ئهڤه نهشۆڕهشه!
محهمهد چهلكی
ژ چڕییا پێشین و هێرڤه جادا عیراقێ ب تۆڕهبوونهكا پهنگایی ب سهروچاڤێن تهخا سیاسی و دهستههلاتدار ڤه پهكژیایه و رۆژ بۆ رۆژێ جاده گهرمتر لێ دهێت و داخوازێن خوهنیشادهران ژی مهزنتر لێدهێت و د بهرامبهردا ژی دهستههلات و سیاسی داگێرانێ بۆ دكهن و دلهدلی وان دهن و تهڤ دبێژن: خوهنیشادان مافێ وانه و داخوازێن وان دڕهوانه و بهردهوام یێ داگێرانێ بۆ دكهن، ههتا وی ڕادهی حوكمهتێ دهستبهردانا خوه ژ كاری ڕاگههاند و بریارا ههلوهشاندنا كۆمسیۆنا ههلبژارتنان هاته دان و تهپا داگێرانێ یا بهردهوامه، گهرماتیا جادێ ژی بهردهوامه …
سهدهمێن ڤێ هلپهكژینا گرسهیی ددیارن و بهرههمێ سیستهمێ تائیفی و پشك پشكانێ یه، ژ بلی داڕمینا ئاستێ ئابووری، رهوشهنبیری، پهروهردهیی، نهدادپهروهری و پشتهگوهكرنا كهرتێ خزمهتگوزاری و ساخلهمیی و زێدهباری گهندهلیێ و عیراق ئێكه ژ وهلاتێن ههری داڕمایی و گهندهلی لێ دهستههلاتدار.
ژ مهیزهكرنا درووشمێن ڤێ سهرهلدانێ دیار دبت كو ئاییندهكێ باشتر و تێدا مرۆڤێ عیراقی بهر ب كنارهكێ ئێمن و تێدا رهوشهنبیرییا ههڤپهژراندن و ههڤوهلاتی لێ بهرقهرا بت، دیار نینه، بهلكو خوه دوبارهكرنا ههمان عهقلیهتا بهرێ یه و گهز و مهقهس ههر یێن د دهستێ بانگدهرێن تائیفی دا.
ههر شۆڕهشهك ههلگرا هندهك باوهر و رۆژهڤهكا جودا ژ یا دهستههلاتێ یه و بۆ گوهۆڕینا تهڤایا سیستهم و تێگهه و ئایدولۆژیا دهستههلاتداره و بانگهشا ئاییندهكێ باشتر و جڤاكهكا ههم ئاههنگتر و تێدا ئازادی و رێز و مافێن ههڤوهلاتی دهێنه مسۆگهر كرن. لێ ب مهیزاندنا ڤان خوهنیشادان ههمان قهوانێ دهستههلاتێ ڤهدگێرن و تهڤ پێگیرییا خوه بۆ لێڤهگهرێ شیعه (مهرجهعێ شیعا كو سیستانی یه) و شۆرهشا ئیمام حسێنی دۆپات دكهن. ههلبهت ئهڤه ئیماژێن مهترسیدارن ب تایبهت بۆ ههرێما كوردستانێ، چونكو ڤهكری دبێژن ئهم ل دژی دستوورینه و داخوازا دستۆرهكێ نووی دكهن و مه دیت چاوا ب لهپهقۆتێ پهرلهمان چوو بن باندۆرا داخوازێن وان و بریارا هلوهشاندنا كۆمسیۆنا ههلبژارتنا یا سهربهخوه دا.
ل ڤێ عیراقا هێشتا برینێن شهرێ تائیفی كیسه نهگرتی و دستۆر هاتیه پشتهگوهكرن و سهرباری لاوازیا هێزێن دهمۆكرات و علمانی، ئهڤ سهرهلدانه ب ههمان عهقلیهتا نهپهژراندنا یێ دنه و گهرمكرنا شهرێ كوشتنا ل سهر ناسنامێ یه. چ وهلاتان وهكو عیراقێ ئهڤ شهره نهجهرباندیه و ژ بلی زێدهكرنا وێرانیێ و گۆرٍستانان و ڤهقهتان ژ كاروانێ ئاڤهدانكرن و شارستانیێ پێڤهتر نههاتیه شكهفا عیراقێ.
ئهڤ سهرهلدانه ئهگهر چی ژ سهدهمێن خرابیا برێڤهبرنێ و بهڵاڤبوونا گهندهلی و نهبوونا خزمهتگوزاری و … هتد لێ د گهوههرێ خوه دا بهرههمێ رهوشهنبیرییا تائیفی یه و ئهڤێ چهندێ ڤهكری دبێژن و ئهڤه ب خوه مهترسیهكا مهزنه ل سهر تهڤایا پێكهاتهیێن عیراقی و ئاییندهیێ عیراقێ. تائیفه و رهوشهنبیرییا تائیفی ژ بلی كو یێ دن ناپهژرینت، د ناڤ خوه دا ژی نهڕێكه و ژ بهر هندێ و ب ڤێ دڕهندهیێ لایهنێن ههڤ دژێن تائیفێ د دهستههلاتێ دا هۆسا ب دل ڕهقی سهرهدهریێ دگهل سهرهلدایان دكهن، ئهڤجا هزركهن ئهگهر ب تهمامی دهستههلات كهفته د دهستێن ئهڤان تائیفیان دا هینگێ پاشهرۆژا تائیفێن دن دێ چهوان بت، دهما داخوازا مافێن خوه بكهن؟ باوهر ناكهم بیردانكا گهلێن عیراقێ نهخوهشییا ژبیرچوونێ گرت بت و بهرههمێ رهوشهنبیرییا تائیفی وهكریه عیراق نێزیكه دێ ژ سێ پێكاهاتهیێن گرنگ (كریستیان، سابئه و كوردێن ئێزدی) ڤالا بت ئهڤا نوكه ل عیراقێ روو ددهت نهشۆڕهشه بهلكو بهردهوامییا شۆڕهشا تائیفییا ئیمام حوسێنیه و ئهو داڤێن زراڤێن پێكڤه گرێدانا شیرازا عیراقا موزائیك ماین ب سهركهفتنا ڤێ سهرهلدانێ (خودێ نهكهت) دێ هێنه پچاندن.
دڤێت نههێت ژبیركرن هندی رهوشهنبیرییا ههڤ نهپهژراندنێ نهبته رۆژهڤا تهڤ پێكهاتهیان دێ مهنگهنێ شهرێن ناڤخوه و تائیفی ههر ل كار بت و گۆرستان دێ زێده بن و ڤهقهتان ژ كاروانێ شارستانیێ دێ سیمایێ دهڤهرا مه بت.