هه‌لبژارتن…كی بچته به‌غدا باشتره؟
سه‌رنڤیسه‌ر
هه‌روه‌ختێ ئه‌م باسێ هه‌ڤبه‌ندیێن خوونه‌لۆ و ب چه‌پچیڕ و ئه‌ڤرازی و نشیڤی یێن هه‌رێما كوردستانێ دگه‌ل به‌غدا دكه‌ین، كۆمه‌كا پرسیاران دهێنه پێش، دبت دو سێ ژ هه‌میان پێشتر بن: وه‌كی قه‌ده‌را مه ئه‌وه ل ئه‌ڤێ قۆناغێ ژی دگه‌ل به‌غدا بین، ئه‌رێ هه‌ولێر و به‌غدا ب چی ئێكن و ب چی ژێكجودانه؟ داكو ئێكیان بپارێزین و كاری لسه‌ر نه‌كۆكی و جوداهیان بكه‌ین، بگه‌هینینه ئاستێ پێككرنێ.
ئه‌رێ شه‌ڕه‌نیخا مه دگه‌ل به‌غدا د چ فۆرم یان قالبدایه و كیشك بۆ خه‌لكێ كوردستانێ باشتره؟ ب گۆتنه‌كا دی؛ نه‌كۆكی دگه‌ل به‌غدا ئایدیۆلۆجیه یان چیناتیه یان نه‌ته‌وه‌ییه یان ژی گرێدایی سیسته‌مێ سیاسی و ده‌وله‌تداریێیه؟ كو ئه‌م دشێن ب په‌یڤا وه‌لاتینی (هه‌ڤنیشتمانی) كورت بكه‌ین.
ئه‌رێ كی دێ شێت ل ره‌وشا نهۆیا ئیراقێ، رۆله‌كێ ئه‌رێنی بگێڕت؟
به‌رسڤا پرسیارا ئێكێ هند هاتیه ڤه‌جوون، ئه‌ز باوه‌رناكه‌م مفایه‌ك د ده‌هباره‌كرنێ دا هه‌بت. دێ ژ پرسیارا دووێ ده‌ست پێ كه‌م و بێژم؛ پشتی داكه‌فتنا ئایدیۆلۆجیێن چه‌پ و سه‌رهلدانا ئیسلاما سیاسی ل رۆژهه‌لاتا ناڤین، نهۆ ئایدیۆلۆجیا دینی ب هه‌ردو ره‌هه‌ندێن خوه‌ڤه؛ ره‌هه‌ندێ جهادی و جه‌نگه‌نه و ره‌هه‌ندێ خه‌باتا مه‌ده‌نی و په‌ڕله‌مانی ل مه‌یدانێیه و بزاڤێ دكه‌ن پیرۆزیێن خه‌لكی وه‌كو ئالاڤ و رێك بۆ گه‌هشتن ب ده‌ستهه‌لاتێ بكاربینن.
گه‌ر ئه‌م گونجان یان نه‌گونجانا ده‌وله‌تا دینی و خه‌لیفه‌ی لبه‌ر چاڤ نه‌گرین ژی، ب نوونه‌رێن ئایدیۆلۆجست، ئه‌م دێ تووشی ئالۆزیێن مه‌زن بین دگه‌ل ده‌ستهه‌لاتا ئیراقێ و پڕانیا په‌ڕله‌مانتارێن شیعه‌ئایین، كو ئه‌و ژی لسه‌ر ئایینی گه‌هشتینه ده‌ستهه‌لاتێ و دژاتیه‌كا مێژوویی دگه‌ل ئایینێ سونه هه‌یه.. ب گۆتنه‌كا دی، گه‌ر نوونه‌رێن مه هه‌لگرێن ئایدیۆلۆجیا دینی بن، دێ نه‌كۆكیه‌كا باوه‌ریان و هزری ژی ل یێن هه‌نه زێده‌كه‌ن و ئه‌م دزانین وه‌ختێ دو ئایدیۆلۆجیایێن پیرۆز شه‌ڕه‌نیخێ دكه‌ن، ئه‌نجامێن وێرانكه‌ر ژێ دمینن.
گه‌ر نوونه‌رێ دلخواز بێخینه قالبه‌كێ چیناتی، ئه‌م ناگه‌هینه ئه‌نجامه‌كێ هه‌ژی. چونكی هۆشیاریا چینایه‌تی به‌رانبه‌ر هۆشیاریا نه‌ته‌وه‌یی و ئایینی لاوازه و نه‌بوویه مژارا رۆژه‌ڤێ. له‌و، نوونه‌راتیا چینێن جڤاكی، مژاره‌كا ساڤایه و نه‌گه‌هشیه ئاستێ نوونه‌ر هه‌بن و فشارێ بكه‌ن.
ئه‌م دێ گه‌هینه سێیه‌مین فۆرم و قالبێ هه‌ڤڕكیێ دگه‌ل به‌غدا ئه‌و ژی فۆرمێ نه‌ته‌وه‌یی و كوردستانیه. ب باوه‌ری و دیتنا من، تنێ مه هه‌ڤڕكیا نه‌ته‌وه‌یی دگه‌ل به‌غدا هه‌بوویه و هه‌یه و نوونه‌رێن كوردستانێ ل به‌غدا، فه‌ره هه‌لگرێن هیڤی و ئارمانجێن كوردستانێ بن، ئه‌و ئارمانجێن ئه‌ڤه سه‌د سالن كورد و كوردستانی خه‌باتێ بۆ دكه‌ن.
مه ئاڕێشه‌یا دینی و ئایینی دگه‌ل به‌غدا نینه و خه‌ما خه‌لكی ژی نه‌بوویه، مه ئاڕێشه‌یا چیناتی ژی دگه‌ل به‌غدا نه‌بوویه، تنێ مه ئاڕێشه‌یا بنده‌ستیا نه‌ته‌وه‌یی دگه‌ل به‌غدا هه‌بوویه و هێشتا به‌رده‌وامه.
ئه‌ز دێ ده‌نگێ خوه ده‌مه كوردستانیێ خوه نه‌چه‌مینت.
