ریفراندوما توركیا د چه‌ند دیتن و نه‌رینان دا

ریفراندوما توركیا د چه‌ند دیتن و نه‌رینان دا

79

ژڤانه‌ ل رێكه‌فتى 16\4\2017 ریفراندومه‌ك ل توركیا بهێته‌كرن ل سه‌رگوهۆرین و راستڤه‌كرنا دستوورێ ڤى وه‌لاتى، ئه‌و ژى كو هه‌مى ده‌ستهه‌لات بكه‌ڤنه‌ د ده‌ستێن سه‌رۆك كۆمارى دا واته‌ كو یێن سه‌رۆك وه‌زیران ژى كو ئه‌ڤ ریفراندومه‌ دێ ب په‌یڤا نه‌خێر بیت یانژى، به‌لێ كو ئه‌ڤ پرۆسه‌ راسته‌وخوه‌ پشتى هه‌لبژارتنێن پێشده‌م یێن توركیا ئه‌وێن هاتینه‌كرن ل رێكه‌فتى 1\11\2015 ئه‌و ژى كو ئه‌كه‌پێ پارتا داد و گه‌شه‌پێدان (317) كورسى ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ ئیناین ژ سه‌رجه‌مێ (550) كورسیان، ئه‌شكه‌رایه‌ كو ب ئه‌نجامدانا ڤێ ریفراندومێ پارتێن (مه‌هه‌په‌ پارتا نه‌ته‌وه‌ په‌رست) و (جه‌هه‌به‌ پارتا كۆمارى) و (هه‌ده‌په‌ پارتا دیمۆكراتیك یا گه‌لان) دلگران كرینه‌، ئه‌و ژى كو ژ درووشمێن كۆمبوونێن وان دیاره‌ سه‌باره‌ت پرۆپاگندێن ڤێ پرۆسێ، ئه‌و ژى كو ب هه‌مى شیانێن خوه‌ جادا توركیا هاندده‌ن كو بچنه‌ سه‌ر سندۆقێن ده‌نگدانێ و په‌یڤا نه‌خێر هه‌لبژێرن، چونكو ئه‌ڤ چه‌نده‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا ملله‌تێن توركیا دایه‌، به‌روڤاژى ڤێ ئێكێ دێ ده‌ستهه‌لاتا توركیا بیته‌ یا تاكه‌كه‌سى و دكتاتۆرى و دوور ژ دیمۆكراسیێ كو هه‌مى ده‌سهه‌لات دێ كه‌فته‌ دده‌ستێن سه‌رۆك كۆمارى دا و پارتا دادوگه‌شه‌پێدان كو چاوا وى بڤێت و ئه‌و حه‌زكه‌ت دێ وه‌سا سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل هه‌ر تشته‌كى كه‌ت. كو ئه‌ڤ ریفراندومه‌ هاتیه‌ د رۆژه‌ڤێ دا و توركیا یا پره‌ ژكێشه‌ و گرژى و ئالوزیان چ ژ لایێ ناڤخوه‌یێ یانژى چ ژ لایێ ده‌ره‌كى و جیهانى ڤه‌ بیت، مینا شه‌رێ وێ ل گه‌ل په‌كه‌كێ و داعش و ده‌ستتێوه‌ردانێن وێ د ته‌ڤنێ ئالۆزێ سووریێ دا و پێكه‌فتن و ژناڤبرنا پێڤاژۆیا ئاشتیێ و ده‌سته‌سه‌ركرنا چه‌ندین سیاسه‌تمه‌دار و چالاكڤانێن كورد و ب تایبه‌تى یێن هه‌ده‌پێ پارتا دیمۆكراتیكا گه‌لان و گرتن و ده‌سته‌سه‌ركرن و ژكارلادانا سه‌رۆكێن شاره‌داریان و گرتنا ژماره‌كا زۆرا وان كه‌سان یێن ب كۆده‌تا سه‌ربازى رابووین ئه‌وا ل رێكه‌فتى 16\3\2016 هاتیه‌ ئه‌نجامدان، ئه‌و ژى كو هاتیه‌ سه‌ركوتكرن، ئه‌ڤجا وه‌سا دیاره‌ هه‌كه‌ ئه‌كه‌په‌ پارتا دادوگه‌شه‌پێدان ئه‌نجامه‌كێ ژى ب ده‌ست خوه‌ڤه‌ بینیت یێن ده‌نگێن به‌لێ، ئه‌ز د وێ باوه‌رێ دامه‌ كو دێ د كێم بن به‌راورد ل گه‌ل ئه‌و هه‌لبژارتنێن پێشده‌م یێن به‌رى ریفراندومێ وه‌ك مه‌ ئاماژه‌ پێ داى ژ ئه‌گه‌رێ ڤێ ئێكا مه‌ به‌حس ژێ كرى ئه‌ ڤه‌ ژ لایه‌كى ڤه‌، ژ لایه‌كێ دیڤه‌ وه‌ك مه‌ ئاماژه‌ پێ داى هه‌لۆیستێ پارتێن ئوپۆزسیۆنێ و دژاتیا وان سه‌باره‌ت ڤێ پرۆسێ ئانكو وه‌ك مه‌ گۆتى هه‌مى ده‌ستهه‌لات دێ كه‌فته‌ د ده‌ستێن سه‌رۆك كۆمارى دا، ئه‌و ژى كو چاوا وى بڤێت دێ وه‌سا سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل هه‌ر بارودۆخه‌كى كه‌ت. به‌لێ وه‌ك دیتن و نه‌رینا من كو دێ هه‌ر پارتا دادوگه‌شه‌پێدان ئه‌كه‌په‌ د ڤێ هه‌ڤكێشێ دا بسه‌ركه‌ڤیت، چنكو وه‌ك دیار ئه‌و ژى كو پشتى پارتا دادوگه‌شه‌پێدان ئه‌كه‌پێ كورسیا ده‌ستهه‌لاتێ وه‌رگرتى ملله‌تێن توركیا ب هنده‌ك مافێن خوه‌ شادبووینه‌ و چاڤێن خوه‌ ڤه‌كرینه‌ و نانه‌ك خواریه‌ و ب تایبه‌تى ملله‌تێ كورد، هه‌ر وه‌سا ب گشتى ژیانێ ڤه‌ژاندن ب خوه‌ڤه‌ گرتیه‌ و ئالوگۆركرن و خورتكرنا بازرگانى به‌ره‌ ب ئاسته‌كێ باش ڤه‌ چوویه‌ و.. هتد، ب دیتنا من هه‌كه‌ ده‌ستێن ده‌ره‌كى و ده‌ستێوه‌ردانێن په‌كه‌كێ د ناڤ كاروئه‌ركێن كوردێن باكۆر دا نه‌با دا ب گه‌له‌ك مافێن خوه‌ شادبن و د هه‌مى بیاڤان دا و ب تایبه‌تى پارتا دیمۆكراتیك یا گه‌لان (هه‌ده‌پێ) كو ئه‌ز د وێ باوه‌رێ دا، مه‌ دا گه‌له‌ك پله‌ و پۆستێن بلند د حوكمه‌تێ دا وه‌رگرن، ئه‌و ژى پشتى ب ده‌ستڤه‌ئینانا په‌یه‌دێ (80) كورسیێن په‌رله‌مانى و (129) پۆستێن سه‌رۆكێن شاره‌داریان ژ وان ژى (7) پۆستێن مه‌زنێن شاره‌داریێن پارێزگه‌هان كو ئه‌ڤ ژماره‌ نه‌یا كێمه‌ د دیرۆكا كوردان دا وه‌ك یادیار كو ئه‌كه‌پێ دڤیا و گه‌له‌ك بزاڤكرن كو هه‌ده‌په‌ پارتا دیمۆكراتیكا گه‌لان د گه‌ل دا حوكمه‌تێ پێكبینیت، لێ ڤێ ئێكێ سه‌رنه‌گرت ئه‌و ژى كو هنده‌ك لایه‌ن بوونه‌ ئاسته‌نك و رێگر د ڤێ رێ دا كو كوردان باجا ڤێ چه‌ندێ دا هه‌كه‌ دا گه‌له‌ك ده‌ستكه‌فتان ب ده‌ستخوه‌ڤه‌ ئینن و دا پێڤاژۆیا ئاشتیێ به‌رده‌وامیا خوه‌ هه‌بیت و دا ژیان ڤه‌ژاندنێ بخوه‌ڤه‌ گریت، هه‌ر وه‌سا دا گه‌له‌ك پشته‌ڤان هه‌بن، ب راستى ئه‌ڤ ره‌وشا ڤێ گاڤێ هاتیه‌ د گۆره‌پانێ دا ل توركا و ب تایبه‌تى ل كوردستانا باكۆر ئه‌م دلگران كرینه‌ و جاره‌كا دى پرۆسا پێڤاژۆیا ئاشتیێ ئینایه‌ چارگۆشا ئێكێ. ئۆمێده‌وارین كو برایێن مه‌ یێن كورد ل كوردستانا باكۆر پێداچوونه‌كێ د سیاسه‌تا خوه‌ دا بكه‌ن و ب تایبه‌تى هه‌ده‌په‌ پارتا دیمۆكراتیكا گه‌لان و بۆ خوه‌ سه‌ربۆران ژ رابردوویێ خوه‌ وه‌ربگریت كو به‌رژه‌وه‌ندیێن ملله‌تى به‌رچاڤ وه‌ربگرن و ناكۆكى و گرژیێن خوه‌ ل گه‌ل ئه‌كپارتى ب ئاشتیانه‌ و ب دیالۆكێ چاره‌سه‌ر بكه‌ن، چونكو ئه‌و ئو تورك پێكهاتێن هه‌ره‌ سه‌ره‌كینه‌ ل توركیێ كو ب مخابنى ڤه‌ پتریا باژێر و باژێركێن كوردنشین ب ته‌مامى هاتینه‌ كاڤل وێران كرن. چونكو ب نه‌رینا من هه‌كه‌ هات و ئه‌كه‌پێ سه‌ركه‌فتن د ڤێ راپرسینێ دا ئینا نه‌ دووره‌ كو ئه‌وى ژ ئیرۆ وێڤه‌ سیاسه‌ت و ره‌فتارێن خوه‌ بگوهۆریت و تومدتر لێ بكه‌ت ل گه‌ل كوردان چونكو بێگومان ئه‌و دێ بیته‌ هه‌ر تشته‌ك ل وه‌لاتى. وه‌ك بۆچوون و نه‌رینێن من كو دڤێت كورد ب وه‌ریسێ مه‌هه‌پێ و جه‌هه‌پێ نه‌چیته‌ كه‌ڤرى و باوه‌ریا خوه‌ پێ نه‌هینن چونكو كوردێن باكۆر گه‌له‌ك سه‌ربۆر یێن هه‌ین ل گه‌ل ڤان هه‌ردو پارتان وه‌ك ل سه‌ر ده‌سهه‌لاتێ یا باش ئه‌وه‌ كو دڤێت كورد په‌یوه‌ندیێن خوه‌ باش و خورت بكه‌ن ل گه‌ل ئه‌كه‌پێ چ یا باش بیت یان چ یا خراب بیت، وه‌سا دبینم كو پارتا دیمۆكراتیكا گه‌لان هه‌ده‌پێ درووشمێ نه‌خێر ده‌ستنیشان كرى و هه‌لبژارتن نه‌ د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردێن باكۆر دایه‌ ئه‌و ژى كو دێ په‌یوه‌ندیێن وان ل گه‌ل ئه‌كه‌پێ پارتا دادوگه‌شه‌پێدان لاوازتر لێ كه‌ت و نه‌دووره‌ كو به‌ر ب ئاقاره‌كێ خرابترڤه‌ ببه‌ت و دێ رۆژ بۆ رۆژێ ئه‌و هه‌ڤیر ئاڤێ ڤه‌خۆت كو دێ خوه‌ ژ عه‌یدا كه‌لێ ژى كه‌ن و ژ سه‌یرانا رووبارى ژى.

کۆمێنتا تە