كێشهیا كوردى ل باكۆرى ب دیالۆگێ دهێته چارهسهركرن
پهرۆین رهمهزان دۆسكى
پارتا گهلێن دیمۆكراتی (HDP) پارتهكا خودان ئاراستێن ههڤپشك یێن دیمۆكراسی یه و داخوازا پێكڤهژیانا ئاشتیانه دكهت د ناڤبهرا گهلێن توركیا دا، ل سالا 2012 هاتیه دامهزراندن و سهرۆكێن پارتێ ههر ئێك ژ سهلاحهدین دهمیرتاش و فیكن یوكسكداغ و پارت دهێته هژمارتن ب درێژهپێدان بۆ پارتا گهل یا دیمۆكراسی (DTP) و پارتا ئاشتی و دیمۆكراسی (BDP)، و ناڤچا وێ یا جهماوهری ل ناڤچێن كوردی نه، و پارتێ پشكداری د ههلبژارتنێن 2015 دا كریه و شیا پتر ژ (10%) ژ دهنگدان بدهستخۆڤه بینت، كو رێژا 13.12% ژ دهنگدان بدهستخوهڤه ئینا كو ب (80) كورسیكان یهكسان بوو ل پهرلهمانێ توركیا دا و ل ههلبژارتنێن هاتینه دوبارهكرن ل چریا دووێ د ههمان سال دا رێژا (10%) ژ دهنگان بدهستخوهڤهئینا كو (59) كورسی بدهستخوهڤه ئینان د پهرلهمانی دا و نها سهرۆكێ وێ سیزایى تیمیلى یه و ههڤسهرۆك ژى پهروین بۆلدانه، كو بهرى چهندهكێ سهرهدانا سهرۆكێ ههرێمێ نێچیرڤان بارزانى كر بوو، بۆ چارهسهریا كێشهیێن كوردان ل باكۆرى ل ڤێ ههڤدیتنێ دا سهرۆكێ ههرێمێ ئاماژه ب ڤێ چهندێ كر كو كێشهیێن كوردان ب شهر ناهێته چارهسهركرن و دڤێت پرۆسا ئاشتیێ بگرنه بهر، و ئهم ژى دێ هاریكار بین بۆ هندێ كو ئاشتى د ناڤبهرا وان دا دروست ببیت.
ههروهسا د وان سالانه دا، گههشتنا پارتا دادپهروهری و گهشهپێدانێ و سهركهفتنێن وی یێن د دووڤ ئێكدا د ههلبژارتنان دا و كونترۆلكرنا وی ل سهر ههرسێ سهرۆكایهتیان (پهرلهمان و كۆمار و وهزیران) بوو هاندهر و هۆكارهكێ گرنگ د دوباره لێزڤرینێ د شێواز و رێیا چارهسهركرنا كێشا كوردی ل توركیا، كو توركیا ڤهبوونهك بخوهڤهدیت ل سهر كێشهیا كوردی ب رێیا دانپێدانێ ب ههبوونا ئاریشهیێ و ڤهكرنا لاپهرهكێ نوو بۆ چارهسهركرنا وێ ب رێیێن ئاشتیانه، كو پارتێ دهستپێكر ب بهحسكرنا كێشهیا كوردی ب شێوهیهكێ پێشچاڤ، كو ل ئێك ژ سهرهدانێن ئهردوگانی بۆ (دیاربهكر)ێ ل سالا 2005 كو مهزنترین باژێرێن كورد نیشنه، دانپێدان ب ههبوونا كوردان و كێشهیا وان كر ل توركیا و راگههاند كو وان پلان و بهرنامه ههیه بۆ چارهسهركرنا وێ و ل مهها ئیلۆنێ ژ سالا 2013 سهرۆكێ كۆمارا توركیا رهجهب تهیب ئهردوگانی بریارا كۆمهكا چاكسازیێن دیمۆكراسی دا كو دهاتنه نیاسین ب (ڤهبوونا دیمۆكراسی) یاكو چهندین وارێن جودا بخۆڤهگرتین یێن گرێدای ب ئازادیێن گشتی و مافێن تایبهت یێن گرێدای ب كێشهیا كوردیڤه، و ژ ئهوان چاكسازیان ژی:
ـ نههێلانا حالهتا بارێ نه ئاسایی ل باشۆرێ رۆژههلاتا توركیا (جهێ زۆرینهیا كوردی).
ـ رێپێدان بۆ نهتهوهیێن نه توركی ب ئاخڤتن ب زمانێ خوه یێ نهتهوهیی و پێشكێشكرنا پروگرامێن تهلهفزیونی ب زمانێ خوه.
ـ دهركرنا لێبۆرینێ دهربارهی چالاكڤانێن سیاسی یێن گههشتینه پارتا كرێكارێن كوردستانێ.
ـ نه دادگههكرنا مهدهنیان ل دادگههێن لهشكری ب تنێ ههكه د حالهتێ شهری دا بیت.
ـ نههێلانا سزایێ سێدارهدانێ و دادگههێن ئاساییشا دهولهتێ.
ـ رازیبوون ب ڤهكرنا پشكێن زمانێ كوردی و وێژهیا وێ د زانكۆ و پهیمانگههان دا.
ـ نههێلانا ماددا یاسایا نههێلا تیرورێ یا گرێدای ب بهلاڤكرنا جودابوونێ