شكه‌ستا حوكمه‌تا ناڤه‌ندێ د رێڤه‌برنا باده‌كا نه‌فت و گازێ دا
په‌روین دوسكى
نه‌فت و گازا سروشتى جهه‌كێ گرنگ د ئابۆرێ ئیراقێ دا هه‌یه، له‌وما ژى ده‌ستوورێ هه‌رده‌مێ سالا 2005 هه‌ردو مادده‌یێن (111) و (112) بۆ ڤێ مژارێ ته‌رخان كرینه.
مادده‌یێ (111) ته‌كه‌ز ل سه‌ر وێ چه‌ندێ دكه‌ت كو نه‌فت و گاز مولكێ ته‌ڤایى خه‌لكێ ئیراقێ یه ل هه‌موو هه‌رێم و پارێزگه‌هان.
مادده‌یێ (112) تایبه‌ته ب مژارا به‌رهه‌مئینان و باده‌كا (دۆسیه‌یا) رێڤه‌برنا نه‌فتێ و گازێ، ل دووڤ ڤى مادده‌ى دڤێت حوكمه‌تا فیدرال ب هه‌ڤپشكى ل گه‌ل حوكمه‌تێن هه‌رێمان و پارێزگه‌هان ب دادپه‌روه‌رى و ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌لاڤه‌بوونا رێژه‌یا (ئاكنجییان) و پشتگه‌رم ب پره‌نسیپیێ هه‌ڤپشكییا د ده‌ستهه‌لاتێ دا ڤى كه‌رتى برێڤه‌ببه‌ن كو ب ستوونه‌ك ژ ستوونێن سه‌ره‌كیێن ده‌وله‌تا فیدرال دهێته هژمارتن.
به‌لێ ئه‌ڤ مادده‌یه ب تایبه‌ت ژى بڕگه‌یا ئێكێ ژێ كو داكۆكیێ ل سه‌ر هه‌ڤپشكییا د ده‌سته‌لاتى دا د ناڤبه‌را حوكمه‌تا فیدرال و هه‌رێمان و پارێزگه‌هان دا دكه‌ت نه‌هاتیه بجهئینان، ئه‌ڤه دزڤریته‌ڤه بۆ سێ ئه‌گه‌ران:
ئه‌گه‌رێ ئێكێ: ئیراقێ د سه‌رده‌مێ رژێما به‌عسى دا یاسایه‌كا هه‌ڤگرتى بۆ نه‌فتێ و گازێ نه‌بوو، پشتى سه‌ر ژنوو ئاڤاكرنا ئیراقێ ل سالا 2003 حوكمه‌تا فیدرال نه‌هێلا یاسایه‌ك ل سه‌ر بنه‌مایێن هه‌ڤپشكییا نیشتمانى د ناڤبه‌را ده‌ستهه‌لاتا ناڤه‌ندى و ده‌سته‌لاتا هه‌رێمێ دا بێته دانان.
ئه‌گه‌رێ دووێ: سیسته‌مێ ئابۆریێ ئیراقێ به‌رى سالا 2003 سیسته‌مه‌ك ئاراسته‌كرى بوو، ئانكو ل ژێر كۆنترولا سیسته‌مه‌كێ حوكمداریێ توتالیتار دا بوو، به‌لێ سیسته‌مێ نوو ل ئیراقێ پشتى سالا 2003 ل سه‌ر بنه‌مایێ ئابۆرییا ئازاد و ڤه‌كرى به‌رامبه‌رى وه‌به‌رهێنه‌رێن بیانى هاتییه ئاڤاكرن، ئه‌ڤه ب خوه دژهه‌ڤییه‌كه د ناڤبه‌را یاسایێن كه‌ڤنێن به‌رى سالا 2003و ره‌وشا نوو یا پشتى 2003، ئه‌ڤه ژى پێدڤى ب ده‌ركه‌تنا یاسایه‌كا نوو یا نه‌فت و گازێ دكه‌ت.
ئه‌گه‌رێ سیێ: ل دووڤ ده‌قێ ده‌ستوورى یێ دبێژیت: (دڤێت مژارا نه‌فت و گازێ ب هه‌ڤپشكى د ناڤبه‌را حوكمه‌تا ناڤه‌ندى و حوكمه‌تێن هه‌رێمان و پارێزگه‌هان دا بێته برێڤه‌برن، داهاتێ نه‌فتێ ژى ب ئاوایه‌كێ دادپه‌روه‌رى بێته لێكڤه‌كرن و پشكا هه‌رێمان بێته گه‌ره‌نتیكرن). ئه‌ڤ مژاره د یاسایێن كه‌ڤندا نه‌بوو له‌وما پێدڤى بوو جهێ وێ د یاسایێ نوودا بێته‌كرن. به‌لێ حوكمه‌تێن ئێك ل دویڤ ئێكێن ئیراقێ بوونه ئاسته‌نگ به‌رامبه‌رى ده‌ركه‌فتنا یاسایه‌كا نوو بۆ نه‌فت و گازێ ده‌مێ پرۆژه یاسایا نه‌فت و گازێ ل 4/7/2007 هاتیه پێشكێش كرن بۆ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، ئه‌ڤ پرۆژه یاسایا نوو ته‌كه‌ز ل سه‌ر بڕگه‌یێن چوویى دكر، هه‌روه‌سا ئه‌گه‌رێن باوه‌ریئینانێ ب وى پره‌نسیپى یێ ده‌ستهه‌لاتێ د رێڤه‌برن و پێشڤه‌برنا كه‌رتێ نه‌فت و گازێ دا دده‌ته هه‌رێمان به‌رچاڤ دكرن.
