بۆچى دكتۆر به‌درخان سندی و رێزلێنان؟
دكتۆر. ئیبراهیم ئه‌حمه‌د سمۆ*
ئه‌گه‌ر ئه‌م ب ئه‌ركێ خوه هه‌مبه‌ر خه‌لكێ خوه یێ ره‌وشه‌نبیر و خودان پێنڤیسێن به‌رچاڤ، و سه‌ركرده‌یێن خودان قه‌له‌مێن پایه‌بلند رانه‌بین، كی دێ پێ رابیت؟ به‌درخان سندی، هه‌می بزاڤ و ڤه‌ژه‌نا خوه بكارئینایه داكو په‌یڤا كوردی ب هه‌می ئالیه‌كى ڤه بلند رابگریت، ئه‌ڤرۆ رێز لێ دهێته‌گرتن، نه‌ك ئه‌م هه‌لسه‌نگاندنێ بۆ دكه‌ین؛ چونكی هه‌لسه‌نگاندن وه‌سا دخوازیت، كو ئه‌م ژ كه‌توارێ نها ده‌رباز ببین، به‌لێ رامانا وێ ئه‌و نینه، كو ناڤه‌ندا خانی یا ره‌وشه‌نبیری و راگه‌هاندنێ و گشت سازیێن ره‌وشه‌نبیرى د گه‌شته‌كا چاڤه‌ڕیكرنێ دا بێده‌نگ رابوه‌ستین، د ده‌مه‌كی دا.. ئه‌ڤ چه‌نده ئه‌ركه، كو رێزێ ل هێمایێن كه‌لتۆری و ئه‌ده‌بی و ئه‌كادیمی یێن خوه بگرین.
پشتی دانوستاندنه‌كا به‌رفره‌ه، ناڤه‌ندا خانى گه‌هشته وی ئه‌نجامی، كو ئه‌ڤ ئاڤاهیێ شارستانی و كه‌سایه‌تیێ ره‌وشه‌نبیری یێ بلند و ئه‌ڤ دان و به‌خشینا، كو بۆ پتر ژ نیڤ سه‌ده‌یێ د خزمه‌تا قه‌له‌م و هزرێ دا بۆراندنی ژ بلی هه‌لبه‌ست و په‌خشان و نڤیسین و تایتلێن جودا جودا، كو سه‌رنجا گه‌له‌ك ژ خوانده‌ڤانێن كورد و عه‌ره‌ب و خه‌لكه‌كێ دی یێ به‌رێز بۆ خوه راكێشایه. له‌وڕا وه‌كو ئه‌ركێ ل سه‌ر ملێن مه، ئه‌م پێكڤه ڤێ ئاهه‌نگێ بگێڕین داكو هه‌ر ئێكی مافێ وی ژ رێزلێنانێ بده‌ینێ و ئه‌ڤی جۆرێ ئاهه‌نگ گێڕانێ بۆ هێما سیمبۆلێن مه یێن ره‌وشه‌نبیری كو یا ئێكێ یه و دڤێت نه‌بیته یا دویماهیێ. ئه‌ڤ چه‌نده د چارچووڤێ چالاكیه‌كا دیار دایه و وه‌كو هه‌لسه‌نگاندن بۆ قۆناغا ره‌وشه‌نبیری یا ڤێ كه‌سایه‌تیێ و ئه‌وا وی بۆ ده‌ڤه‌رێ و ب تایبه‌تی بۆ به‌هدینان پێشكه‌شكری كو یا كێم وێنه‌یه و ئه‌م وی ب پێشه‌نگێ ره‌وشه‌نبیریا هه‌ڤچه‌رخ دبینین كو پتر ژ ساخله‌ته‌كی هه‌لدگریت. له‌وڕا هه‌لبژارتنا ڤى كه‌سایه‌تیێ پایه‌بلند كو ناڤێ وی كه‌ڤتییه سه‌ر ئه‌زمانێ هه‌ر كه‌سه‌كێ و گرنگیێ ب ئالیێ جڤاكی و هه‌مى ئالێن ژیانێ دده‌ت و دكتور به‌درخان سندی د ڤی بیاڤی دا، پتر ژ په‌رتۆكه‌كی هه‌یه و ل بیاڤێ ده‌روونی كو بسپۆرییا وی یه پتر ژ ڤه‌كۆلین و كتێبه‌كێ هه‌یه. ب ره‌خ ئه‌رشیفكرنا دیرۆكێ و میۆزیكێ و دانانا په‌یڤێن سروود و سترانان بۆ پتر ژ سترانبێژه‌كی كو ب ئه‌ڤینا وه‌لاتی هاتینه گۆتن و هه‌می شیان بكارئیناینه داكو وه‌لات هه‌ر یێ ئاڤا و سه‌ربلند بیت. ئه‌ڤی مرۆڤی و ئه‌ڤی نڤیسه‌ری ب وێ هزر و گه‌رمییا خوه، كاریگه‌رییه‌كا تایبه‌ت هه‌بوویه .. و دڤێت ئه‌ڤی چه‌ندێ ب ئه‌رك بینین و ب هه‌لوه‌سته‌كێ دیرۆكی و لێنێڕینه‌كێ ژ لایێ ره‌وشه‌نبیران ڤه ببینیت. دڤیا ئه‌ڤ رێزلێنانه گیرۆ نه‌بایه لێ هاتنا دره‌نگ هه‌ر باشتره ژ نه‌هاتنێ، به‌لێ ناڤه‌ندێ ده‌ست پێ كر و ژ ڤێ رێزگرتنا بۆ دكتۆر به‌درخان سندی دڤێت نه‌راوه‌ستیت و هه‌ر كه‌سه‌كێ ب قه‌له‌م و هزر و نڤیسینێن خوه یان ب كارێ خوه یێ رۆژنامه‌ڤانی و میدیایی كار كربیت دڤێت ببیته جهێ رێزلێنانێ ل ده‌ف سازیێن ره‌وشه‌نبیرى.
نه سه‌یره ئه‌ڤی گه‌ڕناس و لێزانێ شارستانی و بلندێ كه‌لتووری یێ كو بۆ پتر ژ پینجی سالان ب قه‌له‌م و ساخله‌میا خوه وهزرێن خوه خزمه‌تێ دكه‌ت رێزلێنان بۆ بهێته‌كرن.
له‌وڕا ژی مه ئه‌ڤرۆ، ڤێ ئاهه‌نگا ریزلێنانێ ب كاره‌كێ مه‌زن و ب ئه‌رك دزانین، كو نه ئێكه‌مین ونه دویماهی بیت، ئاهه‌نگ بۆ هێما و سیمبۆلێن مه د چارچووڤێ چالاكیێن به‌رچاڤ دا و هه‌لسه‌نگاندنا ره‌وشه‌نبیرییا ڤی مرۆڤی و ئه‌وا وی پێشكه‌شكری، كو ره‌نگه میناكین وی د كێم بن ل ده‌ڤه‌رێ و به‌هدینان ب تایبه‌تی، ئه‌م سندی وه‌كو پێشه‌نگێ ره‌وشه‌نبیرییا هه‌ڤچه‌رخ دبینین و د ڤی كه‌رنه‌ڤالێ ریزلینانێ دا كه‌سایه‌تییه‌ك هاتیه هه‌لبژارتن كو ناڤێ وی ل سه‌ر هه‌موو ئه‌زمانه‌كی هه‌یه وه‌كو كه‌سایه‌تیه‌كێ جڤاكی كو چه‌ندین كتیب د ڤی بیاڤی دا هه‌نه ب ره‌خ كو وی دیرۆك یا ئه‌رشیفكری ژ هۆزانێ بگره و دانانا په‌یڤێن سترانان بۆ هه‌ژماره‌كا زۆر یا سترانبێژان.
به‌درخان ئێكه ژ وان كه‌سان كو هه‌ر زه‌حمه‌تیه‌كا دیتی پێخه‌مه‌ت بلندكرنا پایه و ناڤوده‌نگییا وه‌لاتی بوویه.
ئه‌گه‌ر پێداچوونه‌ڤه‌كا هێدی و هویربین بۆ هه‌موو نڤیسینێن ڤی مرۆڤی بكه‌ین، دێ دیار بیت كو زه‌حمه‌ته‌كا نه ئاسایی ب خوه‌ڤه بریه، ئه‌ڤه رامانا وێ ئه‌و نینه ئه‌م ل گۆری شیانان چ كاران بۆ نه‌كه‌ین ئه‌و به‌رهه‌م و كارێن وی ئه‌نجام داین پێدڤی ئاورلێدانه‌ڤێ یه چونكی بۆ پتر ژ پێنجی سالان د ڤی بیاڤی دا كار دكه‌ت و د نڤیسینێ دا هه‌ڤچه‌رخێ دیرێنی و نوییاتیێ یه و ده‌ف وی دۆز خاله‌كا سه‌رێ رێزێ یه و خالا دویماهیێ یه. بۆ وی دۆز بنیاته و مه ده‌رباره‌ی ڤی مامۆستای گۆپالێ سیحری ڤێ نینه به‌لێ دزانین كو هه‌لبژارتنا ڤى كه‌سایه‌تى ب ڤێ مه‌زناتیێ یێ ئێكێ بیت رێزلێنان بۆ بهێته‌كرن یا دروسته. ئه‌و ساخله‌تێن د ڤی مرۆڤی دا ژ ره‌وشه‌نبیری و ئه‌ده‌بیات و هه‌لبه‌ستێ ژ بلی لایه‌نێن دی كو كتێبخانه‌یا كوردی پێ زه‌نگین بوویه.. به‌درخان سندی جهێ شه‌هنازییا نفشایه، كو شیایه ب دیرۆكا به‌رهه‌مێ خوه، ناڤه‌كێ برسقدار بۆ خوه و مالباتا خوه دروست بكه‌ت.
خزمه‌تا وه‌لاتیێ كورد و خزمه‌تا ئه‌وان كه‌سێن خزمه‌تا كوردان كری و هه‌لبژارتنا درووشمێ بێلایه‌نیێ ناڤه‌ندا خانى جهێ رێزێیه راسته ئه‌ڤ رێزلێنانه ئه‌ركه‌كێ بچویكه هه‌مبه‌ر دكتور به‌درخان سندی ئه‌نجام دده‌ین.. له‌وڕا مه و ل گۆری پیڤه‌ران یێن ل سه‌رى مه گۆتین ئه‌ڤ هه‌لبژارتنه ساخله‌مه و ببیته ناڤونیشانێ ڤێ ئێڤارا مه.
هیڤیخوازین یێ به‌رده‌وام بیت ژ سه‌ركه‌فتنا و ب ده‌ستڤه‌ئینانان ل گه‌ل ساخله‌میه‌كا باش..
سۆپاس بو ناڤه‌ندا خانى و پشته‌ڤانیكرنا سۆمبلێن ره‌وشه‌نبیریا كوردى و ب ئه‌ركه‌كێ پیرۆز دبینم.
• ئه‌ندامێ به‌شێ ره‌وشه‌نبیرى و راگه‌هاندن / پارتى دیموكراتى كوردستان
