ئەڤرۆ:
جڤاتا وەزیرێن ھەرێما کوردستانێ بریار دا کەسوکارێن شەھیدێن پێشمەرگە ژ پێشینان بھێنە لێبۆرین.
وەزیرێ کاروبارێن شەھید و ئەنفالکریان ل حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ مەحموود حاجی سالح دیارکر کو حوکمەتا ھەرێمێ بریار دا کەسوکارێن شەھیدێن پێشمەرگە ل شەرێ دژی داعش شەھید بووین ژ ھەموو وان پێشینان بھێنە بەخشین یێن ژ حوکمەتێ وەرگرتین، گۆت ژی ئەو کەسێن وەکو خوە بەخش ژی ل سەنگەرێن پێشیێ ل دژی داعش شەھید بووین دێ ھەمان ئەو ماف و ئمتیازات ھەبن و چو پێشینە ژێ ناھێنە وەرگرتن.
ئەڤرۆ نیوز:
د دیدارەکێ دا کو سەرجان مەحمود بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئەنجامدایە، ئدریس بالوکەن جێگرێ ھەڤسەرۆکێن پارتا دیمۆکراسیا گەلان HDP ل سەر رەوشا تورکیا و باکورێ کوردستانێ و گرتنا لاوێن کورد و چاوانیا برێڤە چوونا قۆناغا ئاشتیێ راگەھاند د دەمەکی دا کو شاندێ مە ل گەل حوکمەتا تورکیا بۆ سەرخستنا قۆناغا ئاشتیێ و چارەکرنا پرسا کورد د دانوستاندنان دایە، گرتن، کوشتن و زۆرداریا ل سەر گەلێ کورد ناھێتە قەبوولکرن و گۆت: (دڤێت حوکمەت بریارا خوە بدەت و مە د ھەڤدیتنا ل گەل یالچن ئاکدۆگان جێگرێ سەرۆک وەزیرێن تورکیا دا دوپات کر کو ئەم گرتن و کوشتنا لاوێن کورد ب چو رەنگەکی قەبوول ناکەین و سیاسەتا حوکمەتێ ل ھەمبەر گەلێ مە ئالۆزیا دروست دکەت و قۆناغا ئاشتیێ د مەترسیێ دایە و ھەکە حوکمەت کریارێن خوە یێ شاش بەردەوام بکەت دێ رەوش ئالۆز بیت و کەس نەشێت ئێدی گەل راوەستینیت).
ئدریسی ھەروەسا دیار کر ئەو دێ ئەنجامێن ھەڤدیتنا ل گەل حوکمەتێ ب سەرکردایەتیا کۆما جڤاکێن کوردستانێ را گەنگەشە بکەن و ئەنجامێن گەنگەشێ ژ بەرێز ئۆجەلان و بەرپرسێن حوکمەتێ را راگەھینن و پاشی ئەم دشێین بەحسێ خالێن لھەڤکرنێ بکەین و گۆت: (ھەتا نھا ھندەک ئاستەنگی ھەنە لێ ھەڤدیتنێن مە یێن ل گەل حوکمەتێ ب رەنگەکی ئەرەنی برێڤە دچن و ھژمارا ئەندامێن شاندێ مە یێ دانوستاندنێ بوویە پێنج کەس و ھەکە پێدڤی کر دێ ھێشتا بھێتە زێدەکرن و د ناڤا چەند رۆژان دا دێ چاوانیا برێڤەچوونا قۆناغا ئاشتیێ و خالێن کو مە لھەڤکرینە، یەک ئالی بیت).
ئەندامێ شاندێ دانوستاندنێن ل گەل حوکمەتێ د پشکەکا دی یا ئاخڤتنا خوە دا ژی راگەھاند کو سیاسەتا ئێمناھیا تورکیا ل باکورێ کوردستانێ سەدەمێ سەرەکی یێ ئالۆزیانە و رۆژانە گرتنا لاوێن کورد و ھەری داوی کوشتنا لاوەکی کورد رەوشا باکورێ کوردستانێ ئالۆز کریە و بەرپرسێ ئالۆزیان حوکمەتا تورکیایە.
ل ئالیێ دی جەمیل بایک بەرپرسێ دەستەیا سەرۆکاتیا KCK ژی د داخۆیانیەکی دا راگەھاند کو حوکمەتا تورکیا قۆناغا ئاشتیێ دکەتە مەترسیێ و کریارێن حوکمەتێ نە ل دووڤ قۆناغا ئاشتیێ نە و گۆت: (مە بەری نھا ژی راگەھاند و ئەم جارەکا دی ژی دبێژین ب چو رەنگەکی گرتن و کوشتن و زۆرداریا ل سەر گەلێ خوە دا قەبوول ناکەین و دڤێت ھەموو گەلێ مە ل دژی سیاسەتا گرتن و کوشتنا لاوێن کورد ھشیار بن و ئەم نەچارین کو بەرسڤا کریارێن حوکمەتێ بدەین).
بەرپرسێ دەستەیا سەرۆکاتیا KCK ھەروەسا راگەھاند ل ئالیەکی دێ بەحسێ قۆناغا ئاشتیێ ھێتە کرن و ل ئالیەکی ژی لاوێن کورد بھێنە کوشتن و گرتن، ئەم ڤێ سیاسەتا حوکمەتێ رەت دکەین و دوپات دکەین کو مە ئەو ھێز ھەیە خەلکێ خوە ب پارێزین و بەرپرسیارێ ھەر ئەنجامەکی نەخواستی حوکمەتا تورکیا ب خوەیە، ئەز جارەکا دی ژ رایا گشتی یا کوردستانێ و تورکیا را دبێژم کو حوکمەت د چارەکرنا پرسا کوردی دا جدی نینە و بزاڤێ دکەت کەسایەتی، سیاسەتمەدار و لاوێن کورد ب گرتن و کوشتنان ژناڤ ببەت و بزاڤا گەلێ کورد لاواز بکەت، ژ بەر ڤێ چەندێ ژی ئەم نەچارین کو بەرسڤا حوکمەتێ بدەین).
ئەڤرۆ نیوز:
د راپۆرتەکێ دا کو ھۆشەنگ تاجر بۆ رۆژناما ئەڤرۆ ئامادە کریە ھاتیە کو پشتی رێککەڤتنا باژارێ دھۆکێ یا د ناڤبەرا پارتێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ نھا ھەر دو جڤاتێن کوردی ئەندامێن خوە بۆ رێڤەبەریا رۆژئاڤایێ دیار کرینە و سەرکردێن ھەر دو جڤاتێن کوردی دیار دکەن کو ئەو گەشبینن بشێن پێکڤە کار بکەن و ھەکە ھێزێن کوردی ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ نەبنە ئێک ئەمریکا و وەلاتێن رۆژئاڤا ژی ھاریکاریا وان ناکەن و سەرۆک بارزانی ژی بەردەوام پشتەڤانیا ئێکەتیا کوردان ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ دکەت.
د. کاوە عەزیزی ئەندامێ سەرکردایەتیا پارتی دیموکراتی کوردستان-سووریا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو پشتی رێککەڤتنا دھۆکێ یا کو د ناڤبەرا ھەر دو جڤاتێن کوردی ھاتیە ئیمزاکرن گەنگەشە بۆ چاوانیا رێڤەبەریا رۆژئاڤایێ کوردستانێ بەردەوامن و مە وەک ئەنجوومەنێ نیشتمانی کورد ل سووریێ مە ١٢ کەس بۆ رێڤەبەریا رۆژئاڤایێ کوردستانێ دیار کرینە و ئەم چاڤەرێ دکەن کو ھەڤالێن مە یێن جڤاتا رۆژئاڤا ژی نوونەرێن خوە دیار بکەن و گۆت: (ژ بلی رێڤەبەریا مەدەنی کو ئەم بێژن وەک حوکمەتەکا بەروەخت ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ پرسا ھێزێن سەربازی ژی ھەیە و ئەم گەنگەشە دکەین کو پێشمەرگێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ یێن کو دەمەکە ل ھەرێما کوردستانێ پەروەردە دیتنە و بەرھەڤن ئەو ژی دڤێت بچنە رۆژئاڤایێ کوردستانێ و شەرێ داعشێ بکەن).
ئەندامێ سەرکردایەتیا پارتی دیموکراتی کوردستان-سووریا ئەو یەک ژی دیار کر کو سەرۆک بارزانی رۆلەک سەرەکی بۆ ئێکەتیا ھێزێن کوردی ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ گێرایە و دگێریت ژی و نھا ژی بەردەوام پشتەڤانیا ئێکەتیا کوردان دکەت و ھەڤالێن مە یێن جڤاتا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی باش دزانن کا سەرۆک بارزانی چو رۆلەک بۆ چووینا پێشمەرگەی بۆ کۆبانێ و گەھاندنا چەکی گێرایە و ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دڤێت ھەموو ئالی ل گۆر رێککەڤتنا دھۆکێ بزاڤێ بکەن و گۆت: (ھەکە رێککەڤتنا دھۆکێ بھێتە بجە ئینان دێ ھەموو پرسێن رۆژئاڤایێ کوردستانێ ھێنە بجە ئینان و شاندێن ئەمریکا ژی ب جاران دیار کرینە کو ئەو ب تنێ ھاریکاریا چو ئالیەکێ ناکەن و دڤێت ھێزێن کوردی ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ ببنە ئێک و پشتی رێککەڤتنا دھۆکێ گوھۆرینێن باش د ھەلویستێ ئەمریکا دا دروست بووینە و مە چو رێ نینن دڤێت ئەم پێکڤە رۆژئاڤایێ کوردستانێ ب پارێزین و برێڤە ببەین).
ل ئالیێ دی عەبدولکەریم عومەر ئەندامێ سەرکردایەتیا تەڤگەرا جڤاکا دیموکراتیک یا رۆژئاڤایێ کوردستانێ ژی بۆ دەنگێ ئەمریکا دیار کر کو وان ١٢ کەس وەک ئەندامێن رێڤەبەریا رۆژئاڤایێ کوردستانێ دەستنیشان کرینە و دێ د دەمەکێ نێزیک دا جارەکا دی ل گەل ھەڤالێن ئەنجوومەنێ نیشتمانیا کورد ل سووریێ کۆم ببن و گۆت: (ئەم ب ھەموو رەنگەکێ بزاڤێ دکەین کو رێککەڤتنا دھۆکێ بھێتە بجە ئینان، چونکو مەترسیێن گەلەک مەزن ل سەر پاشەرۆژا گەلێ مە ل رۆژئاڤایێ کوردستانێ ھەنە و ھەکە ئەم پێکڤە کار بکەین دێ بشێن وەلاتێ خوە ب پارێزین و ژ بۆ ڤێ یەکێ ئەم دێ ئەرکێن سەر ملێن خوە بجە ئینین).
ئه‌ڤرۆ ژنا كورد ل قووناغه‌كا نوو هه‌ستیار دژیت وژدان و هه‌ستا پرانیا جیهانێ هه‌ژاندیه، ب به‌رخودانا خوه، ل سه‌ر ئاخا كوردستانی ئه‌ڤرۆ ره‌چه‌لكی نوو ژدایك دبن، یێن بووینه ئه‌فسانه، رۆژانه ناڤێ وان بووینه مانشیتێن مه‌زن ل سه‌ر لاپه‌رێن كۆڤار و رۆژنامه‌یین دنیایێ، په‌سنا به‌رخودانا وان دهێته كرن، جهی داخی یه ل وه‌لاتی مه كو لاندكا وان قه‌هرمانایه، ئه‌ڤرۆ دهێنه سۆتن و كوشت، ل دنیایێ په‌یكه‌رێن زێری بۆ قه‌هرمانان دهێنه چێكرن لێ ل وه‌لاتێ من ب گوله‌كێ یان چریسكه‌كا ئاگری یان بلۆكه‌كی دهێنه ژناڤبرن.
ئه‌رێ ما ده‌م نه هاتیه ئه‌م ژی وه‌كی هه‌می دنیایێ ره‌فتاران بكه‌ین؟
ژبه‌ر هندێ ژی پێدڤی یه ل ڤی ده‌می ده‌ستهه‌لات، ئاوریه‌كێ و بهایه‌كی باشتر بده‌ته ڤی كه‌سی كو بوویه ئه‌فسانه ل ده‌رڤه‌ی سنۆرێن مه. ژ بلی ڤێ چه‌ندێ ژی ئه‌و قه‌هره‌مانی ئه‌ڤرۆ د به‌رگریێ دانه و ئاخا كوردستانێ دپاریزیت هه‌ر ژ كێله‌كا وێ ژنێ ژ دایك بووینه، له‌ورا دڤێت سیسته‌مه‌كێ نوو بهێته پیاده‌كرن بۆ خۆشكرنا ڤی (مخلۆقێ) هه!!
ژ بۆ پاشه‌رۆژه‌كا گه‌شتر و خۆشتر ل سه‌ر بنیاته‌كێ موكم و دیسا یێ سیاسی و ئاڤاكرنا ژنه‌كا پڕ شیان و هزرێن ئه‌كادیمی و مودرن، گه‌له‌ك جاران ده‌مێ به‌حسێ ژنێ و پشكداریێ دكه‌ت ئێكسه‌ر بابه‌ت دچیت خالێن لاواز و به‌حسێ كه‌ساتیا ئافره‌تێ دهێنه‌كرن و تشتێ گرێدایی ره‌وشت و كه‌لتوور و پرسا جڤاك و ده‌روون و گه‌له‌ك خالێن دی یێن كو مێشكێ خه‌لكی پێڤه مژوول بن دهێنه پێش، ل به‌راهیا ڤێ هزرێ هه‌میێ ب سه‌دان هزرێن شاش ل دۆر ژنێ دهێنه ئاڤاكرن كرن، هه‌تا ئێك خالا ئه‌رێنی یا وێ دهێته دیتن، یا جهێ پسیارێ یه ژن دشێن ڤێ دیتنێ بگوهۆرن، ئه‌ڤ پرسه دبیت ل جه‌م ژنان بیت، به‌لێ خالا سه‌ره‌كی ئه‌وه كو پێدڤیه ژن ئه‌ڤا روودایی ل ڤێ دووماهیێ بكه‌نه ده‌سپێشخه‌ریه‌ك ژ بۆ گوهارتنا هنده‌ك بابه‌تێن دی یێن پرسا ژنێ ئه‌و ژی بیاڤێ سیاسی و به‌گره‌وه‌ندێ ژنێ یێن سیاسی پێدڤی رێخستنێ یه كو ڤه‌كرنا لاپه‌ره‌كێ نووتره، نموونه تشتێ سه‌رسورمان بێی هزر ل ئافره‌تا باكۆر و باشۆر بهێته كرن ئه‌ڤ بابه‌ته دهێته تێكه‌ل كرن، ئانكو جوداهی هه‌یه و ژنێن باكۆر شیانه ببنه سومبولا به‌رخودانێ و ببنه نموونه بۆ گه‌له‌ك ژنێن دی ل ده‌ڤه‌رێن مه كو سه‌رێ خوه ژ كه‌ڤلوژانكێ خوه یێ رۆتینی و ژیانا گرێدایی نه‌ریتان بینن ده‌رو ئێدی ب ئه‌واچووی به‌س نه‌بیت، نموونه هه‌كه به‌حسێ هندێ بكه‌ین ژن د جڤاكێ مه دا كه‌سێ ل دۆر خوه نابینیت كو لێ باوه‌ر بیت، ئانكو هێزه‌ك نینه ژبلی هه‌ڤژینێ وێ كو رێكخراوێن ئافره‌تان نه‌شێن ل جهێ وێ باوه‌ریێ بن ئه‌وا ژنێ دڤێت به‌رده‌وام ئه‌و ل جهێ گازندێ دبینن چونكی دڤێن بۆ هه‌ر هیڤیه‌كا وێ ببنه پشته‌ڤان، زێده‌باری ڤێ چه‌ندێ ژی ده‌ستهه‌لاته كا باورپێكری نینه كو ده‌ما ژن ل دووڤ ئارمانجێن خوه دچیت پشته‌ڤانیا وێ بهێته كرن، نه‌خاسمه ده‌مێ زه‌لامێ وێ لێ رابوو یان جڤاك، ئه‌ڤجا ئه‌و ده‌ستهه‌لاته یان رێكخراوه بیته پشته‌ڤان، هه‌ر ل گه‌ل ڤێ ئێكێ ژی په‌روه‌رده‌یه‌كا ژن ل سه‌ر رادبیت یا كلاسیكه هه‌كه خوه ل زانكۆیێ ژی خلاس بوو هزر دكه‌ت و ئه‌و باوه‌ریا بۆ چیبووی هه‌ر مولكێ زه‌لامی یه، كو ده‌مێ شوو دكه‌ت نابیت ژ چارچووڤێ خواسته‌كێن زه‌لامی ده‌ربكه‌ڤیت.
به‌لێ ل گه‌ل ڤێ ژی خالا گرنگ ژی ئه‌وه ژنا نها خودان ئابووریه‌كا سه‌ربخوه نینه وه دیسا ئازادیا تاكه كه‌سی قه‌بوول ناكه‌ت، تایبه‌ت هه‌كه ژنێ ڤیا ب تنێ بژیت به‌لكو هه‌ر یا چارچووڤه‌كریه د مالێ دا و دۆرپێچكریه د ناڤ خێزانێ دا.
به‌لێ ل به‌رانبه‌ر ڤێ ژن ل باكۆر خودان هێزه‌كا له‌شكری یه و خودان فه‌رماندار و رێڤه‌به‌ریه‌كا سه‌ر بخوه‌یه به‌لكو دشێت بێ زه‌لامی به‌رده‌وامیێ بده‌ته خواسته‌كێن خوه، به‌لێ ئه‌ڤه بوویه میناك بۆ هه‌می ژنێن دونیایێ، نه‌وال سه‌عداوی دگۆتنه‌كا خوه‌دا دبێژیت (ژنا كورد به‌ره‌ڤانیێ ژ راسته‌قینه‌یا جیهانێ دكه‌ت) ل گه‌ل هندێ ژی نابێژم ل باشۆر ژنه‌كا بێ هه‌لویسته نه‌خێر ژن هه‌نه خودان رابردوویه‌كێ باش و دشێت رۆلێ خوه بینیت لێ ئه‌و ژی گه‌له‌ك جاران تێكه‌لی وان ئاتافان دبیت یێن ناڤ مالێ، نموونه ژی پتریا بابه‌تێن ژنان هه‌كه نموونێن كوشتن و سۆتن و قوربانیان نه‌هێته كرن كێمه، د ڤێ قووناغا كو ژن ئێدی هزر ل سیمایه‌كێ دی بكه‌ت باشتره هنده‌ك پرانسیپ و ئه‌ته‌كێتێن ژیانێ یێن گرێدایی ژنێ بهێنه شرۆڤه‌كرن و مژار ل سه‌ر بهێته كرن.
هه‌ر چه‌نده ژ ئه‌نجامێ هه‌لبژاردنێن جڤاتا نوونه‌رێن عیراقا فیدرال یێن 30/4/2014 ل 8/9/2014 ب ره‌نگه‌كێ شه‌پرزه‌یی و ب له‌زوبه‌ز كابینا نوو یا حوكمه‌تا عیراقێ ب سه‌رۆكاتیا حه‌یده‌ر عه‌بادی هاته پێكئینان ، لێ به‌راوردكرن ل گه‌ل هه‌لبژارتنێن به‌رتر د ده‌مه‌كێ كورت دا حوكمه‌ت هاته پێكئینان، لێ بۆ كوردان هه‌تا راده‌یه‌كی پێكئینانا حوكمه‌تا نوو یا عیراقێ ب نه ژ خافلی بوو، چونكی ب تنێ چه‌ند ده‌مژمێره‌ك بووری بوون ل سه‌ر بریارا كوردان بۆ پشكداریكرنێ د ڤێ كابینا حوكمه‌تێ دا و هێشتا كورد د ناڤ خوه دا نه‌گه‌هشتبوونه‌كێ رێكه‌فتنه‌كێ بۆ ده‌ستنیشانكرنا به‌هرا خوه تێدا، لێ عه‌بادی یێ رژد بوو ل سه‌ر پێشكێشكرنا پێكهاتا حوكمه‌تا نوو د ده‌مێ خوه دا و خوه ل به‌ندا كوردان نه‌گرت، ئه‌ڤێ چه‌ندێ وه‌كر زۆر ژ كوردان چ ل سه‌ر ئاستێ جادێ یان ل سه‌ر ئاستێ نڤیسكار و ره‌وشه‌نبیران وه‌سا هزر بكه‌ن حوكمه‌تا نوو یا عیراقێ درێژه‌پێده‌را كابینا به‌رتر بیت ب سه‌رۆكاتیا نوری ئه‌لمالكی بۆ دژایه‌تیكرنا هه‌رێما كوردستانێ و زالبوون ب سه‌ر سازیێن ده‌وله‌تێ. لێ هێشتا سێ مه‌ه كێمتر بوورینه ب سه‌ر ژیێ حوكومه‌تێ دا، لێ نیشانێن باشیێ لێ دیاربوون و دیاره عه‌بادی حه‌زا چاره‌سه‌ركرنا كێشه و قه‌یرانا هه‌نه نه‌ك په‌یداكرنا وان مینا مالكی. .. ! ژ وان بریارا ره‌وانه‌كرنا بۆدجه و مۆچێ هه‌رێما كوردستانێ ب رێژه‌یا 17% پشتی ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ گه‌هشتینه رێكه‌فتنه‌كێ دیسا ره‌وانه‌كرنا پێدڤی و هاریكاریێن پێشمه‌رگه‌ی، ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یی حوكمه‌تێ وه‌كی حوكمه‌تا فیدرال ئاشكراكرن و ده‌ستنیشانكرنا هژماره‌كا زۆرا فه‌رمانبه‌ر و پۆلیس و سه‌ربازێن بن دیوار و ئاشۆپ و كێمكرنا رێژه‌یه‌كا به‌رچاڤ ل مۆچێ پله‌دارێن بلند، فاكته‌رێن حه‌زا گورانكاری و چاكسازیانه د حوكمه‌تا عیراقا فیدرال دا و نابیته درێژه‌پێده‌را كابینێن به‌رتر به‌لكی به‌رۆڤاژی وان گاڤێن باشن بۆ به‌رنگاربوونا گه‌نده‌لیێ. دبیت ره‌وشا سیاسی و ئه‌وله‌هی و دارایی ل عیراقێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا عیراقێ نه‌چار كربیت ڤان گاڤان بهاڤێژیت، یان ل بن گڤاشتنێن نیڤده‌وله‌تی بیت، چونكی هه‌رێما كوردستانێ به‌روڤاژی به‌شێن دیتر یێن عیراقێ شیان نه تنێ رێكێ ل پێشڤه‌چوونێن هێرشێن (داعش) بگرن، به‌لكی به‌رده‌وام د پێشڤه‌چوونێ دانه و دربێن هه‌ره مه‌زن ل ڤێ هێزا تیرۆرستیا پڕ چه‌ك دان و ژ ئالیێ سیاسی ژی پشتی شه‌رێ دژی ڤان تیرۆرستێن (داعش) هه‌رێما كوردستانێ سه‌ركه‌فتنێ، مه‌زن بده‌ستڤه‌ئینان و پشته‌ڤانیه‌كا نێڤده‌وله‌تی دابینكرن. ب هه‌ر حال ئه‌كه‌ر حه‌یده عه‌بادی سه‌رۆكێ حوكمه‌تا عیراقا فیدرال به‌رده‌وامیێ ب ڤێ سیاسه‌تا خوه بده‌ت بۆ چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یێن د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و حوكمه‌تا ناڤه‌ند و كێشه‌یێن د ناڤبه‌را پێكهاتێن دیتر یێن جڤاكێ عیراقی دا مینا (شیعه و سونه) و به‌رهنگاربوونا گه‌نده‌لیێ. ره‌وشا عیراقێ و عیراقیان یا ئه‌وله‌كاری و ئابووری گوهۆرینێن باش دێ بسه‌ردا هێن و كه‌ربوكین و دو به‌ره‌كی د ناڤبه‌را واندا نامینیت. لێ هێشتا ئه‌ڤ گاڤه نه‌كه‌هشتینه وی ئاستی كو ئه‌م وه‌كی كورد لێ پشتراست ببین و وه‌سا هزر بكه‌ین عه‌بادی دێ كێشه و ئاریشه‌یێن مه چاره‌كه‌ت و دڤێت خوه ل هیڤیا ده‌می بگرین. چونكی د كه‌ڤندا كوردان گوتیه (پیرێ دووماهی خێربیت) و هه‌كه عه‌بادی د ڤان چار سالێن داهاتی دا شیا ره‌وشا عیراقێ ب ره‌نگه‌كێ ئه‌كتیڤ بگوهۆڕیت ب تایبه‌ت ژلایێ گه‌نده‌لیا ئیداری و دارایی پێدڤیه حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ مفای ژ سه‌ربۆڕا وی وه‌ربگریت و خوه بریارا سزادانا گه‌نده‌لكاران بده‌ت و بێ دو دلی قانوونێ ب سه‌ر بسه‌پینیت.
ژ بۆ كوردستانه‌كا سه‌ر بخوه پیدڤیه كورد ل سه‌ر سێ به‌ره‌یان كاربكه‌ن. كوردستان ب هه‌می پیكهاتێن خوه‌ڤه ئه‌ڤه سه‌دان ساله تووشی دڕنده‌ترین هێرش بوویه ژ لایێ دوژمنێن كوردستانێ ڤه ل به‌رانبه‌ر ئه‌ڤێ چه‌ندێ گه‌لێ كوردستانێ ب دریژاهیا میژوویێ به‌رگری ژ مافێن خوه‌یین ره‌وا كریه هه‌تا وی راده‌ی ئه‌ڤرۆ سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ نێزیك بوویه، له‌ورا ژبۆ سه‌رگرتنا ئه‌ڤێ پرۆسێ پێدڤیه كورد ل سێ به‌ره‌یان د سه‌ركه‌فتی بن. ئه‌و ژی
1ـ موكومكرنا به‌ره‌یێ ناڤخوه‌یی و پاراستنا نافمالا كوردی. ژ بۆ ڤێ چه‌ندێ پێدڤیه مه‌رجه‌عیه‌ته‌كا سیاسی ل كوردستانێ بهێته دامه‌زراندن و پێدڤیه كۆنگرێ نه‌ته‌وی بهێته ئه‌نجامدان و په‌یره‌وه‌ك بهێته نڤیسین كو هه‌می لایه‌ن پێ پابه‌ند بن وه‌كی ده‌ستووره‌ك ره‌فتار ل گه ل بهێته‌كرن. هه‌ر وه‌سا پێدڤیه سه‌رۆك بارزانی سه‌ركردایه‌تیا ڤێ قووناغێ بكه‌ت ژ به‌ر كو خودان سه‌نگه‌كا مه‌زنه د مه‌یدانا سیاسی و نێڤده‌وله‌تی دا و هه‌ر وه‌سا خودان كه‌ساتیه‌كا ب هێزه و خودان جه‌ماوه‌ره كێ ئیكجار زۆره ل سه‌رانسه‌ری وه‌لاتی. 2. رازیكرنا ده‌وله‌تێن ئه‌قلیمی. ژ بۆ ڤێ چه‌ندێ ب بۆچوونا من پێدڤیه كورد بشین به‌رژه‌وه‌ندیین ئابووری و سیاسی ل گه‌ل ده‌وله‌تێن جیران ب هێز بیخن كو چاره‌نڤیسێ سیاسی و ئابووری ده‌ڤه‌رێ بكه‌ڤیته سه‌ر موكمیا ڤان په‌یوه‌ندیان، هه‌روه‌سا كار ل سه‌ر وێ چه‌ندێ بكه‌ن ئاشتیا ده‌ڤه‌رێ بپاریزن كو ده‌وله‌تێن جیران هزر د وێ چه‌ندێ دا نه كه‌ن كو كورد دێ بنه مه‌ترسی ل سه‌ر.
3. كێشانا عه‌تفا جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی. ژ بۆ ڤێ چه‌ندێ پێدڤیه كورد ل سه‌ر سیاسه‌تا نها د به‌رده‌وام بن د خۆشكرنا په یوه‌ندیێن خوه ل گه‌ل وه‌لاتێن جیهانێ و ب تایبه‌ت وه‌لاتێن زلهێز مینا و یلایه‌تێن ئێكگرت یێن ئه‌مریكی و بریتانی
ئەڤرۆ نیوز، رەزوان رۆژبەیانی:
ئەڤرۆ د رێورسمەکێ فەرمی دا ل ژێر درويشمێ “ئەم ھەموو پێشمەرگەینه”، ٧٧ قوتابی ژ پەیمانگەھا تەکنیکی يا پەردەرەش دەرچوون و خواندنا خوە ب دووماھى ئینا و باوه‌رناما دبلۆم وەرگرتن.
ئەڤرۆ ل رێکەفتێ 1/\12\2014 ب ئامادەبوونا هژماره‌كا بەرپرسێن میری و حکومی ل قەزا بەردەرەش 77 قوتابی ل بەشێن کاگیری و کار و سیتەمێ کۆمپیۆتەر و بەشێن پەرستاری خواندنا خوە ب دووماھى ئینا و باوه‌رناما دبلۆم وەرگرتن.
پەیمانگەھا تەکنیکی بەردەرەش ل رێکەفتێ 1\7\2009 ھاتیە ڤەکرن و ھەتا نوکە 517 قوتابی ژێ دەرچووينه و باوه‌رناما دبلۆم وەرگرتینە و ئه‌ڤه خولا وێ يا چارێ يا ده‌رچوونێ بوو هاتيه گێران.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ئه‌ندامه‌كێ جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ ل سه‌ر پارێزگه‌ها كه‌ركووك ته‌كست ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو سه‌ليم جبۆرى سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ سۆز يا دايه عه‌ره‌بێن سونه ل كه‌ركووك كو بۆ دانا چه‌كى ب وان دێ ل گه‌ل سه‌رۆك وه‌زيران ئاخڤيت.
خالد مفره‌جى ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ ل سه‌ر پارێزگه‌ها كه‌ركووك راگه‌هاند كو دوهى د سه‌ره‌دانا خوه دا بۆ كه‌ركووك، سه‌ليم جبۆرى سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ سۆز دايه عه‌ره‌بێن سونه، ل دۆر دانا چه‌كى ب عه‌ره‌بێن سونه ل وى باژێرى ل گه‌ل سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ حه‌يده‌ر عه‌بادى باخڤيت.
مفره‌جى ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو بۆ پشته‌ڤانيكرنا پێشمه‌رگه‌يى د شه‌رێ ئازادكرنا ده‌ڤه‌رێن كه‌ركووك دا، عه‌ره‌بێن سونه داخواز ژ جبۆرى كريه، حه‌يده‌ر عه‌بادى رازى بكه‌ت كو چه‌كى ب وان بده‌ت و د به‌رامبه‌ر ژى دا جبۆرى سۆز دايه داخوازيا وان بجهـ بينيت.
ئه‌وى ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ گۆتژى: “مه دڤێت حوكمه‌تا عيراقێ چه‌كى بده‌ته عه‌شيره‌تێن عه‌ره‌بێن سونه ل كه‌ركووكێ دا كو ل گه‌ل پێشمه‌رگه‌يى ده‌ڤه‌رێن خوه رزگار بكه‌ين و به‌ره‌ڤانيێ ژێ بكه‌ين”.
ئه‌ڤرۆ:
عادەیا ھەیڤانە روودانەکا سروشتی یە و کچان ژ کوران جودا دکەت، عادەیا ھەیڤانە ئانکو روودانەکا تشتەکێ گرنگ دژیانا کچان دا ئەوژی پێگەھشتنا وێ یە و گیروبوونا ژڤانێ وێ نیشانێ ب دوگیانبوونا ژنێ ددەت.
کەیفا گەلەک کچان ناھێت ل دەمێ ئێکەم جار دکەڤنە د عادەیا ھەیڤانە دا، سەرەرای وێ چەندێ کو عادەیا ھەیڤانە ئێک ژ نیشانێن ساخلەمیێ دژیانا وان دا و کژان دئێخیتە د قوناغا زاروبوونێ دا، عادەیا ھەیڤانە دگەل ژنان دژیت دژیێ دوازدە ھەتا پێنجی سالیێدا و رەنگە ھەر ژنەک دژیانا خوە دا ٤٥٠ جاران بکەڤیتە عادەیا ھەیڤانە.
عادەیا ھەیڤانە ئەو ماوەیە یێ ڤەدکێشیت دناڤبەرا رۆژا ئێکێ یا ھاتنەخوارا خوینێ ھەتا رۆژا ئێکێ یا ھاتنە خوارا خوینێ بۆ جارا دیتر، ئانکو بۆ دەمێ ٢٨ رۆژان و دڤێ قوناغێ دا گەلەک گوھورین دێ دلەشێ ژنێ دا پەیدابن، ئەوژی ژئەنجامێ ھندەک ھورمونانە، ئەو ھورمون رادبن ب گوھورینا سیما و مەزاج و چالاکی و وەستیان و خوشی و نەخوشی و ھێزا بیردانکێ ل دەڤ ژنان.
ل ڤێرێ دێ نیشانێ ب ھندەک تێبینی و رێنمایان کەین ل دور سروشتێ گوھورینێن ژن ددەمێ عادەیا ھەیڤانەدا ھەست پێدکەت:
قۆناغا ئێکێ:
ژ رۆژا ئێکێ ھەتا یا نەھێ: ئەڤە دەمێ بێنڤژیێ یە و خوین دەردکەڤیت و ھەر ژنەک دڤی ماوەی دا نێزیکی ١٠٠ گرامێن خوینێ دبینیت، دگەل ھندەک تیڤکلێن دیوارێ مالبچووکی و سەرەای ھێکەکا نە ڤاکسین کری.
گەلەک ھاتنا خوینێ چ پەیوەندی ب شێواز و قەوارێ لەشێ ژنێ ڤە نینە، بەلکو فاکتەرێن زکماکی پەیوەندی ھەیە و پشتی بورینا سێ رۆژان خوین کێم دبیت و دڤێ قوناغێ دا ھێکەکا دیتر دەست ب پێگەھشتنێ دکەت.
دێ چ پەیدابیت؟
دێ گەلەک دلێ تە چیتە شریناھیان، ب شێوەیەکێ ھەڤسەنگ بخو ژبەرکو گەلەک کانزا دناڤدا ھەنە و ھاریکارن بۆ بلندکرنا رێژەیا ھورمونێ ( سیرتونین) و دێ مفای ل دلێ تە کەن، بەلێ ھشیاری سەنگێ خۆ بی.
دڤی ماوەی دا دێمێ تە دێ پتر بەرئاتافی پنیێن رەنگا و رەنگ بیت.
بۆ زانینا ئەڤە نەباشترین دەمە بۆ ژێڤەکرنا موویان ژبەرکو دێمێ تە دێ گەلەک یێ ھەستیار بیت.
دبیت زەحمەتێ ببەی ھەتا سپێدێ ژخەو ھشیارببی و دبیت شەڤێن تە دئارام نەبن و باشترە بەری نڤستنێ تو سەرێ خۆ بشووی دا ھاریکاریا تە بکەت بۆ نڤستنێ.
دبیت تو ھەست ب وەستیان و ئالوزیێ بکەی، تو دشێی ڤان نیشانان نەھێلی ب ئەنجامدانا وەرزشەکا سڤک وەکو برێڤەچوونێ، رێڤەچوون و وەرزشا سڤک ھاریکارن بۆ کێمکرنا ژانێن مالبچووکی، ھەروەسان کێمکرنا ڤەخوارنا قەھوێ و خوارنێن تویر و شرین دیسان ژانێن مالبچووکی سڤک دکەن.
نوشدار دبێژن باشترە تشتێن پاقژ بھێنە ب کارئینان بۆ پاراستنا کوئەندامێ سێکسی ژ نەخوشیان.
قۆناغا دوێ
ژ رۆژا ھەشتێ ھەتا رۆژا دوازدێ ڤەدکێشیت: قوناغا بەری ھاتنە خوارا ھێکانە، ھورمونێ مێیاتیێ ( ئەستروجین) دەست ب بلندبوونێ دکەت ب تایبەت ل دەمێ قوناغا ھێکان دا و ئەڤە باشترین قوناغا پویتکرنێ یە و پلا گەرماتیا لەشی پیچەک بلندتر لێ دھێت.
دێ چ پەیدابیتَ ؟
ژن پتر ھەست ب ( غیرێ) دکەت.
دبیت ئالێ راستێ یان یێ چەپێ ژ بنێ زکی بئێشیت و ھندەک جاران ژ چەند خولەکان ھەتا چەند دەمژمیران ئەڤ ئێشانە یا بەردەوامە.
باشترین ماوەیە بۆ پووتاندنێ و ئەگەر تو و ھەڤژینێ خۆ رێککەفت بن بۆ ھەبوونا زارویان ئەڤە دەمەکێ باشە.
ھندەک دەرھاڤێیژێن چرَ ژ ئەندامێ سێکسی یێ ژنێ دەردکەڤن و ئەڤە ھاریکارن بۆ گەھاندنا حەیمەنێن زەلامی بەرەف ھێکێن ژنکێ بۆ ڤاکسینکرنا وان.
ژن پتر شارەزای پەیڤان دبیت و بیردانکا وێ ب ھێز دکەڤیت.
دێ ھەست گەلەک یا رێک و پێکە و د کاودانەکێ دەروونی یێ گەلەک باش دا دژیت.
قۆناغا سیێ:
ژ رۆژا پێنجێ ھەتا رۆژا بیست و ئێکێ – پشتی ماوێ ھێلدانکێ: دڤێ قوناغێ دا ھێک ژ کەنالێ فالوب دچیتە د مالبچووکی دا و رێژا ھورمونێ ئەستروجین کێم دبیت و رێژا ھورمونێ پروجیسترون زێدە دبیت.
دێ چ پەیدابیت:
دبیت دڤێ قوناغێ دا نیشانێن بێ ئارامیا بەری بێنڤێژیێ پەیداببن وەک تێکچوونا گێولێ ژنێ و وەرمینا لەشێ وێ و نەدەرکەتنا شلەمەنیان دلەشێ وێ دا.
ژ شیرەتێن گەلەک گرنگ دڤێ قوناغێ دا ئەوە کو ژن زوو خۆ ژ غازاتێن د زکی دا کومڤە دبن قورتال بکەت.
بلا دانێن خوارنا تە گوشت دگەل کاربوھیدرات و زەرزەوات و فێقی دناڤدا ھەبن داکو لەشێ خو بەرھەڤ بکەی بۆ ژڤانێ ھاتنا خوینێ.
ئەگەر تە ئێشان دلەش دا ھەبوون، دەرمانێن ئێشکێمکرنێ وەکو پاراسیتامول ب کاربین و تو دشێی چایێ و شوربا زەرزەواتان ژی بخوی بۆ ڤێ مەرەمێ.
قۆناغا چوارێ:
ژ رۆژا بیست و ئێکێ ھەتا رۆژا بیست و ھەشتێ: ئو ھێشتا ئاستێ ھورمونێ پروجیستیرون د زێدەبوونێدایە.
دێ چ پەیدابیت؟
دبیت ژن دژوار ببیت و تووشی خەموکیەکا سڤک و سەرئێشانێ ببیت، حەز دکەت بکەتە گری و مەمکێن وێ دئێشن و یا ئالوزە.
دلێ وێ گەلەک دچیتە خوارنێ و ب تایبەت نانی و برنجی و رژدەیان و شریناھیان، دبیت ئەڤە گروڤێ ھندێ بیت کو شەکر دخوینێ دا کێم دبیت و باشترە ژن ھەڤسەنگیا خوارنا خو ب پارێزیت ب خوارنا زەرزەوات و فێقی و نیسکێ و نانێ رەش و برنجێ رەش.
دڤێ قوناغێ دا دێ زێدەتر روین دێمێ ژنێ دگەل پرچا وێ گریت.
دبیت نەشێت جلکێن خو ل بەرخو بکەت ژبەر نەدەرکەتنا شلەمەنیان ژلەشێ وێ و زێدەبوونا سەنگێ وێ و ھندەک جارا بەری بێنڤێژیێ سێ کیلو ژ سەنگێ وێ زێدەدبن.
خوێ نەخو داکو غازات دزکێ تەدا کومڤە نەبن و گەلەک ئاڤێ ڤەخوو.
سپێدێ زوو ژخەو ھشیارببە و پاشی تو دشێی ب رۆژ خەوەکا دی بکەی.
ھندەک وەرزشێ ئەنجام بدە بۆ کێمکرنا سەرئێشانێ و ئێشانا مەعیدەی و نەھێلانا وەستیانێ.
باشترە دڤێ قوناغێ دا ترومبێلێ نەھاژوی.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
سوبه‌هى رۆژا پێنجشه‌مبى رێكه‌فتى 11\12\2014 ياريێن گه‌را حه‌فتێ ژ خولا نايابا كوردستانێ ب ئه‌نجامدانا سێ ياريان دێ ب رێڤه چن.
د ياريا ئێكێ دا، تيما ته‌پا پێ يا يانا زاخۆ خودانا رێزا چارێ ب 11 خالان دێ مێڤانداريا پێشمه‌رگا سلێمانيێ كه‌ت خودانا رێزا 12 ب سێ خالان و برايه‌تى خودانا رێزا شه‌شێ ژى دێ خودانا ناسناڤى تيما زێره‌ڤانى مێڤان كه‌ت ئه‌وا نوكه ل رێزا دويێ ب 12 خالان دهێت و پێشمه‌رگا هه‌ولێر ژى خودانا رێزا هه‌شتێ ب پێنج خالان دێ بيته مێڤانا سلێمانيێ خودانا رێزا پێنجێ ب 10 خالان.
د ياريێن رۆژا ئه‌ينى ژى دا، دێ دێربيێ هه‌رێمێ د ناڤبه‌را هه‌ردو تيمێن هه‌ولێر خودانا رێزا 10ێ ب چار خالان يانا دهۆك خودانا رێزا سيێ ب 11 خالان مێڤان كه‌ت، كه‌ركووك ژى دێ شێروانه مێڤان كه‌ت كو يا ئێكێ ل رێزا نه‌هێ و يا دويێ ل رێزا 11ێ دهێن و ياريا دووماهيێ ژى خودانا ئاراراتا خودانا رێزا حه‌فتێ كه‌فته مێڤاندارا خودانا رێزا دووماهيێ كو يانا هندرينه.
نيشاندان