ئەڤرۆ نیوز:
ل دووڤ گۆتنێن رەوشەنبیرێن ئێزدیان، ئاینێ ئێزدیان چو رێ ل بەر کچ و کوران نەگرتینە ئەڤینیێ نەکەن و ھەموو رێ بۆ وان ھاتینە خۆشکرن، ب مەرجەکی ئەڤینیەکا پاقژ و ل سەر بونیاتەکێ پێکئینانا خێزانێ بیت و ئێک ژ وان رەوشەنبیران ھوسا دبینیت کو ھەردەمێ کچ ژ ١٨ سالیێ بۆری مافێ ھەی ئەڤینیێ بکەت و خێزانێ ل دووڤ دلێ خوە پێکبینیت و رەوشەنبیرەکێ ئێزدیان ژی دبێژیت: ھەردەمێ کچ و کۆری حەز ژ ئێک و دو کر و چەند جارەکان چوونە خوازبینیان و پێک نەھاتن، گەنج کچێ درەڤینیت و پشتی رەڤاندنێ ئێکسەر ھەردو دگەھنە ئێک.
شڤان خێری، گەنجەکێ ئێزدیە و ماموستایێ زانکۆیێ یە بۆ ئەڤرۆ دیار کر، د کەلتوورێ ئێزدیان دا، ھەر دەمێ گەھشتە قوناغا ھەڤژینیێ و ژ ١٨ سالیێ بۆری، گونەھەکا مەزنە ھەکە رێ لێ بھێتە گرتن و گەنجەکی ب دلێ خوە نە ھەلبژێریت، ھەکە دایک و باب مایتێکرنێ ژی تێدا بکەن، ب تنێ رێیا راست نیشا وێ ددەن و گۆت: چو بەلگە نینن کو ئاینێ ئێزدی ئەڤینی حەرام کربیت، بەروڤاژی ھەکە خێزانەک ب ئەڤینیێ بھێتە پێکئینان دێ ژیانەکا سەرکەفەتی و بەختەوەر بیت.
عومران سلێمان رەوشەنبیرەکێ ئێزدیە و خەلکێ کۆمەلگەھا شاریا یە خویا کر، د ناڤ ئێزدیان دا عەشیرەت و تەخ و چین ھەنە، ھندەک عەشیر ھەنە تەقەبوولا ئەڤینیا کچ و کوران دکەن و ھندەک عەشیر ژی ھەنە ب چو رەنگان تەقەبوولێ ناکەن، ب تایبەت د مەسەلا رەڤاندنێ دا و گۆت: د مەسەلا ئەڤینیێ دا نھا پتریا خێزانێن ئێزدی تەقەبولەکا زێدە بۆ ڤێ یەکێ دکەن.
ئاماژە ب وێ یەکێ کر، ھەکە ئەڤینیی یا پاقژ بیت و ھەردو لا سومعەتا ئێک و دو بپارێزن و چو زیان پەیدا نەبن، دایک و بابێن کچێ رێیێ ل ئەڤینیا وێ ناگرن و ب شێوەیەکێ گشتی ئەڤینی د ئێزدیاتیێ دا وەکو ھەموو جڤاکێن دی یە و چو تشتێ جیاواز نینە، بەلێ نھا د حالێ حازر دا ھەکە گەنجەک کچەکێ بخوازیت ب تنێ دووڤچوونا رەوشتی دھێتە کرن.
خدر عەبدی رەشو دانعەمرەکێ ٥١ سالیە ئاکنجیێ کۆمەلگەھا شاریا دیار کر، ھەکە ب نەخۆشی کچەک بھێتە رەڤاندن، بێگومان دێ نەخۆشی د ناڤبەرا دو خێزانان دا پەیدا بیت و گۆت: ھەکە کەسەک کچەکێ بخوازیت و خێزانا کچێ رازی نەبیت، بێگومان ئەو ژ وی گەنجی د رازی نینن لەوما نادەنێ، بەلێ ھەکە نەخوازیت و برەڤینیت، دێ باشتر بیت و گۆت: ھندەک جاران رەڤاندن پەیدا بوویە و رەنگە ئەڤە ١٠ سالە ژی ئەو خێزان ھێشتا پێکنەھاتینە.
شڤان نە ڤەشارت کو ھندەک خێزان و عەشیرەت ھەنە ب چو رەنگان دو ژنی قەبوول نەکریە و ژن رەڤاندن ژی مەحالە، بەلێ حالەت ھەنە، ھەکە ژنا کەسەک وەغەرکربیت یان ژی زارۆ نەبن کرینە دو ژن، بەلێ کێم زەلامێن ئێزدی ھەنە بۆ خۆشیا خوە دکەنە دو ژن و سێ ژن.
ئاشکرا کر کو ئەڤینیی د ئاینێ ئێزدی دا تشتەکێ نۆرمالە و دکەڤن دا ژی ب ئاسایی بەرێ خوە ددانێ، ئەڤینیێ وەکریە گەلەک جاران رەڤاندنا کچان پەیدا ببیت، ھەر دەمێ کچ و کۆری حەز ژ ئێک و دو کر و چەند جارەکان چوونە خوازبینیان و پێک نەھاتن، گەنج کچێ درەڤینیت و پشتی رەڤاندنێ ئێکسەر ھەردو دگەھنە ئێک، زەلامێن ئاینی یێن ئێزدیان ھەردویان پێک دئینن و ئاشتبوون پەیدا دبیت و گۆت: (چو جاران چێنەبوویە رەڤاندن ببیتە ئەگەرێ کوشتن و خوونداریێ).
خدر عەبدی رەشو نە ڤەشارت کو دو جۆرێن ئەڤینیێ ھەنە و نابیت گەنج جۆرێ دویێ بکاربینیت و بۆ خۆشیا خوە حەزژێکرنێ بکەت و خیانەتێ لێ بکەت و گۆت: ئەم وەکو دانعەمرێن ئێزدیان ھوسا دبینین ئەڤینی تشتەکێ نۆرمالە و مافێ وان ب ئەڤینی خێزانەکا بەختەوەر پێکبینن.
بۆ مەسەلا رەڤاندنا کچێن ئێزدی ژی خێری دیار کر، مەسەلا رەڤاندنێ ل سەرانسەری کوردستانێ ب سەدان گەنج و کچ دھێنە کوشتن و ناگەھنە ئێک، ئەڤجا بۆچی دێ رێ ل گەنجی ھێتە گرتن ھەتا ببیتە ئەگەرێ خۆ سۆتن و کوشتنا کچێ و گۆت: د ھندەک حالەتان دا، رەڤاندن گەلەک باشترە کو ئاریشەکا مەزنتر پەیدا ببیت، ھەکە گەنجەکێ ئێزدی دو سێ جاران خۆشتڤیا خوە بخوازیت و نە دەنێ و چو ھۆکارێن مەزن نەبن، بێ دو دلی ئەو گەنجە دێ خۆشتڤیا خۆ رەڤینیت و ھەتا دایک و بابێن کچێ ژی پەشیمان دبن دبێژن کا بۆچی مە ب خۆشی نە دا شوو و جڤاتا ئێزدیا ئاشتبوونێ دناڤبەرا ھەردو خێزانان دا دروست دکەت.
نە ڤەشارت کو رەڤاندن د ناڤ ھەر خێزانەک و کەلتوورەکی دا نەیا جوانە، بەلێ پتریا جاران رەڤاندن قورتالکرنا مرۆڤی و گیانەکی یە، چونکو گەلەک جاران ھەکە رەڤاندن چێنەبیت کوشتن و سۆتن پەیدا دبیت.
عومرا ئاشکرا کر کو قەیرەبوونا کچان د ناڤ ئێزدیان ژی دا پەیدابوویە و نھا گەلەک کچێن ئێزدی یێن قەیرە ھەنە و گۆت: بەردانا ژنان ل دووڤ ئاریشا خێزانی و مەسەلێن نامووسێ دمینن و ھەکە ھات و ژن و زەلامی پێک نەکرن، ل وی دەمی بەردان تشتەکێ نۆرمالە. دەربارەی فرەژنیێ خویا کر، د ئاینێ ئێزدی دا ئەڤ چەند یا ڤەکریە و نەھاتینە نیشانکرن کا ھەر ئێکی چەند ژن ھەبن.
شڤان دیار کر کو ئێزدی سێ چینن، پیر و مرید و شێخ. ھەر ھەڤژینیەکا چێبیت د ناڤ چینێ ب خوە دایە و ب چو رەنگەکی نابیت ھەڤژینێ د ناڤبەرا چینان دا چێبیت. ئانکو نابیت گەنجەک ژ چینا شێخا بیت و کچەکێ ژ چینا مریدا بخوازیت. ئەڤە نەیا شەرعی یە و گۆت: بەری نوکە ژنئینان د ناڤ گەنجێن ئێزدی دا گەلەک کێم ببوو، ژ بەر کو نەخت یێ گران بوو، ھەما پتریا گەنجێن ئێزدی ژنئینان ژ سەرێ خوە ئینابوونە دەر. لەوما جڤاتا رۆحانیا ئێزدیان بریارەک دەرێخست کو نەخت ب تنێ ببنە ٧٥ گۆرامێن زێری و تەمەت ڤی زیرێ نەخت ژی بیت، لەوما نھا ژنئینان بەرەڤ زێدەبوونێ یە.

سەرۆکێ لژنا ساخلەمیێ ل جڤاتا پارێزگەھا دھوکێ ئاشکەرا کر، ب چو رەنگەکی رێ نەھاتیە دان بۆ چو کەسان خوونێ ژ پشتا کەسەکێ دی بەردەن و جڤات دێ دووڤچوونا وان کەسان کەت ئەوێن وی کاری دکەن. ھاریکارەکێ نوشدارەکێ ژی دبێژیت: ھەتا نوکە من خوونا ٤١٣٣ کەسان بەردایە و بۆ کەسێ چو زیان و کولبوون چێ نەبووینە.

ئەسعەد عەلی حسین ئاوارەکێ دھوکێ یە دیار کر، ئەڤە بۆ ماوێ ١٠ سالایە ل باژێرێ دھۆکێ یێ بەرنیاسە ب کوردێن شەبەک و گۆت: دەمێ ئەز ل باژێرێ مووسل ئەز ل دەڤ نوشدارەکی فێربووم خوونێ ژ پشا خوە بەردەم، ھەروەسا گەلەک کەس دھاتنە دەڤ وی نوشداری خوە فێری ڤی کاری دکر و دەمێ ئەز ل باژێرێ مووسل من بۆ ھەموو کەسا خوون ژ پشتێ بەرددا و بێ بەرامبەر، بەلێ پشتی ئەز ھاتیمە باژێرێ دھوکێ نەشێم ڤی کاری بکەم، چونکو من دەستووریا کاری نینە و ئەڤ کارە ژی مرۆڤ ژێ بەرپرسە.

زێدەتر گۆت: لەورا نەشێم ڤی کاری بکەم، ب تنێ بۆ ھەڤالێن خوە و نیاسێن خوە خوونێ ژ پشتا وان بەرددەم و ئەگەر ل باژێری دھوکێ دەستووریێ بدەنە من ژی ئەز ڤی کاری ناکەم، چونکو ئەز ئاوارە مە، ھەروەسا ژبلی ڤی کاری ئەز کارێ لەباخیێ دکەم و خوە پێ ب خودان دکەم. ھێشتا ژی گۆت: ئەو کەسێ دھێت خوونا وی بەرددەم دڤێت چو خوارنا نەخۆت وەکو ماسیێ، بەلێ ئەڤ کارە ب تنێ د سێ رۆژێن دەست نیشانکری دا دھێتە ئەنجامدان و ل دووڤ ھەیڤا ئەسمانی دچیت.

ئوسمان عەلی شنگالی ھاریکارێ نوشداریە ل دۆر بابەتی گۆت: دو جۆرێن خوونێ د ناڤ لەشی دا ھەنە، ئەو خوونا دوائوکسیدی کاربون تێدا ئەو خوونا پیسە، چونکو پتر کەرەستە یێ دناڤ دا و ھەر کەسەک د ژیانێ دا تووشی گەلەک تشتێن مەترسیدار دبیت و دەمێ دھێلن ئەو کەرەستێن پیس دچنە د ناڤ لەشێ مرۆڤی دا، وەکو ئەو کەسێ گەلەک جگاران بکێشیت و خارنێن قودیککری و یێن ب دوھن بخۆت، ئەڤ چەندە د لەشی دا دگەھنە ئێک و کۆم دبیت و دبیتە ئەگەرێ تیربوونا خوونێ، ھندەک دەمار د ناڤ دلی و گولچیسک و سەری دا ھەنە وەکو میێن پرچێ د زراڤن، ئەڤجا ھاتن و چوونا خوونێ ب زەحمەت دکەڤیت.

ئوسمان عەلی شنگالی دبێژیت: ھەتا نوکە من خوونا ٤١٣٣ کەسان بەردایە و بۆ کەسێ چو کولبوون چێ نەبووینە و ئەڤ چەندە تشتەکێ گەلەک ب زەحمەتە و ھندەک نوشدار ژی ھاتینە و من خوون ژ پشتا وان بەردایە و گۆتیە ئەڤە نە تشتەکێ (عاتفیە)، ھەروەسا ل باژێری دھۆکێ ئەم گەلەک پێدڤی ب ھندێینە کو خوونێ ژ پشتا خوە یان ھەر جھەکی بەردەت، چونکو ھەر نەساخەکێ بھێت ھەموو ناڤ و نیشانێن وی ل دەڤ من دنڤێساینە و گەلەک کەس ھەنە و ب سالا چارەسەریا خوە کریە و قەستا مەکریە.

گۆت ژی: رێنمایێن ساخلەمیی بۆ وان کەسان ئەوێن خوونێ ژ پشتا خەلکی بەرددەن ھێشتا نە درونن، بەری پێنچ سالان دەمێ من دەست ب ڤی کاری کری رێڤەبەریا ساخلەمیا دھۆکێ گۆتە من چونکو تو ھاریکارێ نوشداری مە پێ خوەشە تو ڤی کاری بکەی نەکو کەسەکێ مزگەفتەکێ ڤی کاری بکەت یان ژی کەسەک د مال ڤە ڤی کاری بکەت و ئاریشان پەیدا بکەت، ھەروەسا گۆتنە من مە چو رێنمایێن روون نینن بێژن ڤی کاری نەکە و مە چو رێگر ژی نینن د عیراقێ دا بێژن ڤی کاری نەکە و ھندی تو کاربکەی تو دروست کاربکەی و نەبیتە ئەگەرێ ڤەگۆھاستنا نەخۆشیان.

ھشیار فەریق، سەرۆکێ لیژنا ساخلەمیێ ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، ب چو رەنگەکی رێ نەھاتیە دان بۆ چو کەسان خوونێ ژ پشتا کەسەکێ دی بەردەت و ئەم وەکو لیژنا ساخلەمیێ ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ کارێ مە چاڤدێری کرنە ل سەر ھەموو دام و دەزگەھێن حوکمەتێ و ئەڤ کارە کارەکێ نەقانونی یە ئەڤ کەسە دکەن و گۆت: ئەڤ کارێ خوون بەردانێ ب تنی ل باژێری بەسرا و بەغدا دھێتەکرن و جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ دێ دووڤچوونا وان کەسان کەت ئەوێن وی کاری دکەن.

ھشیار فەریق دبێژیت: ئەو برین پێچێن دەستووری ھەی، وان ب تنێ دەستووریا دەرمانکرنا برینێن بچووک و دەرزیک دانانێ یا ھەی و ئەگەر ڤێ چەندێ مفایێن خوە ھەبن ژی نوشدارێن تایبەتمەند دشێن بریارێ بدەن بۆ وێ ئێکی دێ سەرەدانا رێڤەبەریا گشتیا ساخلەمیا دھۆکێ کەین، وێ پشکا تایبەتمەند بینین، کا ئەرێ ڤی کاری مفایێن خوە ھەنە یان نە، ئەگەر ڤێ چەندێ مفایێن خوە ژی ھەبن دڤێت ئەو کەسێ خوونێ ژ پشتا مرۆڤان بەردەت دڤێت دەستووری ھەبیت و بێ دەستووری نابیت کەس کارێ ساخلەمیێ بکەت ل سەرانسەری پارێزگەھا دھۆکێ و ھەر کەسەکێ ڤێ سەرپێچیێ بکەت دێ تووشی پێرابوونێن قانوونی بیت و گۆت: ھەر وەلاتیەکێ خوون ژی بھێتە کێشان و زیان ڤێ کەڤت بیت، وی وەلاتی ماف یێ ھەی سکالایەکێ تۆماربکەت.