ئەڤرۆ نیوز:
ژ ئەگەرێ کریارێن کەھربائی و کیمیاوی/ لەشێ مرۆڤی ب شێوەکێ سروشتی ھندەک رھێن بەرپرس ژ پیراتیا پیستی بەرددەت و ھندەک نەخۆشی وەرارێ دکەن وەکو نەخۆشیا زھایمەر.
بۆ راگرتنا بەلاڤبوونا رھێن ئازاد د لەشێ مرۆڤی دا و زێدەبوونا کەرستێن دژی گیرھەبوونێ، ڤەکۆلەرێن زانکۆیەکێ شیرەتان ل جگارکێشان دکەن کو ھنگڤینی بخۆن چونکو جگارە بەلاڤبوونا رھێن ئازاد د لەشی دا زێدە دکەن و دبیت ببیتە ئەگەرێ پەنجەشێرێ.
ئەڤ ڤەکۆلینا بەری چەند رۆژان د گوڤارا بەلاڤ بوویToxicological and Environmental Chemistry دیار کریە کو خوارنا ھنگڤینی تمامکەرەکێ خوارنێ یێ ب مفایە بۆ جگارکێَشان، ئەڤە پشتی کۆمەکا تاقیکرنان ل سەر ھندەک جگارکێشان ھاتیە کرن کو رۆژانە 20گم ھنگڤینی دخوارن.
د ئەنجام دا دیار بوو کو رێژا رھێن ئازاد ل نک وان کێم بوو یێن ھنگڤین دخوار بەرامبەر ژی رێژا کەرستێن دژی گیرھەبوونێ ژی ل نک وان زێدە ببوو.
ھەروەسا د ڤەکۆلینێ دا ئاشکرا بوو ژی کو ھنگڤین نە ب تنێ زیانێن جگاران کێم دکەت، بەلکو یێ ھاریکارە بۆ خوە راگرتنێ ژی ژ باندۆرێن نەھشیێ یێن مرۆڤ ھانددەنە جگارەکێشانێ. ئەڤ چەند ئەرکی مێشکی باشتر لێدکەت یێ جگارە ژ کار دئێخن.
بۆ زانین جگارەکێشان نە ب تنێ دبیتە ئەگەرێ نەخۆشیێن دلی و دەمارێن خوینێ و پەنجەشێرێ، بەلکو باندۆرێ ل مێشکی ژی دکەت و بیردانکێ ژی لاواز دکەت.

ئەڤرۆ نیوز:
خەما نەخۆ ھەکە ئەو کیلۆیێن تە کێمکرین ل سالا نوو بۆ تە ھاتبنەڤە، ئەڤ نە شاشیا تەیە، ڤەکۆلینان ئاشکرا کریە کو مرۆڤ دپرۆگرامکرینە کو ل وەرزشێ زڤستانێ پتر خوارنێ بخۆن، و ئەڤە ئەگەرێ وێ چەندێ یە کو دلێ مە دچیتە خوارنێن گران و شرینیان و بشێوەکێ سروشتی ل شوونا ئەم سەنگێ خوە کێم بکەین ل ڤێ دەمێ سالێ ئەم زێدە دکەین.
نۆشدار “ئەندۆ ھیگینسون” دیار کر کۆ ھەمی بوونەوەر و ژ وانان ژی مرۆڤ، دکەڤنە بن باندۆرا وەرزێن سالێ کو دھاریکارن بۆ زێدەبوونا سەنگێ، ناڤبریزێدەتر دیار کر کو عمبارکرنا روون و بەزان رێیەکا سروشتیە بۆ مانا ل سەر ژیانێ، ئەڤە وێ چەندێ دگەھینیت کو دەستپێکا سالا نوو خرابترین دەمە بۆ دەستپێکرنا رێجیمێ بۆ کێمکرنا سەنگێ.
ڤەکۆلینێ ئاماژە ب وێ چەندێ کریە کو پێدڤیە مرۆڤ چەند ھەیڤان خوە بگریت ھەتا وەرزشێ بھارێ دەستپێدکەت دا دەست ب بەرنامێ خوەیێ رێجیمێ بکەت.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ژ وان کارێن دڤێت مرۆڤ ل دووماھیا ھەر سال و ل دەستپێکا سالا نوو بھەلسەنگینیت، ھەڤبەندیا ھەڤژینیێ یە و ھەمی ھووراتیێن وێ.
بۆ ئاڤاکرنا ھەڤبەندیەکا ھەڤژینی یا ب ھێز ل سالا 2016 دڤێت ڤان کاران بکەین:
راھێنانێن پێکڤە: ما چیە ھەکە ھوین پێکڤە راھێنانێن وەرزشی بکەن یان ژی پێکڤە قەستا یانەکا وەرزشی بکەن چونکو ئەو ھاتن و چوونا پێکڤە دێ ھەڤبەندیا ھەوە ب ھێز کەت.
ئاخفتن بەری لێککەفتنێ: بۆ خوە رێبکەڤن ھەر جارا ھوین ھەست پێبکەن کو دێ لێککەڤن دان و ستاندنێ بکەن دا ئاریشە مەزن نەبن و زوی چار ببن.
ژڤانێ حەفتیانە: رۆژەکێ ژ حەفتیێ تەرخان بکەن و ژڤانی بدەنە ئێک ودو ھەروەکو ھەوە ھەڤژینی ھێشتا پێکنەئینای و دەرکەڤنە جھەکی.
خواندنا پێکڤە: ماچیە ھەکە ب پێکڤە پرتووکەکێ بخوینن و پشتی خواندنێ دان وستاندنی َل سەر ناڤەرۆکا پرتووکێ بکەن.
بەحسێ قەرقەشێن کەڤن نەکەن: ئەو دوھی چێبووی ئەو چوو، لەورا رێکبکەڤن کو دەفتەرێن کەڤن ڤەنەکەن ھەکە تشتەکێ نوو روودا.
پێکڤە پشکداری خولەکێ ببن: چ ل سەر لێنانا خوارنێ بیت یان یا ھونەری بیت، دێ دەمێن خۆش پێکڤە بەن و دێ ھەڤبەندیا ھەوە کوورتر لێھێت.
ڤەدیتنا ئارەزوویەکا ھەڤپشک: ئارەزوویەکا ھەڤپشک د ناڤبەرا خوە دا ببینن و پێکەڤە بکەن، وەکو نیگارکێشی یان چاندن یان ژی مەلەڤانی.
ڤیدیۆ گێم: ھزرەکا جانە ھەکە ھوین پێکڤە ڤیدیۆ گێمان بکەن، ل دەستپێکێ دێ یا ب کەنی بیت بەلێ ل دووماھیێ دێ دەمێن خۆش پێکڤە بۆرینن.
ھەڤالێن ھەڤپشک: ماچیە ھەکە ھەوە ھەڤالێن ھەڤپشک ھەبن؟ دێ دەمێن خۆش پێکڤە بۆرینن.
دەربرین ژ ئەڤینێ: بلا ئەڤ سالە سالا دەربرینا ژ ئەڤینێ بیت ھەر چەندە مووچە ژی نینن بەلێ ھوین دشێن رۆژانە بێژنە ئێک و دو ئەز حەز ژ تە دکەم و بکەنە کریار.
خێزان: ما چیە ھەکە ھەر ئێک ژ ھەوە بریارێ بدەت پتر دەمی ل گەل خێ.انا یێ دی ببیرینیت، خوە نێزیکی خەسوو و خەزوورێن خوە بکەن و بزاڤێ بکە ھندەک چالاکیێن ھەڤپشک بەرھەڤ بکە.
شیڤخوارنا بپێکڤە: دەمەکێ ژ رۆژێ تەرخان بکەن دا خوارنەکێ بپێکڤە بخۆن چ شیڤ بیت یان ژی تێشت بیت.