ئەڤرۆ نیوز:
بەری چەند رۆژان 70 سال ل سەر دەرکرنا جوھیێن کورد ژ ھەرێما کوردستانێ ژلایێ حوکمەتا وی سەردەمی یا عیراقی ڤە بۆرین، بۆ جارا ئێکێ ژی ل ھەرێما کوردستانێ ژلایێَ نوونەراتیا کوردێن جوھی ل وەزارەتا ئەوقافێ ئەو بیرھاتنە ب ئامادەبوونا پارێزگارێ ھەولێرێ ھاتبوو ساخکرن، نوونەرێ جوھیێن کورد ژی د دیدارەکێ دا ل گەل ئەڤرۆ دبێژیت، جوھیێن کورد ب حەزا خوە مشەختی ئیسرائیلێ نەبوون، بەلکو بریارەکا حوکمەتا عیراقێ ئەو نەچار کرن مشەخت ببن.
شێرزاد مامسانی نوونەرێ جوھیێن کورد ل وەزارەتا ئەوقافێ و کاروبارێن ئایینی ل ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ گوت” دەمێ ل سالا 1941 فەرھودا جوھیان ل عیراقێ ھاتیە کرن، زێدەتر ژ 900 جوھیان ل بەغدا و پارێزگەھێن دی یێن عیراقێ ھاتنە کوشتن و 2400 جوھی برینداربوون و دەست درێژیا سیکسی ل سەر ژنێن جوھی ھاتە کرن و مال و مۆلکێن وان ھاتنە تالانکرن، حوکمەتا عیراقی یا وی دەمی پەیوەندیێن ب ھێز ل گەل نازیەتێ ل ئەلمانیا ھەبوو، ئەو چەندا ل عیراقێ دژی جوھیان ھاتیە کرن ژی، بزاڤەک بوو ژلایێ حوکمەتا عیراقێ ڤە کو خوە ل دەف ھتلەری شرین بکەت و بریار ژی دا کو جوھیان ژ عیراقێ دەربکەت”.
مامسانی گوت ژی” حوکمەتا عیراقێ ل سالا 1941 ێ بریارا دەرکرنا جوھیان ژ عیراقێ دابوو و دەرکرنا وان ب چەندین قۆناغان بوو و دووماھی قۆناغ ل سالا 1968 ێ بوو”.
ل دۆر دەرکرنا جوھیێن کورد ژ کوردستانێ ژلایێ حوکمەتا عیراقێ ڤە، نوونەرێ جوھیان ل ھەرێمێ گوت” سەبارەت جوھیێن کوردستانێ چو کێشە ل گەل کوردێن موسلمان نەبوون و د ژیانەکا ئاسایی و ئارامی و خوەش دابوون ل گەل ھەڤدوو وجوھیێن کورد حەز نەدکر ژ کوردستانێ بچن، بەلێ بریارا حوکمەتا عیراقێ یا دەرکرنا جوھیان یا گشتی بوو، لەوما جوھیێن کورد نەچار بوون ئەو ژی بۆ ئیسرائیلێ بچن و دووماھی کاروانێ جوھیێن دەرکری ژ کوردستانێ چو، چونکی جوھیێن ل کوردستانێ کورد بوون وچو کێشە ل گەل کوردێن موسلمان نەبوو، بەلکو بەرۆڤاژی کوردێن موسلمان ل دووڤ وان دا دگریان، بەلێ ل باشوور عیراقێ و ناڤەراستا عیراقێ زۆرداریەکا مەزن ل جوھیان دھاتە کرن ژ روویێ ئایینی و چینایەتی و ژبەرکو عبرانی ژی بوون”.
ل دۆر ئامارێن جوھیێن کورد ئەوێن ژ کوردستانێ ھاتینە دەرکرن، مامسانی دبێژیت” ھەتا نوکە چو ئامارێن فەرمی نینن، بەلێ ل دووڤ دیرۆکڤانێن ھندەک ژ زانکۆیێن ئیسرائیلی و ئەمریکی کو ڤەکۆلین ل سەر ڤی بابەتی کرینە، پێشبینیا دەرکرنا 20 ھزار جوھیێن کورد ژ کوردستانێ دھێتە کرن”.
ناڤبری دیارکر ژی کو ھندەک جوھیێن کورد ل کوردستانێ مابوون، ژ بەر کو جوداھیەک ھەبوو د ناڤبەرا موسلمانێ کورد و موسلمانێ عەرەب، ل دەڤ کوردێن موسلمان گەلەک یا ئاسایی بوو ل گەل جوھیان بژین، دیسا گەلەک ژ جوھیێن کورد ژبۆ وێ چەندێ کو ژلایێ عەرەبان ڤە دەستدرێژیا سکسی ل کچێن وان سەر نەھێتە کرن، ددانە کوردێن موسلمان ب مەرجێ پاراستنا نامۆسا وان، دیسا ئایینێ خوە ژی ڤەشارت و ژیان و روحا خوە ژی پاراست.
ل دۆر ھژمارا جوھیێن نوکە ل کوردستانێ ھەین، گوت” ئەو جوھیێن کوردستانێ یێن چووینە ئەمریکا و ئیسرائیلێ و دوبارە زڤرینەڤە کوردستانێ د پێگیرن ب ئایینی خوە یێ جوھی و نوکە نێزیکی 400 خێزانێن جوھی یێن ل ھەرێما کوردستانێ ھەین ب ھەر چار پارێزگەھێن خوەڤە و ئەڤ ئامارە وان خێزانان دگریت یێن چووین و زڤرین و یێن ماین ژی”.
ل دۆر پاشمایێن کوردێن جوھی ل ھەرێمێ، گوت” پتریا پەرستگەھێن جوھیان یێن ماین، بەلێ پێدڤی نووژەنگرنێ نە، دیسا پتریا کۆرستانان ژی یێن ماین، ھەکە حوکمەتا ھەرێمێ ژ ڤێ قەیرانا دارایی دەربکەڤیت، مە پرۆژە یێن ھەین و دێ پێشکەشی حوکمەتا ھەرێمێ کەین بۆ نووژەنکرنا ھەموو شوونوار و پەرستگەھێن جوھیان ل ھەرێما کوردستانێ”.
ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ ژی کو چەندین شوونوارێن دی یێن کوردێن جوھی ل ھەرێما کوردستانێ یێن ھەین وەکو ل سەر کەلا ھەولێرێ کو تاخێ جوھیان ھەموو یێ مای و یێ دھێتە نووژەنکرن و پەرستگەھا جوھیان ژی یا ل وێرێ مای و ب چ ڕەنگەکێ ئەو پەرستگەھە تێکنەچوویە و وەکو خوە یا مای و دەمێ د چیە د وێ پەرستگەھێ ڤە، ستێرا شەش کوژی یا داودی یا ل سەر ھەی، دیسا ل تاخێ (تەعجیل) ل ھەولێرێ خانی و پەرستگەھا جوھیان یێن ماین.
خویاکر ژی “مە پرۆژەک یێ ھەی کو ل گەل رێڤەبەریا گشتی یا گەشتوگوزارێ ل ھەرێمێ روونین کو شوونوارێن جوھیان ل ھەرێمێ بۆ نموونە ئەو گۆرێن چەند پێغەمبەرێن جوھی یێن ل کوردستانێ ھەین وەکو پێغەمبەر (عوزێر) ل ھەولێرێ و پێغەمبەر (ناحۆم) ل ئەلقوشێ و پێغەمبەر (دانیال) ل کەرکووکێ بچنە دناڤ نەخشێ گەشتیاری یێ ھەرێما کوردستانێ دا”.
نيشاندان