مه‌رجێن دژاتیكرنێ د قانوونێ و سیاسه‌تێ دا
فازل میرانى
هه‌ر كه‌سێ د سیاسه‌تێ بگه‌هیت دزانیت كو مه‌رجێ دژاتیكرنێ نه‌یێ تشته‌كێ ب ساناهى یه ل ناڤ گۆره‌پانا هه‌ڤركیێ دا، و هه‌ر كه‌سێ د سیاسه‌تێ نه‌گه‌هیت ژى وه‌سا دبینیت كو به‌رژه‌وه‌ندی دمسۆگه‌رن كو هه‌ر ئاریشه‌ك بهێته ئازارندن، یان هاتنا سه‌رهێلێ وه‌كو لایه‌نه‌كێ هه‌ڤكار، یانژى دژبه‌ر هزردكه‌ت كو داخۆیانى و هه‌لوه‌ست تشته‌كێ ب ساناهیه، چه‌ندى ئه‌و ل گه‌ل یێ ب هێزتر بیت. ئه‌ز یێ دنڤیسم و ئه‌ز یێ هیڤیان ژ خوه دكه‌م كو ل جه‌ماوه‌رى نه‌گریت ب داخۆیانیێن نه‌یێن به‌رپرس و د ڤالا ژ هه‌ردو مه‌رجێن دژاتیكرنێ.. یا قانوونێ و یا سیاسه‌تێ ئه‌و ژى هنده‌ك داخۆیانینه ل ناڤ گۆره‌پانێن میدیایێ دا مشه دبن، نه‌خاسمه د گۆره‌پانا میدیایا حزبى ژى دا ل ئیراقێ، كو ئه‌وژى ژێ ڤالا بوویه ل وێ هه‌یامێ و هه‌یامێن وه‌كو وێ، ژ وان هه‌یامێن به‌رى جڤینا نوونه‌راتیێ و ل گه‌ل جڤینێ ژى یێن چاڤه‌رێكرى بۆ ڤه‌بڕینا سه‌رۆك كۆمارى و راسپارده‌كرنا جڤاتا وه‌زیران، ل ڤێره ژى هه‌ژى گۆتنێ یه كو هوشداریێ بكه‌م ژ هنده‌ك نووچه‌یێن گرێدایى تاكى ژ ئه‌وله‌هى و ساخله‌مى و بێكاریێ و دزینا مالێ ده‌وله‌تێ و خوه‌كوشتنێ دهێنه وه‌شاندن و هه‌روه‌سا وه‌شانا هنده‌ك نووچه‌یان ئاماژێ ب چاندنێ و بیابانبوونێ و هه‌ژاریێ دكه‌ن، تو دێ بێژى به‌حسێ وه‌لاته‌كێ دیتر دكه‌ن! د قانوونێ دا دژاتیكرن ئه‌و په‌یوه‌ندى یه یا د ناڤبه‌را دادوه‌ریێ و داواكارى و داوالێكرى دا، دڤێت بهێنه ژێكجودا كرن، ل گه‌ل زانینا هندێ دادوه‌ری نه‌یا گرێدایه ب مه‌رجێ دانا حوكمى ڤه ژبۆ به‌رژه‌وه‌ندیا داواكارى، ئه‌و ژى كو دادوه‌رى هنده‌ك مه‌رجان دادنیت بۆ قه‌بوولكرنا داواكاریێ ب شێوه و ب بابه‌ت، و ژ گرنگترین مه‌رجێن د ناڤ داواكاریێ دا سیفه‌تا دژاتیكرنێ یه، ئه‌ڤه ژى لێكۆلینه‌كه، یا فه‌ره تاك و كه‌ساتیێن مه‌عنه‌وى لێ هوشدار ببن هه‌كه بخوازن یان ژى پێدڤى بوو، دیسا ژى زانینا وێ یا مفاداره بۆ تێگه‌هشتنا رامانا دلگرانیێ د سیاسه‌تێ دا كه‌نگى دژاتیكرن ب دروستى په‌یدابوو، ئه‌و دژایه‌تیكرنا هه‌یى ژى وه‌كو دهێته ناسكرن و یا مه‌قبوول ئه‌و هه‌ڤركیه‌كه ل سه‌ر جهێ (تشته‌كى هه‌ڤركى دكه‌ڤیته سه‌ر یانژى ب ئه‌گه‌رێ وێ)، و هه‌روه‌كو هنده‌ك كێشه‌یێن قانوونێ ژى ئاشتبوونێ قه‌بوول دكه‌ن، سه‌ره‌راى دژاتیكرنێ، لێ سیاسه‌تێ ژى رووبه‌رێن مه‌زنتر هه‌نه و رووبه‌رێن ئاشتبوونێ ب هه‌بوونا دژاتیكرنێ، ئه‌ڤه هه‌كه هاتو دژاتیكرنه‌كا راست هه‌بیت و رێیه‌ك و شاره‌زایه‌كا سیاسى هه‌بیت! ئه‌م ب شێوه‌كێ سیاسى و وه‌كو قانوون د دژاتیكرنێ دگه‌هین و وه‌كو عورف تێبگه‌هین، و هه‌ر كه‌سێ دووڤداچوونا رێباز پارتا مه و په‌رله‌مانێ مه و حوكمه‌تا مه ل هه‌رێمێ بكه‌ت، و ل گه‌ل هندێ هه‌ڤركیا دیرۆكى ژى بینیته دى، دێ بینیت كو ناكۆكیێن مه یێن سیاسى ستوونێن خوه یێن قانوونى هه‌نه ل ناڤا چارچووڤه‌یێ قانوونا نشتیمانى، یا كو ژ گیانێ ده‌ستوورى ده‌ردكه‌ڤیت، ئه‌و ده‌ستوورێ كو مه ده‌نگ دایێ و ژ گیانێ قانوونا مرۆڤاتیێ، ئه‌ڤجا ئه‌و هه‌مى ناكۆكی یێن كو ئه‌م تێدا، هه‌رده‌م ئه‌م لایه‌نێ داواكار بووینه، ئه‌ڤه ده‌رباره‌ى خه‌باتا مه بۆ باشتر بۆ گه‌لێ مه، چونكو نابیت كۆمه‌كا روودانان بهێنه روومالكرن چه‌ندى د زیانبه‌خش بن و هنده‌ك ژ وان ب هۆیێ بكه‌ره‌كى كو ل ده‌سكه‌فتیان بگه‌رهێت ل سه‌ر كیستێ گه‌لێن ئیراقێ و ژ وان ژى گه‌لێ كوردستانێ، دبێژم: نه‌خێر نابیت ئه‌م بۆ هندێ بهێنه پالدان بۆ ژبیركرنا سه‌رده‌مه‌كێ درێژ ژ رێبازا مله‌تێ مه، یانژى ئه‌و كریارێن كه‌ڤن دوپات ببن ب رویه‌كێ دى و ناڤونیشانێن نوو، ئه‌ڤجا چو ده‌زگه‌هه‌كێ میدیایا ئاراسته‌كرى مه برێڤه‌نابه‌ت و چو داخۆیانیێن ڤالا ژى مه ناخاپینن و ئه‌م نه‌دترسین و نه دڤه‌جنقین ژ گۆتنان و نه ژى ژ وان لڤینێن كو ئه‌وین درۆنان دفڕینن و كه‌سێن ئێمن ئاگرباران دكه‌ن. د شه‌رعا ئه‌سمانى دا و د قانوونا بالا دا و د سروشتێ مرۆڤاتیێ دا هنده‌ك نیشانێن رۆهنن ل سه‌ر تاوانێ و ل سه‌ر بێگونه‌هیێ، و ل سه‌ر حه‌قیى و نه‌حه‌قیێ، و یا خۆیایه كو دادوه‌رى ناكه‌ڤیته ژێر كارتێكرنا رایا گشتى و تایبه‌ت هه‌كه ئاراسته‌ى ده‌ركرنا حوكمه‌كى بكه‌ت و حوكم ب خوه ژى قابلى تانلێدانێ یه ل ناڤا چارچووڤێ ئاستێن به‌رنیاس بۆ حوكمدانانێ. ئه‌ڤ مژاره ژى چو زیانه‌ك تێدا نینه، به‌لكو یا مفاداره بۆ ئه‌وێن د سیاسه‌تێ دا كاردكه‌ن، چونكو ئه‌ڤه مژاره‌كه وان دوور دئێخیت ژ وان ره‌فتارێن كو هه‌ستا خه‌لكه‌كى بریندار دكه‌ن، ژبۆ لادانێ ژ راستیا ژیوارێ و كو ئه‌و تێدا زیاندار بووین (ئه‌و خه‌لك) ب خوین و ب ئاڤه‌دانى و ب ناڤوده‌نگى، بووینه ئه‌گه‌رێ خرابكرنا دیرۆكێ و ئایینى.
و/ ئه‌ڤرۆ
