بەرنامێ پارتى دیموکراتى کوردستان بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ 2018

بەرنامێ پارتى دیموکراتى کوردستان بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ 2018

422

پارتى ديموكراتى كوردستان

دەستکەفتێن زێدەتر بۆ کوردستانێ
لیستا ژمارە 184

پەیاما پارتى دیموکراتى کوردستان، وەک هەردەم پەیاما دیموکراسى و خەباتا ژ بۆ بدەستڤەئینانا ئازادیێ و مافێن نەتەوەێن مللەتێ کوردستانێ، پەیاما چوونا دناڤ کاروانێ دیرۆکى دا یە.

جارەکا دیتر ب دەنگەکێ بلند و بگیانێ دیموکراسیێ، بەرامبەرى هەموو ئالیەکى دبێژین: پشکداریا هەوە د هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دا، پشکداریە د پرۆسا دیموکراسیێ دا، لەورا، دەمێ بەر ب سندۆڤێن دەنگدانێ دچین، ئەو راستیا دیرۆکى ژ بیرا هەوە نەچیت، کو پارتى دیموکراتى کوردستان ب خوڕاگرى و بێ داگێران خودانا دۆزا مەزنە، دۆزا مللەتکى یە، کو بەردەوام ل مەیدانا راستەقینەیا خەباتێ دایە ژ بۆ چەندین چەمکێن روناهیا سەردەمیانە، کو خوە د : ئازادى و پێکڤەژیانا دیموکراسى و کوردستانەکا گەشتر بەرجەستە دکەتن.

پێکڤە بەرب پرۆسا دەنگدانێ دێ چین، پرۆسەکە کو گیانێ شەهیدان تەنا ببیت و خەباتا مللەتێ مە بەرهەمدار ببیت، بەلێ پێکڤە ب درۆشمێ (دەستکەفتێن زێدەتر بۆ کوردستانێ) و ب باوەریەکا موکم و ب ئارمانج، دنگى ب لیستا پارتى دیموکراتى کوردستان یا ژمارە (184) و بەربژارێن وێ ددەین.

بەرنامێ لیتسا پارتى دیموکراتى کوردستان

بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن عیراقێ / 2018

پارتى دیموکراتى کوردستان کارى ژبۆ پاراستنا مافێ کورد و کوردستانێ دکەت، ب باوەریا مە ئەو ماف ب پشتراستى ڤە دێ ژ مافێن هەموو عیراقیان هێتە پاراستن، عیراق وى دەمى دێ یا سەرکەفتى بیت دەمێ رێزێ ل دستوور و فیدرالیزم و دەستهەلاتا قانوونێ و فرەڕگەزیا هەموو پێکهاتان یێن ل عیراقێ دژین بگریت.

پارتى دیموکراتى کوردستان هەردەم مافێ خەلکێ کوردستانێ ل بەراهیا هەموو تشتەکى دانایە، خەباتێ دکەین دا پێگەهێ کورد و کوردستانێ ل عیراقێ و دەوروبەران ب هێز بیتن، هەروەسا ل گەل پارتێن دیتر یێن عیراقێ کار دکەین، کو هەمان دیتن ل سەر عیراقا فیدرال هەیە و باوەریا ب پێکڤەژیان و فرەڕگەزیێ.

پارتى، دێ یا بەردەوام بیت ل سەر خەبات و دیالۆگا رژدى ل گەل هەموو ئالیەکى بۆ تێکگەهشتن ل مافێ چارەنڤیسى مللەتێ کوردستانێ ب شێوازى ئاشتیانە و بۆ ب جهئینانا پێکڤەژیان و سەقامگیرى و مسۆگەرکرنا وان مافێن ڕەوایێن بۆ مللەتێ کوردستانێ هاتینە دیار کرن.

سۆزێ ددەین بۆ بجهئینانا ڤان ئارمانجێن ل خوارێ کو ئەولەویەتا بەرنامێ کارێ مە دێ بیت ل پەرلەمانێ عیراقێ یێ بهێت:

1. پاراستنا ماف و ئازادیا دستوورى یا مللەتێ کوردستانێ و قەوارێ دستوورى یێ هەرێمەکا ئێکگرتى یا ب هێز .

2. سەرەراێ قەدرزانێن و پێزانینا پارتى بۆ خوەڕاگرى و تەحەمولا خەلکێ کوردستانێ ب گشتى و مووچەخۆران ب تایبەتى، پێداگیرى و بزاڤێن چڕ و پڕ دکەین بۆ بدەست ڤە ئینانا پشکا دادپەروەرانە یا بودجا هەرێما کوردستانێ و دەڤەرێن کوردستانى یێن دەرڤەى هەرێما کوردستانێ ل داهاتێ عیراقێ و نەهێلانا وێ غەدرا چەندین سالا ل مللەتێ مە دبیاڤێ ئابورى و موچە و شایەستێن دارایى دا دهێتە کرن.

3. پەیڕەوکرنا دستوورى ب هەموو مادە و برگێن وێ ڤە، کو تاکە مسۆگەرکرنا بەردەوامیا ئێکگرتى یا ئارازومەندانە و ئاخ و مللەت و سەروەریا عیراقێ و پێگیرى ب دەق و ناڤەرۆکا کو ل سەر پرەنسیبێن هەڤپشکى و هەڤسەنگى و تەوافقێ هاتینە دارێشتن.

4. بجهئینانا ماددێ 140 یێ دستوورى ب ئاسایکرن و سەرژمێرى و راپرسین ڤە و نەهێلانا رەوشا نا لابارا کەرکووک و هەموو باژێر و باژێرکێن دەڤەرێن دەرڤەیى دەستهەلاتا هەرێما کوردستانێ، هەروەسا قەرەبوکرنا هەموو زیانڤێکەفتێن رووداوێن داگیرکرنا 16 ئۆکتۆبەرێ یا سلا 2017.

5. پاراستنا سیستەمێ کۆمارى یێ ئیتحادى دیموکراتى فرەیى و دامەزراندنا دەولەتەکا مەدەنى دەزگەهى ل سەر بناغێ هەڤپشکى و وەلاتى بوونێ و یەکسانیێ.

6. عیراق وەلاتێ فرەنەتەوە و ئاین و ئاینزایێن جودا، دڤێت رێز ل جوداهیان و ئازادییان بهێتە گرتن بۆ بهێتە دەستەبەرکرن، ئەو جوداهى ببنە خالێن ب هێزێن وى وەلاتى، تیرۆر و گڤاشتنێن ب مەرەم و ئارمانجا گوهۆرینا دیمگرافى یا دەڤەرێ ب دووماهى بهێن.

7. دامەزراندنا جڤاتا ئیتحادى و دەرخستنا وان هەموو قانوونێن دستوورى یێن ددستورى دا هاتینە دارشتن، هەروەسا ئەنجامدانا سەرژمێریاریا گشتى یا ئاکنجیبوویان.

8. پاراستنا وێ سەقامگیرى و ئێمناهیا هاتیە دابینکرن ل سالێن بۆرى ب هیمەتا کوڕین دەزگەهێن ئێمناهیا کوردستانێ هاتیە بجهئینان.

9. بۆ ئاشتى یا نشتیمانیا سەرانسەرى و پێکڤەژیانا راستەقینە و ئاڤەدانکرنا هەموو دەڤەرێن زیانڤێکەفتى یێن شەرى و ڤەگەراندنا ئاوارەیان بۆ سەر مال و ملکێن خوە، هەروەسا بزاڤێن بەرفرەه بۆ هاریکرنا قوربانیێن جینوساید و سزادانا گونەهبارێن شەرى.

10. بێلایەنا لەشکرێ عیراقێ و هەیکەل و ئەرک و دەستهەلاتێن ل گۆڕ ماددە و بڕگێن دستوورى بیت، هەروەسا رێگرتنا هەمبەرى میلیتارێزەکرنا جڤاکى.

11. هاریکاریا دادپەروەرى و دانپێدان ب پێشمەرگەى و دابینکرنا ماف و پێدڤیێن وان ژ هەموو ئالیەکێ ڤە، کو ب ئازایەتى و خوەراگرى و پێشکێشکرنا ب هزارن شەهید و بریندارێن کوردستان و عیراقێ و جیهان ژى ژ تیرۆرستان هاتنە پاراستن.

12. بۆ چاکسازیا ئابورى و دارایى یا بنەرتى کو عیراقێ ژناڤ چوونێ قورتال بکەت

13. بۆ ریفوورمەکا سیاسى و ئیدارى یا گشتى کو رێز و سەروەرى بۆ دامودەزگەهێن نیشتیمانى و سەربخوەیى بۆ دەستهەلاتا دادوەرى هەبیت.

14. داکوکى کرن ل مافێن سیاسى و ئیدارى وکلتورى یێن تورکمان و (کلدان سریان ئاشۆرى) و ئەرمەن ومافێ کوردێن ئێزدى وفەیلى.

بو هەموو ڤان ئارمانجان و ب دەستڤەئینانا هەموو مافێن دستووریێن گەلێ مە و راکرنا سزا وگەفێن ل سەر کوردستانێ ، هەلبژارتنان د هەموو کاودنان دا ب میکانیزم و ب رێیەکا خەباتا مەدەنى و دیموکراسى دزانین بو داکوکیێ ل سەر مافێن کورد و کوردستانێ.

کۆمێنتا تە