ئهڤرۆ نيوز:
رێڤهبهريا چاڤدێريا بازرگانى راگههاند كو ئهڤرۆ رێكهفتى 2015.2.18 بهايێ دراڤى ل بازارێن پارێزگهها دهۆكێ ب ڤى رهنگێ ل خوارێ يه:
1 دولارێ ئهمريكى | 1235 |
1 يۆرۆيێ ئهورۆپى | 1415 |
1 ليرێ توركى | 505 |
ئهڤرۆ نيوز:
بازارێ پهترۆلێ ئهڤرۆ لڤين ب خوه ڤه ديت و بلند بوو و بهايێ پهترۆلێ ب رێژا 8% كو ل دهسپێكا ههيڤا ئێكا ئهڤ ساله دهسپێكريه، يا بهردهوامه.
سهرهرايى كو شرۆڤهكارێن پهترۆلێ وهسان دبينن كو بهايێ پهترۆلێ زێدهترى ژ يا پێشبينيكرى ل ئهڤ ساله زێدهبوويه، ژ بهر هندێ ژى دهێته پێشبينيكرن كو جارهكا دى ئهڤ بهايه بهێته خوارێ.
بهايێ بهرميلا پهترۆلا برێنت ئهڤرۆ 25 سهنتان بلند بوو و بۆ 61 دۆلار و 65 سهنت، بهايێ پهترۆلا ئهمريكى ژى 10 سهنتان بلند بوو و ههر بهرميلهك گههشته 52 دولار و 88 سهنت.
ئهگهرێ سهرهكى يێ بلند بوونا بهايێ پهترۆلێ بۆ كێمبوونا هژمارا سهكۆيێن ههلكولينا پترۆلێ ل وهلاتيێن ئێكگرتى يێن ئهمريكى ڤهدگهريێت.
ژ بهر نزميا رێژا ئاستێ بهايێ پهترۆلێ، هژمارا سهكۆيێن پهترۆلێ ل ئهمريكا حهفتيانه دهێته خوار و نوكه ژى هێشتا هاتنه خوار ب خوه ڤه ديتيه ههڤبهركى ل گهل سالا 2011ێ.
ئهڤرۆ نيوز:
رێڤهبهريا گشتيا كهشناسيێ ل ههرێما كوردستانێ راگههاند كو سوبههى دێ هندهك ئهور ل ئهسمانى ههبن و ل هندهك جهان ژى دێ ب تمامى بيته ئهور و باران ژى ب رهنگهكێ كێم ل هندهك دهڤهران باريت ب تايبهت پشتى نيڤرۆ.
پشكا پێشبينيان ل رێڤهبهريا گشتيا كهشنايا ههرێمێ راگههاند كو ژ ئهنجامێ ئێكگرتنا ههردو فشارێن نزمێن دهريا ناڤهراست و دهريا سۆر بۆ سهر ههرێما كوردستانێ ئهو پێشبينى دكهن كو سوبههى رێكهفتى 2015.2.19 سوبههى دێ هندهك ئهور ل ئهسمانى ههبن و ل هندهك جهان ژى دێ ب تمامى بيته ئهور و باران ژى ب رهنگهكێ كێم ل هندهك دهڤهران باريت ب تايبهت پشتى نيڤرۆ.
رێڤهبهريا گشتيا كهشناسيێ ل ههرێما كوردستانێ ئاشكهرا ژى كريه كو پلا گهرماتيێ دێ يا نزم بيت ههڤبهركى ل گهل رۆژێن بهرى نوكه ب رهنگهكى د ناڤبهرا 12 بۆ 4 دا.
ل دۆر پێشبينيا رێژا ههوايى و مهودايێ ديتنێ ژى دايه زانين كو دێ ئاراستهيێ وى باكوورێ رۆژئاڤا بيت ب رهنگهكى دێ يێ ل سهرخوه بيت د ناڤبهرا 5 بۆ 10 كلم د دهمژمێرهكێ دا و ماوێ ديتنێ ژى دێ د ناڤبهرا 8 بۆ 10 كلم دا بيت.
ئهڤرۆ نيوز:
چار ههليكۆپتهرێن ئيتالى يێن جۆرێ “چينۆك” گههشتنه ههرێما كوردستانێ و ستافهكێ تايبهتێ كورد و ئيتالى مهشقێ ل سهر وان ههليكۆپتهران دكهن.
2015.2.11 سۆپاسالارێ ئيتاليا گههشته ههرێما كوردستانێ و د داخۆيانيهكا رۆژنامهڤانى دا راگههاند كو ئيتاليا چار ههليكۆپتهرێن ژ جۆرێ “چينۆك” دێ ئێخيته د خزمهتا پێشمهرگهيى دا.
ب گۆرهيى ئهو پێزانينێن باسنيۆز بهلاڤكرين ئهڤ چار ههليكۆپتهره گههشتينه ههرێما كوردستانێ و دێ ژ لايێ ستافهكێ كوردى وئيتالى ڤه مهشق ل سهر هێته كرن.
ب گۆرهيى زانياريێن وى مالپهرى ئهڤ ههليكۆپتهره ل فرۆكخانا كهڤن يا ههولێرن و پاشان دێ جههكێ بنهجهـ بۆ هێته بهرههڤكرن.
جهبار ياوهر ئهميندارێ گشتيێ وهزارهتا پێشمهرگهيى ل دۆر ڤان ههليكۆپتهران بۆ باسنيۆز گۆت: “هێشتا مه داخۆيانيێن فهرمى ل سهر وان ههليكۆپتهران نينن”.
پێشتر سۆپاسالارێ ئيتاليا راگههاند بوو كو ئهڤ ههليكۆپتهره دێ د تهرخانكرى بن بۆ ڤهگوهاستنا پێدڤيێن لهشكرى و برينداران و ئهڤه بۆ شهرى ب كار ناهێن.
ئهڤرۆ نيوز:
ياريێن هاتنێ ژ قووناغا 16 يا شامپيۆن ليگ هاتنه كرن و تيما پاريسى نهشيا ل ياريگهها خوه سهركهفتنێ تۆمار بكهت و ب گۆلهلێ ل گهل ههڤركا خوه يا لهندهنى رازى بوو.
تيما چێلسى شيا ل دهقيقا 36 گۆلا خوه يا ئێكێ ب رێيا ياريكهرێ خوه برانسلان ئيڤانۆڤێچ تۆمار بكهت و پاشان پاريس سان جيرمان ل دهقيقا 54 ب رێيا ياريكهێ خوه كاڤانى گۆلا وهكههڤيێ تۆمار كر.
ژ لايهكێ دى ڤه تيما بايرن ميونخ ل گهل شاختار ل ياريگهها وێ وهكههڤ بوو بێ گۆل.
ئەڤرۆ:
شوکریا شێخانی ئەنداما لژنا پەروەردە و خواندنا بلند ل پەرلەمانێ کوردستانێ بۆ باس دیارکر کو نوکە ھزار کۆرسیێن تواناسازی یێن قوتابیێن ھەرێمێ د ڤالانە و کەس ل جھێ وان نەھاتیە دانان.
گۆت ژی چار ھزار و ٢٠٠ قوتابیێن ماستەر و دکتۆرایێ ناڤێ وان ل بەرنامێ تواناسازی دەرکەفتیە، ھەتانوکە سێ ھزار و ٢٠٠ قوتابی ھاتینە رەوانە کرن، ژ وان ژی سێ سەد و ٢٠ قوتابیان شکەستن یا ئینایی و سەرکەفتی نەبووینە، ب ڤەگەریانا وان قوتابیێن سەرنەکەفتی ھزار کۆرسیێن بەرنامێ تواناسازی ب ڤالا ماینە و کەسێ دیتر ل جھێ وان نەھاتیە رەوانە کرن.
شوکریا شێخانی ئەو ژی ئاشکرا کر کو ژ ھەیڤا نەە یا سالا بۆری چو پارە بۆ قوتابیێن تواناسازی نەھاتیە خەرج کرن، لەورا ھندەک قوتابیان ل قووناغێن دووماھیێ و ژ بەر بێ پارەیێ نەچاربووینە خواندنا خوە ھێلایە، یان ژ زانکۆیێن وان ھاتینە دەرخستن.
وێ ئەنداما لژنا پەروەردە و خواندنا بلند ئاماژە دا وێ چەندێ ژی کو شکەستنا بەرنامێ تواناسازی دێ کاریگەریەکا خراب ل سەر ناڤودەنگێ ھەرێما کوردستانێ ھەبیت لەورا لژنا پەروەردە و خواندنا بلند دێ وەزیرێن پەیوەندیدار گازی کەتە پەرلەمانی.
شوکریا شێخانی ھەروەسا ئاشکرا کر کو ژ بودجا سالێن ٢٠١٠، ٢٠١١، ٢٠١٢، ٢٠١٣ یا ھەرێما کوردستانێ کۆژمێ ٤٠٠ ملیۆن دۆلار بۆ بەرنامێ تواناسازی ھاتینە تەرخان کرن، بەلێ چو سندۆق بۆ بەرنامەی نەبوون، لەورا نزانن چەند پارە ژ وی ھاتیە خەرج کرن و چەند ژێ مایە، کو ھەتا نوکە ب تنێ ئەوێن دڤی بەرنامەی دا چووینە ژ دەرڤە بخوینن ٢٠% خواندنا خوە ب دووماھی ئینایە و ڤەگەریاینە کوردستانێ.
وەزیرێ خواندنا بلند ل حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ د. یوسف گۆران دیارکر کو ب تنێ لایەنێ کارگێریێ بەرنامێ تواناسازی ل سەر وەزارەتا خواندنا بلندە و خەرج کرنا پاران ل سەر وەزارەتا دارایی و جڤاتا وەزیرانە، گۆت ژی کێشا خەرج نەکرنا پاران ژی ژ بەر قەیرانا داراییە کو د شیان دانینە مووچێ فەرمانبەران ل دەمێ خوە دا بھێتە دان.
ئەو ژی ئاشکرا کر کو وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکۆلینێن زانستی ل ھەرێمێ بریار دایە پێداچوونێ د بەرنامێ تواناسازی دا بکەت.
بەرنامێ تواناسازی یێ حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ یە و ل دووڤ ڤی بەرنامەی قوتابیێن ھەرێمێ بۆ تمامکرنا خواندنا ماستەر و دکتۆرایێ ل سەر حسابا حوکمەتێ دچنە دەرڤەی وەلاتی دخوینن.
ئهڤرۆ:
جیگرێ سەرۆک وەزیرێن تورکیا راگەھاند کو ل دووڤ لھەڤکرنا ب ئالیێ کوردی را دڤێت ھەتا نەورۆزا ئەڤسالە سەرکردەیێن PKK ب رەنگەکی فەرمی بریارا ڤەکێشانا گەریلایێن خوە ژ ئاخا تورکیا رابگەھینین و ئاشکرا بکەن کو ھەموو بزاڤێن خوە یێن چەکداری ل سەر ئاخا تورکیا بدەنە راگرتن و ل ھەمبەر ڤێ یەکێ قەندیلێ ژی راگەھاند کو وان ھەتا نھا بریارەکا وەسا نەداینە و دڤێت د دەستپێکێ دا حوکمەت بۆ چارەکرنا پرسا کوردی پێنگاڤێن بەرچاڤ ب ئاڤێژیت.
پشتی کو سەرۆک کۆمارێ تورکیا راگەھاند کو ئەو چاڤەرێ دکەن د ناڤا چەند رۆژێن بھێت دا PKK ب فەرمی ڤەکێشانا ھێزێن خوە ژ ئاخا تورکیا راگەھینیت، یالچین ئاکدۆگان جێگرێ سەرۆک وەزیرێن تورکیا د داخۆیانیەکی دا راگەھاند کو ھەڤدیتنێن وان یێن ل گەل شاندێ کوردی ئەرێنی بووینە و گۆت: (ئەم دخوازین پارتا کارکەرێن کوردستانێ ل دووڤ مەرجێن قۆناغا ئاشتیێ پێنگاڤان ب ئاڤێژیت و گەریلایێن خوە ژ ئاخا تورکیا ڤەکێشینیت و پاشی ژی ب رەنگەکی فەرمی ھەموو کار و بزاڤێن خوە یێن چەکداری ل تورکیا راوەستینیت و چو کەسێ چەکدار د ناڤ باژێر و ئاخا تورکیا دا نەھێلیت).
یالچین ئاکدۆگان ھەروەسا دیار ژی کر کو وان د ھەڤدیتنێن ڤێ دووماھیێ دا ل گەل عەبدوللا ئۆجەلان و شاندێ دانوستاندنێ یا پارتا دیمۆکراسیا گەلان ل ھەڤکرینە کو ھەتا نەورۆزا ئەڤسالە ئیمرالی و قەندیل ب رەنگەکی فەرمی ڤەکێشین و راوەستاندنا ھەموو کارێن چەکداری ل تورکیا رابگەھینن و گۆت: (ئەم وەک حوکمەت گرنگیەکا مەزن ددەینە قۆناغا ئاشتیێ و بۆ سەرکەڤتنا وێ ئەم دێ ھەموو فیداکاریەکێ ژی بکەین و دڤێت قەندیل ژی سۆزێن کو دایە بجە بینیت. ئەز باوەر دکەم ھەتا دووماھیا ڤێ سالێ ئەم دێ مزگینیا ئاشتیەکا ھەتا ھەتایی بدەینە ھەمو گەلێ تورکیا و پێکڤە وەلاتێ خوە گەشتر بکەین).
ھەر د ڤێ دەربارێ دا ئدریس بالوکەن ئەندامێ شاندێ دانوستاندنان یێ ل گەل حوکمەتا تورکیا و ئەندامێ پەرلەمانێ تورکیا د داخۆیانیەکی تایبەت دا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ راگەھاند کو ھەڤدیتنێن وان یێن ل گەل حوکمەتا تورکیا باش پێشە دچن و ھەڤدیتنێن ل گەل سەرکردەیێن PKK ل قەندیلێ ژی مفادار دەرباز بوون و گۆت: (سەرکردەیێن PKK رەخنە ل حوکمەتا تورکیا کرن ژ بەر کو حوکمەت سۆزێن خوە بجە ناکەت، ب سستی نێزیکی قۆناغا ئاشتیێ دبیت، بەردەوامیێ ددەتە گرتنا چالاکڤان و سیاسەتمەدارێن کورد و بزاڤا دەرخستنا یاسایێن ل دژی دیمۆکراسیێ و مافێ مرۆڤان ددەت ئەڤ ژی وەسا دکەت کو قۆناغا ئاشتیێ بکەڤیتە مەترسیێ).
ئەندامێ شاندێ دانوستاندنان ھەروەسا دیار ژی کر ھەتا نھا بریارا دەست بەردانا ژ چەکی یان ڤەکێشین ژ ئالیێ قەندیلێ ڤە نەھاتیە دایین و چاڤەرێ نە کو تورکیا ب رەنگەکی فەرمی دانوستاندنان دەستپێ بکەت و گرتیێن سیاسی و یێن نەساخ سەربەست بەردەت و گۆت: (گەلەک خال ھەنە کو سەرکردایەتیا PKK ژێ نە رازینە و د دەستپێکێ دا ژی قانوونا ھەلبژارتنان و بەندێ ١٠% و دەستپێ نەکرنا دانوستاندنان ب رەنگەکی فەرمی و سەرەدەریا حوکمەتێ ل گەل پرسا گەلێ کورد).
ل ئالیێ دی جەنگیز چاندار رۆژنامەڤان و نڤیسەرێ ناسکری یێ تورکیا ژی راگەھاند کو ھەتا عەبدوللا ئۆجەلان ب دەنگ و رەنگێ خوە بەحسێ قۆناغا ئاشتیێ و ل ھەڤکرنێ نەکەت قۆناغا ئاشتیێ سەرناکەڤیت و گۆت: (ئەڤ ١٦ سالن عەبدوللا ئۆجەلان د زیندانا ئیمرالی دایە و بەلکو چو کەسەکی باوەر نەدکر ئۆجەلان ل زیندانێ ببیتە ھێڤیا ئاشتیێ و راستیەک ژی ھەیە کو نە دەولەت و حوکمەتا تورکیا و نە ژی سەرکردەیێن PKK ل قەندیلێ بێی ئۆجەلانی نەشێن ل سەر چو خالەکی لھەڤ بکەن و بۆ ڤێ چەندێ رۆلێ ئۆجەلانی بۆ سەرکەڤتنا قۆناغا ئاشتیێ گەلەک گرنگە، د ھەمان دەمی دا ژ ئالیێ حوکمەتێ ڤە ژی کەسێ بریاردەر د قۆناغێ دا سەرۆک کۆمار رەجەب تەیب ئەردۆگانە و وەسا خوەیا دکەت کو ھەردو ئالی بۆ سەرکەڤتنا قۆناغا ئاشتیێ نێزیکی ھەڤدونە لێ ھەتا ئۆجەلان راستەوخوە ژ بۆ سەرکردە و ئەندامێن PKK بەحسێ چاوانیا ل ھەڤکرنا ل گەل حوکمەتێ نەکەت ئەز باوەر ناکەم ڤەکێشینا گەریلا ژ ئاخا تورکیا پێک بھێت و ھەتا قەندیل گەرەنتیان وەرنەگریت بزاڤێن خوە یێن چەکداری راناوەستینیت ب تایبەت د رەوشا نھا یا کو عیراق، سووریێ و رۆژھەلاتا ناڤین تێدا دەرباز دبن).
د دووماھیا ئاخڤتنا خوە دا ژی جەنگیز چاندار دیار کر کو ل دووڤ ھزرا من بێی ئاڤاکرنا ھەرێمەکا خوەسەر قەندیل رازی نابیت کو بزاڤێن چەکداری راوەستینیت و وەسا خوەیا دکەت کو حوکمەت د ڤێ دەربارێ دا سۆز دایە ئیمرالی و قەندیل ژی دخوازیت ڤێ یەکێ ب کریاری ببینیت.
ئەڤرۆ:
پشتی شاندێ ھەرێما کوردستانێ ب سەرۆکاتیا سەروکێ حوکمەتا ھەرێمێ بەر ب بەغدا ڤە چوی, بۆ ھندێ دانوستاندنێ ل گەل بەغدا بکەن بۆ ھنارتنا بودجا کوردستانێ ,لێ دەمێ زڤرینا شاندێ ھەرێمێ ,سەرۆکێ حوکمەتێ د گونگرەکێ رۆژنامەڤانی دا گۆت بەغدا پارە نینە بو ھەرێما کوردستانێ بھنێریت، بسپۆرەکێ قانوونا دەستووری ژی دبێژیت بلا ھەرێم چاڤەرێی بەغدا بیت و پێنگاڤێن سەرخوەبوونا سیاسی نەھاڤێژیت.
بسپۆرەکێ قانوونا دەستووری ل زانکۆیا دھۆکێ دا دیارکرن پێدڤیە ھەرێما کوردستانێ چاڤەریێ بەغدا بیت بۆ ھنارتنا پارەی و چ پێنگاڤێن دی نەھاڤێژیت , ژ بەر کو لێک تێگەھشتنەکا باش د ناڤبەرا حوکمەتا ھەرێمێ و عەبادی دا یا ھەی، لێ ھەکە ھەرێمێ ھەست پێ کر کو نیازا حوکمەتا عیراقێ یا باش نینە ل گەل ھەرێمێ و بگەھیتە وێ ئاستی کو چو جوداھی د ناڤبەرا عەبادی و مالکی دا نەمینن, ل ڤێرە پێدڤیە ھەرێما کوردستانێ پێنگاڤا سەرخوەبوونا سیاسی بھاڤێژیت.
رێنجبەر جەمیل بۆ ئەڤرۆ گوت” بلا ھەرێم نوکە پێنگاڤێن سەرخوەبوونا سیاسی نەھاڤێژیت ,ھەر چەندە مافێ ھەرێما کوردستانێ یە سەرخەبوونا خوە رابگەھینیت، لێ یا باش نابیت، ژ بەر کو ھەرێم نوکە یا د بارودۆخێ شەری دا ل گەل تیرۆرستێن داعشێ و ھەکە ھات و عیراق دابەش بۆ بێ کو سونەیان کیانەک ھەبیت، ل ڤێرە دبیت سونەیێن عیراقێ ژی بکەڤنەد بن کونتڕولا ئیرانێ دا و ئەڤ چەندە ژی د بەرژەوەندا رۆژئاڤا دا نینە ب تایبەتی ئەمریکا ,لەوما دڤێت کورد ب شێوەکێ عەقلانە رەفتارێ ل گەل ڤی بارودۆخی دا بکەن”.
رێنجبەری دیار کر ژی کو ئەڤ بارودۆخێ ل رۆژھەڵاتا ناڤین ھەی کو عیراق ژی پشکەکە ژ وی بارودۆخی، ھەموو د بەرژەوەندا ھەرێمێ دایە و گۆت ” جیھانا دو جەمسەری یا دزڤریتەڤە و یا ئاشکرا دبیت جەمسەرێ رۆژئاڤا زێدەتر د بەرژەوەندا ھەرێمی دایە، بەڵگە ژی راھێنان پێکرنا پێشمەرگەی و ھنارتنا ھاریکاریان ژ وەلاتێن ئیتالیا و ئەمریکا و ئەڵمانیا و فەرەنسا و جەمسەرێ رۆژھەلات ژی روسیا و ئیرانن و ئیرانێ ژی حەزێن وێ د بەرفرەھن و ھاریکاریا رژێما سووریێ دکەت و ھەروەسا ئیران ل گەل حیزبوڵا ب شێوەیەکێ نەراستەوخوە کاردکەن بۆ ھندێ ھەرێما کورستانێ نەبیتە دەولەت”.