ئەڤرۆ نیوز:
بسپۆرەکێ چارسەرەیا ئاڤێ راگەھاند، ئاڤا دلۆپکری پتریا وێ ئاڤا کانیک و بیرێن ئتریوازی یە، بەلێ بەری فرۆتنا وێ کانزا و ئەملاحێن وێ ژ رێژا پێدڤی کێمتر لێ دکەن، ب تنێ دا بۆ ڤەخوارنێ سڤکتر لێ بھێت و گۆت: چو ئاریشە د ئاڤا بۆتلان یا ڤەخوارنێ دا نینە، بەلێ ل رێژا کانزا و ئەملاحێن د ناڤ ئاڤا مال و یا حەنەفیان دا ھەی دوپات دکەن کو ئاڤا مال ژ ئاڤا بۆتلان باشترە و پتر مفای دگەھیننە ساخلەمیا مرۆڤی و گۆت: خەلک گەلەک یێ شاشە ل دەمێ دبێژن ئاڤا موقەتەر.
عیماد سەلاحەدین، بسپۆرێ چارسەرەیا ئاڤێ ل رێڤەبەریا ئاڤا دەوروبەرێن پارێزگەھا دھۆکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر، خەلک گەلەک یێ شاشە ل دەمێ دبێژن ئاڤا موقەتەر، چونکو ئاڤا موقەتەر ئانکو دلۆپکری ب چو رەنگان ب کێری ڤەخوارنێ ناھێت، ئەڤ جۆرێ ئاڤێ ب تنێ بۆ مەسەلێن پێشەسازی دھێتە بکارئینان، چونکو ئاڤا دلۆپکری چو کانزا و ئەملاح دناڤ دا نینن و گۆت: ئاڤا بۆتلان ئەوا ل بازاری ل ژێر ناڤێ کۆمپانیان دھێتە فرۆتن پتریا وێ ئاڤا کانیا و بیرێن ئرتیوازی یە.
ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ، کۆمپانیێن فرۆتنا ئاڤا بۆتلان، ئاڤێ ژ کانیا و بیرا دئینن و رێژا ئەملاح و کانزایێن ئاڤێ ژێ دئیننە خوار و پاشی دفرۆشن، ھەکە گۆتن ئاڤا دلۆپکری، واتە دڤێت رێژا ئەملاح و کانزایان د ناڤ ئاڤێ دا چونە بیت و ئەڤ ئاڤە ژی ب کێری ڤەخوارنێ ناھێت و گۆت: بۆ نموونە بەری ئاڤ بھێتە چارەسەرکرن رێژا کلۆری د ئاڤێ دا نێزیکی 70 یە و ەرنگە ھەتا 200 ژی دچیت، بەلێ پشتی ئاڤ دھێتە چارەسەرکرن رێژا کالسیومی بۆ 20 دھێتە خوار و دناڤ ئاڤا حەنەفیان دا پتریا جاران ژ 100ێ پترە.
چارەسەرکارێ ئاڤێ ئەو یەک ژی نە ڤەشارت، نە یا مەعقوولە خەلک ب ئاڤا بۆتلا سەرێ خوە بشووت یان ژی خوارنێ پێ ئێکەت، چونکو ئەملاح و کانزا د ناڤ دا گەلەک دکێمن، لێ ئاڤا حەنەفیێ ل گۆرەی ستانداردێن جیھانی کانزا و ئەملاح دناڤ دا ھەنە و گۆت ژی: ئاڤا حەنەفیان گەلەک ژ ئاڤا بۆتلان باشترە، چونکو دەمێ ئاڤ دھێتە چارەسەرکرن و دچینە د بۆتلان دا، ھندەک ئەملاح دناڤ ئاڤێ دا ھەنە گەلەک د لاوازن و زوو ژ ناڤ دچن، وەکو یود و فلوراید ل دەمێ چارەسەرکرنا ئاڤێ بۆ بۆتلان دھێنە ژ دەستدان، یۆد بۆ پەریزادەی و فلۆراید بۆ ددانان گەلەک یا باشە.
رەشید جەرجیس، سەرۆکێ کۆمەلا پاراستنا ئاڤێ ل ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، وان 12 جۆرێن ئاڤا کانزایی برنە تاقیگەھێ و پشکنین بۆ کرن، بەلێ ل گۆرەی ئەو مەرجێن ل سەر کاغەزا بۆتلان ھاتینە نڤیسین چو ژ وان ئاڤان د گونجای نەبوون بەلێ چو کێشێن مەزن ژی تێدا نەبوون و گۆت: ل پتریا ئاڤێن بۆتلان دا رێژا نێترات گەلەک ژ رێژا پێدڤی و ستاندەر پترە و ئەڤ یەکە ژی دبیتە ئەگەر کو مرۆڤ تووشی کێمخوینیێ بییت.
ناڤبری دیار کر، ئاڤا بۆتلان رێژا کانزا و کلۆر و سودیۆم و کالسیۆمی و مادێن دیتر گەلەک د ناڤ دا یا کێمە و ئاڤا مالان گەلەک باشتر و ساخلەمترە بۆ مرۆڤی و کێمیا ڤان مادان ژی د ناڤ ئاڤێ دا نەخۆشیان پەیدا دکەت ھەروەسا زارۆیان بێ ھێز دکەت و گەلەک مەترسیان پەیدا دکەت و گۆت: ھەکە رێژا کانزا و ئەملاحان د ناڤ ئاڤێ دا یا زێدە ژی بیت، ئاریشان پەیدا دکەت و گەلەک جاران مرۆڤی تووشی زکچوونێ دکەت.

ئھڤرۆ نیوز:
قانوونێ کرین و فروتنا پارچەیێن لەشێ مرۆڤی ب ئێکجاری قەدەغەکریە و کریە تاوان و سزایێن گران بو وان کەسان داناینە، لێ زور جاران مە گوە لێ دبیت یان دبینین کۆ گولچیسک دھێنە کرین و فروتن و ئەو کەسێن ڤی کاری دکەن ناھێن سزا دان، پارێزەرەک دیار دکەت کو ئەو کەسێن ڤی کاری دکەن ل ھەمبەری دادگەھێ دبێژن ئەڤ کارێ مە بێ بەرامبەرە و خوبەخشییە بو ھندێ نەھێن سزادان.
پارێزەر یاسین حەسەن باکورمانی بۆ ئەڤرۆ دیارکر کو گۆلچیسک دھێنە ڤەگوھاستن و پڕانیا جاران ژی ئەڤ کارە ب نھێنی دھێتەکرن و گۆت: ھەر کارەکێ زیانێ ب تاکەکەس و جڤاکی بگەھینیت دانەرێن قانوونان قانوونەک تایبەت ب وان کاران دەرکریە و قەدەغەکرینە و کرین و فروتنا پارچەیێن لەشێ مرۆڤی ژی قانوونا خوە ھەیە ئەو ژی( ڕێکخستنا چاندنا پارچەیێن مرۆڤی و قەدەغەکرنا بازرگانیکرن ب وان ) کۆ سزا بو وان کەسان ھاتیە دیارکرن یێن ڤێ جورە بازرگانیێ دکەن، گۆتژی قانوونێ سزایێن توند دانایینە بو وان کەسێن ڤێ جورێ بازرگانیێ دکەن ژ زیندانێ ھەتا زیندانکرنا ھەتا ھەتایێ و غورامە ژی ژ ملیونەک دینارێ عیراقی ھەتا چل ملیون دیناران زێدەتر نەبیت و ھەروەسا بو دادگەھێ ژی ھەیە وی کەسی ژ کاری وی دووربکەت ھەتا ماوێ پێنج ساڵان و ھەروەسا ئەو نەخوشخانا ئەڤ تاوانە تێدا ھاتیە ئەنجام دان بھێتە دائێخستن کو ژ سێ ساڵا کێمتر نەبیت و ژ پێنج ساڵان زێدەتر نەبیت و وەرگرتنا روخسەتا کاری ژ وێ نەخوشخانێ ژی .
پارێزەر یاسین حەسەن خویاکر ژی کو زور جاران کەسەک دێ تووشی نەخۆشیا گولچیسکان بیت لێ خێزانێن ڤی نەخۆشی دێ ھەموو بزاڤان کەن بو دەست کەفتنا گولچیسەکەکێ و ب کوژمەکێ مەزنێ پارەی ژی بیت ل کوردستانێ ژی ئەڤ بازرگانیە ھەیە، لێ پشتی ھاتنا ئاوارێن سوریا ئەڤ چەندە زێدەبوویە و ئەڤ کەیسە دھێن دیتن ل دادگەھان و دھێنە سزادان، لێ پڕانیا وان ژی ڤی سزای بێ بەھر دبن ژبەرکۆ فێلێن قانوونی دکەن، چونکو ھەردوو لایەن ل ھەمبەری دادگەھێ دبێژن ئەڤ گولچیسکە بێ بەرامبەرە ژبەرکۆ ئەگەر ب بەرامبەر بیت دێ ھێن سزا دان.
زێدەتر گۆت: پێتڤیە ھەر کەسەک بەری ژیانا وی ب دووماھی بھێت بێژیتە کەس و کارێن خوە کۆ پارچەیێن لەشێ وی بکەن خێر بو کەسێن پێدڤی پشتی ئەو ژیانا خوە ژ دەست بدەت، ل وی دەمی دبیتە ئەگەر کۆ بازرگانی ژی ب پارچەیێن لەشی مرۆڤی کێم ببیت، گۆتژی نابیت چ جھەک ھەبیت بو دەرئینان و چاندنا پارچەیێن لەشێ مرۆڤی ب تنێ ئەو نەبن یێن وەزیرێ تەندروستیێ و لیژنا بلند یا تەندروستیێ موولەت دایێ.
ل دووماھیێ پارێزەری ئاشکراکر کو بازرگانی کرن ب پارچەیێن لەشێ مرۆڤی یا ھەی لێ یا کێمە، ئانکۆ ل بەراورد وەڵاتێن جیھانێ یا کێمە و پڕنیا وان بێ بەرامبەر ڤی کاری دکەن، لێ بێ بەرامبەر ژی پێدڤیە ژیێ وی ل 18 ساڵیێ کێمتر نەبیت و خێزانا وی کەسی ڕەزامەندیێ دەرببریت ل سەر و ژلایێ لێژنا پزیشکی ڤە بھێتە دیارکرن کۆ چ زیان پێ ناکەڤن و نابیتە مەترسی ل سەر ژیانا وی پشتی دەرئینانا گولچیسکا وی.