بوچى پرانیا هه‌ڤژینان شه‌رم دكه‌ن ناڤێن هه‌ڤدو بینن؟
ئه‌ڤرۆ نیوز، نه‌وزاد هلۆرى:
هه‌ڤژینى ئه‌و بنه‌ما و پروژێ گرنگ و ستراتیجیه ئه‌وا پێگه‌هێ خێزانێ ل سه‌ر دهێته ئاڤاكرن و ئه‌و شوره‌شا بێ چه‌كه كو هه‌تا سه‌ردكه‌ڤیت گه‌له‌ك قوربانی پێدڤێن ، به‌لێ تێنه‌گه‌هشتنا ڤێ یه‌كێ دبیته سه‌ده‌م كو هه‌ڤژینى دناڤبه‌را چار دیوارێن زیندانى و ب شێوه‌یه‌كێ روتنیى ده‌رباز بیت.پشكه‌ك ژ هه‌ڤژینان هه‌تا نها كێمترین تشت كو ناڤه به‌رامبه‌ر هه‌ڤدو نابێژن ب تایبه‌تى ل گوندان.
نه‌سرین عه‌بدوللا، ئه‌ڤه 10 ساله هه‌ڤژینى پێكئينای دیاركر كو ژبلى سالا ئێكێ یا هه‌ڤژینیێ د هه‌موو سالێن دى دا ئه‌و و هه‌ڤژینێ خوه ناڤێن هه‌ڤدو نابێژن و گۆت” ناڤ نه‌ئینانا مه ژبه‌ر نه‌ڤیانێ نینه، به‌لكو بتنێ شه‌رم دكه‌ین و دبیت هنده‌ك جاران ژى ژ حه‌ژێكرنێ بیت ، به‌لێ ئه‌و ناڤێن كو ئه‌م بكاردئینین چو رامانێن حه‌ژێكرنێ تێدا نینن و نها ئه‌ز دبێژمه هه‌ڤژینێ خوه كورو و ئه‌و دبیژیت كچێ ، كو ئه‌ڤه ب هزرا من نه‌یا شارستانیه، به‌لێ ئه‌م هوسا فێربوینه و گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ته ئه‌ز بشێن ناڤێ وى بینم”.
شینوار شیمال ، ساله‌كه خێزان پێكئنایى دبێژيت “خێزان بنه‌مایه‌كێ گرنگه و هه‌تاكو مرۆڤ ب كریار نه‌كه‌ڤیته دبازنا هه‌ڤژینیێ دا هندى بو مرۆڤى بهێته گوتن دبیت وه‌كو پێدڤى مرۆڤ د وان كه‌سان نه‌گه‌هیت، به‌ر هندێ ل ڤێره ئه‌ز دبێژمه هه‌ر كچ و كوره‌كێ به‌رى هون هه‌ڤژینیێ پێكبینن پێدڤیه باگراوه‌نده‌كێ زانستى لسه‌ر خێزان و هه‌ڤژینیێ وه‌ربگرن و مفا ژ سه‌ربورێن خێزانێن سه‌ركه‌فتى و سه‌رنه‌كه‌فتى وه‌ربگرن و هه‌موو خالێن خێزانێن سه‌ركه‌فتى گرنگ وه‌ربگرن و یێن خێزانێن سه‌رنه‌كه‌فتى مفا و سه‌ربوران ژێوه‌بگرن داكو دووباره نه‌كه‌ن ، هه‌ر چه‌ند بۆ حه‌ژێكرن هند جاران ئه‌ز ناڤێ هه‌ڤژینا خوه نائینم، به‌لێ هوسا هه‌ست دكه‌م ئه‌وێ پێخوه‌شتره كو ب ناڤێ ره‌سه‌ن گازى وێ بكه‌م”.
یاسین محه‌مه‌د وه‌كو شاره‌زایه‌كێ جڤاكى ل ده‌ڤه‌را بارزان دیاركر كو تشته‌ك ددنیایێ دا هندى هه‌ڤژینیێ به‌خته‌وه‌ریێ ل ده‌ڤ مرۆڤان درۆست ناكه‌ت ئه‌گه‌ر ب ره‌نگه‌كێ زانستى سه‌ره‌ده‌رى ل گه‌ل بهێته‌كرن و گۆت”هه‌ڤژینى بنه‌ما و پروژه‌یه‌كێ ستراتیجى و گرنگه دژیانا هه‌ر ئێك ژ تاكێن جڤاكى و هه‌تا كو ئه‌و پرۆژه سه‌ر دگریت پێدڤى یه گه‌له‌ك قوربانى پێ بهێته‌دان ، ژبه‌رڤێ گرنگه هه‌ر ئێك ژ مه كار بكه‌ت بو سه‌رئێخستنا ئه‌ڤى پرۆژه‌ى كار بكه‌ت ، ژبه‌ركو هه‌ر درزه‌كا بكه‌ڤیته پرۆژێ هه‌ڤژینیێ دێ بیته سه‌ده‌م كو خێزان و هه‌ڤژینى دناڤبه‌را چوار دیوارێن زیندانى و شێوه‌یه‌كێ روتینى ده‌رباز ببیت كو ئه‌ڤ یه‌ك ژى مه‌زنترین زیانه ب خێزان و هه‌ڤژینیێ دكه‌ڤت”.
زێده‌تر گۆت”دناڤ جڤاكێ مه‌دا گه‌له‌ك داب و نه‌ریت دناڤبه‌را هه‌ڤژینان هه‌نه كو هنده‌ك ژ وان نه‌رێنى نه و هنده‌ك ژى ئه‌رێنى، پێدڤى یه هه‌ر ئێك ژ مه خالێن ئه‌رێنى وه‌ربگریت و نه‌رێنییان پشتخوڤه بهاڤێژیت ، و ئه‌و خالێن كو نه‌رێنى نه و پێدڤى یه خێزان و هه‌ڤژین خوه دویر بكه‌ن ئه‌و خالن كو دبیته سه‌ده‌م كارتێكرنه‌كا ئێكسه‌ر لسه‌ر ده‌رون و روحیه‌تا هه‌ڤژینان دكه‌ت بو نموونه بكارئینانا وان ناڤان كو دمه‌به‌ستدارن د خێزانێ دا وه‌كى “پتێ ، زه‌عیفێ ، مه‌یمونك ، كنجر ، هرچێ ، ره‌شو ، كه‌رێ …هتد و ناڤ نه‌ئینانا هه‌ڤژینان ب ناڤێ هه‌ڤدوو ژى ئێكه ژ وان خالێن نه‌رێنى كو ب ده‌ربازبوونا ده‌مى دێ كارتێكرنێ ل په‌یوه‌ندیێن وان یێن هه‌ڤژینیێ كه‌ت”.
ناڤبرى دیاركر ژى كو دبیت هنده‌ك هه‌ڤژین هه‌بن ژ بو ئه‌شق و ڤیان ناڤێن هه‌ڤدوو نه‌ئینن و دبه‌رامبه‌ر دا هنده‌ك ناڤ و په‌یڤێن دن بكاربینن به‌لێ باشتری ناڤ ئه‌و ناڤه كو هه‌ر ئێكێ ژ مه پێ هاتیه بناڤكرن و زێده‌تر گۆت: (هنده‌ك جاران هه‌ڤژین په‌نایێ بو بكارئینانا ناڤێن سووزداریێ دبه‌ن به‌رامبه‌ر هه‌ڤدوو بو نمونه “خوشتڤیا/ێ من ، جانا/ێ من ، دڵێ من ” یان دێ ناڤێ وێ ب شێوه‌یه‌كێ دن گوهریت بو نموونه ” ئه‌ڤینه دێ بیته ڤین ، سووزداره دبیته سوز ، ئه‌ڤه هه‌ر چه‌ند ئه‌رێنى نه و جوره ئه‌ڤینه‌كێ به‌رامبه‌ر خێزانێ په‌یدا دكه‌ت به‌لێ دیسان باشتره ناڤێ ره‌سه‌ن ل گه‌ل بهێته بكارئینان بو نموونه بیژیت (خوشتڤیا من ئه‌ڤین ، شیرینا من ئه‌ڤین … هتد)