ژ ئهنجامێ فشارێن نزمێن دهريا ناڤهراست بۆ سهر ههرێما كوردستانێ ل چهند دهڤهرێن جودا يێن ههرێمێ باران باريه و ب ڤى رهنگێ ل خوارێ.
ئەڤرۆ:
وەلاتێ تورکیا دیار کریە پشتی کو شاندەکێ وان 2015.2.18 سەرەدانا ھەرێمێ کری و ل گەل وەزارەتێن بارزگانی و ئابووری کۆم بووی، دیار بوویە کو ھەرێما کوردستانێ ب رێژا 80% کەلوپەلێن وەلاتێ تورکیا بکار دئینت.
محەمەد کارابایی رێڤەبەرێ گشتیێ ساخلەمی و پاراستنا خوراکی ل وەزارەتا ئابووری یا وەلاتێ تورکیا دیار کر ھەرێما کوردستانێ بۆ تورکیا پێگەھەکێ گرنگێ بازرگانی و ئابوورییە و ژبەر ھندێ ئارامی و ئێمناھیا کوردستانێ بۆ مە وەکو یا گرنگە و بۆ ئەڤرۆ گۆت “ئەو بەرھەمێن ئەم رەوانەی ھەرێمێ دکەین، ل ناڤخۆیا تورکیا ژی ب ھەمان جۆر و کەوالێتی ل تورکیا ژی بکار دئینین”.
ژلایێ خوە ڤە ڤەمان فەیسەل جێگرێ لیژنا بازرگانی و پاراستنا مافێ ب کاربەری ل پەرلەمانێ کوردستانێ کو ل سەر داخوازا حوکمەتا ئەنقەرە ب رێکا کونسولخانە و وەزارەتا دەرڤەیا تورکیا ل تورکیا پشکداریێ د کۆنفرانسەکێ بازرگانی و ئابووری دا کریە ل ئەنقەرە بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت “بژڤانین ھندەک پێشنیاران ل پەرلەمانی بکەینە پرۆژە قانوون کو د بەرژەوەندا بکاربەرێ ھەرێمێ دا بین”.
محەمەد کارابایی دیار ژی کر پێشڤەچوونا وەلاتێ تورکیا ژ ئەنجامێ پێشڤەچوونا وان قانوونێن چاڤدێریا دروستکرنا کەلوپەلان دەرکەفتیە و گۆت “ئەم پێگیریێ دکەین کو بەرھەمێن ئەم رەوانەی ھەرێمێ و جیھانێ دکەین ھەمان جۆر کەوالێتیا دەینە خەلکێ تورکیا و مە دڤێت وێ رەوشەنبێریێ دروست بکەین، کو کەلوپەلێن تورکیا کێماسی د دروستکرنا وان دا نینن”.
ڤەمان فەیسەل گۆت ژی”ژبەر گرنگیا پێگەە و سنوورێ جۆگرافیێ تورکیا پێدڤیە ھەماھەنگیێ د ناڤبەرا ھەردو وەلاتان دا دروست بکەین”.
ئەڤرۆ:
بڕیارە ل دەستپێکا حەفتییا بھێت ساخلەمییا پارێزگەھا دھۆکێ ھەوەکا بەرفرەھا ڤاکسیندانێ ل دژی نەخۆشیێن سۆرکا و فالنجا زارۆیان ل سەرانسەری پارێزگەھێ ئەنجام بدەت.
د. سیروان محەمەد ئەسوەد رێڤەبەرێ کاروبارێن خوپاراستنا ساخلەمیێ ل پارێزگەھا دھۆکێ راگەھاند ئەڤ ھەوە دێ ل ٢٢ ڤێ ھەیڤێ دەست پێکەت بۆ ماوێ ١٥ رۆژان یا بەردەوام بیت، کو ھەموو زارۆیێن ئێک رۆژی ھەتا پێنج سالی ھێنە ڤاکسین دان، ھەروەسا ڤاکسینێ سۆرکا ژی زارۆیێن نەە ھەیڤی ھەتا پێنج سالێ دێ وەرگرن.
ئەو ژی دا زانین کو ٢٥٤ ھزار زارۆ دێ ڤاکسینێ دژی فالنجا زارۆیان و ٢١٦ ھزار ژی دێ ڤاکسینێ دژی نەخۆشییا سۆرکا وەرگرن، دۆرێن ٧٠ ھزاران زارۆیێن ئاوارانە، ٦٠٠ تیم دێ ل مالان گەرن.
ئەڤرۆ:
پارێزگەرێ دھۆکێ فەرھاد ئەترووشی دوھی ١٨-٢-٢٠١٥ پێشوازیا کچا پارێزگەھا دھۆکێ رێژین محەمەد حسێن دۆسکی فرۆکەڤانا مەدەنی کر، د ھەڤدیتنەکێ دا پارێزگەری دەستخۆشی لێ کر کو شیایە باوەرناما فرۆکەڤانی ب دەست خوە ڤە بینیت و خزمەتا وەلاتێ خوە بکەت و خواست ژی نموونێن وەکو وێ ل ھەرێما کوردستانێ پتر ھەبن.
ب ڤێ ھەلکەفتێ رێژین محەمەد سوپاسیا پارێزگەرێ دھۆکێ کر کو پێشوازیا وێ کری، ھەروەسا سوپاسیا سەرۆکێ حوکمەتا ھەرێمێ ژی کر کو پشتەڤانیا وێ کری بۆ وەرگرتنا ڤێ باوەرمامێ، گۆت ژی ئەز گەلەکا خۆشحالم کو ئێکەم کچا کوردم باوەرناما فرۆکەڤانیێ ل سەر ئاستێ کوردستانێ و عیراقێ ب دەستڤە دئینم.
رێژین محەمەد حسێن ل سالا ٢٠١٢ چوویە بریتانیا ل ئۆکسفۆرد دەست ب خواندنا خوە کر، پاشی ھاتە وەلاتێ ئوردن خواندنا خوە ب دووماھی ئینا و باوەرناما فرۆکەڤانیا مەدەنی ب دەست خوە ڤە ئینا.
ئەڤرۆ:
ژبۆ ئاگەھداربوون ل رەوشا کەرکووکێ و ھاتنا داعش و (حەشد ئەلشەعبی) بۆ دەڤەرێ، رۆژا سێشەمبی سەرۆک بارزانی و شاندەکێ ھەرێما کوردستانێ سەرەدانا کەرکووکێ کرن و ل گەل بەرپرسێن ئیداری و عەسکری کۆمبوو.
ژێدەرەکێ بلندێ سەربازی ئەویەک پشتڕاستکریە، دوھی فەرمانێن سەرۆک بارزانی بۆ پاراستنا کەرکووکێ کەفتنە بیاڤێ بجھئینانێ دا و ھێزێن ئەمنی و پێشمەرگە دەست ب دانانا چەپەران ل جھێن پێدڤی کرن، ب تایبەتی جھێن گومان ل سەر ھەی کو (حەشد ئەلشەعبی) تێدا بھێنە ناڤا کەرکووکێ و فەرمانا لەشکری پێ یە ھەر ھێزەک بکەڤیتە ناڤا کەرکووکێ ب توندی بەرسڤا وان بدەن، پەرلەمانتارەکێ کەرکووکێ ژی دبێژیت، رێگری دێ ل ھەر ھێزەکێ ھێتەکرن ھەکە خوە لەشکرێ عێراقێ ژی بیت.
شاخەوان عەبدوڵا، ئەندامێ کورد ل لیژنەیا ئاسایش و بەرگریێ ل پەرلەمانێ عێراقێ ژ فراکسیۆنا پارتی دیموکراتی کوردستان ل دۆر سەرەدانا سەرۆک بارزانی بۆ کەرکووکێ بۆ ئەڤرۆ گۆت” ھاتنا سەرۆک بارزانی بۆ باژێڕێ کەرکووکێ د جھێ خوەدابوو و د دەمەکێ گونجای دابوویە، ژبەر وان ھێرشێن رۆژێن بۆری و بەرگریا پێشمەرگەی ل ڤی باژێڕی وەساکر سەرۆک بارزانی سەرەدانا دەڤەرێ بکەت و ژ نێزیکڤە ئاگەھداری روودانێن کەرکووکێ ببیت، کومبوون ل گەل فەرماندە و بەرپرسێن دەڤەرێ ھاتیەکرن و نەخشێ نوو بۆ کەرکووکێ ھاتیە دانان، ئەڤ سەرەدانە پەیامەکا رۆھن و ئاشکرا بوو بۆ نەیارێن کوردان، ھەتا بزانن کەرکووک بۆمە ھێلا سورە و سەرۆکی تەکەزی ل سەر ڤێ چەندێ کر و راگەھاند دڤێت بڕیارێن سیاسی و ئیداری ئەڤی باژێڕی ب ئاگەھداریا ھەرێما کوردستانێ بن”.
شاخەوانی گۆت ژی” بڕیاربوو تیپەکا نوو یا لەشکرێ عیراقێ بۆ کەرکووکێ بھێتە پێکئینان، بەلێ سەرۆک بارزانی ئەڤ چەندە رەت کر ب تیپا دوازدە ژی کو بەری نوکە ل کەرکووکێ بوو کو نابیت ڤەگەڕێن ڤی باژێڕی، یا ژ ھەموویێ گرنگتر بارزانی ل گەل نوونەرێن عەرەب و تورکومانان ب زمانەکی ئاخڤت، کو بۆ جارا ئێکێ یە سەرۆک ب ڤی شێوەی باخڤیت ب ئاشکرا ژی گۆتیە عەرەب و تورکومانان، یان دڤێت ل گەل داعش بن، یان ژی دڤێت شەڕێ داعش بکەن و ل گەل مەبن، ئەڤە ژی پەیامەکا رۆھنە بۆ ڤان کەسێن ھەڤکاریا داعشێ دکەن، یان ب شێوەکی ھەڤسۆزن ل گەل تیرۆرستان و کورد ب چو شێوەکی عەرەبێن ھەڤکاریا داعش کرین خوەش نابن و دێ گورزێن پێشمەرگەی ژ وانا ژی گرن”.
ناڤبری پتر دیارکر” خەلکێ قەزا حەویجە و ناحیێن ریاز و رەشاد یێن ژلایێ تیرۆرستێن داعشێ ڤە ھاتینە کۆنتڕۆلکرن، ئەڤە بۆ دەە سالانە ئاریشان بۆمە پەیدا دکەن و بەری دەھە سالان کورد ھاتینە دەرکرن ژ قەزا حەویجە، نوکە ژی خەلکێ وان دەڤەران ل گەل داعشن و دەست بۆ پێشمەرگەیێن ب دیل ھاتینەگرتن لێداینە، بەلێ بلا باش بزانن کورد ل وان خوەشنابن و ھەکە خوین ل پێشمەرگەیەکێ دیل بھێت، نەشێن گەنجێن کەرکووکێ یێن کورد رابگرن و دێ تولا خوە ڤەکەن، ھەتا سەرۆکی ژی ئەو چەندە پشتڕاستکریە، کو ئەو خەلکێ دەست بۆ گرتنا پێشمەرگەیان لێدای، دێ باجا خوە دەن و ژ گورزێن پێشمەرگەی دەرناچن، پێدڤی بوو عەرەبێن حەویجە رۆلەکێ ئەرێنی ھەبایە ھەمبەر پێشمەرگەی، ئەز ب ئاشەکرا دبێژم کورد دێ تولا خوە ڤەکەن و ژوان عەرەبێن داعش و یێن ھەڤکاریا وان ژی کری خۆشنابن”.
ئهڤرۆ نیوز:
پشتى 300 دهقیقان ژ یاریێ، جارهكا دى كریستیانو رۆنالدو شیا گولان تومار بكهت و ل گهل گولا ئهڤ شهڤه بهرامبهر شالكه توماركرى، شیا سێ ریكوردان تومار بكهت.
1- تاكه یاریكهرێ د مێژوویا چامپیونسلیگدا كو بشێت 12 یاریا ل دووڤ ئێك دا ژ دهرڤهى یاریگهها خوه گولان تومار بكهت.
2- یاریكهرێ ئێكانهیه د مێژوویا چامپیونسلیگدا بشێت د 14 یاریێن ئێك ل دیڤ ئێك ل گهل یانا خوه سهركهفتنێ تومار بكهت.
3- یاریكهرێ ئێكانهیه بشێت د مێژوویا چامپیونسلیگدا 35 گولان د قوناغا پشتى كومهلان تومار بكهت.
ئهڤرۆ نیوز، رهوان نهێلى
رێكخراوێن پاراستنا مافێن مروڤان داخواز ژ وهلاتێ ئیرانێ دكهن كو حوكمى سێدارهدانێ ل سهر گهنجهكێ كوردى ئیرانى راكهن كو د تهمهنێ 17 سالیێ دا هاتیه گرتن.
بریاره دهستههلاتا ئیرانى گهنجێ كورد یێ ب ناڤێ ” سامان نهسیم ” كو نوكه تهمهنێ وى بوویه 22 سال، سوبه رۆژا پێنجشهمبی سێدارهدان ب گونهها وێ یهكێ كو ئهندامهكێ رێكخراوهكا قهدهغهكریه ل ئیرانێ و پشكدارى د كریارێن چهكى دا كریه.
رێكخراوا نهتهوێن یهكگرتى دلتهنگیا خوه ب زێدهبوونا كریارێن سێدارهدانێ ل ئیرانێ دیاركر، حهسیبه حاج صهحراوى ژ رێكخراوا لێبوورینا نێڤدهولهتى دبێژیت” دێ ئهڤ گهنجێ كورد هێته سێدارهدان، ژبهر كو هێشتا زارۆ ئهڤ گهنجه ژبهر لێدانا دژوار دانپێدان كریه”
ههروهسا ئێكهتیا نێڤدهولهتى بۆ مافێن مروڤى داخواز ژ تههران كر كو بریارا سێدارهدانا ڤى گهنجى راوهستیین، كهریم لاهیجى سهرۆكێ ئێكهتیا نێڤدهولهتى بۆ مافێن مروڤى دبێژیت” گرتنا سامان نهسیم و رهفتارا كرێت یا تههرانێ ل گهل كرى، نهجهێ رازیبوونێ یه، و پێشێلكرنا قانوونێن نێڤدهولهتى یه”.
ل گۆر بنگههێ دیكیومێنتارى یێ مافى مروڤى، حالهتێن سێدارهدانێ ل ئیرانێ ب تنێ ل سالا 2014 گههشتینه 586 حالهتان، ددهمهكى دا كو حوكمهتا ئیرانێ ب تنێ 206 حالهت راگههاندى نه.
ئاژانسا (أنباء) یا چالاكڤانێن مافى مروڤى كو بارهگایێ وێ ژ دهرڤهى ئیرانێ یه ل سهر مالپهرێ خوه دیاركریه كو حوكمهتا ئیرانێ ب تنێ ل دوشهمبیا چوویى 14 كهس سێدارهدانیه.
ژێدهر: BBC
د.ههوار نێروهی بسپور د بیاڤێن پهیوهندیێن نێڤ دهولهتی ل كولیژا یاسا و رامیاری ل زانكویا دهۆكێ بو ئهڤرۆ نیوز دیاركر ل سهر بابهتێ دهولهتبوونا كوردان دیاركر ب رهوابینا ماف و پشتهڤانیكرنا كوردان ل سهر ئاستێ جیهانێ نههاتیه كرن ژبلی دهولهتا ئیسرائیلی نهبیت كو ب شیوهیهكێ فهرمی چهندین جاران گوتیه ههردهما كورد دهولهتێ رابگههینن یان داخواز بكهن ئهم پسشتهڤانین لێ ژلایێ وهلاتێن زلهێز ههتا نها ئهڤ چهنده نههاتیه دیتن ژێ.
د.ههوار نێروهی ئهو چهنده ژی دیاركر ل كونفرانسێ میونخ دا پهیڤا سهرۆكێ ههرێمێ و یا دهولهتا ئیسرائیلێ ب یهك پهنهل هاتبو دیاركرن ئهڤی چهندی ژی رههندێن خوه یێن تایبهت ههنه ئایا ئهڤه ب شیوهیهكێ پرۆگرامكاری و ژ نشكهكێ ڤه بویه یان مهبهستدار بوويه، دڤێت ل سهر ئهڤێ چهندێ راوهستین و هزری تیدا بكهین بو پهیڤا سهرۆكێ ههریمێ ل گهل سهرۆكهكی دی نهبوو .
د.ههوار ئهو چهنده ژی دیاركر رۆلێ ئهلمانیا و چهوانیا پشتهڤانیكرنا وێ ل سهر ئاستێ جیهانێ جودا و تایبهتمهندیا خو ههیه و ههتا ب شێن بێژین ب چهكێ ئهلمانی شیاینه هێرشێن داعشێ راوهستینین و سهرهدهریكرنا وێ ل گهل ههریمێ جهێ بایهخ پێدانێ یه دڤێت بهێته پێشڤهبرن ئهڤ پهیوهندیه و خورترلێ بهێت.
د.مسلح دهۆكی سهرۆكێ زانكویا دهۆكێ بو ئهڤرۆ نيوز دیاركر ئهو مژۆلی پرۆژێ ڤهكرنا خواندنێن ئیسلامی نه، وهك پشكهك ، مینا پشكا شهریعێ و زانكویا دهۆكێ و ئهڤ پشكه ب بیته بنگهههك و دهرازینكهك بو ڤهكرنا كولیژهكا شهریعێ ل زانكویێ، بهس دڤێت ڤهكرنا وێ ل سهر هندهك بنهمایان بيت و دلنیا جوری رهزامهندیێ ل سهر بدهت و گۆت: ههمو تشت بهرههڤن بهس وهك ماموستا ، ههتا نها وهك پیدڤی نههاتینه بهرههڤكرن و ب ئانههیا خودیێ ل دوماهیا ئهڤ ساله پرۆژه دێ گههته ئهنجامی و ئێدی قوتابی نه چنه ژ دهرڤه و ل ڤێرێ لگوری سهقا و ژینگهها كوردهواریێ بنهمايێن ئاینی بخوینن.
د.مصلح ب گرنگی دا زانین ڤهكرنا ئهڤێ پشكێ و هندهك كهسا پێ بگههینن كو خزمهتا ناڤا جڤاكی بكهن وب باشی بزانن ئیسلام چی یه و چهوایه و ژلایێ ئهكادیمیڤه .
د.مسلح دهۆكی گوت ژی: نهبونا پسپوریێن پێدڤی بو ڤهكرنا پشكێن ئهكاديمی ل زانكویا دهۆكێ گیرۆكریه و ههردهما پسپوریێن پێدڤی و باش مه دابینكرن دێ دهست ب ڤهكرنا وێ كهین و هێدی هێدی بكهینه كولیژهكا سهربهخو.
د.مسلح گوت: مه سیستهماتیكهكێ باش ههیه و ئهو ماموستايێ دهێته ههلبژارتن، دێ د پشت راست بين كو بابهتێن ئاینی بو پێكڤه ژیانێ و ئاشتیێ دور ژ توندو تیژیێ ببێژيت و گونجای بیت ل گهل جڤاكا كوردی و نه شهرته ژی ههركهسهكێ چو دهرڤه ل سهر ئاینی خواندنا بلند خواند دێ هزرێن توندرهو ل گهل خو ئینیت .
ئهڤرۆ نیوز، شهوكهت محهمهد
روژناما حهیات یا توركى بهلاڤكریه، ل دهمێ برێڤهچوونا پروژه یاسایهكێ كو د خونيشادانان دا پتر دهستههلاتێ بدهته پوليسان، ل پهرلهمانێ توركیا ناكوكى كهفته دناڤا ئهندام پهرلهمانتارێن توركیا دا و پاشى بو شهر د ناڤبهرا پهرلهمانتارێت ئوپوزسیونێ و یێت پارتا داد وگهشه پێدانێ و د ئهنجامدا 5 ئهندام پهرلهمانتار ژ ئوپوزسیونێ برییندار بوون كو دوو ژ وان هاتنه رهوانه كرن بۆ نهخوشخانێ.