NO IORG
نووترين نووچه
Twitter

ئەڤرۆ نیوز:
رۆژنەماڤانەکی ناڤدار یێ بریتانی د داخۆیانیکی دا راگەھاند کو د رەوشا نھا دا رۆژھەلاتا ناڤین بوویە مەیدانا شەرێن دژوار و ئاگرێ کو د سالا ٢٠١٠ دا ل تونسێ، یەمەنێ، لیبیایێ دەستپێکری و ھەموو سووریێ و پشکەکا مەزنا عیراقێ ڤەگرتیە و نھا بۆ ڤەمراندنا ئاگری ئاڤ د دەستێ کوردێن رۆژئاڤا و باشور دایە و دڤێت ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی بۆ ژ نوو ڤە ئاڤاکرنا عیراقێ و سووریێ کوردان وەک بنگەە قەبوول بکەت.
پاتریک کۆکبورن رۆژنامەڤانێ ناڤدار یێ بریتانی د سمینارەکی دا ل باژێرێ لەندەنێ راگەھاند کو رۆژھەلاتا ناڤین بوویە ئاگر و ئاڤ د دەستێ کوردان و وەلاتێن دیمۆکراتیک دایە و گۆت: (سیستەمێن دەولەتێن رۆژھەلاتا ناڤین دوورن ژ دیمۆکراسیێ و سیستەمێن دکتاتۆرینە و ل ھەمبەر وان دەستھەلاتان سەرھلدانا خەلکی تشتەکی سروشتیە و د رۆژا مە یا ئەڤرۆ دا ئاگرەکی دژوار سووریێ، عیراقێ، لیبیایێ و مسرێ دسۆژیت و ل سووریێ و عیراقێ بۆ ڤەمراندنا ئاگری ئاڤ د دەستێ کوردان دایە و ھەکە جیھانا پێشکەڤتی ئانکۆ ھەڤپەیمانیا نێڤدەولەتی دخوازیت ئاگری ڤەمرینیت و ژ نوو ڤە دەست ب ئاڤەدانکرنێ و بجە کرنا سیستەمەکێ نوو یێ دیمۆکراتیک بکەت دڤێت دەستێ کوردان بگریت و ل گەل کوردان ھەڤپەیمانیەکا نوو و بەرفرەە دروست بکەت).
پاتریک کۆکبورن د پشکەکا دی یا ئاخڤتنا خوە دا کو ھژمارەک زێدە سیاسەتمەدار و مامۆستایێن زانکۆیێن لەندەنێ بەرھەڤ بوون، راگەھاند کو مەترسیا ھەری مەزنا ل سەر جیھانێ رێکخستنێن وەک داعشێ، ئەل نوسرە، بۆکۆ حەرام و قاعیدە و وەلاتێن وەک عەرەبستانا سعوودیێ، ئیران و پاکستانە و گۆت: (ژ بەر کو ئالۆزیێن گەلەک دژوار د ناڤبەرا ئیرانێ و سعوودیێ دا ھەنە و ھەتا ئاستەکی بلند تورکیا و قەتەر ژی د ناڤ ڤێ ئالۆزیێ دانە، ھەموو رێکخستنێن تیرۆرست و یێن رادیکالێن ئیسلامی بنگەھێ خوە ئاڤاکرنێ و ب ھێزکرنێ پەیدا دکەن و ھندەک دەزگەھێن وان دەولەتان ژی بەردەوام ل گەل رێکخستنێن تیرۆرست د ناڤ پەیوەندیان دانە، ژ بەر ڤێ چەندێ ژی ئەم ئەڤرۆ دبینین کو رێکخستنێن تیرۆرست د وارێن سەربازی، ئابووری و پەیداکرنا بنگەھێن رێکخستنێ دا ژ گەلەک دەولەتان ب ھێزتر بووینە و بۆ نەھێلانا تیرۆرێ دڤێت بەری ھەر تشتەکی وان وەلاتێن کو مە بەحسێ وان کری، بھێنە رازیکرن).
رۆژنامەڤانێ ناڤدار یێ بریتانی ھەروەسا د بەردەوامیا ئاخڤتنا خوە دا بەحسێ عیراقێ و سووریێ ژی کر و راگەھاند کو بێ واتەیە ئەڤرۆ ھەڤپەیمانا نێڤدەولەتی ئانکۆ ئەمریکا و ئورۆپا رژدیێ ل سەر دەولەتا ناڤەندی ل عیراقێ و سووریێ بکەن و گۆت: (جڤاکێن ھەردو وەلاتێن عیراقێ و سووریێ د وارێن سیاسی، جۆگرافی، نەتەوی و ئابووری دا ژ ھەڤدو جودا بووینە و نابیت ب زۆرێ ئێکەتیا ئاخا عیراقێ و ئێکەتیا ئاخا سووریێ ل سەر کوردان بھێتە فەرزکرن و ئەڤرۆ ب راوەستیانا خوە و ب سیاسەت و رەوشا خوە یا تایبەت مافێ کوردایە ژ سووریێ و عیراقێ جودا ببن و یان دو دەولەتێن کوردی، یان ژی دەولەتەکا یەکگرتی ئاڤا بکەن، ژ بەر کو ئەڤرۆ ب کریاری ژی ھەم ھێزێن سەربازی یێن کوردان و ھەم ژی رێڤەبەر و گەلێ کورد د شەرێ داعشێ دا نامووسا جیھانێ پاراستن و خوەدان ل ئاخ و گەل و وەلاتێن خوە دەرکەڤتن و کێمنەتەوێن جودا و باوەریێن جودا ژی پاراستن و خوەدان ل وان دەرکەڤتن، ئەڤە ژی بۆ جیھانێ ددەتە نیشادان کو دڤێت کورد پاشەرۆژا خوە ب دەستێ خوە دیار بکەن و ئورۆپا، ئەمریکا و وەلاتێن دی یێن جیھانێ پشتەڤانیێ ل دەولەتبوونا کوردان بکەن. ل دووڤ ھزرا من چارەنڤیسێ ھەری باش یێ سووریێ و عیراقێ ژی ئەوەیە).

ئەڤرۆ نيوز:

چاڤدێرێن سیاسی بۆچوونێن جودا جودا یێن ھەین ل سەر پرسا شەرێ داعشێ ل سووریێ و د وێ باوەرێ دانە کو داعش نەشێت روسیا و ئەمریکا نێزیکی ئێک بکەت، ئاماژێ ددەنە وێ چەندێ کو مایتێکرنا روسیا د سووریێ دا و کارودان و روودانێن نو دێ د بەرژەوەندا کوردان دابیت.
د.ھەوار نێروەیی مامۆستایێ زانستێن سیاسی ل زانکۆیا دھۆکێ ، ھەمبەر کاودانێن نوکە ل سووریێ دەرباز دبن بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” چو نێزیک بوونەک د ناڤبەرا روسیا و ئەمریکا دروست نەبوویە، بەلکو پەیوەندیێن وان ھەردو وەلاتان یێن ئالۆزتر لێ ھاتین. ھەرچەندە روسیا بریار دا ب رێکا ھێرشێن ئەسمانی ل سووریێ ل داعشێ بدەت ، لێ ئەو مەترسیە ل دەڤ ئەمریکا یا ھەی کو روسیا ب ھێجەتا داعشێ، بارەگاێێن ئۆپۆزسیۆنا سووری کو دژی حوکمەتا بەشار ئەسەدی شەڕی دکەت، بکەتە ئارمانج د وان ھێرشێن ئەسمانی دا”.
ھەوار نێروەیی ھێشتا ژی گۆت” دبێت لێدانا بارەگایێن داعشێ ژلایێ روسیایێ ڤە وەک سیناریۆیەکێ بیت دا پتر پشتگیریا حوکمەتا بەشار ئەسەدی بکەت. ل گور ھەڤکێشا بەلانسا ھێزێ، دبیت ئەمریکا ل کێشا ئوکرانیا پاشڤە بچیت و ل ھەمبەر فێ چەندێ ژی روسیا دەست ژ ھاریکاریا حوکمەتا ئەسەدی بەردەت. ھەرچەندە روسیا داکۆکیێ بەردەوامیا حوکمەتا بەشار ئەسەدی ل پاشەرۆژێ دا دکەت، لێ پتریا دەولەتێن زلھێزێن جیھانێ وھەتا یێن ھەرێمی ژی ل سەر چونا ئەسەدی د ھەڤ دەنگن دەنگن، ھەکە ئیران، روسیا، چین وگەلەک دەولەتێن جیران ل گەل وێ چەندێ بن کو ئەسەد د حوکمرانیا سووریێ دا نەمینیت، بەلێ وان دەولەتان مەترسیژ وێ چەندێ ھەیە کا چ جورە حوکمەتەک دێ جھێ حوکومەتا ئەسەدی گریت.
ھەڤدەم موحسن عبدالرحمن نڤیسەر، ھەمبەر ڤی بابەتی گۆت” سووریێ بوویە مەیدانا شەرەکێ نێڤدەولەتی و ھەر دەولەت و لایەنەک بزاڤێ دکەت بەرژەوەندیێن خوە یێن ئابووری و پێگەیێ خوەیێ لەشکری و شوین پێ وەک جھەکێ جیوسیاسی بپارێزیت، ئەڤە ئەوە یا ھەموو ھێز ل سەر ئەردێ سووریێ دکەن، ئانکو بەرەڤانیێ ژ بەرژەوەندیێن خوە یێن ھەیی دکەن، یان بۆ خوە ل جھەکی دگەرھن بۆ پاشەرۆژێ. “محسنی گۆت ژی” ئەمریکا مالا مەزن یا مرۆڤینیێ ب رێڤەدبەت، لێ روسیا د بزاڤا پاراستنا ئەوا مای دایە، ژ ئەنجامێ شەرێ دومدرێژێ ئەرەبی- ئیسرائیلی کو ئەمریکا پارێزەر و بەرەڤانکەر ژ ئیسرائیلێ بوو، لەورا ئەرەب نەچاربوون بەر ب بلوکێ سوۆشیالیست (سوڤێتا کەڤن) بچن کو خوە ب پشتەڤانا بزاڤێن رزگاریخواز ددانیاسین، پتریا دەولەتێن ئەرەبی وەکو میسر، ئیراق، سووریا و یەمەنا باشوور… رێککەفتنێن ستراتیژی و دومدرێژ ل گەل ئێکەتیا سوڤێتی واژووکرن، ھوسا بو ھاوردەکەرا سەرەکی یا چەکی بو دەولەتێن ئەرەبی، ئەڤە ژبلی وەبەرھێنانێ د کەرتێ پەترولێ دا و بوارێن دی دا، لێ یا نھا روودەت و بەرھەڤبوونا روسیا بھێز د شەرێ سوریێ دا، ژبلی پاراستنا بەرژەوندیێن ئابووری کو نەڤێت بازارێ رۆژھەلاتا ناڤەراست یا جاران ھوسا ب ساناھی بو ئەمریکا و ئەورۆپا چۆلبکەت، ھەروەسا ب ژناڤچوونا رژێما بەشاری قەرێن روسیا یێن ھێش ژ سەردەمێ حافز ئەسەدی کی دێ ئەداکەت و ھەیبەتا دەولەتا روسی وەکو میراتگرا روسیا قەیسەری دێ ھێتە ژ دەستدان، و بەھانەیا ھەرە سەرەکی و ئارێشەیا ھەنۆکەیی یە، بابەتێ تیرۆرێ کو ب ھزاران روسێن موسلمان ل ناڤ رێزێن داعشێ دا شەری دکەن و پشتراست ئەو دێ وی شەری کێشن ناڤ روسیا ل داھاتییەکێ نێزیک، کو ئەمریکا و روسیا ڤان راستییان باش دزانن و دروست دھەلسەنگینن، لەورا دڤێت روسیا رۆلەکێ سەرەکی د کێشەیێ دا ھەبیت، ئەڤە و گەلەک خالێن دی روسیا و ئەمریکا دگەھینەتە ھەڤ، کو خالێن ھەڤبەش پترن ژ خالێن ھەڤدژ”.
ب دیتنا ناڤبری” یا گرنگ ئەوە ھەموو کاودان و روودان و مایتێکرنێن دھێنەکرن د بەرژەوەندا مە کوردان دانە، ھەکە سیاسەتڤانێن کورد دوبەرکی و بدەن لایەکی و ب زانابوون یاریێ بکەن، کو مخابن ئەڤە جھێ گۆمانێ یە”.

ئەڤرۆ نيوز:
ئەندامەکێ سەرکرداتیا برێڤەبرنا کۆما جڤاکێن کوردستانێ راگەھاند کو بارگرژی و پەیوەندیێن شەڕکرنێ ل گەل پارتی دیمۆکراتی کوردستان نەبینە و نابن ژی و گۆت:(چو لایەن بلا چاڤەرێ نەبن شەڕ د ناڤبەرا پارتی و پەکەکێ دا پەیدا ببیت).
دووران کالکان کو ئێک ژ دامەزرێنەرێن PKK یە دبێژیت:(ھندەک لایەن یێن ھەین ئاگرێ شەری د ناڤبەرا ھەردو لایان ھەل بکەن، لێ ھزرا وان یا خاڤە و چ جاران ئەڤ شاشیە روونادەت و ھیڤیدارم ئەو گرژیا ھەی ژی ب دیالۆگ و ریێن دیمۆکراسی ب دووماھی بھێت و نوکە بزاڤ بۆ ڤێ چەندێ یێ دھێنە کرن).
کالکان ھەروەسا دخوازیت ئەندامێن کۆنگرێ نەتەوی دوبارە روونشتنێن ب لەز ئەنجام بدەن و رێزێن ھێزا پێشمەرگەی و گەریلان بکەنە ئێک، ھەتا دگەھیتە ئاستێ ئێکگرتنا ھێزا نیشتمانی یا کوردستانی.

323

ئه‌ڤرۆ نیوز،زنار تۆڤى:
ل رۆژا سێشه‌مبى 6/10/2015 مه‌سعود بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ب مه‌به‌ستا ئاگه‌هداربوون ژ كاروبارێ ئه‌كادیمیا سه‌ربازى ل زاخۆ و ره‌وشا خۆلا سه‌ربازى و بتایبه‌تى ئێكه‌م خۆلا پێگه‌هاندنا ئه‌فسه‌رێن ئافره‌ت سه‌ره‌دانا ئه‌كادیمیا سه‌ربازێن زاخۆ كر.
د ڤێ سه‌ره‌دانێ دا سه‌رۆك بارزانى د مه‌راسیما نمایشكرنا سه‌ربازیا ئه‌فسه‌رێن ئافره‌تان دا ئاماده‌بوو، پاشى دگه‌ل فه‌رمانده‌ و مامۆستا و سه‌رپه‌رشتیارێن ئه‌كادیمیێ كۆمبوو.
لدووڤدا بارزانى په‌یڤه‌ك بۆ قوتابیێن ئافره‌تێن به‌شدارى خۆلێ پێشكێشكر و تێدا سۆپاسیا ستافێ سه‌رپه‌رشتیا ئه‌كادیمیا زاخۆ كر، كو دماوێ 19 سالێن بۆریدا ژماره‌كا زۆر یا ئه‌فسه‌ران بۆ وه‌لاتى پێگه‌هاندینه‌ و گۆت ژى پێدڤیه‌ كچ ژى مل ب ملێ كۆران ب زانستێ سه‌ربازى بهێنه‌ په‌روه‌رده‌كرن، بۆ هندێ به‌شداربن ژبۆ به‌رگریكرنێ ژ وه‌لاتێ خوه‌،هه‌روه‌سا دڤێت نیشا جیهانێ بده‌ین كو مه‌ كۆمه‌لگه‌هه‌كێ ڤه‌كرى هه‌یه‌ و جۆداهیێ دناڤبه‌را كۆر و كچان دا ناكه‌ت و ب هیچ ره‌نگه‌كى كچ كێمتر نینه‌ ژ كۆرى.
ب مه‌به‌ستا گرنگى پێدان ب رۆلێ ئافره‌تێ ل به‌رگریكرنێ ژ وه‌لاتى و په‌روه‌رده‌كرنا وان ب زانستێ سه‌ربازیێ سه‌رده‌مانه‌ ئێكه‌مین خۆلا پێگه‌هاندنا ئه‌فسه‌رێن ئافره‌ت ب به‌شداریا 202 كچان ل ئه‌كادیمیا سه‌ربازیا زاخۆ ماوێ چه‌ند هه‌یڤانه‌ ده‌ستپێكریه‌ و ل هه‌یڤا چار ل سالا بهێت دێ بدوماهى هێت.

179

ئه‌ڤرۆنیۆز، ئه‌یاد به‌روارى
رۆژنامه‌كا بریتانی دیاركر كو هێرشێن ئه‌سمانی یێن روسی ل سووریێ شه‌ڕێ بهایێ په‌ترۆلێ د ناڤبه‌را روسیا و سعودیێ دا هه‌لكر و خویاكر ژی كو ئه‌ڤ شه‌ڕه‌ دێ بهایێ په‌ترۆلێ گران كه‌ت.
رۆژناما ( تیلگراف) یا بریتانی د راپۆرته‌كا خوه‌دا دبێژیت” پرسا په‌ترۆلێ رۆله‌كێ مه‌زن یێ د بریارا سه‌رۆكێ روسی دا هه‌ی ب ده‌ستپێكرنا هێرشێن ئه‌سمانی ل سووریێ و بابه‌ت نه‌ ب تنێ پشته‌ڤانیا هه‌ڤپه‌یمانێ وی به‌شار ئه‌سه‌دی یه‌”.
زێده‌تر دبێژیت” نزمبوونا بهایێ په‌ترۆلێ ل جیهانێ كو ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ئه‌گه‌رێن وێ چه‌ندێ بوون كارتێكرنه‌كا مه‌زن ل ئابوورێ روسیا كریه‌ و به‌ر ب ئیفلجبوونێ بریه‌”.
رۆژناما بریتانی ئاشكرا دكه‌ت” مایتێكرنا روسیا یا ئێكسه‌ر د سووریێ دا دێ هه‌موو وه‌لاتان به‌ر ب شه‌ڕێ بهایێن په‌ترۆلێ یێ جیهانی به‌ت”.

80

ئه‌ڤرۆنیۆز، ئه‌یاد به‌روارى
رادیوا ئیسرائیلی یا فه‌رمی راگه‌هاند، ئه‌ڤرۆ شانده‌كێ له‌شكریێ روسی ب سه‌رۆكاتیا جه‌نه‌رال نیكولای بوغدانوفسكی دێ گه‌هیته‌ ئیسرائیل ب مه‌ره‌ما ئه‌نجامدانا دانوستاندنان ل دۆر به‌لاڤكرنا هێزێن له‌شكرێ روسی ل سووریێ.
رادیوا ئیسرائیل دیاركر، دانوستاندن دێ ل سه‌ر وێ چه‌ندێ بن كو چو گرژی یان پێكدادان د ناڤبه‌را له‌شكرێ روسی و له‌شكرێ ئیسرائیلی دا روو نه‌ده‌ن.
خویاكر ژی، د وێ سه‌ره‌دانا دو رۆژی یا شاندێ له‌شكریێ روسی دا، دێ كۆمبوونا لژنا هه‌ڤكاریا له‌شكری هێته‌ ئه‌نجامدان كو د سه‌ره‌دانا ڤێ دووماهیێ یا سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیسرائیلێ بنیامێن نتنیاهو بۆ روسیا ل گه‌ل سه‌رۆكێ روسی فلادیمێر پوتنی رێككه‌فتبوون ل سه‌ر پێكئینانا وێ.

210

ئه‌ڤرۆنیۆز، ئه‌یاد به‌رواری
ژێده‌ره‌كی ژ پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا ئه‌ڤرۆ سێ شه‌مبی راگه‌هاند، داعشێ خه‌لكێ باژێرێ مووسلێ ل دۆر بریارا خوه‌ یا په‌قاندنا منارا حه‌دبا یا دیرۆكی یێن ئاگه‌هداركرین و چه‌كدارێن داعشێ داخوازا ژ مالێن ئاكنجی ل نێزیك منارا ناڤبری كری كو ژێ دووربكه‌ڤن.
وی ژێده‌ری بۆ سومه‌ریه‌ نیۆز دیاكر كو رێكخستیا داعشێ خه‌لكێ مووسلێ ب بریارا په‌قاندنا مهنارێ یێن ئاگه‌هداركرین و داعشێ ئه‌گه‌رێ ڤێ بریارێ بۆ هه‌بوونا كاره‌كێ هه‌ڤدژی ئاڤاكرنا مزگه‌فتان دڤێ منارێ دا و پێدڤیه‌ بهێته‌ په‌قاندن.
منارا حه‌دبا دكه‌ڤیته‌ مزگه‌فتا (ئه‌لنوری یا مه‌زن) كو مزگه‌فته‌كا دیرۆكی یه‌ و جهێ وێ ل لایێ راستێ یێ مووسلێ یه‌، مزگه‌فتا ناڤبری ژلایێ (نوره‌لدین زه‌نكی) ل چه‌رخێ شه‌شێ یێ كۆچی هاتیه‌ ئاڤاكرن، ئانكو به‌ری 9 چه‌رخان و چه‌ندین جاران هاتیه‌ نووژه‌نكرن و ئاڤاكرن ڤه‌ كو دووماهی جار ل سالا 1944 ێ بوو، مزگه‌فتا ناڤبری ب منارا وێ یا خوار به‌ر ب رۆژهه‌لاتی ڤه‌ دهێته‌ نیاسین كو ئه‌و منارا به‌رنیاسترین شوونوارێن باژێرێ مووسلێ یه‌.
پشتی رێكخستیا داعش یا تیرۆرستی باژێرێ مووسل ل 10 خزیرانا 2014ێ كونترۆلكری، چه‌ندین مزگه‌فتێن دیرۆكی ل وی باژێرێ په‌قاندن كو به‌رنیاسترین وان مزگه‌فتان (مزگه‌فتا نه‌بی یونس) بوو، دیسا ب ده‌هان شوونوارێن دیرۆكی یێن وی باژێری ژناڤبرینه‌.

205

نزا بۆچی جاره‌كێ ئه‌م كورد د ناڤ خوه‌ دا رێك ناكه‌ڤین، ئه‌رێ راسته‌ ئه‌م وه‌كو كه‌وی نه‌ كو دونیا هه‌می دوژمنێ مه‌یه‌ و ئه‌م ب خوه‌ ژی دوژمنێن سه‌رێ خوه‌ینه‌؟ به‌ری نێزیكی 400 سالان فه‌یله‌سوفێ كورد ئه‌حمه‌دێ خانی د گۆت: (گه‌ر مه‌ هه‌بوایه‌ اتفاقه‌ك، ڤێكرا مه‌ كردبایه‌ انقیاده‌ك، رۆم و عه‌جه‌م و عه‌ره‌ب بته‌مامی، دا ژ بۆ مه‌ كه‌ن خولامی). یان ژی به‌ری 40 سالان هه‌لبه‌ستڤانێ كوردێ مه‌زن جگه‌رخوین دگۆت: (گه‌ر هوون نه‌بن یه‌ك، هوونێ هه‌رن یه‌ك ب یه‌ك). یان هونه‌رمه‌ندێ كورد شڤانێ په‌روه‌ر به‌ری 27 سالان دگۆت: (هاوار كوردو هوونێ وه‌رن له‌زێ بكه‌ن بله‌زینن، كاغه‌ز و پێنوسه‌كی بینن، دونیا و عاله‌مێ پێ بحه‌سینن، سه‌رۆك و رێبه‌رێن كوردان بلا ب یه‌ك بن چاره‌كێ ژ حالێ مه‌ كوردان را ببینن). یا ئاشكرا یه‌ ژی كو ڤان كه‌سان هه‌میان ب كه‌توارێ كوردان گۆتیه‌ و ئه‌ڤ گۆتنه‌ نه‌ وه‌كو هه‌لبه‌سته‌كا دلدارینه‌ ژ ئاشۆپێ هاتینه‌ ڤه‌هاندن.
ئانكو وه‌سا دیاره‌ ب درێژاهیا دیرۆكێ ئه‌م ژ ده‌ردێ نه‌رێككه‌فتنێ دنالین له‌و هه‌تا نوكه‌ ژی مه‌ چو جه د جیهانێ دا نه‌بووینه‌ و 40 ملیۆن مرۆڤ ماینه‌ ل بن چار كه‌رخیڤه‌تان، و هه‌ر خیڤه‌ته‌كێ 10 حزب ل سه‌ر شه‌ری دكه‌ن كا دێ بۆ كێ بیت.
ئه‌م گه‌له‌ك د ئاخڤین و گه‌له‌ك پتپتێ دكه‌ین، چایخانه‌ و خوارنگه‌ه و سه‌یرانگه‌ه و فه‌رمانگه‌هێن كاری و هه‌می جه یێن بووینه‌ سیاسه‌ت و مووچه‌ و كاره‌ب و پانزین ل سه‌رێ لیستا دان و ستاندنان دهێن. هه‌ر تشته‌كێ بیت ئه‌م بزانین یان نه‌زانین ئه‌م گه‌نگه‌شێ ل سه‌ر دكه‌ین، ئه‌و ژی نه‌ ژ بۆ چو مه‌ره‌مان ژ بلی وێ كو یێ به‌رامبه‌ر بێژیت چه‌ندێ تێگه‌هشتیه‌، ئه‌رێ راسته‌ ئه‌م دزانین ئه‌ركێ مه‌ ل به‌رامبه‌ر وه‌لات و جڤاكێ مه‌ چیه‌؟ ئه‌رێ ئه‌م ب دروستی د زانین وه‌لاتێ مه‌ د چ قووناغ دا ده‌رباز دبیت، یان ژی وه‌كو هه‌می كاروبارێن دی دێ ده‌ستان داهێلین و هێلینه‌ ب هیڤیا خودێ و وان كه‌سان ڤه‌ یێن ل سه‌ر وه‌ریسێ به‌رژه‌وه‌ندیێن مه‌ دله‌یزن؟
د چه‌رخێ بۆری دا 70 سالان دیتنا خه‌ونان ژی بۆ مه‌ قه‌ده‌غه‌ بوو، هه‌ر كه‌سێ خه‌ون ژی دیتبان دا هێته‌ سزادان، له‌ورا مه‌ ده‌هان هزاران سه‌رێن گه‌نجان و ب هزاران گوند و سامان و ده‌رامه‌ت كرنه‌ قوربانی وان خه‌ونان، هه‌تا به‌ری 24 سالان رێ بۆ مه‌ ڤه‌بووی ئه‌م خه‌ونان ببینین و ئێدی مه‌ خه‌ون دیتن و رۆژ بۆ رۆژێ مه‌ دیوارێ وان خه‌ونان بلند كر و مه‌ سێ ستوونێن موكم ژی دانانه‌ به‌ر ئاڤاهیێ وان خه‌ونان، لێ وه‌سا دیاره‌ جاره‌كا دی به‌ننایێ وێ ئاڤاهی یێ مایه‌ ب تنێ و نه‌ كه‌س بۆ بلوكان دئینیت و نه‌ كه‌س جه‌بلێ دبه‌ته‌ به‌رده‌ستی.
مخابن ملله‌ته‌كێ هندی نفوسا وه‌لاته‌كی شه‌هید هه‌ین و هندی ئاڤاهیێن ده‌وله‌ته‌كێ گوند و باژێر كرینه‌ قۆربانی پێخه‌مه‌ت ژیانێ، ئه‌ڤرۆ بكه‌ڤیته‌ ده‌ستێ هنده‌ك زه‌عتوتان و ب ناڤێ وه‌لاتپارێزیێ جه‌بلێ و بلوكان ژ به‌ر ده‌ستێ به‌ننایی بدزن.
ژیان یا جوانه‌ و خه‌لكێ مه‌ ل كوردستانێ گه‌له‌كێ باشه‌، بوسلمان و مه‌سیحی و ئێزدی و كورد و عه‌ره‌ب و توركمان و ئاشوری و كلدانی و هه‌می پێكهاتێن دیێن ڤی وه‌لاتی ب خۆشی پێكڤه‌ دژین، رێ هێشتا ب دووماهی نه‌هاتیه‌، به‌لێ ل شوونا هه‌ڤڕكیێن هه‌وه‌ گه‌لی حزبان ل سه‌ر كورسیكی و ده‌ستهه‌لاتا بیرێن نه‌فتێ پیچه‌ك ل مه‌ بنێرن، ئه‌ڤ ملله‌ته‌ وه‌كو بالنده‌كێ بریندار یێ د ته‌لهێ دا دنالیت و چاڤێ وان یێ ل نانێ ژیانێ، هه‌كه‌ راسته‌ هوون ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندا ملله‌تی وه‌دكه‌ن كه‌رمكه‌ ژ سه‌رێن گرا وه‌رنه‌ خوار یێن هه‌وه‌ (بغیر حق) داگیركرین، چونكو ئه‌و ژی مال و مولكێ ڤی ملله‌تیه‌، هه‌كه‌ راسته‌ د به‌رژه‌وندا ملله‌تی دا وه‌دكه‌ن، كه‌رمكه‌ن بزڤرنه‌ بۆچوونا ملله‌تی چونكو هوین ب تنێ پشكه‌كا بچووكن ژ ڤی وه‌لاتی و هوین نه‌ خودانێن ڤی وه‌لاتی نه‌، به‌لكو ب تنێ هوین نوونه‌رن و دڤێت وێ بكه‌ن یا ملله‌تی دڤێت.
یان ژی هه‌كه‌ جاره‌كا دێ دێ هه‌لبه‌ستا د. به‌درخان سندی یا هونه‌رمه‌ند محه‌مه‌د شێخۆی كریه‌ ستران دێ ب خوه‌ بێژین:
ئای فه‌له‌ك بۆ ته‌ دنالم
بۆچی نێرگز چرمسین
ئه‌و چما به‌ختێ مه‌ هوویه‌
ئه‌م بێ دوست و بێ كه‌سین
ئاگرێ سار و ڤه‌مری
چاڤ مه‌ لێیه‌ گه‌ش ببی
ئه‌و بهارا تێهنێ كوشتی
هیڤیدارین خوه‌ش ببی.
بێباربوون و خه‌ریبی وه‌دكه‌ن ئه‌م مه‌له‌ڤانیان د ده‌ریایه‌كا هیڤیان دا بكه‌ین، جوانترین هیڤیا مه‌ ژی ئه‌وه‌ ئه‌م خۆشیێ ب وه‌لاتێ خوه‌ ببه‌ین و مه‌ مافێ وه‌لاتیبوونێ هه‌بیت و ل بن سیبه‌را قانوونێ و دادپه‌روه‌ریێ و وه‌كهه‌ڤیێ، مه‌ وه‌لاته‌ك دڤێت ئه‌م د هه‌مبێزا وی دا گه‌رم ببین و ئارام بین، مه‌ وه‌لاته‌ك دڤێت ئاخا وێ نیعمه‌تان بده‌ته‌ مه‌ و ئه‌م ل سه‌ر وێ ئاخێ خودان رێز بین، به‌لێ كا ئه‌و وه‌لات؟ ئاخا مه‌ یا بوویه‌ دوژمنێ مه‌ و برایێن مه‌ یێن بژاله‌ بووین و سه‌رێن رێیان یێن ل مه‌ و ل خوه‌ به‌رزه‌كرین، مه‌ ده‌ستپێكا خوه‌ یا به‌رزه‌كری و ئه‌م ب دووماهیا خوه‌ ژی ناكه‌ڤین، ئه‌م یێن ل چارێیانا رێ راوه‌ستیاین كاروبارێن مه‌یێن تێكهه‌ل بووین و سه‌ماكه‌رێن سه‌ر وه‌ریسان یێن زێده‌ دبن، خێزانێن مه‌یێن وه‌خته‌كێ ل سه‌ر سفرا خوارنێ كۆمڤه‌دبوون و ب هه‌ڤرا ل گه‌ل مێهڤانان نان د خوار و نوكه‌ به‌هرا پترا وێ خوارنێ بۆ مێهڤانان مایه‌ و خودانێن مالێ ل كولانێن خه‌لكی یێن پرت و به‌لاڤه‌بووین و ئه‌و خانی ب كێمترین بها یێ به‌رچاڤكریه‌ بۆ فرۆتنێ و بكڕ نینن.
ئه‌م یێ د ناخێ وه‌لاتێ دا دژین و وه‌لات یێ د ناخێ مه‌دا دژیت، به‌لێ نه‌ ئه‌و هه‌ست ب مه‌ دكه‌ت و نه‌ ئه‌م هه‌ست ب وی دكه‌ین، ئه‌م د ئاشۆپێ دا یێ ل راستیێ دگه‌رین و ب ده‌په‌كێ ره‌ق ڤه‌ ل سه‌ر پشتا ده‌ریا و ئقیانۆسان نووسیاین، ئه‌م د ڤی وه‌لاتی دا ژ دایكبووین و مه‌زن بووین و پێدڤی بوو بۆ مه‌ ببا هه‌می تشت، به‌لێ ئه‌م ماینه‌ بێ هه‌می تشت، كه‌سێن خودان شیان و تێگه‌هشتی و ره‌وشه‌نبیر كه‌تنه‌ كولانێن غه‌ریبیان و به‌رزه‌بوون و دز و گه‌نده‌لان ژی یا خوه‌ ب سه‌ر دادای و وه‌كو ئاڤرێژان چو جاران تژی نابن هه‌تا به‌ره‌ك دكه‌ڤیته‌ د حه‌فكێ را و ئها ئه‌ڤ كۆمبوونێن بێ ئه‌نجام یێ وی به‌ری دئینن و دێ وێ ئاڤرێژی خه‌تمینن.
ئه‌م یێ ژ تشتێ نه‌دیار دترسین و كا ئه‌ڤ دوبه‌ره‌كیا سه‌را پێپكێن كورسیكێ دێ مه‌ گه‌هینته‌ كیڤه‌، تاری یا دكه‌ڤیت و چاره‌نڤیسێ مه‌ یێ دبیته‌ یاری و مه‌یدانا سه‌رئێك زێده‌كرنان و ئه‌م مرۆڤێن ڤی وه‌لاتی یێ دبینه‌ پاریه‌كێ نانی بۆ هنده‌ك دڕندان، گیانێ مه‌ یێ ئه‌رزان بووی و هه‌می تشت ل گه‌ل ئه‌رزان بوون ب تنێ پۆسته‌ و جهێن بلند نه‌بن، هنده‌ك وه‌كو ئه‌كته‌رێن فلمان گه‌له‌ك رۆلان دبینن دا بگه‌هنه‌ ئارمانجێن خوه‌یێن كرێت.
كوردستان یا دنالیت و پێدڤی ب هاوارهاتنێن ده‌ستپێكی هه‌یه‌ به‌ری تووشی فالنجیبوونێ ببیت یان هه‌ناسه‌یێن وی قوت ببن یان ژ نشكه‌كێ ڤه‌ بمریت. ئه‌م پێدڤینه‌ رۆژا مه‌یا گه‌ش بهه‌لیته‌ ڤه‌ و مه‌ گه‌رم بكه‌ت، ما ئه‌و ده‌م نه‌هاتیه‌ ئه‌م ده‌ستان بده‌ینه‌ ئێك و پشتا ئێكدو بگرین. ئه‌ڤ كوردستانه‌ وه‌كو داره‌كا تژی گوله‌ و هه‌رده‌م با دهێت و گولێن وێ دارێ دهاڤێته‌ پشت سنۆران، هه‌كه‌ ئه‌م رێكنه‌كه‌ڤین ئه‌و دار دێ مینیته‌ ره‌پ و رویت و چو به‌ری ناده‌ت، به‌لێ هه‌كه‌ به‌ر دا تێرا مه‌ هه‌میان هه‌یه‌ و ئه‌م هه‌می دێ خۆشیێ پێ به‌ین. هیڤیه‌ ڤێ جارێ رێككه‌ڤن دا ئه‌م ژی ژ بێزاریێ قورتال ببین، هه‌كه‌ نه‌ جه‌هنه‌م به‌هرا هه‌وه‌ بیت.

حه‌يده‌ر عه‌بادى، سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ

ئەڤرۆ نیوز،زنار تۆڤی:
حەیدەر عەبادی سەڕۆک وەزیرێ حوکمەتا عێڕاقێ د پرێس کونفرانسەکی دا ل بەغدایا پایتەخت دا ئەڤرۆ دیاڕکر:هێزێن هەڤپەیمانان بێی رەزامەندیا مە هێرشێ ناکەنە سەر مۆلگەیێن تیڕۆرستان .
سەڕۆک وەزیرێ عێراقێ زێدەتر گۆت:چ پلان نینن بۆ بجهکرنا هێزێن پیادە یێن بیانی ل عێراقێ.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ل گۆرەی وان پێزانینێن رۆژناما ئەڤرۆ ژ وەزارەتا پەروەردا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ب دەستخۆڤە ئیناین، ب تنێ د ماوێ چار سالێن بۆری دا ل ھەرێما کوردستانێ ژ پۆلا ئێکێ بنەرەت و ھەتا نەھێ بنەرەت، ٥٠ ھزار و ٥٦٧ قوتابیان خواندن ھێلایە و بەردەوامی نەدایێ. بریار بوو ژی ل سالا ٢٠١٣ ھەتا ٢٠١٥ پلانەکا دارشتی بھێتە دانان بۆ ھندێ رێژا نەخواندەڤانیێ ل ھەرێما کوردستانێ ژ ١٥% بۆ ٧% کێمبکەن، بەلێ ژ بەر قەیرانا دارایی ئەڤ پلانە ژی نەھاتیە بجھئینان.

ھشیار حاجی، رێڤەبەرێ خواندنا نە ئاسایی ل وەزارەتا پەروەردا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، ل دەستپێکا سالێن ٢٠٠٠ رێژا نەخواندەڤانیێ ل ھەرێما کوردستانێ ٣٤% بوو، بەلێ ژ ئەگەرێ دووڤچوونا وان یا بەردەوام و ڤەکرنا خۆلێن تایبەت بۆ نەخواندەڤانان، ئەڤ رێژە گەلەک کێمتر لێ ھاتیە و گۆت: سالانە ئەم ٥٠٠ بنگەھێن نەھێلانا نەزانینێ ل ھەرێما کوردستانێ ڤەدکەین و ئەم شیاینە د ماوێ ١٥ سالێن بۆری دا رێژا نەخواندەڤانیێ ل ھەرێما کوردستانێ ژ رێژا ٣٤% بۆ رێژا ١٥% دابەزینین.
ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ، بریار بوو ژی ل سالا ٢٠١٣ ھەتا ٢٠١٥ پلانەکا دارشتی بھێتە دانان بۆ ھندێ رێژا نەخواندەڤانیێ ل ھەرێما کوردستانێ ژ ١٥% بۆ ٧% کێمبکەن، بەلێ ژ بەر قەیرانا دارایی ئەڤ پلانە ژی نەھاتیە بجھئینان و گۆت: ب تنێ د ماوێ ١٥ سالێن بۆری دا، وەزارەتا پەروەردێ نێزیکی ١٠ ھزار و ٦٠٠ بنگەھێن نەھێلانا نەزانینێ ڤەکرینە و مفایەکێ زۆر ژ لایێ وەلاتیان ڤە ژێ ھاتیە دیتن.
ھشیار ئەو یەک ژی نە ڤەشارت، ژ ئەگەرێ ڤەکرنا بنگەھێن نەھێلانا نەزانینێ، ھەتا نوکە وەزارەتا پەروەردێ شیایە ٤٠٠ ھزار کەسان ژ نەخواندەڤانیێ رزگاربکەن و بکەنە کەسێن خواندەڤان و گۆت ژی: ئەم مژوولی دانانا پلانەکا نووینە بۆ نەھێلانا نەخواندەڤانیێ و ئەڤ پلانە دێ یا سێ سالی بیت و ئەنجامدانا وێ دێ سێ سالان ڤەکێشیت و ل سالا ٢٠١٨ دێ ب دووماھی ھێت و ب رێیا ڤێ پلانێ دێ رێژا نەخواندەڤانیێ ژ ١٥% بۆ ١٠% ھێتە خوار.
رێڤەبەرێ خواندنا نە ئاسایی خویاژی کر کو سەرەرای ھەبوونا ڤان ھەموو بنگەھێن نەھێلانا نەخواندەڤانیێ ل ھەرێمێ و ئەو بزاڤێن بۆ ڤێ چەندێ دھێنە کرن، سالانە ھژمارەکا زۆر یا قوتابیان ژ بەر ئەگەرێن جودا جودا خواندنا خوە بجە دھێلن، بەلێ ھەر چاوا بیت د نەزان نینن و خواندن و نڤێسینێ دزانن و گۆت: د ماوێ چار سالێن بۆری دا ل ھەرێما کوردستانێ ژ پۆلا ئێکێ بنەرەت و ھەتا نەھێ بنەرەت، ٥٠ ھزار و ٥٦٧ قوتابیان خواندن ھێلایە و بەردەوامی نەدایێ.
زێدەتر دبێژیت: کەسێن نەخواندەڤان پتر ژ رەگەزێ مێ نە، ب وی ئاستی کو ٦٦% ژ کەسێن نەخواندەڤان ل ھەرێما کوردستانێ رەگەزێ مێ نە و ب تنێ ٤٤% ژ رەگەزێ نێرن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com