ئهڤرۆ نیوز:
سهفین دزهیى پهیڤدارێ حكومهتا ههرێمێ راگههاند كو رۆژا چارشهمبیى 14/10/2015 كو رۆژا ئێكێ موحهرهمێ یه، سهر سالا نوو یا كوچى، بهێنڤهدانه، بهلێ حكومهتا ههرێمێ رۆژا پێنج شهمبیى ژى 15/10/2015 كره بهێنڤهدان.
ئهڤرۆ نيوز، نيوار محهمهد سهليم:
ئهندامهكا فراكسيۆنا پارتى ل پهرلهمانێ كوردستانێ راگههاند، بڕياره حهفتيا بهێت ل گهل سهرۆكێن زانكۆيێن ئههلى كۆم ببن و چهند بابهتهكێن گرنگ گهنگهشه بكهن، بهلێ ژ بهر كاودانان دبيت پيچهك بهێته پاشخستن
زۆزان سادق، ئهنداما پهرلهمانێ كوردستانێ ل سهر فراكسيۆنا پارتى ديموكراتى كوردستان بۆ مالپهرێئهڤرۆ نيوز گۆت: “بڕيار بوو حهفتيا بهێت ل گهل سهرۆكێن زانكۆيێن ئههلى كۆم ببن و چهند بابهتهكێن گرنگ گهنگهشه بكهن ژ وان ژى كێمكرنا 30% ژ قستێن خواندنێ و زێدهكرنا عبورێ و قوتابى ب تنێ پارێ وان وانان بدهن يێن عبورى ههيى نهكو يێن سالهكێ، بهلێ ژ بهر كاودانان هێشتا چ تشتێ مسوگهر نينه كا دێ ل چ رۆژ بيت”.
ئهنداما لژنا پهروهرده و خواندنا بلند و ڤهكۆلينێن زانستى ل پهرلهمانێ كوردستانێ زێدهتر گۆت: “د دووماهى كۆمبوونا لژنێ دا، مه بڕيار دايه رۆژا دوشهمبيا بهێت مێڤانداريا سهرۆكێن ههموو زانكۆيێن ئههلى ل ههرێما كوردستانێ و رێڤهبهرێن گشتى يێن زانكۆيێ ئههلى ل وهزارهتا خواندنا بلند و ڤهكۆلينێن زانستى بكهين، حهفتيا پشت وێ ژى ل گهل رێڤهبهرێن گشتى يێن قوتابخانێن ئههلى و دانوستاندنێ ل سهر چهندين پرسان كهين دهربارهيى سيستهمێ خواندنا وان”.
ل دۆر گازيكرنا سهرۆكێن زانكۆيێن ئههلى د. زۆزان گۆت: “دێ ب مهرهما چهند پرسان بيت كو د تايبهتن ب زانكۆيێن ئههلى و يا ژ ههموويان گرنگتر ژى قستێن سالانه يێن خواندنێ نه كو ژ بهر رهوشا نوكه يا دارايى و كاودانێن وهلاتيان، دێ بزاڤێ كهين هندهك ژ قستێن خوه كێم بكهن و هاريكاريا وهلاتيان بكهن، وهزارهتا خواندنا بلند دبێژيت مه پهيوهندى ب پارێ وان ڤه نينه، ژ بهر هندێ ژى مه بڕيار دا ل گهل سهرۆكێن زانكۆيێن ئههلى كۆم ببين و بزاڤێ بكهين بهايێ قستێن وان بينينه خوار”.
ئهنداما فراكسيۆنا پارتى ديموكراتى كوردستان ل پهرلهمانێ كوردستانێ گۆتژى: “مه بڕيار دايه پێشنيازهكێ پێش كێش بكهين كو 30% ژ قستێن خوه بيننه خوار، ههكه دشيان و بهرژهوهندا وان دا بيت، چونكو ئهڤه د بهرژهوهنديا قوتابيان ژى دايه”.
دهربارهيى بابهتێ عبۆرێ ژى، ئهنداما لژنا پهروهرده و خواندنا بلند و ڤهكۆلينێن زانستى ل پهرلهمانێ كوردستانێ، دا زانين كو ئهو دێ بزاڤێ كهن ژ وانهكێ بكهنه دو يان ئهو مادێن عبۆر ب تنێ قوتابى پارێ وان وانان بدهن نهيێ سالێ ههموويێ.
ئهڤرۆ نيوز:
رۆژناما نێزيك ژ حوكمهتا عيراقێ “سهباح” راگههاند: ب گۆرهيى پێزانينان بزاڤهك ههيه بۆ كۆمبوونا مهسعود بارزانى و نهوشيروان مستهفا و ههرپێنج حزبان ب مهرهما چارهكرنا ههڤركيان و ئێمنكرنا ئهو كاودانێن نوكه دروست بووين.
ئاسۆ مهحمود، بهرپرس ل بزاڤا گۆڕان بۆ رۆژناما “سهباح” راگههاند: “بزاڤهكا مهزن ههيه بۆ كۆمبوونا ئاشتيێ د ناڤبهرا مهسعود بارزانى و نهوشيروان مستهفايى دا”.
ئهڤرۆ نيوز:
ئاخفتنكهرێ ب ناڤێ حوكمهتا ههرێما كوردستانێ راگههاند كو سهرۆكێ جڤاتا وهزيران نێچيرڤان بارزانى گازى وهزيرێن بزاڤا گۆڕان كريه و ب فهرمى داخواز ژێ كريه كو پۆستێن خوه ب جهـ بهێلن.
سهفين دزهيى بۆ رويترز گۆت: “بۆ پاراستنا ڤان كاودانێ، نوكه ههين، سهرۆكێ جڤاتا وهزيران وهزيرێن گۆڕان ژ پۆستێن وان دوورخستينه”.
بزاڤا گۆڕان د كابينا ههشتێ دا، پۆستێن وهزارهتا پێشمهرگه و دارايى و بازرگانى و ئهوقافێ ههبوون.
دهربارهيى وێ چهندێ كا كى دێ چيته جهێ وان، ئاخفتنكهرێ ب ناڤێ حوكمهتا ههرێما كوردستانێ ئاشكهرا كريه كو وهزيرێن نوكه يێن كابينا ههشتێ دێ ب رهنگهكێ دهمكى جهێ وان گرن.
ئهڤرۆ نیوز:
ل دهۆكێ دو حالهتێن نهخوشیا كولیرایێ هاتینه توماركرن، ئهڤرۆ بۆ وێ مهرهمێ ژى پارێزگارێ دهۆك فهرهاد ئهترووشى ل گهل رێڤهبهرێن پارێزگهها دهۆك كوم بوو ب مهرهما رێگریكرن ل ڤێ نهخوشیێ.
رێڤهبهرێ ساخلهمیا دهۆكێ ب وهكالهت دیاركر كو دو حالهتێن نهخوشیا كولێرایێ ل دهۆك هاتینه توماركرن و نوكه ژى ههشت كهس ل بن چاڤدێریێ دانه ل نهخوشخانا ئازادى و چارهسهریێ وهردگرن.
بریاره رۆژا 13/10/2015 رۆژا سێشهمبى، رێكهوت حهمه ئهمین وهزیرێ ساخلهمیێ سهرا پارێزگهها دهۆك بدهت و ڤێ پرسێ ل گهل ساخلهمیا دهۆك بهحس بكهت.
ئهڤرۆ نيوز:
ڤایرۆسێ ئایدزێ ب تنێ ژێدەرێ ترسێ نینە دەمێ بابەت یێ گرێدای نەخۆشیێن سیکسی بیت. ھندەک نەخۆشیێن دی ژی یێ، ھەین و پتر د بەربەلاڤن و پێدڤیە وان نەخۆشیان بنیاسین بۆ ژیانەکا سیکسی یا ساخلەم و ژ ترسێ ڤالا.
چھێ داخێ یە ئەو نەخۆشیێن ب رێیا ھەڤبەندیا سیکسی بەلاڤ دبن بەر ب زێدەبوونێ نە ژ ئەگەرێ نەزانینێ و ھەڤبەندیێن سیکسیێن بێ پاراستن. ئەڤ پرسیار و بەرسڤە دێ زانینا تە ل سەر ڤان نەخشیان دیار کەن و دێ ھاریکاریا تە کەن کو پتر تێدا شارەزا بی.
ئەرێ ھەمی نەخۆشیێن ب رێیا سیکسی دھێنە ڤەگوھاستن چارە ھەیە؟
ئەڤە ل سەر وی جۆرێ نەخۆشیێ دمینیت، ھەکە ل دەمێ خوە ھاتە ئاشکرا کرن، ھندەک ژ ڤان نەخۆشیان ب ئێکجاری دھێنە چارەکرن، ل گەل وێ ژی ھندەک نەخۆشیێن ھەین ناھێنە چارەکرن وەکو نەخۆشیا “ھربس”. ل شوونا وێ پێدڤیە کونترۆلێ ل سەر بکەن و ب رێیا دەرمانان رەفتار ل گەل بھێتە کرن. پاشی یا گرنگ ئەوە تو دەرمانان ب رژدی وەرگری، ئەو نەخۆشیێن ب سیکسی دھێنە ڤەگوھاستن باندۆرێن نەرێنی و دلینی دکەن کو ب دەرمانان ناھێ،ە چارەکرن.
کوندۆم مۆڤ ژ ھەمی نەخۆشیێن سیکسی دپارێژیت، مانە وەیە؟
باوەریا کورە ب کوندۆمان مەترسیەکا مەزن، یا زانایە کو کوندۆم ب رێژا ٩٥-٩٧% مرۆڤی دپارێزیت، ل گەل بەراوێزەکێ مەترسیدار کو دبیت ھەمی تشت روودەن، بۆ نموونە دبیت “ھربس و تالیل” بھێتە ڤەگۆھاستن ھەکە لەشێ کەسێ ساخلەم گەھشتە لەشێ کەسێ تووشبووی، ل گەل ڤێ چەندێ ھەبوونا کوندۆمی باشترە ژ نەبوونا وی.
نەبوونا نیشانێن نەخۆشیێن ڤەگر ب سیکسی ئانکو نەبوونا نەخۆشیێ؟
نە دروستە، پشکنینەکا ھوور باشترین رێیە بۆ پشتراسبوونێ ژ نەخۆشیان، ل گەل دەمان نەخۆشیێن سیکسی نیشان دیار نابن یان ھەکە نەخۆشی میزن بوو ژ نوو دیار دبن، دبیت ببیتە ئەگەرێ ڤەگوھاستنا نەخۆشیێ بێی زانینا تە.
ئەرێ نەخۆشیێن سیکسیێن ڤەگر پشتی چارەکرنێ دزڤرنەڤە؟
ھەکە تو پتر ژ جارەکێ تووشی پەرسیڤێ بووی د ژیانا خوەدا، چو ئەگەر نینن کو ببنە رێگر بۆ تووشبوونا تە ب نەخۆشیێن سیکسی و پتر ژ جارەکێ چونکو ھەمی ڤایرۆسن، لەورا یا باش ئەوە مرۆڤی ھای ژ خوە ھەبیت، چونکو ھندەک کەس دەست ژ دەرمانان بەرددەن ھەکە نیشانێن نەخۆشیێ نەمان بێی نەخۆشی ب دووماھی بھێت.
دێ چ کەی پشتی نەخۆشیا سیکسی ل نک تە دیار بوو؟
پێدڤیە سەرەدانا نۆشداری بکەی و چارەی وەرگری، ل ھیڤیێ نەبە نیشان بخوە بچن و تو بخوە چێبی، ئەڤە نە پەرسیڤەکا نۆرمالە دێ ب خوە چیت، ھەمی ھەڤبەندیێن سیکسی راگرە ھەتا دچیە نک نۆشداری چونکو دبیت نەخۆشی بۆ ھەڤالا تە بچیت، ھەکە ئەو نەخۆشی ژ نک ھەڤالا تە ھاتبیتە تە بێژێ بلا قەستا نۆشداری بکەت دا چارەی وەرگریت.
دێ چاوا خوە پارێزی دا تووشی نەخۆشیێ نەبی.
خوە پاراستن ژ تووشبوونی ب تنێ رێیەکا ھەی ئەو ژی خوە دوورکرن ژ ھەڤبەندیێن سیکسی ل گەل گەلەک کەسان، ھەڤژینی باشترین رێیە بۆ خوەپاراستنێ ژ نەخۆشیێن سیکسیێن ڤەگر.
ئەرێ نەخۆشی ب رێیا ماچان دھێتە ڤەگوھاستن؟
پێشبینیەکا بچووک یا ھەی، بەلێ رامانا وێ ئەو نینە کو ب ئێکجاری نینە، ئانکو ب کورتی رێگرتن ژ ھەڤبەندیا سیکسی رێ ل بەر نەخۆشیان دگریت.
ئەز ھێشتا کچم، دبیت ئەز تووشی نەخۆشیان ببم؟
نە دروستە جووتبوون نە ب تنێ رێیا ئێکانە یا کو تو پێ تووشی نەخۆشیان ببی، دبیت نەخۆشی ب رێیا جھەکێ نەخۆش بھێتە ڤەگوھاستن، بۆ نموونە ب رێیا یاریکرنێ خو ھەکە نەگەھیتە جووتبوونێ ژی، ماچێن لێڤان دبیت رێ ل بەر نەخۆشیێ خۆش بکەت.
ئهڤرۆ نيوز:
چو پێنەڤێت کو نڤستن رەگەزەکێ گەلەک گرنگە بۆ پاراستنا ساخلەمیا گشتی وەکو نۆشدار و ڤەکۆلەر و شارەزا دبێژن و ڤەدگێرن.
نڤستنا حەفت ھەتا ھەشت سەعەتێن بەردەوام یا نموونە یە، نڤستنا باش نە ب تنێ پیستی جوان دکەت، بەلێ یا ھاریکارە بۆ ھشیارکرنا مێشکی و باشکرنا بیردانکێ و زێدەبوونا بەرھەمئینانێ د کاری دا، ھەروەسا ھاریکاریا لەشێ و ئەندامێن وی دکەت کو کارێ خوە باشتر بکەن، ھەکە تە بڤێت خەوەکا باش و خۆش بکەی دڤێت تو ڤان تشتان ل بەرچاڤ وەرگری:
خوە خاڤکرن ل گەل گەرماڤەکا گەرم: رێزگرتن ل سەعەتا بیولۆژیا لەشی گرنگیەکا مەزن یا ھەی. پشتی رۆژئاڤابوونێ ب چەند سەعەتان پلا گەرماتیا لەشی نزم دبیت، کو ئەڤ چەندە ما ھانددەت بۆ نڤستنێ. ھەکە تە بڤێت بلەز د خەو بچی و خەوەکا کوور بکەی، یا باش ئەوە ب گەرماڤەکا گەرم سەرێ خوە بشۆی.
نڤستن ل ژوورەکا تاری: سەعەتا بیولۆژی یا لەش ل گەل تاریێ دھێتە تۆمارکرن. لەورا نڤستن ل ژوورەکا روھن ھاری تە ناکەت بۆ نڤستنا باش. ھەکە تە نەڤێت ل ژوورەکا تاری بنڤی پاتەکی ب سەروچاڤێن خوە ڤەنە دا خەوەکا کوور بکەی.
نڤستن پێدڤی ب ژوورەکا بێدەنگ ھەیە: بێدەنگکرنا ھەمی جۆرێن قەرەبالغێ وەکو ھاتن و چوونا ترۆمبێلان یان پست پستا ئامیرێن ئەلکترۆنی و کارەبایی، دێ ھاریکاریا تە کەت بۆ خەوەکا باشتر، ھەکە تو نەشیایی وان دەنگان کپ بکەی گوھێن خوە بگرە دا باش بنڤی.
پەتەنی و پەرۆکێن خۆش: پلا گەرماتیا ژوورێ دبیت ھاریکاریا تە بکەت بۆ نڤستنەکا خۆش یان ژی بۆ تە ببیتە کابووس. لەورا یا باش ئەوە مفای ژ بەتەنی و لحێفێن گونجای بۆ سەقایێ ژوورێ بکار بینە، ھەروەسا نەرماتیا بەتەنی و لحێفان یا ھاریکارە بۆ نڤستنێ.
بالیفکا دروست: بۆ ئارامیا سەری و ستووی بالیفکەکا رحەت و دروست بکاربینە دا کوالێتیا نڤستنا تە یا باش بیت و بکەڤیە خەوەکا کوور.
ئهڤرۆ نيوز:
رائيدێ مافپهروهر بێوار عهبدولعهزيز، بهرپرسێ راگههاندنێ ل رێڤهبهريا بهرهڤانيا باژێرى ل پارێزگهها دهۆكێ راگههاند: ل خازرى ناحيا قهسرۆكێ، زارۆيهكێ ب ناڤێ سهربهست عومهر كو ژيێ وى 12 سالان ب مهرهما ماسيگرتنێ كهفته د ناڤا ئاڤێ دا و گيانێ خوه ژ دهست ددهت و پشتى بۆرينا وهكێ گهلهك كێم پۆليسێن بنگههێ بهرهڤانيا باژێرى ل گهل چهندين مهلهڤانان شيان تهرمێ ناڤبرى ژ ئاڤێ بيننه دهر و رهوانهيى نهخۆشخانا ههوارهاتنێ يا ئاكرێ بكهن.
ئهڤرو نیوز ، نهوزاد زاده هلورى :
ب ئیمزا وهزیرێ ئهقاف و كاروبارێن ئاینى یا حكومهتا ههرێما كوردستانێ دوو كهس وهكو نونهرێن جوهیان هاتن دهستنیشانكرن.
لگورهى نڤیسارا وهزارهتا ئهوقاف و كاروبارێن ئاینى یا هژمار 181 كو ل روژا 11/10/2015 دهرچوویه تێدا دیاردبیت كو دوو كهس وهكو نوونهرێن ئاینێ جوهیان ل كوردستانێ هاتینه دهستنیشانكرن.
نڤیسكارێ كو ئیمزا كهمال موسلم وهزیرێ وهزارهتا ئهوقاف و كاروبارێن ئاینى لسهر شێرزاد عومهر مامسانى و شێركو عوسمان عهبدوللا وهكو نونهرێن جوهیان هاتن دهستنیشانكرن ئهو ژى ب پشت بهستن ب قانونا هژمار 5 یا سالا 2015.
ئهڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
ئهندامهكێ لیژنا قانوونی یا پهرلهمانێ كوردستانێ ئاماژه ب وێ چهندێ كر، كۆمبوونێن پهرلهمانی ل سلێمانیێ قانوونی نابن و ههر بڕیارهكا بهێتهدان ئهڤه چو شهعیهت نابیت.
ڤهمان فهیسهل، ئهندامێ لیژنا قانوونی یا پهرلهمانێ كوردستانێ ب ئهڤرۆ نیۆز راگههاند” ل گورهی قانوونێ پهرلهمان نهشێت ژبلی ئاڤاهیێ پهرلهمانی كۆمبوونێن خوه ل چو جههكی رێڤهببهت، ژبهركو قانوون دبێژیت بهری كۆمبوون بهێته ڤهگوهاستن دڤێت ل پهرلهمانی دهنگ لسهر بهێته دان .
ڤهمانی دیاركرژی” ههر رۆنشتنهكا پهرلهمانی ل سلێمانیێ و ههر جههكێ بهێتهكرن دهرڤهی قانوونێ یه و ههر بڕیارهكا بهێتهدان، ئهڤه چو شهرعیهت نینه، لایهنێن پهیوهندیدار یێن ههرێما كوردستانێ پێگیری بڤان بڕیارا ناكهن.