د دیرۆكا مرۆڤاتیێ و د ناڤ هه‌ر جڤاكه‌كێ دا، كه‌سێن باش و خرابێن خوه‌ هه‌نه‌ و ململانه‌كا به‌رده‌وام ژ بۆ سه‌ركه‌فتنێ كاردكن و كارێن ره‌وا و دروست جاروباران دهێنه‌ پێش و به‌روڤاژ دروسته‌ و كه‌سێن دلسۆز و خه‌باتكه‌ر ژ بۆ پاراستنا كه‌رامه‌ت و هه‌یبه‌تا خووشك و برا و خێزان و كه‌سوكار و جڤاك و ملله‌تێ خوه‌ به‌رخوه‌دانێ دكه‌ن ژ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ئازادیێ بۆ هه‌می خه‌لكێ و ملله‌تی خوه‌ سه‌رهلدان د شاراندن، له‌ورا هه‌بوونا ناڤێ وان ب چاكی و به‌لاڤه‌كرنا ناڤه‌ده‌نگیا وان ب باشی بلند هاتنه‌ توماركرن و هه‌رده‌م هه‌ولددان ب دلسۆزی خزمه‌تێ پێشكێشی خه‌لكێ خوه‌ بكه‌ن و ب شێوه‌یه‌كی ئازادی و دیمۆكراتی و پڕ ب عه‌شق و ڤیان ده‌ستێ خوه‌ دكن ناڤ ده‌ستێن ئێك دا ژبۆ پاراستن و ئاڤاكرنا كه‌سایه‌تی و وه‌لاتێ خوه‌، هه‌ر وه‌سا. پشتێ گه‌هاندنا سه‌ربه‌ستیێ، چه‌كێ ره‌وشه‌نبیری و زانین و تێگه‌هشتنا په‌یڤا ئازادیێ هه‌لگرتن و به‌رامبه‌ر دوژمن و نه‌حه‌زێن مرۆڤاتیێ و ره‌وشتێ باش ژ پێخه‌مه‌ت ملله‌تێ خوه‌ خه‌بات دكرن و جانێ خوه‌ دكرنه‌ قوربان، دا كارێن نه‌ره‌وا و نه‌ باش و خراب ده‌رنه‌كه‌ڤن و هه‌كه‌ هه‌بن ب زوو بهێن راكن ب ئێكجاری بن بر بكن و نه‌هێلن و په‌یڤا سه‌رهلدانا پاقژیێ و رێزگرتنێ ل خه‌لكێ خوه‌ و هه‌می ئول و نه‌ته‌وه‌ و ئاینان توماركرن و یاسایه‌كا گونجایێ ب ئه‌خلاقیاتان ڤه‌ گرێدایی ده‌ركرن و پارستن. لێ د دیرۆكا مرۆڤاتیێ دا گه‌له‌ك ملله‌ت ب سه‌رهلدانێن خوه‌ شادبووینه‌ و به‌رهه‌مێ خوینا شه‌هیدێن خوه‌ پاراستی نه‌ و به‌رخوه‌دانێن خوه‌ به‌رامبه‌ر دوژمنێن مرۆڤاتیێ كرینه‌ داستان و ناڤێ سه‌رهلدانێ ب پیرۆزی توماركینه‌ و ئه‌و قاره‌مانێن وان دیرۆكه‌كا پاقژ ل دووڤ خوه‌ هێلان و خه‌لك ژی پشتی وان شانازیێ پێ دكه‌ن
و سه‌رهلدانا مه‌ بۆ بنگه‌هه‌كی ئاڤاكه‌ر و ئازادكرنا وه‌لاتی و خه‌لكێ مه‌ ژ ده‌ستێن رژێما ده‌ركه‌فت و ئه‌ڤرۆ ب شانازی گه‌لێ مه‌ ته‌ماشه‌ی جیهانی دكه‌ن و مێژوویا خوه‌ یا پاقژ بۆ زارویێن خوه‌ و جیهانی َ توماركرینه‌ ودخوینن.
هیڤیدارین سه‌رهلدانا خرابیێ د ناڤ وه‌لاتێ مه‌ دا ب ئێكجاری كونترۆل ببت هه‌كه‌ هاتبیت مه‌یدانێ و چریسكا ئاگرێ وێ ب زووترین ده‌م ب ته‌مریت و نه‌مینیت و به‌لاڤه‌نه‌بیت و چ زه‌ڤیان نه‌ سۆژیت و یا باشه‌ كه‌سێن چاڤلێكه‌رێن بیانیان یێن دوژمنێن ملله‌تی و مرۆڤاتیێ و پالپشتێن وان نه‌یاران یێن هه‌ول ددن ب به‌رده‌وامی ژبۆ گێرانا پێلانان دژی ملله‌تی مه‌ و حه‌زدكه‌ن خه‌لكێ مه‌ بن ده‌ست و بێ به‌هر بكن ژ ئازادیێ و ته‌ناهی و ئاڤه‌دانكرنا كوردستانێ، لێ زۆر باشه‌ ب زووترین ده‌م بهێن سنۆرداركرن یێن ب ناڤێ پێشكه‌فتنی د په‌یڤن و خه‌لكێ د سه‌ردادبن و هزرێ ل چ یاسایێن نیشتیمانی و چاكیێ ناكه‌ن هه‌روه‌سا فه‌ره‌ ڤێَكرا هاریكاربین ژبۆ پاراستنا ملله‌تی ژ هه‌ر كێماسی و سه‌رداچوویه‌كێ و ئازادیا دروست رێیێن وێ خۆش بكه‌ین بۆ وه‌لاتیان و هه‌ر ئێك د جهێ خوه‌ دا پشتراست ببت و خزمه‌ت و رێزێ ل به‌رامبه‌ری وی و ملله‌تێ دهێت كرن و پێش كێش دكه‌ت و هه‌ر ئاڤاكرنا ره‌وشا ملله‌تی بلند و به‌رز و پاقژدبیت ژ هه‌ر كێماسییه‌كێ و ئیشا دژایه‌تی و خرابیێ به‌لاڤه‌ نابیت لێ پشتراستین هه‌ر باشی و قه‌نجی ل دووماهیێ دێ سه‌ردكه‌ڤت و كه‌سێن قه‌نج ناهێلن چریسكا ئاگری به‌لاڤه‌ببیت و خه‌مخۆرێن وه‌لاتی دێ ملله‌تێ مه‌ پارێزن ب دلسۆزی و نیشتیمان په‌روه‌ری و هه‌ر ئاڤه‌دان و پێشكه‌فتی بیت كورستانا مه‌ یا شرین.

بنده‌ستی و سته‌م و زۆرداری ل هه‌مبه‌ر كوردان، نه‌ شیایه‌ كارتیكرنێ ل سه‌ر ره‌وشتێ لێبۆرینێ و پێكڤه‌ژیانا نه‌ته‌وه‌یی و پێكهاتێن ئاینی و ره‌نگێن جوداجودا دروست بكه‌ت، به‌لكی هه‌می گاڤات ب هێزی و باوه‌ریا پێكڤه‌ژیانێ ل ده‌ف كوردان به‌رسڤا دوژمنان بوویه‌. شۆره‌شا كوردی ب تایبه‌تی رێبه‌ر بارزانیێ نه‌مر د ئارمانجێن سه‌ره‌كی یێن خوه‌ دا به‌رده‌وام گیانێ لێبۆرین و پێكڤه‌ژیانێ به‌ر ب پێشڤه‌ بریه‌ و نموونێن زێندی یێن هه‌ین د ناڤ شۆره‌شا كوردی دا كو چ به‌رنامه‌ و هه‌وله‌كا نه‌یارێن كوردان نه‌شیایه‌ لێبۆرینا كوردان و باوه‌ریا پێكڤه‌ژیانێ د ناڤ جڤاكێ كوردیدا لاواز بكه‌ت چونكی كوردان ب تنێ بۆ ئازادیا خاك و نیشتمانی شه‌ڕ نه‌كریه‌، به‌لكی د دژوارترین رۆژێن ژیانا كوردان دا لێبۆرین هه‌بوویه‌، د ده‌مه‌كی دا كو سته‌ما به‌عسیان د گوپیتكێدا بوو، كوردان د دانوستاندنان دا یان گه‌نگه‌شان دا لێبۆرین وه‌كی سمبوله‌كێ ناسینا كوردان دایه‌ نیشادان، پشتی راپه‌رینا بهارا سالا 1991 لێبۆرین و پێنگاڤێن پێكڤه‌ژیانا كوردستانێ د ئیك ئارمانجدا خڕڤه‌ببوون. د عیراقێدا پێكهاته‌ و ئۆل و نه‌ته‌وان زێده‌ترین قوربانیدان، نه‌شیاینه‌ د سه‌رهلدانا شۆره‌شا ئاشتی و پێكڤه‌ژیانێ دا لێبۆرینێ بكه‌نه‌ بنه‌مایێ سه‌ره‌ده‌ریا سه‌رده‌می (مودرن) كو نها گرنگیه‌كا زێده‌ یا جیهانی یا هه‌ی، به‌روڤاژی ئاستێ درنده‌یا هنده‌ك لایه‌نان گه‌هشته‌ هندێ كو كریستیان، ئێزدی، شه‌به‌ك، سائیبه‌ و.. . هتد بهێنه‌ ژناڤبرن. شانازیه‌ د ناڤ ڤێ هه‌می كوشتار و ته‌په‌سه‌ریا ل عیراقێ دا ب تایبه‌تی و ده‌ڤه‌رێ ب گشتی هه‌ی، ب تنێ جهێ ئارامی و سیبه‌را لێبۆرین و پێكڤه‌ژیانێ كوردستان بیت، ئه‌ڤ شانازیه‌ بوو ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ كو بارا پترا وه‌لاتێن جیهانێ گرنگیا كوردستانێ د ده‌ڤه‌رێ دا بزانن و بكه‌نه‌ نموونه‌ك بۆ پێكئینانا شۆره‌شا لێبۆرین و پێكڤه‌ژیانێ. پێدڤی یه‌ هه‌می كورد د چه‌سپاندنا زێده‌ترا كلتوورێ پێكڤه‌ژیان و لێبۆرینێ دا فشاره‌كێ ل سه‌ر وان پارت و لایه‌نێن دی دروست بكه‌ن كو گیانێ ره‌تكرنێ هه‌ی ‌و نه‌شێن ڤی كلتوورێ تژی شانازی وته‌ناهی قه‌بوول بكه‌ن، ب تایبه‌تی د ڤی ده‌می دا كو پتر پێدڤیه‌ هه‌می كورد ب ئێك ئارمانج و ئێك ده‌نگ و هه‌لویست ب پێكڤه‌لێبۆرینێ پێنگاڤا بهاڤێژین به‌ر ب بنیاتدانانا ده‌وله‌ته‌كا نه‌ته‌وه‌یی یا خودان ئۆل ومه‌زهه‌ب و بیر و بۆچوونێن سیاسی یێن ئازاد.

راگرتنا ئه‌منیه‌تا ده‌وله‌تێ د ئه‌گه‌رێ هه‌ر ئێرشه‌كا دوژمنان، تاكتیكه‌كا دو سه‌ره‌، سه‌ره‌كی ب رێیا ده‌زگه‌هێن په‌یوه‌ندیدار كو وانا شه‌هره‌زایی هه‌یه‌ و سه‌ره‌كێ دژی ب چاڤدێریا خه‌لكی دهێته‌ پاراستن، هێشتا هه‌رێمێ ئه‌ڤ ده‌لیڤه‌ خوه‌ش نه‌كریه‌، كو زه‌لامێن ئه‌می ده‌زگه‌هه‌كێ نیشتیمانی ژلایێ خه‌لیكی ڤه‌ هه‌ڤكاری بهێته‌كرن، له‌وڕا نوكه‌ ئه‌منیه‌تا هه‌رێمێ ل گه‌ل ئه‌منیه‌تا خه‌لكی هاتیه‌ جوداكرن، وه‌لاتیژی ژ لایه‌كێ ڤه‌ ترس هه‌یه‌ هه‌ڤكاریا ده‌زگه‌هێن ئه‌منی بكه‌ت و ژ لایه‌كێ دیڤه‌ خوه‌ ب خودانێ ئه‌منیه‌تێ دزانیت.
تێگه‌هشتنا خه‌لكی بۆ پاراستنا ئه‌منیه‌تا هه‌رێمێ كو مولكێ گشتیه‌، د جهه‌كی دایه‌ حوكمه‌تا هه‌رێمێ خه‌لك نه‌كریه‌ خودانێ ڤێ هه‌رێما هه‌موو تێدا دژین، وه‌كه‌ مولكێ كومه‌كا خه‌لكی یان گرۆپه‌كێ ده‌سته‌بژێرا سیاسی به‌رێ خوه‌ بده‌نێ، ژ لایه‌كێ دیڤه‌ ب ژیبوونا سیاسی واته‌ حزبی ڤه‌ هاتیه‌ گرێدان، نه‌بوونا ژیبوونا ئه‌منی مه‌ترسیدارتره‌ ژ یا سیاسی، ژبه‌ركو ئاسایه‌ وه‌لاتیه‌كی ژیبوونا سیاسی نه‌بێت و ل پاشه‌رۆژێ ده‌نگی بده‌ته‌ حزبه‌كا سیاسی و بهێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ، به‌لێ ئاسایی نینه‌، وه‌لاتیه‌ك خوه‌ ب خودانێ ئه‌منیه‌تا هه‌رێمێ نه‌زانیت، د ده‌مه‌كیدا ئه‌و بخوه‌ پشكه‌كه‌ ژ ڤان زیانێن به‌ر ده‌وله‌تێ یان هه‌رێمێ دكه‌ڤن، نه‌بوونا ڤێ په‌یوه‌ندیا نێڤبه‌را حوكمه‌تێ و خه‌لكی، زیانێن زۆر گه‌هاندینه‌ و نه‌ حوكمه‌تێ خه‌لك تێگه‌هاندیه‌ ئه‌منیه‌ت بۆ هه‌موویانه‌ و نه‌ خه‌لك تێگه‌هه‌شتیه‌ ئه‌منیه‌تا حوكمه‌تێ ئه‌منیه‌تا خه‌لكی بخویه‌، ب ڤان ئه‌گه‌ران هه‌تا نوكه‌ پرسا هه‌ڤكاریا خه‌لكی بۆ راگرتنا ئه‌منیه‌تا باژێڕێن كوردستانێ، حاله‌ته‌ك چێكریه‌ نه‌ حوكمه‌ت ب ته‌مامی دكاریت ئه‌منیه‌تا خه‌لكی رابگریت و نه‌ خه‌لك ژی كاریه‌ هه‌ڤكاریا ئه‌منیه‌تا ده‌وله‌تێ بكه‌ت، كو هه‌رێما كوردستانێ مولكێ حزبه‌كێ ب تنێ نینه‌ و مولكی گشتیه‌.
ئێك ژ وان ئه‌گه‌رێن كو ئه‌منیه‌تێ وه‌كه‌ مولكێ گشتی پێناسه‌ دكه‌ت، ئه‌ڤه‌ كو جهێن گشتی وه‌كی مولكێ گشتی پێناسه‌ بكه‌ن، بۆ نموونه‌ دڤێت د وكاندارێن بازاڕی هه‌ڤكاربن ب رێیا كامیریێن چاڤدێریێ ڤه‌ پشته‌ڤانیا ئه‌منیه‌تا هه‌رێمێ بكه‌ن، ده‌مه‌كی ئه‌ڤه‌ هه‌م ژ لایێ حوكمه‌تێ ڤه‌ ب زۆری نه‌هاتیه‌كرن وه‌كی ئه‌ركه‌كێ نیشتیمانی به‌رێ خوه‌ بده‌نێ، به‌رهه‌مێ ڤێ ئه‌ڤه‌ كو زه‌لامێن ئه‌منیێن هه‌رێمێ نكارن به‌ ساناهی سه‌ره‌داڤان ڤه‌بینن، یان هه‌كه‌ هاته‌ دیتن ژی لینكێ سه‌ره‌كی نه‌هێنه‌ نیاسین، ل ڤێره‌ ل سه‌ر حوكمه‌ت و ده‌زگه‌هێن په‌یوه‌ندیدار كامیریێن چاڤدێریێ وه‌كه‌ پشكه‌ك ل ده‌زگه‌هێن ئه‌منی بسه‌پینن، هه‌تا بۆ ئه‌منیه‌تا گشتی مفا ژێ بهێته‌ وه‌رگرتن.
ئه‌ڤ بۆیه‌را خوه‌كوژیا ل ڤێ دووماهیێ ل باژێڕێ هه‌ولێرێ ئه‌م شاهدبووینه‌ و جاره‌كا ترس په‌یداكر، ب ئه‌گه‌رێ پێوه‌رێن نێڤده‌وله‌تی و ئه‌ڤ تێگه‌هشتنێن كو ژبۆی تیرۆرا دژه‌ مرۆڤی و دژه‌ سه‌رده‌م هاتینه‌كرن ب هه‌موو رامانانڤه‌، پێ ناچیت كریاره‌كا تیرۆریا ده‌ره‌كی بیت و ئامانج بۆ پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی بیت، هه‌تاكو داعش ترسا خوه‌ بۆ خه‌لكی زیندی بكه‌ت، له‌وڕا دوور نینه‌ رێكخراوه‌كا تیرۆرستیا ناڤخوه‌ بیت، یان هێزه‌كا مه‌ترسیدارا ده‌وله‌ته‌كا دیكه‌بیت و ئامانج تێكدانا ئاسایشا ناڤخۆیا هه‌رێما كوردستانێ بیت، چونكو ئه‌ف بزاڤا ئێرشكرنێ كارڤه‌دانێن نه‌رینیێن پتر په‌یدا دكه‌ت د به‌رۆكێن شه‌ڕی دا، ژبه‌ركو داعش ژ بلی ئامانجێن تێكدانێ چو ئامانجێن دی یێن ئاسایش و ئاڤاكرن و خزمه‌تكرنا خه‌لكی نینه‌، هه‌كه‌ ئه‌منیه‌تا هه‌رێمێ ل سه‌نگه‌رێن به‌ڕه‌ڤانیكرنێ ئه‌ركێ سوپا و پێشمه‌رگه‌ی بیت، ئێدی پێڤه‌ دڤێت پشكه‌ك ژ ڤێ ئه‌منیه‌تێ ل سه‌ر ملێن خه‌لكی دانیت وه‌كی مولكی گشتی به‌رێ خوه‌ بده‌تێ.

ده‌لیل مه‌نداله‌كی رۆژئاڤایه‌، ته‌مه‌ن 12 ساله‌ ژ باژارێ حه‌سه‌كێ كۆچا خوه‌ باركر ل گه‌ل باڤ، دێ، برا و خوه‌شكێن خوه‌، به‌رێ خوه‌ دان باشۆری كوردستانێ، چونكو وه‌لاتێ وان بوو ئاگر و ب وان كه‌ت.
“من نه‌ دخواست ژ حه‌سه‌كێ ده‌ركه‌ڤم چونكو ئه‌ز ل ور، ل تاخا.. تل حه‌جه‌ر هه‌ڤالێن خوه‌ هه‌میان ناسدكم و ئه‌م پێكڤه‌دچوون دبستانێ و یاریگه‌هان.. ” ب ڤان گۆتنان ده‌لیل به‌حسا خواسته‌كێن خوه‌ دكه‌.
ده‌لیل ده‌ما بهیستی كو ئه‌ز وانه‌یێن زمانێ كوردی دده‌م خه‌لكێن كامپێ، ئێكسه‌ر هات ده‌ف من و خواست ته‌ڤلی خولا فێربوونێ ببه‌..
ده‌ما كو من ژێ پرسی: ئایا چما تو دخوازه‌ فێری زمانێ كوردی ببه‌؟
وه‌سا به‌رسڤا من دا:” مامۆستا، ئه‌ز به‌ری نها ل هه‌سه‌كێ فێری خواندن و نڤیساندنا ب زمانێ كوردی بوومه‌، من باوه‌رنامه‌ ژی سته‌ندبوو. .. لێ ئاگر ب كۆنێ مه‌ كه‌ت باوه‌رناما من ل گه‌ل هن ده‌فته‌ر و پرتووكێن من هاتن سوتاندن”
پاشی كو جاده‌ زكاك و یاریگه‌هێن تاخا تل حه‌جه‌ر ب جی هشتن، ده‌لیل ل گه‌ل مالباتا خوه‌ بوون مێڤانێ كامپێ، ئێدی قوڕ و هه‌ڕیا ناڤ كونان و نه‌ ناسكرنا وان ژ مه‌ندالێن كو د كامپێده‌ دژین. ده‌لیل مینا زارۆیێن دن نه‌ما زانن بێ چلو و چاوا بلیزن.. . ته‌نێ هن كۆمێن ئاخێ ژ وانره‌ بوونه‌ هه‌ر تشت. هه‌لبه‌ت كونژی ژ كه‌سیره‌ نابن مال، لێ ئیرو مال و سامانێن كوردێن رۆژاڤا ل په‌نه‌به‌ریێ ته‌نێ كونن!!
گه‌له‌ك بۆیه‌رێن سوتاندنا كونان ل كامپا گه‌ویلان قه‌ومین، ئێك ژ وان، كونێ مالا باڤێ ده‌لیل بوو، كو هن ژ تشتێن وی یێن ده‌لالی بوون قوربانی
ده‌لیل و یێن مینا ده‌لیل نه‌ما مه‌ندالن، ئه‌و ب مه‌ندالی بوونه‌ كال.
ده‌لیل به‌رسڤا پرسا من ژ وێره‌ د ده‌ربارێ نه‌چوونا وی ژبۆ دبستانا كامپێ وه‌سا ئاخڤی:”ئه‌ز ناڤێم بچم دبستانا كامپێ، پرتووكێن وان ئاقلێ من نابرن.. ما قه‌ی تو دخوازه‌ پشتی ڤێ مه‌ره‌زیێ ئه‌ز دیسا ب زمانێ عه‌ره‌بی بخوینم.. من ئه‌ڤ خواندن ناڤێ”!!
ئایا مه‌نداله‌ك هه‌یه‌ كو كاربه‌ پرتووكێن دبستانان بنرخینه‌؟! ، ئێدی ئه‌ڤ نه‌ما زارۆكن. مه‌ندالێن مه‌ نه‌ما ب یا باڤێن خوه‌ دكن و نه‌ما دچن دبستانێن عه‌ره‌بی. . ئه‌و دخوازن ب زمانێ خوه‌ فێرببن ،ئه‌و ژی مینا مه‌ندالێن جیهانێ كه‌سایه‌تیا خوه‌ دخوازن.
ده‌لیل دخوازه‌ مه‌له‌ڤانیێ(سوبا) بكه‌، لێ ئه‌و دزانه‌ كو د كامپێ دا بمینه‌ نجه‌خ مه‌له‌ڤانیێ د ناڤ قور و هه‌ریێ ده‌ بكه‌..
ده‌لیل هه‌ست دكه‌ كو هه‌كه‌ ئه‌و د كامپێ ده‌ بمینه‌، وێ بالێن(باسك) وی بێن شكاندن، لێ ئه‌و چ كاره‌ بكه‌ هه‌كه‌ جی ژێره‌ نه‌مایه‌ ژ پێڤ كون!!!
جه‌نگا بێ هش و شێت ل سووریا و رۆژئاڤا مه‌ندال نه‌هشتنه‌.. مه‌ندالێن مه‌ ب مه‌نداله‌تی كرنه‌ كال.