆنێ ب پەنجەشێرێ ھەبیت و ژوان شیرەت و رێیان ژی:
• گەلەک فێقی و زەرزەواتی بخوو: ڤەکولەر وەسان پێشبینیێ دکەن کو خوارنا فێقی و زەرزەواتی گرنگیەکا تایبەت ھەیە، ژبەرکو ئەو ئالاڤێن خوارنێ یێن بەرھنگاریێ نە و کاردکەن بۆ بھێزکرنا کۆئەندامێ بەرگریێ د لەشی دا. بۆ نموونە فێقی ژێدەرێن سەرەکی و گرنگ یێن خوارنێ وەکو ڤیتامین و کانڤا دابین دکەت و سەرەرای وێ چەندێ فێقی ژێدەرەکێ سەرەکی یێ رووشالانە، خوارنا گەلەک فێقی دبیتە ئەگەرێ بەردەوامیا لەشی ب کەرستەیێن کیمیاوی یێن رووەکی کو گەلەک دگرنگن بۆ باشکرنا کارێ کۆئەندامێ بەرگریێ ژبەرکو گەلەک دژەزێندەوەر دناڤدا ھەنە. گەلەک ڤەکولین ب وێ چەندێ ب دووماھی ھاتینە کو کەسێن گەلەک فێقی و زەرزەواتی دخوون ب نیڤی کێمتر تووشی پەنجەشێرێ دبن ھەکە بەراوردبکەین ل گەل کەسێن کو کێم جاران دخوون.
• ھندی دشیان دابیت روونێن تویرکری ب کەمیێن دەستنیشانکری بخوو و خوە ژ روینێ ئاژەلی دوور بکە:ڤەکولەر وەسان دبینن کو رەنگە روینیێن تویرکری ئاستێ ترشیێن روینی دناڤ شانەیێن مەمکێ ژنان دا زێدەبکەن، ئەڤەژی دبیتە ئەگەرێ پەیدابوونا وەرەمێن پیس ( پەنجەشێرێ) یان دبیت ژی وەرەمێن باش ژێ پەیداببن، ئەڤە ل دویڤ شیانێن بەرگریا لەشی و ل گەل خوارنا تژی کاربوھیدرات و کێم روین کو ئەوژی دبیتە ئەگەرێ کێمکرنا تژیاتیا مەمکی و مفایێ وێ ئەوە کو نەخوشی ھەکە ھات و پەیدابوو ل دەمەکێ زوی بھێتە دەستنیشانکرن. زانا شیرەتان ل مە دکەن کو گوشتێ سۆرو روینێن تویرکری دناڤ خوارنێ دا کێم بکەین و ل ھەمبەر وان روینێن ئێکانە وەکو زەیتا زەیتینا و گول بەرۆژا ل گەل ترشیێ ئومیگا 3 ب کاربینین کو گەلەک دناڤ ماسیا دا ھەیە و ب تایبەت ژ جورێن سلمون و بوری و تونا.
• بلا خوارنا تە یا ھەمەجور بیت: پتریا ڤەکولینێن نوی ھندەک جورێن خوارنێ یێن دەستنیشانکری دیاردکەن کو بەرھنگاریا پەنجەشێرێ دکەن و باشترە ئەو خوارن ب ھەمەجوری بھێنە خوارن داکو ھەموو جورێن خوارنێ و کەرستێن کێمیاوی یێن رووەکی بۆ لەشی دابین ببن.
• سەنگێ خوە کێم بکە و روینێن ب زیان ژێ دەربکە: زێدەبوونا روینان دناڤ لەشی دا رامانا وێ چەندێ یە کو ھورمونێ ئەستروجین زێدە بھێتە بەرھەمئینان و ئەو ھورمون ژی ھاریکارە بۆ وەراربوونا ھندەک جورێن پەنجەشێرێ ل دەڤ ژنان، ژبەر وێ چەندێ شارەزا تەئکید دکەن کو ئەو ژنێن سەنگێ وان ژ 22-27 کیلویا یێ زێدەتر بیت ژ سەنگێ سروشتی ب تایبەت پشتی 18 سالیێ، پەنجەشێرا مەمکا ژی ل دەڤ وان زێدەدبیت پشتی ژیێ بێ ھیڤیبوونێ.
• راھێنانێن وەرزشی ب شێوەیەکێ رێکخستی ئەنجام بدە: ئەنجامدانا وەرزشێ رێژا تووشبۆنێ ب پەنجەشێرێ کێم دکەت،ژبەرکو وەرزش بەرگریێ ب ھێزدئێخیت، ڤەکولین دیاردکەن ئەو ژنێن حەفتیانە 4دەمژمێرا وەرزشێ دکەن رێژا تووشبۆنا وان ب پەنجەشێرا مەمکی ب 37% کێمترە ب بەراوەردی ل گەل وان ژنێن وەرزشێ ئەنجام نەدەن.

پشتى زانى نه‌ كچه‌، به‌ردا

07/02/2016 11:20

2948

ئه‌ڤرۆ نيوز:

پارێزەرەکێ دادگەھا دھۆکێ راگەھاند، کو کچەک و کورەکی بۆ ماوێ سێ سالان حەزژێکرن دناڤبەرا وان ھەبوو پشتی خێزانەک پێکئینایی و بورینا چەند ھەیڤان، کچێ نە د ھێلا کور نێزیکی وێ بیت ترسیا بزانیت کو ئەو نە کچە، ھەڤژینێ وێ برە نک تایبەتمەندەکێ دەروونی وێ ژی ئێکسەر داخازا بەردانێ ژێ کر، کور گەلەک ل دووڤ چو و نەڤیا بەردەت، بەلێ ل دووماھیێ زانی کو بەری شوو ب وی بکەت کچ نەبوو و خوە کر بۆ کچ، لەوما ژ ئێک ھاتنە بەردان.
پارێزەر کاوار عابد سەلیم ل دادگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیارکر کو کچەک و کورەکی بۆ ماوێ سێ سالان حەزژێکرن دناڤبەرا وان ھەبوو و ھەردو د خوێندەوار بوون و گۆت: کورەک کەلەک یێ زەنگین بۆ بۆ خوە خاست و خێزانەک پێکئینا، نێزیکی دو ھەیڤان ما لنک بابێ خوە پاشان بۆ خوە خانیەک کری و حالێ وان یێ مادی زۆرێ باش بۆ، ژیانا وان ب شێوەکێ ئاسایی ب رێڤە دچوو ب خۆشی و گەریان و گەلەک تێگەھشتن ژی دناڤبەرا وان دا ھەبوو، بەلێ کچێ نە دھێلا کور نێزیکی وێ بیت، پشتی سالەک و ھەشت ھەیڤان، کوری ئەڤ کچە بەرە نک تایبەتمەندێن دەروونی، پشتی کچێ زانی دێ نھێنیا وێ ئاشکرا بیت، ئێکسەر چو دادگەھێ سکالایەک ل سەر تومارکر و داخازا بەردانێ کر، گۆتژی بەری شوو ب ئەڤیندارێ خوە بکەت کەسەکێ بیانی ئانکو نە یێ کورد ئەو ش کچینیێ ئێخست بوو، لەوما دەمێ شووکری نە د ھێلا ھەڤژینێ وێ نێزیکی وێ بیت، دادوەری کور رەوانەی لێژنا تەندروستی کر، پشتی ئەنجام دیار بووین کوری چ ئاریشە نەبوون ژلایێ شیانێن سکسی ڤە، پارێزەرێن کچێ داخازکر کوری رەوانەی لێژنا دەروونی ژی بکەن ئەنجامێن وێ راپورتێ ژی دیارکرن کو کور ژلایێ دەروونی ژی ڤە یێ دروستە و چو ئاریشە نینن. زێدەتر گۆت: دادوەری ل سەر وی بنەمایی داوایا وان رەتکر، کچ چوو مالا بابێ خوە و کور ژی چوو مالا دایکا خوە، پشتی بورینا ھەیڤەکێ کوری داخازکر ھەڤژینا وی بزڤریتە نک وی و کا وێ چو دڤێت بۆ بکەت چۆنکو گەلەک حەزژێ دکر، کچێ نەڤیا ب زڤریت، گۆت ھەکە ب زڤرین ژی ھەر پێکناکەین، پشتی ڤان قوناغا دەمێ ئەو کەسێ ئەو کچ ژ کچینیێ ئێخستی بوویە ژن چو ھەولێرێ نشتەرگەریەک بۆ خوە کر و خوە کرە کچ ڤە. پارێزەر کاواری دا زانین ژی کو کور ب ڤێ چەندێ حەسیا، جارەکا دی داوا بەردانێ کر ل سەر بنەمایێ کو ھەردەم ناکوکی دناڤبەرا وان دا روودەن و نەشێن ل گەلک بژین، کەس و کارێن کچێ و کوری رێکەفتن کو ھەر ئێک ژ وان داگێرانێ ژ ھندەک مافێن خوە بکەت و ژ ئێک بھێنە بەردان، کچێ داگێران ژ مەھرێ خوە یێ پاشیێ ھەموویی کر، کوری ب تنێ مەھرێ پێشیێ دایێ و ل سەر قانوونا بارێ کەسایەتی مادێ 43 برگا چوارێ یا سالا 1959 ێ ژ ئێک ھاتنە بەردان.

ب پشکداریا یاریکەرەکێ کورد یانەکا ئەلمانی ئەڤرۆ دخوازیت خوە ژ مەترسیا پاشڤەزفرینێ قورتال بکەت

07/02/2016 11:11

109

ئەڤرۆ نیوز:
چاڤەرێ دھێتەکرن ئەڤرۆ بۆ یاریا سیێ ل دیڤ ئێک یاریکەرێ کورد و یانا ھوڤنھایم یا ئەلمانی ژیلوان حەمەد وەکو یاریکەرەکێ سەرەکی ل گەل تیما خوە دخۆلا بوندس لیگا دا یاریێ بکەت ئەڤ جارە ژی تیما وی دێ ھەمبەری یانا دارم شتات کەت ل دەمژمێر ٥:٣٠ ئیڤاری .
تیما ھوڤینھایم ئەوا نوکە د رەوشەکا لاواز دا بوریت ل رێزا دووماھیێ د لیستەیا خولێ دا ھێـت دێ بزاڤێ کەت بۆ سێ خالێن یاریێ و خوە ژ مەترسیا داکەفتنێ قورتال بکەت کو نوکە ١٤ خال ھەنە بەرامبەر تیما دارم شتات ٢١ خال ھەنە رێزا ١٥ دھێت .
ھەژی گوتنێ یە یاریکەرێ کورد ژیلوان حەمەد ل وەرزێ بوری توشی ھنگافتنەکێ بوو زێدەتر ژ ھەشت ھەیڤان ژ یاریگەھێن تەپا پێ دورکەفت بووپشتی ژ ھنگافتنێ ڤەگەریا و د پشکداریا خوە یا ئێکێ دا د یاریێن بوندس لیگا دا شیا بەری دو حەفتیا گولەکێ ل سەر یانا لیڤەرکوزن توماربکەت د چارچوڤێ یاریێن گەرا ئێکێ ژ خولا ئەلمانیا .

بەغدا داھاتێ خالێن سنوری ددەتە پارێزگەھان و ھەرێم دێ چ کەت؟

07/02/2016 11:00

440

ئەڤرۆ نیوز:
دقانوونا بودجا عیراقێ یا سالا 2016 دا ھاتیە کو داھاتیێن خالێن سنوری یێن ھەر پارێزگەھەکا عیراقێ دێ 50% بۆ وێ پارێزگەھێ بیت و دێ جڤاتێن پارێزگەھان چاڤدێریا وێ بابەتی کەن، بەلێ ل دووڤ قانوونا جڤاتێن پارێزگەھان ل ھەرێما کوردستانێ، ڕێ نەدایە چو جڤاتان کو ل سەر داھاتیێن خالێن سنوری کار بکەن، بەلکو ب حوکمەتێ ڤە یا گرێدای.
سەرحان ئەحمەد ئەندامێ لژنا دارایی ل جڤاتا نونەرێن عیراقێ ژ فراکسیۆنا پارتی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر” د قانوونا بۆدجا عێراقێ یا سالا 2016 دا ھاتیە ھەر خالەکا سنوری ل پارێزگەھەکا عیراقێ، دێ 50% ژ داھاتێ وێ خالا سنوری دێ بۆ وێ پارێزگەھێ بیت، ئانکو ل سنورێ ھەر پارێزگەھەکا عیراقێ، ھەکە خالەکا سنوری، یان دەرگەھەکێ سنوری تێدا ھەبیت، دێ نیڤا وی داھاتی بۆ وێ پارێزگەھێ بیت” .
سەرحانی زێدەتر گوت” ئەو داھات دێ ل پێدڤیێن پارێزگەھێ ژ پرۆژێن بەردەوام یان خزمەتگوزاری مینا باژێرڤانی و ساخلەمی ھێنە مەزاختن، ئەو مەزاختنە ژی دێ ل گۆری پێدڤیا پارێزگەھێ بیت و ئەرکێ جڤاتێن پارێزگەھانە میکانزمەکێ دانن کو چاوانیا مەزاختنا وی داھاتێ خالێن سنوری یێن ھەر پارێزگەھەکا ھەرێما کوردستانێ دا دیار بکەن”.
یونس رەمەزان سەرۆکێ لژنا دارایی و ئابووری ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ گوت” ل گۆرەی قانوونا جڤاتێن پارێزگەھێن ھەرێما کوردستانێ، ڕێ ب جڤاتان نەھاتیە دان کو ل سەر داھاتێ خالێن سنوری کار بکەن، بەلکو ھەر ب داھاتەکێ ناڤەندی و ئێکگرتی ھاتیە دانان و ھەمو دچیتە وەزارەتا دارایی ل ھەولێرێ” .
یونسی ئەو چەندە ژی دیارکر” قانوونا جڤاتێن پارێزگەھان دەسەلات نەدایە مە ب شیێن ل سەر بابەتێ خالێن سنوری و ھێزێن ناڤخوەیی و زانکۆیان دا بکەین، بەلکو ئەو ژ دەرڤەی دەستھەلاتێن مەدایە و ھەر تشتەک ل دەستھەلاتێن مەدا نەبیت، ب قانوونێ دێ پیتە سەرپێچیکرن ل سەر زێدەروویی ل دەستھەلاتان دا”.
ناڤبری خویاکر ژی” ئەم ل گۆرەی قانوونێن ھەرێمێ کار دکەین و دبیت ھندەک قانوون ل عیراقێ دەرکەڤن، بەلێ دبیت بکارئینانا وان ل ھەرێمێ د ئاستێ پێدڤی دا نەبیت، ھەکە ڕاستڤەکرن ل قانوونا جڤاتێن پارێزگەھاندا بھێتە کرن و ئەو دەسەلات ب مە بھێتە دان، دێ دووڤچوونا ئەوی بابەتی ژی کەین، داکو ئاستێ خزمەتگوزاری و پێدڤیێن پارێزگەھێ پتر بھێنە باشکرن”.

پشتی بورینا ١٨ سالان کاروانێ خوە ل گەل يانا دھۆکێ ب دووماھی ئینا

07/02/2016 10:45

229

ئەڤرۆ نیوز، ھەژار مەعروف:
ستێرا ھێرشبەریا یانا دھۆک جاسم محەمەد سلێمان ل سەر پەیجێ خوە یێ فێسبوکی پوستەک بەلاڤەکری یە تێدا دیارکری یە پشتی بورینا ١٨ سالێن خزمەتێ ل گەل یانا دایک یانا دھۆک ئەو ب فەرمی بریار دا یانێ ب جھـ بھێلت تایبەت پشتی تیما خولا عیراقێ خوە ڤەکێشای و دبینت ھژمارا یاریکەرێن تیما خۆلا کوردستانێ زێدەبووینە و دبینت دەلیڤەیێ ب دەنە یاریکەرێن گەنج باشترە لەورا ئەوی ب فەرمی خواترخواست ژ یانا دھۆکێ.
ھەژی گوتنێ یە جاسم محەمەد ئێک ژ بەرنیاسترین ھێرشبەرێن یانا دھۆک بوو ل ماوێ ١٠ سالێن بوری دا شیا بوو ل گەل یانا دھۆک چەندین دەستکەفتیا ل سەر ئاستێ ھەرێمێ و عیراقێ ب دەستخوڤە بینتو چاڤەرێ دھێـتەکرن کاروانێ خوە ل گەل یانەکا دی یا پارێزگەھا دھۆکێ ب دووماھی بینت و ئەڤرۆ ھەتا سوباھی ھەڤبەستا یانەکا دی یا دھۆکێ ئیمزابکەت

چەند حالەتێن پەرسیڤا بالندان ل ھەرێمێ ھاتینە تۆمارکرن؟

07/02/2016 10:40

186

ئەڤرۆ نیوز:
قەیرانا دارایی کارتێکرن ل ھاتنا خوار یا بھایێ مریشکێن پرۆژێن مریشکان ل ھەرێما کوردستانێ ژی یا کری و چەندین پرۆژێن خودانکرنا مریشکان ل کوردستانێ یێن ھاتینە داخستن.
عەقید عومەر، خودانێ پرۆژەکێ پەلەوەران بۆ روژناما ئەڤرو دیارکر کو ئەو قەیرانا ب سەر ھەرێمێ داھاتی کارتێکرنەکا مەزن ل سەر پروژێن پەلەوەران کریە و بھایێ مریشکێ گەلەک یێ ھاتیە خوار و بھایێن عەلەفی و پێدڤییچن خودانکرنا مریشکێ یێن گران بوین و ئەم ب ڤی شێوەی دزیاندارین و ئەڤە دو جاران ئەڤ مریشکە ب ئەرزان ھاتن فرۆتن و پارێ وان ھەردو گەران تێرا مەزاختیێن ئێک گەر دەرنەکەفتن.
دیار کر ژی، ھەکە بھایێن مریشکان ب ڤی ڕەنگی بیت، ھەموو پرۆژە دێ ھێنە داخستن و پێدڤیە چارەک بۆ بھێتە دیتن بۆ ھنارتنا بەرھەمێ کوردستانێ بۆ باژێرێن عیراقێ و حوکمەتا ھەرێمێ دووڤچوونا بھایێ عەلەفی و پێدڤیێن خودانکرنا مریشکان بکەت و ئەرزان بکەت، ھەتاکو خودانێ پرۆژێ پەلەوەران بشێت بەردەوامیێ بدەتە پرۆژێ خوە.
سامان محەمەد، رێڤەبەرێ سامانێن ئاژەلی ل وەزارەتا چاندنێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گوت” ھەتا نوکە ئامارا دروست نەگەھشتیە بەردەستێن مە، بەلێ پتریا پرۆژێن مریشکان ل ھەرێما کوردستانێ یێن ھاتینە داخستن”.
ناڤبری دیار کر کو 1264 پرۆژێن خودانکرنا مریشکان ل ھەرێما کوردستانێ یێن ھەین و 70% ژوان پرۆژان بەری قەیرانێ دەست ب کاری کربوو، بەلێ پشتی قەیرانێ دەستپێکری پتریا وان پرۆژان یێن ھاتینە داخستن”.
عبدولستار مەجید، وەزیرێ چاندنێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو پتر ژ شەش ھزار کرێکاران ژیارا وان ل سەر وان پرۆژان بوو، دیسا گوت” ئەڤە دەمەکە حوکمەتا عیراقێ ڕێ ل ھنارتنا بەرھەمێ مریشک و ھێک و عەلەفی ژ ھەرێمێ بۆ باژێرێن عیراقێ گرتیە ب بھانەیا ھەبوونا نەخوەشیا (پەرسیڤا بالندان) ، بەلێ پشکنین بۆ ھەموو پرۆژێن مریشکان ل کوردستانێ یێن ھاتینە ئەنجامدان و چو حالەتێن نەخوەشیا پەرسیڤا بالندان ل ھەرێمێ دیار نەبوویە.

ھەرێم گەفەکا مەترسیدار ل حوکمەتا بەغدا دکەت

07/02/2016 10:20

1641

ئەڤرۆ نیوز:
پشتی ماوێ چەندین رۆژە حوکمەتا بەغدا رێ ل ھنارتنا پەلەوەران گرتی کو ژ ھەرێما کوردستانێ بەر ب پارێزگەھێن باشوورێ عیراقێ بچن، وەک کارڤەدان ھەمبەر ڤێ رەفتارێ پێشبینی دھێتەکرن ئەڤرۆ 7/2/2016 حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ئاڤێ بگریت ژ ھەموو رووباران و نەھێلیت بچیتە پارێزگەھێن عیراقێ.
جەلال مەحمود ژ راگەھاندنا وەزارەتا چاندنێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو ئەڤە بۆ ماوێ حەفتیەکێ یە حوکمەتا عیراقێ ب بھانا نەخۆشیان رێ ل ھنارتنا پەلەوەران گرتیە بەر ب پارێزگەھێن عیراقێ بچن و ئەڤە بۆ جارا ئێکێ یە ئەڤی کاری دکەت و گۆت “بەغدا ھەموو تشت د ناڤبەرا خوە و کوردستانێ دا کریە سیاسەت و ب تنێ پەلەوەر مابوون و ئەو ژی ب سیاسەتێ ڤە گرێدان و ژ ھەموو لایەنان ڤە دژاتیا یا ھەرێما کوردستانێ دکەت”.
ژێدەرێ ژ راگەھاندنا وەزارەتا چاندنێ گۆت ژی “ھەموو پارێزگەھێن عیراقێ و ھەتا دگەھیتە بەسرا پەلەوەرێن کوردستانێ بۆ دچوون، ژ بەر ڤێ نەچوونێ بھایێ پەلەوەران ل کوردستانێ گەلەک ئەرزان بوویە و کیلو نوکە گەھشتیە ھزار و 750 دیناران کو پێشتر ھەتا 2000 ھزار دیناران چوو بوو، پێشبینیێ دکەین ھێشتا ئەرزان بیت، چونکی ئەو رێژا بۆ پارێزگەھێن عیراقێ دچوو نوکە ھەموو مایە د بازاری دا و ئێدی دێ بەر ب ئەرزانبوونێ چیت”.
ھەمبەر ڤەکرنا رێکێ و ھنارتنا پەلەوەران بۆ بەغدا و باشوورێ عیراقێ ژی ناڤبری گۆت “دڤێت دانوستاندن ل گەل حوکمەتا بەغدا بھێنەکرن و شاند بێن و بچن ھەتا رێکا پەلەوەران بھێتەڤەکرن”.
ھەر ھەمان ژێدەری گۆت “ژ بەر ئەڤێ رەفتارا کرێت یا حوکمەتا عیراقێ، دبیت ئەڤرۆ ئاڤێ ببڕین و نەھێلین بۆ باژێرێن بەغدا و باشوورێ عیراقێ بچن، چونکە ئەڤا نوکە دکەت گڤاشتنەکا دەروونی یە و کارکرنە بۆ تێکدانا دەروونێ مرۆڤێ کورد و ھەر رووبارەکێ کوردستانێ دا دەرباز بیت دێ ئاڤێ ژێ بڕین”.

نيشاندان 1...1,240 2,240 3,240 3,2483,2493,250 4,250...4,558 زێده‌تر

لاپه‌ر 3,249 ژ 4,558